Rosalind Franklin – Wikipedia, wolna encyklopedia

Rosalind Franklin
Ilustracja
Rosalind Franklin (1955)
Imię i nazwisko urodzenia

Rosalind Elsie Franklin

Data i miejsce urodzenia

25 lipca 1920
Londyn

Data i miejsce śmierci

16 kwietnia 1958
Londyn

Przyczyna śmierci

rak jajnika

Miejsce spoczynku

Cambridge

Zawód, zajęcie

chemiczka, biofizyczka, krystalografka

Alma Mater

University of Cambridge

Rodzice

Ellis Arthur Franklin,
Muriel Frances Waley

Multimedia w Wikimedia Commons
Rosalind Franklin University of Medicine and Science

Rosalind Elsie Franklin (ur. 25 lipca 1920 w Notting Hill, zm. 16 kwietnia 1958 w Chelsea) – brytyjska biofizyczka i specjalistka w dziedzinie rentgenografii strukturalnej, współodkrywczyni podwójnej helisy DNA[1][2], doktor na Uniwersytecie Cambridge.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Urodzona w Anglii, w rodzinie żydowskiej. W 1938[3], wieku 21 lat, została absolwentką Newnham College Uniwersytetu Cambridge, a w wieku 26 lat obroniła doktorat z dziedziny chemii fizycznej.

Pracowała w Brytyjskim Towarzystwie Badań nad Wykorzystaniem Węgla oraz w paryskim Krajowym Centrum Badań Naukowych, gdzie nauczyła się analizy budowy cząsteczek chemicznych za pomocą rentgenografii strukturalnej, którą to technikę znacznie udoskonaliła. Dokonała tego, pracując w King’s College wraz z Maurice’em Wilkinsem[4].

Jej autorstwa był dokładny rentgenogram sodowej soli DNA[4], który legł u podstaw pracy Jamesa Deweya Watsona i Francisa Harry’ego Comptona Cricka (laureaci wraz z Maurice’em Hugh Frederickiem Wilkinsem Nagrody Nobla w dziedzinie fizjologii lub medycyny za rok 1962). Istnieje kontrowersja dotycząca etyki zachowania dyrektora Cavendish Laboratory sir Williama Lawrence’a Bragga i Maurice’a Wilkinsa, którzy udostępnili rentgenogramy Franklin Crickowi i Watsonowi bez jej wiedzy[3]. Mimo iż była ona niewątpliwie współtwórczynią odkrycia struktury DNA, jej nazwisko nie zostało uwzględnione w werdykcie Komitetu Noblowskiego, gdyż nie żyła już w momencie przyznania nagrody Francisowi Crickowi, Jamesowi Watsonowi i Maurice’owi Wilkinsowi, jednak autorzy przyznali – już po otrzymaniu nagrody, że bez jej zdjęć i opisów nie stworzyliby poprawnego modelu. Przenosząc się do Birkbeck College w roku 1953, Franklin porzuciła badania nad DNA i zajęła się badaniem wirusów[4] (konkretnie wirusa mozaiki tytoniu), gdzie miała dość znaczące dokonania.

Zmarła na raka jajnika w wieku 37 lat. Nowotwór był prawdopodobnie spowodowany ciągłą ekspozycją na promieniowanie rentgenowskie w trakcie prowadzenia przez nią badań naukowych. Ostatnie tygodnie swojego życia, mimo świadomości powagi swojego stanu, spędzała w laboratorium, dokonując ekspertyz mikrobiologicznych.

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Horace Freeland Judson, The eighth day of creation: makers of the revolution in biology, Plainview, N.Y.: CSHL Press, 1996, s. 51–169, ISBN 0-87969-477-7 (ang.).
  2. ↑ Watson JD, Crick FHC, Molecular Structure of Nucleic Acids: A Structure for Deoxyribose Nucleic Acid, „Nature”, 4356 (171), 1953, s. 737–738, DOI: 10.1038/171737a0 [zarchiwizowane z adresu 2003-08-01] (ang.).
  3. ↑ a b Rosalind Franklin: niezwykła historia jednego zdjęcia [online], Blog FlyNerd.pl, 16 stycznia 2019 [dostęp 2023-04-02] (pol.).
  4. ↑ a b c Tadeusz Nowak (red.), Oksfordzki słownik biograficzny, Warszawa: Bertelsmann Media, 1999, s. 158, ISBN 83-7227-109-7 (pol.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Rosalind_Franklin&oldid=71806138”