French
DeutschRoman Niewiarowicz – Wikipedia, wolna encyklopedia
 Roman Niewiarowicz (1940) | |
| Data i miejsce urodzenia | 15 stycznia 1902 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | 22 lipca 1972 |
| Zawód | aktor, reżyser teatralny, scenarzysta |
| Odznaczenia | |
   | |
Roman Stanisław Niewiarowicz (ur. 15 stycznia 1902 we Lwowie, zm. 22 lipca 1972 w Warszawie) – polski aktor i reżyser teatralny oraz filmowy, pisarz, scenarzysta. Rotmistrz Wojska Polskiego, oficer ZWZ-AK.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Został aktorem teatralnym. Od 1921 do 1923 oraz od 1925 do 1931 występował w Teatrze im. Juliusza Słowackiego w Krakowie. Od 1927 był także reżyserem teatralnym. W okresie II Rzeczypospolitej występował także w innych teatrach polskich. Tworzył również komedie i farsy.
W Wojsku Polskim II RP został awansowany na stopień podporucznika rezerwy kawalerii ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1928[1]. W latach 30. był oficerem rezerwy 14 Pułku Ułanów Jazłowieckich[2].
Po wybuchu II wojny światowej we wrześniu jako rotmistrz 14 Pułku Ułanów pełnił funkcję adiutanta generała, dowódcy Grupy Operacyjnej (przebywał wówczas w Stanisławowie)[3]. W czasie okupacji niemieckiej nadal udzielał się w teatrze (główny reżyser w warszawskim jawnym Teatrze Komedia[4]). Równolegle był zaangażowany w konspirację w ramach Związku Walki Zbrojnej-Armii Krajowej, funkcjonując pod pseudonimem „Łada”. Wykonywał m.in. zadanie obserwacji i rozpracowania aktora Igo Syma, kolaboranta działającego na rzecz III Rzeszy, zlikwidowanego przez polskie podziemie w 1941. 1 maja 1943 został aresztowany przez Niemców, był więziony na Pawiaku, następnie we Lwowie, po czym skazany na karę śmierci, zaś w wyniku zmiany wymiaru wyroku został skierowany do obozu Groß-Rosen.
Po wojnie nadal był aktorem i reżyserem teatralnym w okresie Polski Ludowej. Reżyserował słuchowiska radiowe oraz współtworzył scenariusze filmowe. Na emeryturze zamieszkiwał w Warszawie. Zmarł 22 lipca 1972. Został pochowany na cmentarzu Stare Powązki w Warszawie (kwatera 116-4-17,18)[5].
Teatr[edytuj | edytuj kod]
| Filmografia[edytuj | edytuj kod]
|
Odznaczenia[edytuj | edytuj kod]
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1967),
- Złoty Krzyż Zasługi (1956),
- Medal 10-lecia Polski Ludowej (28 stycznia 1955)[7].
Odniesienia w kulturze masowej[edytuj | edytuj kod]
- Aktor jest pierwowzorem jednego z bohaterów filmu Oszołomienie (1988) o nazwisku Roman Stachowski. W postać tę wcielił się Marcin Troński[8].
- Nazwisko reżysera jest wspomniane w pierwszym odcinku serialu Ludzie i bogowie, przedstawiającym w nieco odległy od prawdy historycznej sposób wykonanie wyroku na Igonie Symie[9].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 126.
- ↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 595.
- ↑ Józef Miński. Ostatnie dni rozgłośni lwowskiej. „Biuletyn”. Nr 34, s. 32-33, czerwiec 1978. Koło Lwowian w Londynie.
- ↑ Roman Niewiarowicz, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (autorzy). [dostęp 2021-01-12].
- ↑ Cmentarz Stare Powązki: OLGA MOCHNACKA, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2018-11-30].
- ↑ I co z takim zrobić, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (przedstawienia). [dostęp 2020-11-26].
- ↑ M.P. z 1955 r. nr 103, poz. 1410 na wniosek Ministra Kultury i Sztuki, s. 1655.
- ↑ Oszołomienie. filmpolski.pl. [dostęp 2021-01-10].
- ↑ Marek Teler: Dynamiczne pościgi, krwawe likwidacje i wewnętrzne rozterki – recenzja pierwszego odcinka serialu „Ludzie i bogowie”. histmag.org, 2020-09-14. [dostęp 2021-01-12].
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Rocznik Oficerski Rezerw 1934. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1934.
- Roman Niewiarowicz w bazie filmpolski.pl
- Roman Niewiarowicz w bazie Filmweb
- Roman Niewiarowicz w bazie IMDb (ang.)
- Roman Niewiarowicz na zdjęciach w bazie Filmoteki Narodowej „Fototeka”
- Roman Niewiarowicz, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (autorzy). [dostęp 2021-04-08].