Rod Steiger – Wikipedia, wolna encyklopedia

Rod Steiger
	; Rod Steiger (1995)
Imię i nazwisko	Rodney Stephen Steiger
Data i miejsce urodzenia	14 kwietnia 1925 ; Westhampton
Data i miejsce śmierci	9 lipca 2002 ; Los Angeles
Zawód	aktor
Współmałżonek	Sally Gracie; (1952−1958; rozwód); Claire Bloom; (1959–1969; rozwód); Sherry Nelson; (1973−1979; rozwód); Paula Ellis; (1986−1997; rozwód); Joan Benedict; (2000−2002; jego śmierć)
Lata aktywności	1946-2001
	Multimedia w Wikimedia Commons

Rod Steiger, właśc. Rodney Stephen Steiger^[1]^[2] (ur. 14 kwietnia 1925 w Westhampton, zm. 9 lipca 2002 w Los Angeles) – amerykański aktor filmowy, teatralny i telewizyjny pochodzenia francuskiego, szkockiego i niemieckiego. Laureat Oscara^[3]. Był aktorem bardzo wszechstronnym, jego filmografia liczy ponad 100 pozycji.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Wczesne lata[edytuj | edytuj kod]

Urodził się w Westhampton na Long Island w rodzinie luterańskiej jako syn Lorraine (z domu Driver) i Fredericka Steigera. Uczęszczał do szkoły publicznej w Irvington, Bloomfield, Newark w stanie New Jersey^[4].

W wieku 16 lat zaciągnął się do Marynarki Wojennej i w czasie II wojny światowej służył na Pacyfiku (1941–45).

Kariera[edytuj | edytuj kod]

Po wojnie rozpoczął karierę teatralną, grając w spektaklach: Curse you, Jack Dalton! (1946) w Civic Repertory Theatre of Newark i Proces Mary Dugan (The Trial of Mary Dugan). Zawodu uczył się w Actors Studio, studiu aktorskim Dramatic Workshop Elii Kazana i Lee Strasberga. Po debiucie na Broadway w Night Music (1951), wystąpił jako telegrafista w Seagulls Over Sorrento w John Golden Theatre (11 września 1952).

Pojawiał się też w serialach telewizyjnych: Danger (1950–53), Lux Video Theatre (1951), Out There (1951), Tales of Tomorrow (1952–53), The Gulf Playhouse (1953), Medallion Theatre (1953), Goodyear Television Playhouse (1953), Kraft Theatre (1952–54), The Philco Television Playhouse (1951–55) i Schlitz Playhouse of Stars (1957–58). W kinie zadebiutował w niewielkiej roli jako Frank w dramacie Freda Zinnemanna Teresa (1951) z Pier Angeli. Uznanie przyniosła mu rola prawnika Charleya „the Genta” Malloya, brata gangstera (Marlon Brando), w dramacie kryminalnym Na nabrzeżach (On the Waterfront, 1954) Kazana. Kreacja w tym filmie przyniosła mu nominację do Oscara.

Zagrał potem w dramacie kryminalnym Roberta Aldricha Wielki nóż (The Big Knife, 1955) z Shelley Winters, westernie muzycznym Freda Zinnemanna Oklahoma! (1955), dreszczowcu Kena Annakina Across the Bridge (1957), westernie Run of the Arrow (1957) i biograficznym Al Capone (1959) jako tytułowy Al Capone.

Kolejną nominację do Oscara otrzymał za rolę profesora uniwersytetu Sola Nazermana w dramacie wojennym Sidneya Lumeta Lombardzista (The Pawnbroker, 1964). Następnie wystąpił w melodramacie Davida Leana Doktor Żywago (Doctor Zhivago, 1965) wg powieści Borisa Pasternaka jako Wiktor Hipolitowicz Komarowski. Oscara zdobył za kreację Billa Gillespie, szefa policji w małym miasteczku w 1968 – w antyrasistowskim dramacie W upalną noc (1967).

Grał główne role w czarnej komedii Jacka Smighta Nie traktuje się tak damy (No Way to Treat a Lady, 1968), adaptacji sztuki Kurta Vonneguta W dniu urodzin Wandy June (Happy Birthday, Wanda June, 1971) w reż. Marka Robsona, dramacie Richarda C. Sarafiana Lolly-Madonna XXX (1973) z Jeffa Bridgesa, dramacie biograficznym Carla Lizzaniego Mussolini - Ostatni akt (Mussolini: Ultimo atto, 1974) jako Benito Mussolini, dramacie Portrait of a Hitman (1977), miniserialu biblijnym Franca Zeffirelliego Jezus z Nazaretu (Jesus of Nazareth, 1977) jako Poncjusz Piłat, dramacie Normana Jewisona F.I.S.T. (1978) jako senator Andrew Madison z Sylvestrem Stallone, horrorze Stuarta Rosenberga The Amityville Horror (1979) z Margot Kidder, a także miniserialu ABC Żony Hollywood (Hollywood Wives, 1985) wg powieści Jackie Collins jako arogancki szef hollywoodzkiego studia Oliver Easterne u boku Candice Bergen, Angie Dickinson i Anthony’ego Hopkinsa oraz biograficznym miniserialu CBS Sinatra (1992) jako Sam Giancana.

Życie prywatne[edytuj | edytuj kod]

Był pięciokrotnie żonaty. Jego drugą żoną (w latach 1959-69) była aktorka Claire Bloom. Z tego związku miał córkę Annę (ur. 1960), która została śpiewaczką operową. Z czwartego małżeństwa miał jeszcze syna Michaela (ur. 1993).

Zmarł w wieku 77 lat w wyniku zapalenia płuc i komplikacji po operacji usunięcia guza pęcherzyka żółciowego^[5]. Pochowany na cmentarzu w Los Angeles.

Według tzw. liczby Bacona jest najbardziej powiązanym z innymi aktorami aktorem w historii kina.

Filmografia[edytuj | edytuj kod]

Teresa (1951) jako Frank
Na nabrzeżach (1954) jako Charley Malloy
Wielki nóż (1955) jako Stanley Shriner Hoff
Billy Mitchell przed sądem wojskowym (1955) jako mjr. Allen W. Gullion
Oklahoma! (1955) jako Jud Fry
Ranczo w dolinie (1956) jako Pinky
Tym cięższy ich upadek (1956) jako Nick Benko
Powrót z wieczności (1956) jako Vasquel
Al Capone (1959) jako Al Capone
Wyprawa siedmiu złodziei (1960) jako Paul Mason
Najdłuższy dzień (1962) jako dowódca niszczyciela
Ręce nad miastem (1963) jako Edoardo Nottola
Lombardzista (1964) jako Sol Nazerman
Nieodżałowani (1965) jako pan Joyboy
I przyszedł człowiek (1965) jako mediator
Doktor Żywago (1965) jako Wiktor Komarowski
W upalną noc (1967) jako Bill Gillespie, szef policji
Człowiek ilustrowany (1969) jako Carl
Waterloo (1970) jako Napoleon Bonaparte
Garść dynamitu (1971) jako Juan Miranda
Mussolini: ostatni akt (1974) jako Benito Mussolini
Lucky Luciano (1974) jako Gene Giannini
Niewinni o brudnych rękach (1974) jako Louis Wormser
Jezus z Nazaretu (1977) jako Poncjusz Piłat
F.I.S.T. (1978) jako senator Andrew Madison
Miłość i kule (1979) jako Joe Bomposa
Steiner – Żelazny krzyż 2 (1979) jako gen. Webster
Amityville Horror (1979) jako o. Delaney
Omar Mukhtar (1981; znany także pod tytułem Lew pustyni) jako Benito Mussolini
Prawdziwa twarz (1984) jako porucznik McGreavy
Miecz Gideona (1986) jako Mordechai Samuels
Amerykański gotyk (1988) jako dziadek
Styczniowy człowiek (1989) jako mjr. Eamon Flynn
Czcigodni mordercy (1990) jako Charlie D’Amico
Gracz (1992) – w roli siebie samego
Specjalista (1994) jako Joe Leon
Honor kawalerzysty (1995) jako płk. Owen Stuart
Chłopcy bombowcy (1995) jako prezydent
Psie łzy (1996; znany także pod tytułem Shiloh) jako dr Wallace
Bajzel na kółkach (1996) jako pan Hammerman
Marsjanie atakują! (1996) jako gen. Decker
Ostatni skok (1997) jako Tony Vago
Incognito (1997) jako Milton Donovan
Młody (1997) jako Harry Sloan
Dziedzictwo (1998) jako Sadler
Dzielny pies Shiloh 2 (1999) jako dr Wallace
Wariatka z Alabamy (1999) jako sędzia Louis Mead
Huragan (1999) jako sędzia H. Lee Sarokin
I stanie się koniec (1999) jako o. Kovak
Latający Holender (2001) jako Ben

Nagrody[edytuj | edytuj kod]

Nagroda Akademii Filmowej 1968: W upalną noc (Najlepszy Aktor Drugoplanowy)
Złoty Glob 1967: W upalną noc (Najlepszy Aktor w Dramacie)
Nagroda BAFTA
- 1964: Lombardzista (Najlepszy Aktor Zagraniczny)
- 1967: W upalną noc (Najlepszy Aktor Zagraniczny)
Nagroda na MFF w Berlinie 1964: Lombardzista (Srebrny Niedźwiedź, Najlepszy Aktor)

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Personalidade: Rod Steiger (EUA). InterFilmes.com. [dostęp 2017-08-04]. (port.).
↑ Rod Steiger. Listal. [dostęp 2017-08-04]. (ang.).
↑ Artista: Rod Steiger (14 de Abril de 1925). Filmow. [dostęp 2017-08-04]. (port.).
↑ Rod Steiger Biography (1925-2002). Film Reference. [dostęp 2017-08-04]. (ang.).
↑ Brian Baxter (2002-07-10): Obituary: Rod Steiger. The Guardian. [dostęp 2017-08-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-06-01)]. (ang.).

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Rod Steiger w bazie IMDb (ang.)
Rod Steiger w bazie Filmweb
Rod Steiger w bazie Notable Names Database (ang.)

[1] Personalidade: Rod Steiger (EUA). InterFilmes.com. [dostęp 2017-08-04]. (port.).

[2] Rod Steiger. Listal. [dostęp 2017-08-04]. (ang.).

[filmow-3] Artista: Rod Steiger (14 de Abril de 1925). Filmow. [dostęp 2017-08-04]. (port.).

[filmreference-4] Rod Steiger Biography (1925-2002). Film Reference. [dostęp 2017-08-04]. (ang.).

[guardian-5] Brian Baxter (2002-07-10): Obituary: Rod Steiger. The Guardian. [dostęp 2017-08-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-06-01)]. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

1920–1939	Emil Jannings (1928) Warner Baxter (1929) George Arliss (1930) Lionel Barrymore (1931) Fredric March / Wallace Beery (1932) Charles Laughton (1933) Clark Gable (1934) Victor McLaglen (1935) Paul Muni (1936) Spencer Tracy (1937) Spencer Tracy (1938) Robert Donat (1939)
1940–1959	James Stewart (1940) Gary Cooper (1941) James Cagney (1942) Paul Lukas (1943) Bing Crosby (1944) Ray Milland (1945) Fredric March (1946) Ronald Colman (1947) Laurence Olivier (1948) Broderick Crawford (1949) José Ferrer (1950) Humphrey Bogart (1951) Gary Cooper (1952) William Holden (1953) Marlon Brando (1954) Ernest Borgnine (1955) Yul Brynner (1956) Alec Guinness (1957) David Niven (1958) Charlton Heston (1959)
1960–1979	Burt Lancaster (1960) Maximilian Schell (1961) Gregory Peck (1962) Sidney Poitier (1963) Rex Harrison (1964) Lee Marvin (1965) Paul Scofield (1966) Rod Steiger (1967) Cliff Robertson (1968) John Wayne (1969) George C. Scott (1970) Gene Hackman (1971) Marlon Brando (1972) Jack Lemmon (1973) Art Carney (1974) Jack Nicholson (1975) Peter Finch (1976) Richard Dreyfuss (1977) Jon Voight (1978) Dustin Hoffman (1979)
1980–1999	Robert De Niro (1980) Henry Fonda (1981) Ben Kingsley (1982) Robert Duvall (1983) F. Murray Abraham (1984) William Hurt (1985) Paul Newman (1986) Michael Douglas (1987) Dustin Hoffman (1988) Daniel Day-Lewis (1989) Jeremy Irons (1990) Anthony Hopkins (1991) Al Pacino (1992) Tom Hanks (1993) Tom Hanks (1994) Nicolas Cage (1995) Geoffrey Rush (1996) Jack Nicholson (1997) Roberto Benigni (1998) Kevin Spacey (1999)
2000–2019	Russell Crowe (2000) Denzel Washington (2001) Adrien Brody (2002) Sean Penn (2003) Jamie Foxx (2004) Philip Seymour Hoffman (2005) Forest Whitaker (2006) Daniel Day-Lewis (2007) Sean Penn (2008) Jeff Bridges (2009) Colin Firth (2010) Jean Dujardin (2011) Daniel Day-Lewis (2012) Matthew McConaughey (2013) Eddie Redmayne (2014) Leonardo DiCaprio (2015) Casey Affleck (2016) Gary Oldman (2017) Rami Malek (2018) Joaquin Phoenix (2019)
2020–2039	Anthony Hopkins (2020) Will Smith (2021) Brendan Fraser (2022) Cillian Murphy (2023)

1940–1959	Paul Lukas (1943) Alexander Knox (1944) Ray Milland (1945) Gregory Peck (1946) Ronald Colman (1947) Laurence Olivier (1948) Broderick Crawford (1949) José Ferrer (1950) Fredric March (1951) Gary Cooper (1952) Spencer Tracy (1953) Marlon Brando (1954) Ernest Borgnine (1955) Kirk Douglas (1956) Alec Guinness (1957) David Niven (1958) Anthony Franciosa (1959)
1960–1979	Burt Lancaster (1960) Maximilian Schell (1961) Gregory Peck (1962) Sidney Poitier (1963) Peter O’Toole (1964) Omar Sharif (1965) Paul Scofield (1966) Rod Steiger (1967) Peter O’Toole (1968) John Wayne (1969) George C. Scott (1970) Gene Hackman (1971) Marlon Brando (1972) Al Pacino (1973) Jack Nicholson (1974) Jack Nicholson (1975) Peter Finch (1976) Richard Burton (1977) Jon Voight (1978) Dustin Hoffman (1979)
1980–1999	Robert De Niro (1980) Henry Fonda (1981) Ben Kingsley (1982) Robert Duvall / Tom Courtenay (1983) F. Murray Abraham (1984) Jon Voight (1985) Bob Hoskins (1986) Michael Douglas (1987) Dustin Hoffman (1988) Tom Cruise (1989) Jeremy Irons (1990) Nick Nolte (1991) Al Pacino (1992) Tom Hanks (1993) Tom Hanks (1994) Nicolas Cage (1995) Geoffrey Rush (1996) Peter Fonda (1997) Jim Carrey (1998) Denzel Washington (1999)
2000–2019	Tom Hanks (2000) Russell Crowe (2001) Jack Nicholson (2002) Sean Penn (2003) Leonardo DiCaprio (2004) Philip Seymour Hoffman (2005) Forest Whitaker (2006) Daniel Day-Lewis (2007) Mickey Rourke (2008) Jeff Bridges (2009) Colin Firth (2010) George Clooney (2011) Daniel Day-Lewis (2012) Matthew McConaughey (2013) Eddie Redmayne (2014) Leonardo DiCaprio (2015) Casey Affleck (2016) Gary Oldman (2017) Rami Malek (2018) Joaquin Phoenix (2019)
2020–2039	Chadwick Boseman (2020) Will Smith (2021) Austin Butler (2022) Cillian Murphy (2023)

1950–1959	Ralph Richardson brytyjski & Marlon Brando zagraniczny (1952) John Gielgud brytyjski & Marlon Brando zagraniczny (1953) Kenneth More brytyjski & Marlon Brando zagraniczny (1954) Laurence Olivier brytyjski & Ernest Borgnine zagraniczny (1955) Peter Finch brytyjski & François Périer zagraniczny (1956) Alec Guinness brytyjski & Henry Fonda zagraniczny (1957) Trevor Howard brytyjski & Sidney Poitier zagraniczny (1958) Peter Sellers brytyjski & Jack Lemmon zagraniczny (1959)
1960–1969	Peter Finch brytyjski & Jack Lemmon zagraniczny (1960) Peter Finch brytyjski & Paul Newman zagraniczny (1961) Peter O’Toole brytyjski & Burt Lancaster zagraniczny (1962) Dirk Bogarde brytyjski & Marcello Mastroianni zagraniczny (1963) Richard Attenborough brytyjski & Marcello Mastroianni zagraniczny (1964) Dirk Bogarde brytyjski & Lee Marvin zagraniczny (1965) Richard Burton brytyjski & Rod Steiger zagraniczny (1966) Paul Scofield brytyjski & Rod Steiger zagraniczny (1967) Spencer Tracy (1968) Dustin Hoffman (1969)
1970–1979	Robert Redford (1970) Peter Finch (1971) Gene Hackman (1972) Walter Matthau (1973) Jack Nicholson (1974) Al Pacino (1975) Jack Nicholson (1976) Peter Finch (1977) Richard Dreyfuss (1978) Jack Lemmon (1979)
1980–1989	John Hurt (1980) Burt Lancaster (1981) Ben Kingsley (1982) Michael Caine / Dustin Hoffman (1983) Haing S. Ngor (1984) William Hurt (1985) Bob Hoskins (1986) Sean Connery (1987) John Cleese (1988) Daniel Day-Lewis (1989)
1990–1999	Philippe Noiret (1990) Anthony Hopkins (1991) Robert Downey Jr. (1992) Anthony Hopkins (1993) Hugh Grant (1994) Nigel Hawthorne (1995) Geoffrey Rush (1996) Robert Carlyle (1997) Roberto Benigni (1998) Kevin Spacey (1999)
2000–2009	Jamie Bell (2000) Russell Crowe (2001) Daniel Day-Lewis (2002) Bill Murray (2003) Jamie Foxx (2004) Philip Seymour Hoffman (2005) Forest Whitaker (2006) Daniel Day-Lewis (2007) Mickey Rourke (2008) Colin Firth (2009)
2010–2019	Colin Firth (2010) Jean Dujardin (2011) Daniel Day-Lewis (2012) Chiwetel Ejiofor (2013) Eddie Redmayne (2014) Leonardo DiCaprio (2015) Casey Affleck (2016) Gary Oldman (2017) Rami Malek (2018) Joaquin Phoenix (2019)
2020–2029	Anthony Hopkins (2020) Will Smith (2021) Austin Butler (2022) Cillian Murphy (2023)

1950–1979	Burt Lancaster (1956) Pedro Infante (1957) Sidney Poitier (1958) Jean Gabin (1959) Fredric March (1960) Peter Finch (1961) James Stewart (1962) Sidney Poitier (1963) Rod Steiger (1964) Lee Marvin (1965) Jean-Pierre Léaud (1966) Michel Simon (1967) Jean-Louis Trintignant (1968) Jean Gabin (1971) Alberto Sordi (1972) Vlastimil Brodský (1975) Gerhard Olschewski (1976) Fernando Fernán Gómez (1977) Craig Russell (1978) Michele Placido (1979)
1980–1999	Andrzej Seweryn (1980) Jack Lemmon / Anatolij Sołonicyn (1981) Michel Piccoli / Stellan Skarsgård (1982) Bruce Dern (1983) Albert Finney (1984) Fernando Fernán Gómez (1985) Tuncel Kurtiz (1986) Gian Maria Volonté (1987) Manfred Möck / Jörg Pose (1988) Gene Hackman (1989) Iain Glen (1990) Maynard Eziashi (1991) Armin Mueller-Stahl (1992) Denzel Washington (1993) Tom Hanks (1994) Paul Newman (1995) Sean Penn (1996) Leonardo DiCaprio (1997) Samuel L. Jackson (1998) Michael Gwisdek (1999)
2000–2020	Denzel Washington (2000) Benicio del Toro (2001) Jacques Gamblin (2002) Sam Rockwell (2003) Daniel Hendler (2004) Lou Taylor Pucci (2005) Moritz Bleibtreu (2006) Julio Chávez (2007) Mohammad Amir Naji (2008) Sotigui Kouyaté (2009) Grigorij Dobrygin / Siergiej Puskiepalis (2010) Payman Maadi / Shahab Hosseini / Babak Karimi / Ali-Asghar Shahbazi (2011) Mikkel Følsgaard (2012) Nazif Mujić (2013) Liao Fan (2014) Tom Courtenay (2015) Majd Mastoura (2016) Georg Friedrich (2017) Anthony Bajon (2018) Wang Jingchun (2019) Elio Germano (2020)