Reprezentacja Polski w piłce nożnej mężczyzn – Wikipedia, wolna encyklopedia

Polska
Ilustracja
Godło Polski
Przydomek

Biało-czerwoni, Orły

Związek

Polski Związek Piłki Nożnej

Sponsor techniczny

Nike

Trener

Michał Probierz

Asystent trenera

Sebastian Mila
Michał Bartosz

Skrót FIFA

POL

Ranking FIFA

28. (1531 pkt.)[a]

Miejsce w rankingu Elo

33. (1759 pkt.)[a]

Zawodnicy
Kapitan

Robert Lewandowski
(od 2014)

Najwięcej występów

Robert Lewandowski (148)

Najwięcej bramek

Robert Lewandowski (82)

Stroje
domowe
Stroje
wyjazdowe
Mecze
Pierwszy mecz
 Węgry 1:0 Polska
(Budapeszt, Węgry; 18 grudnia 1921)
Najwyższe zwycięstwo
 Polska 10:0  San Marino
(Kielce, Polska; 1 kwietnia 2009)
Najwyższa porażka
 Dania 8:0 Polska
(Kopenhaga, Dania; 26 czerwca 1948)
Medale
Igrzyska olimpijskie
złoto 1972
srebro 1976, 1992
Mistrzostwa świata
brąz 1974, 1982
Strona internetowa
  1. Stan aktualny na 4 kwietnia 2024.

Reprezentacja Polski w piłce nożnej mężczyzndrużyna piłkarska reprezentująca Rzeczpospolitą Polską w zawodach międzynarodowych. Za jej funkcjonowanie odpowiedzialny jest Polski Związek Piłki Nożnej, organ zarządzający piłką nożną w Polsce. W reprezentacji mogą występować wyłącznie zawodnicy posiadający obywatelstwo polskie.

Reprezentacja Polski swój pierwszy mecz międzypaństwowy rozegrała w 1921 przeciwko Węgrom. Głównym stadionem, na którym podejmuje rywali w roli gospodarza, jest obecnie Stadion Narodowy w Warszawie. Z kolei jedynym obiektem posiadającym nadane przez PZPN miano narodowego jest Stadion Śląski w Chorzowie.

Polska bierze udział w rozgrywkach Pucharu Świata FIFA (mistrzostw świata) oraz mistrzostw Europy UEFA (EURO), które odbywają się naprzemiennie co dwa lata. Uczestniczyła w dziewięciu z dwudziestu jeden turniejów finałowych MŚ oraz w pięciu z szesnastu turniejów finałowych ME. Najlepszym wynikiem Polski w turnieju FIFA jest dwukrotnie trzecie miejsce osiągnięte w 1974 i 1982, a w ME – ćwierćfinał w 2016. W 1974 polski napastnik Grzegorz Lato został królem strzelców MŚ (7 trafień). W 2012 Polska wraz z Ukrainą organizowała Mistrzostwa Europy.

W przeszłości Polacy, w ramach reprezentacji A, sześciokrotnie brali również udział w turniejach olimpijskich, zdobywając w nich mistrzostwo w 1972 oraz wicemistrzostwo w 1976. Od 1992 w IO startują jednak tylko reprezentacje do lat 23 (w tej kategorii Polacy sięgnęli po wicemistrzostwo w 1992).

Reprezentacja błędnie nazywana jest również często kadrą, która jest szerszym pojęciem. Kadra powoływana jest przez właściwego trenera lub selekcjonera w kategorii klubu, okręgu lub związku i stanowi bazę do wyłonienia reprezentacji. Z kolei reprezentacja to grupa wyłoniona spośród członków kadry, czynnie uczestnicząca w rozgrywce sportowej[1].

Historia[edytuj | edytuj kod]

1921–1939: Początki[edytuj | edytuj kod]

Reprezentacja Polski przed swoim pierwszym meczem w historii, 18 grudnia 1921
Mecz Brazylii i Polski podczas MŚ 1938

Koncepcja utworzenia piłkarskiej reprezentacji Polski pojawiła się w 1919 roku podczas założycielskiego zgromadzenia Polskiego Związku Piłki Nożnej. Za jeden ze swoich głównych celów władze PZPN postawiły sobie udział drużyny narodowej w turnieju piłkarskim igrzysk olimpijskich w Antwerpii. Planom olimpijskiego debiutu przeszkodziła jednak agresja bolszewicka, dlatego ze startu zrezygnowano[2]. Swój inauguracyjny pojedynek międzypaństwowy Biało-Czerwoni rozegrali dopiero 18 grudnia 1921 na stadionie Hungária körúti w Budapeszcie, w towarzyskim meczu przeciwko Węgrom, zakończonym porażką 0:1.

Pierwsze zwycięstwo Polacy odnieśli 28 maja 1922 w towarzyskiej potyczce na Stadionie w Sztokholmie nad Szwecją (2:1), a historyczną premierową bramkę uzyskał z rzutu karnego Józef Klotz. 20 kwietnia 1923 PZPN stał się członkiem FIFA podczas kongresu tej organizacji w Genewie. W maju 1924 reprezentacja Polski zadebiutowała na światowej imprezie – Letnich Igrzyskach Olimpijskich. W Paryżu Polacy rozegrali jedno spotkanie, ulegając Węgrom 0:5. W październiku 1933 Biało-Czerwoni po raz pierwszy przystąpili do eliminacji mistrzostw świata, w których walczyli z Czechosłowacją. W pierwszym spotkaniu na warszawskim Stadionie WP goście okazali się lepsi, zwyciężając 2:1. Bramkę dla Polski zdobył Henryk Martyna z rzutu karnego. Polskie Ministerstwo Spraw Zagranicznych zakazało polskim piłkarzom wyjazdu do Pragi na mecz rewanżowy.

Cztery lata później, w eliminacjach MŚ 1938 Polacy wyeliminowali Jugosławię[3]. Debiut w finałach mistrzostw świata miał miejsce 5 czerwca 1938 na Stade de la Meinau w Strasburgu w przegranym po dogrywce 5:6 spotkaniu 1/8 finału z Brazylią. W 1936 Polacy prowadzeni przez Józefa Kałużę wywalczyli 4. miejsce w turnieju olimpijskim w Berlinie. Największą gwiazdą przedwojennej reprezentacji był Ernest Wilimowski, zdobywca czterech goli w jednym meczu MŚ, co pozostawało rekordem mundiali do 1994. Sukcesem polskiej reprezentacji było również pokonanie w sierpniu 1939 wicemistrzów świata Węgrów 4:2.

1947–1970[edytuj | edytuj kod]

Pierwszy po II wojnie światowej mecz polska reprezentacja rozegrała 11 czerwca 1947 w Oslo, przegrywając 1:3 z Norwegią. Największym sukcesem Polaków w pierwszych powojennych latach było towarzyskie zwycięstwo 3:1 nad jedną z czołowych wówczas drużyn europejskich, Czechosłowacją (1948). W tym samym roku, 26 czerwca 1948 w Kopenhadze reprezentacja Polski doznała najwyższej porażki w swojej historii, przegrywając z Danią 0:8[4].

Do połowy lat 50. reprezentacja narodowa rozegrała tylko jedno spotkanie o wyższą stawkę. Doszło do niego w 1952 w 1/8 finału igrzysk olimpijskich w Finlandii przeciwko Danii, a zakończyło się ono porażką 0:2 (wcześniej Polska pokonała występujący w kategorii amatorskiej zespół Francji). Jednym z najważniejszych piłkarzy w składzie reprezentacji był wówczas Gerard Cieślik. Polska miała przystąpić do eliminacji MŚ 1954, ale po wylosowaniu Węgier (jednej z najsilniejszych drużyn na świecie) wycofała się. Dnia 2 marca 1955 w Wiedniu PZPN przystąpił do nowo zawiązanej Europejskiej Unii Piłkarskiej.

W 1957 drużyna prowadzona m.in. przez Henryka Reymana rywalizowała ze Związkiem Radzieckim o awans do finałów MŚ 1958. Po porażce w Moskwie i rewanżowej wygranej w Chorzowie, w dodatkowym meczu na neutralnym terenie w Lipsku Polacy przegrali i nie wystąpili w MŚ. W 1959 zespół zadebiutował w eliminacjach do Pucharu Narodów Europy 1960, przegrywając rywalizację z Hiszpanią. Jesienią powodzeniem zakończyły się z kolei eliminacje do IO 1960, w których Polacy nie wyszli z grupy. Ważną postacią zespołu był wówczas napastnik Ernest Pol.

W 1961 reprezentacja Polski wzięła udział w eliminacjach do MŚ 1962, przegranych po dwumeczu z Jugosławią. Rok później Polacy dwukrotnie przegrali z Irlandią Północną w eliminacjach Pucharu Narodów Europy 1964. 4 września 1963 w Szczecinie Polacy pokonali Norwegów 9:0, co przez następne 45 lat było najwyższym zwycięstwem polskiego zespołu. Swojego pierwszego gola w reprezentacji strzelił wtedy Włodzimierz Lubański, czołowa postać tej drużyny w kolejnych latach. Polska przegrała również kolejne eliminacje, tym razem do MŚ 1966. W decydującym meczu uległa w Rzymie Włochom 1:6.

W następnych latach piłkarze zaliczali kolejne przegrane eliminacje, kolejno do PNE 1968 oraz IO 1968. W 1969 w zespole pojawił się Kazimierz Deyna. Pomimo obecności w składzie kilku klasowych graczy, Polska nie przebrnęła fazy eliminacji MŚ 1970.

1970–1986[edytuj | edytuj kod]

Kazimierz Górski (z prawej) podczas spotkania z dziennikarzami (1985)

Początek nowej dekady stał się początkiem serii sukcesów polskiego futbolu. Jesienią 1970 ze stanowiskiem selekcjonera kadry narodowej pożegnał się ostatecznie Ryszard Koncewicz. 1 grudnia władze PZPN po raz drugi powierzyły tę funkcję Kazimierzowi Górskiemu, tym razem miał podejmować samodzielne decyzje (wcześniej był członkiem trzyosobowego kapitanatu). Pierwszym sprawdzianem były rozgrywane równolegle eliminacje ME 1972 oraz IO 1972. W tych pierwszych Polacy zanotowali kolejną porażkę[5], lepiej wiodło im się w meczach o awans na olimpiadę w Monachium. W decydujących o promocji Polski spotkaniach zawodnicy Górskiego pokonali Bułgarów, a amatorska reprezentacja Hiszpanii z nimi zremisowała. W pierwszej rundzie igrzysk Polacy odnieśli komplet zwycięstw, pokonując Kolumbię, Ghanę i Niemcy Wschodnie. W drugiej rundzie zremisowali z Danią oraz pokonali Związek Radziecki i Maroko. W rozegranym 10 września 1972 finale Polacy wygrali z drużyną Węgier 2:1 i zdobyli tytuł mistrza olimpijskiego. Kazimierz Deyna z 9 bramkami został królem strzelców turnieju. Po powrocie do kraju wszyscy piłkarze kadry i trenerzy zostali odznaczeni Złotymi Odznakami PZPN, a władze centralne związku podjęły uchwałę o ustanowieniu 10 września „Dniem Polskiego Piłkarza”[6].

Polacy w meczu o 3. miejsce mistrzostw świata, lipiec 1974
Grzegorz Lato w walce o piłkę z Marinho Chagasem, lipiec 1974

W 1973 Polacy rywalizowali z Walijczykami i Anglikami o awans do MŚ 1974. Eliminacje rozpoczęli od przegranej w Cardiff, natomiast w kolejnym meczu, 6 czerwca 1973 na Stadionie Śląskim w Chorzowie pokonali faworyzowanych Anglików 2:0. Jesienią w rewanżowym spotkaniu z Walią zwyciężyli 3:0 i do awansu potrzebowali już tylko remisu w Londynie[7]. Mecz na Wembley zakończył się remisem 1:1 po bramce Jana Domarskiego. Znacznie więcej okazji do zdobycia bramki mieli gospodarze, lecz dzięki skutecznej postawie bramkarza Jana Tomaszewskiego, który otrzymał po meczu przydomek Człowieka, który zatrzymał Anglię, udało im się uzyskać tylko jedno trafienie. Mundial Biało-Czerwoni rozpoczęli od wygranej z Argentyną 3:2. W kolejnych spotkaniach ograli Haiti 7:0 oraz wicemistrzów świata Włochów 2:1. W drugiej rundzie okazali się lepsi od Szwedów (1:0) i Jugosłowian (2:1). W spotkaniu ze Szwecją Tomaszewski obronił rzut karny wykonywany przez Staffana Tappera. O awansie do finału decydował mecz Polski z Niemcami Zachodnimi. Toczył się on w trudnych warunkach, na zalanym po ulewnym deszczu boisku – z tego względu spotkanie to przeszło do historii jako Mecz na wodzie (niem. Wasserschlacht von Frankfurt). Tomaszewski znów obronił rzut karny, tym razem wykonywany przez Uliego Hoeneßa. Na kwadrans przed końcem decydujące trafienie uzyskał Gerd Müller. Polacy tym samym odpadli z rywalizacji o złoty medal. Kilka dni później, w grze o 3. miejsce polscy piłkarze pokonali obrońców tytułu, drużynę Brazylii 1:0 po golu Grzegorza Laty, który z 7 bramkami został królem strzelców turnieju. Prócz niego, do najlepszych zawodników mistrzostw zaliczano Deynę i Roberta Gadochę[8].

Niepowodzeniem dla Polaków zakończyły się kolejne eliminacje do ME 1976 w silnie obsadzonej grupie m.in. z Włochami i Holandią. 10 września 1975 drużyna Górskiego wygrała u siebie z wicemistrzami świata Holendrami 4:1. W rewanżu w Amsterdamie lepsi okazali się jednak Pomarańczowi, którzy wygrali 3:0. Oba mecze Polaków z Włochami zakończyły się wynikiem bezbramkowym. Latem 1976 Polacy wzięli udział w IO 1976 w Montrealu, w których jako obrońcy tytułu mieli zapewniony udział. Na inaugurację bezbramkowo zremisowali z Kubą, potem pokonali kolejno Iran, Koreę Północną, a w półfinale amatorską Brazylię. W finałowym spotkaniu z Niemcami Wschodnimi przegrali 1:3 i zdobyli ostatecznie srebrny medal. Andrzej Szarmach z 6 bramkami został królem strzelców turnieju. Wyniki zmagań uznano w kraju za porażkę i w tej atmosferze Kazimierz Górski odszedł ze stanowiska.

Nowym selekcjonerem wybrano Jacka Gmocha. W eliminacjach do MŚ 1978 Biało-Czerwoni tylko raz stracili punkty (po remisie 1:1 w ostatnim spotkaniu z Portugalią). Na turniej finałowy do Argentyny jechali z aspiracjami sięgającymi mistrzowskiego tytułu. W meczu otwarcia z broniącymi złota Niemcami Zachodnimi zremisowali 0:0. W kolejnych spotkaniach piłkarze wygrali z Tunezją 1:0 i z Meksykiem 3:1, dzięki czemu awansowali do drugiej rundy mistrzostw. Trafili w niej do grupy z gospodarzami turnieju Argentyną oraz z Peru i Brazylią. Mecz z Argentyńczykami przegrali 0:2, nie wykorzystując rzutu karnego. Mecz z Peru wygrali 1:0, a w kolejnym ulegli 1:3 Brazylijczykom i zostali ostatecznie sklasyfikowani poza strefą medalową. Gmocha obarczono odpowiedzialnością za słaby względem wysokich oczekiwań występ reprezentacji[9] i wkrótce potem opuścił stanowisko.

Kolejnym selekcjonerem władze PZPN wybrały Ryszarda Kuleszę. Pod jego kierunkiem drużyna przystąpiła do eliminacji ME 1980. Tak jak cztery lata wcześniej, decydujące były spotkania ze znów będącymi wicemistrzami świata Holendrami. W Chorzowie gospodarze wygrali 2:0, lecz po stratach punktowych w meczach z NRD, w ostatnim spotkaniu eliminacji w Amsterdamie Polacy musieli wygrać. Długo utrzymywał się korzystny wynik, jednak mecz ostatecznie zakończył się remisem 1:1. W ostatnim meczu tej fazy Holendrzy pokonali Niemcy Wschodnie, zdobywając promocję do finałów ME. Po wydarzeniach afery na Okęciu Kulesza w grudniu 1980 przestał pełnić funkcję selekcjonera, a zastąpił go Antoni Piechniczek.

W 1981 zawodnicy wznowili grę w eliminacjach hiszpańskiego mundialu. W maju w Chorzowie pokonali NRD, ponownie lepsi okazali się w październikowym spotkaniu rewanżowym w Lipsku. Awans Polacy zapewnili sobie po wygranej z Maltą. W międzyczasie pokonali też 2:1 w towarzyskim spotkaniu w Buenos Aires obrońców tytułu, Argentyńczyków. Premierowy pojedynek MŚ 1982 z Włochami zakończył się bezbramkowym remisem, podobnie jak następne spotkanie z Kamerunem. W ostatnim meczu pierwszej rundy z Peru Polacy wygrali 5:1. W drugiej rundzie ich przeciwnikami byli Belgowie i Związek Radziecki. W wygranym 3:0 meczu z Belgami wszystkie trzy bramki zdobył Zbigniew Boniek. Decydujące o awansie do półfinału spotkanie z ZSRR zakończyło się bezbramkowym remisem, co premiowało do dalszej gry Polaków. W grze o finał nie byli oni jednak w stanie zatrzymać Włochów (0:2), przyszłych mistrzów świata, a zwłaszcza Paolo Rossiego, autora dwóch bramek. 10 lipca w Alicante drużyna Piechniczka zmierzyła się z Francuzami w spotkaniu o 3. miejsce, które zakończyło się zwycięstwem Polski 3:2.

Drużyna słabo spisała się w eliminacjach ME 1984 wygrywając tylko jeden mecz. Sukcesem po raz czwarty z rzędu zakończyły się za to eliminacje MŚ 1986. W decydującym spotkaniu we wrześniu 1985 Polacy bezbramkowo zremisowali z Belgią, co premiowało ich awansem do finałów. W listopadzie w towarzyskim spotkaniu wygrali ponadto 1:0 z mistrzami świata Włochami. Meksykański turniej zaczęli od bezbramkowego remisu z Marokiem. Jedyna bramka strzelona przez Polaków w tej imprezie padła w kolejnym meczu z Portugalią (1:0). W ostatnim meczu grupowym Polacy przegrali 0:3 z Anglią. Mimo zajęcia 3. miejsca w grupie, dzięki korzystnemu bilansowi reprezentacji udało się uzyskać awans do 1/8 finału. W tejże ulegli jednak wysoko Brazylii (0:4). Piechniczek podał się do dymisji, która została przyjęta.

1986–2000[edytuj | edytuj kod]

Po dymisji Piechniczka stanowisko selekcjonera zostało po raz pierwszy w historii obsadzone w drodze konkursu. Jego zwycięzcą został Wojciech Łazarek. Bez sukcesu prowadził on reprezentację w eliminacjach Euro 1988 i MŚ 1990. Po wyjazdowej porażce z Anglią w czerwcu 1989 selekcjoner złożył dymisję.

Przed kolejnymi grami eliminacyjnymi stanowisko objął Andrzej Strejlau. Polacy mieli jeszcze szanse awansu na mundial, lecz nie udało im się go wywalczyć – w turnieju finałowym zabrakło ich po raz pierwszy od 1970. Jesienią 1990 prowadzeni przez Strejlaua zawodnicy przystąpili do eliminacji Euro 1992. Tym razem również nie udało się wywalczyć awansu do turnieju finałowego. W eliminacjach do MŚ 1994 szanse promocji Polacy stracili w przegranych meczach wyjazdowych z Anglią i Norwegią we wrześniu 1993. Strejlau przegrywając trzecie z rzędu eliminacje do turnieju mistrzowskiego podał się do dymisji, a w ostatnich spotkaniach tamtej fazy mistrzostw drużynę prowadził jego dotychczasowy asystent, Lesław Ćmikiewicz.

Jego następcą został mianowany Henryk Apostel, który również bez powodzenia prowadził piłkarzy w eliminacjach Euro 1996. O ostatecznej przegranej zdecydowała porażka 1:4 ze Słowacją w Bratysławie.

W pierwszej połowie 1996 cztery towarzyskie mecze bez zwycięstwa reprezentacja rozegrała pod wodzą Władysława Stachurskiego. Selekcjoner odszedł po remisie z Białorusią, a zastąpił go Antoni Piechniczek. Drugie podejście do pracy z kadrą tego trenera nie było tak udane jak pierwsze[10], a Polacy odpadli w eliminacjach do finałów MŚ 1998. Po domowej porażce w maju 1997 z Anglią, zakończyła się druga kadencja Piechniczka. Tymczasowo funkcję selekcjonera powierzono jego asystentowi, Krzysztofowi Pawlakowi. Pod jego wodzą Polacy pokonali Gruzję w meczu eliminacyjnym.

Pod koniec lipca 1997 władze PZPN ogłosiły decyzję o powierzeniu funkcji selekcjonera Januszowi Wójcikowi. Szkoleniowiec ten od czasu zdobycia przez prowadzoną przez niego w 1992 reprezentację U23 srebrnego medalu olimpijskiego w Barcelonie wielokrotnie był faworytem mediów do objęcia stanowiska trenera dorosłej kadry. Po dokończeniu przegranych eliminacji MŚ 1998 Polacy rozpoczęli udział w eliminacjach Euro 2000. O końcowym niepowodzeniu zdecydowały porażki w pierwszym meczu z Anglikami i w obu spotkaniach ze Szwedami (Polska zdobyła łącznie tyle samo punktów, co Anglia, jednak to rywale awansowali do gier barażowych dzięki korzystniejszemu bilansowi bramek). Po wyjazdowej porażce ze Skandynawami w ostatnim spotkaniu eliminacji PZPN zrezygnował z usług Wójcika.

2000–2013[edytuj | edytuj kod]

Po odejściu Wójcika władze federacji podjęły współpracę z Jerzym Engelem, który swoją pracę prowadził pod hasłem futbol na tak. Eliminacje MŚ 2002 w wykonaniu prowadzonego przezeń zespołu zakończyły się powodzeniem po raz pierwszy od 16 lat; dodatkowo Polacy wywalczyli promocję do finałów jako pierwsza drużyna z Europy. Awans zapewnili sobie wygraną 3:0 z Norwegią we wrześniu 2001. Mundialowe mecze zawiodły jednak oczekiwania kibiców: Polacy przegrali w fazie grupowej z Koreą Południową 0:2 oraz z Portugalią 0:4. W ostatnim spotkaniu z USA grająca w rezerwowym składzie polska reprezentacja okazała się lepsza, pokonując rywali 3:1. Po powrocie do kraju drużynę i selekcjonera poddano mocnej krytyce, domagano się dymisji Engela. Trener odpierał zarzuty i zgłaszał chęć kontynuowania pracy. Federacja zdecydowała się jednak zakończyć współpracę.

Maciej Żurawski (z lewej) podczas meczu z Kostaryką na MŚ 2006

Następcą Engela został Zbigniew Boniek. Już po pięciu spotkaniach reprezentacji, w grudniu 2002 przebywający za granicą ogłosił on swoją dymisję. W tym samym miesiącu zdecydowano o zatrudnieniu Pawła Janasa. Nowy szkoleniowiec kontynuował rywalizację w eliminacjach Euro 2004. Przed ostatnią kolejką spotkań Polacy mieli jeszcze szansę zająć miejsce barażowe, lecz w tym samym czasie Łotysze nieoczekiwanie wygrali 1:0 z pewnymi awansu Szwedami i mimo pokonania przez Polaków w wyjazdowym meczu Węgrów to Łotysze zajęli drugie miejsce w grupie. Jesienią 2004 Polska rozpoczęła eliminacje MŚ 2006. W dziesięciu spotkaniach odniosła osiem zwycięstw i pomimo dwóch porażek z Anglią, dzięki korzystnym rezultatom w innych grupach, awansowała do turnieju głównego bezpośrednio z drugiego miejsca. Rozgrywany w Niemczech mundial nie był dla polskich zawodników udany. Przegrali wówczas z Ekwadorem 0:2 oraz z Niemcami 0:1. Jedyne zwycięstwo Polacy odnieśli w ostatnim meczu fazy grupowej przeciwko Kostaryce 2:1.

Radość Polaków po zdobyciu zwycięskiej bramki w meczu el. ME 2008 z Armenią, marzec 2007
Mecz Polski z Czechami podczas ME, 16 czerwca 2012

PZPN zwolnił Janasa i zatrudnił na stanowisku selekcjonera reprezentacji Holendra Leo Beenhakkera, któremu postawiono za cel awans do finałów Euro 2008. Po słabych pierwszych spotkaniach, reprezentacja zaczęła odnosić lepsze wyniki (m.in. wygrywając ze znacznie wyżej notowaną Portugalią oraz Belgią), co poprawiło wizerunek zespołu oraz trenera. Decydująca runda meczów eliminacyjnych przyniosła pierwszy w historii awans Polski do finałów mistrzostw Europy. Stało się tak m.in. po wrześniowym remisie wyjazdowym z Portugalią oraz listopadowej wygranej z Belgią. W samym turnieju Polacy zagrali jednak słabo; przegrali pierwszy mecz z Niemcami 0:2, a następnie zremisowali z Austrią 1:1. W trzecim meczu przegrali z Chorwacją 0:1, kończąc udział w turnieju na rundzie grupowej. Po nieudanych mistrzostwach Europy Polacy przystąpili do eliminacji MŚ 2010. Notowali w nich jednak dużo gorsze wyniki niż w poprzednich eliminacjach. 1 kwietnia 2009 w Kielcach Polska pokonała 10:0 San Marino, ustanawiając tym samym najwyższe zwycięstwo w swojej historii. Po wrześniowej porażce w Mariborze ze Słowenią zarząd PZPN zwolnił Beenhakkera i zastąpił go Stefanem Majewskim. Dwa ostatnie mecze eliminacyjne pod jego wodzą zostały przez Polaków przegrane i nie uzyskali oni awansu do finałowych rozgrywek.

Reprezentanci Polski przed meczem z Irlandią, 19 listopada 2013

W październiku 2009 wybrano nowego selekcjonera kadry, którym został Franciszek Smuda[11]. Miał on przygotować i poprowadzić zespół w finałach Euro 2012, którego współorganizatorem miała być Polska i do którego nie musiała się ona kwalifikować. Mecz otwarcia tego turnieju rozegrany na Stadionie Narodowym w Warszawie zakończył się remisem 1:1 z Grecją. W drugiej połowie rzut karny dla gości został wybroniony przez Przemysława Tytonia. Kolejny mecz, tym razem z Rosją również zakończył się wynikiem 1:1. Biało-Czerwoni aby awansować do ćwierćfinału musieli wygrać w ostatnim spotkaniu z Czechami we Wrocławiu; przegrali je jednak 0:1[12]. Franciszek Smuda podał się do dymisji.

Po zakończeniu mistrzostw PZPN wybrał nowego selekcjonera, którym został Waldemar Fornalik. Prowadzona przez niego drużyna brała udział w eliminacjach MŚ 2014, które zakończyły się dla niej porażką. Definitywnie szansę awansu stracili w październiku 2013 po porażce z Ukrainą. Dzień po przegranym meczu z Anglią prezes PZPN zdymisjonował trenera.

2013–2018[edytuj | edytuj kod]

Łukasz Piszczek i Cristiano Ronaldo, 30 czerwca 2016
Wyjściowa jedenastka przed meczem z Japonią, 28 czerwca 2018

W listopadzie 2013 funkcję selekcjonera kadry objął Adam Nawałka[13]. W pierwszym meczu pod wodzą nowego trenera Polska przegrała ze Słowacją 0:2. We wrześniu 2014 Biało-Czerwoni rozpoczęli eliminacje Euro 2016. W ramach tych rozgrywek 11 października 2014 reprezentacja Polski pierwszy raz w historii pokonała zespół Niemiec (2:0). Awans do finałów Polacy zapewnili sobie wygraną z Irlandią 2:1 w październiku 2015. Pierwszy mecz fazy grupowej ME Polska rozegrała z Irlandią Północną i zwyciężyła 1:0. W kolejnym spotkaniu z Niemcami drużyna Nawałki zremisowała 0:0, a w ostatnim meczu fazy grupowej z Ukrainą wygrała 1:0. W meczu 1/8 finału Polacy zmierzyli się ze Szwajcarią (1:1). O ich awansie do ćwierćfinału zdecydowała zwycięska seria rzutów karnych (5-4). W kolejnej rundzie Polacy zagrali z Portugalią, a ten mecz również zakończył się wynikiem 1:1. Rzuty karne lepiej wykonali tym razem przeciwnicy, którzy wygrali w nich 5-3.

W eliminacjach MŚ 2018 Polska zajęła pierwsze miejsce w grupie, wygrywając osiem spotkań, jedno remisując i jedno przegrywając. W decydującym meczu zwyciężyła Czarnogórę 4:2. Najwięcej bramek w eliminacjach zdobył Robert Lewandowski – 16, co było najlepszym wynikiem na świecie. W fazie grupowej turnieju finałowego Polska przegrała z Senegalem 1:2 i Kolumbią 0:3 oraz wygrała z Japonią 1:0, nie uzyskując tym samym awansu do fazy pucharowej mistrzostw. Nawałka nie zdecydował się na przedłużenie kontraktu i z końcem lipca rozstał się z reprezentacją.

2018–2022[edytuj | edytuj kod]

Nowym selekcjonerem został Jerzy Brzęczek[14][15]. Jesienią 2018 polska drużyna wzięła udział w pierwszej edycji nowo powstałej Ligi Narodów UEFA. Polacy występujący w najwyższej Lidze A zajęli w swojej grupie ostatnie miejsce, za Portugalią i Włochami i tym samym spadli do niższej dywizji. Po późniejszej decyzji UEFA rozszerzającej skład Ligi A z 12 do 16 zespołów, zachowali oni jednak miejsce na najwyższym poziomie rozgrywkowym[16].

W kwalifikacjach ME 2020 Polska zajęła pierwsze miejsce w grupie G wyprzedzając bezpośrednio Austrię. Wygrała osiem spotkań, jedno zremisowała i jedno przegrała. Zakwalifikowała się 13 października 2019, wygrywając z Macedonią Północną[17]. W ostatnim meczu zwyciężyła Słowenię 3:2[18].

W rozgrywanej jesienią 2020 fazie ligowej drugiej edycji Ligi Narodów biało-czerwoni zajęli w swojej grupie trzecie miejsce, przegrywając w klasyfikacji z Włochami i Holandią, a wyprzedzając Bośnię i Hercegowinę[19].

W styczniu 2021 Brzęczek stracił posadę, a jego miejsce zajął Portugalczyk Paulo Sousa[20].

W czerwcu 2021 odbyło się przełożone o rok z powodu pandemii COVID-19 Euro 2020[21]. Polska zagrała na nim w grupie E ze Słowacją, Hiszpanią i Szwecją[22][23]. W pierwszym meczu reprezentacja Polski przegrała ze Słowakami 1:2 po golu samobójczym Wojciecha Szczęsnego i czerwonej kartce dla Grzegorza Krychowiaka[24]. W następnym meczu o wszystko Polska w całkiem niezłym stylu zremisowała z Hiszpanią 1:1 po golu Roberta Lewandowskiego[25]. W ostatnim meczu o awans ze Szwecją po dwóch bramkach Roberta Lewandowskiego Polacy ostatecznie odpadli z rozgrywek z jednym punktem na koncie[26]. W tym samym roku przeprowadzono główną część fazy kwalifikacyjnej Mundialu 2022. Biało-czerwoni w grupie I mierzyli się z Anglikami, Węgrami, Albańczykami, Andorczykami i Sanmaryńczykami. W trakcie eliminacji odnieśli sześć zwycięstw, dwukrotnie zremisowali i ponieśli dwie porażki (w tym jedną z triumfatorem grupy – Anglią), co w efekcie dało im drugą lokatę i konieczność gry w dwustopniowych barażach[27].

W grudniu tego samego roku Polski Związek Piłki Nożnej rozwiązał kontrakt z Sousą za porozumieniem stron[28]. Miesiąc później, 31 stycznia 2022, PZPN podpisał kontrakt z Czesławem Michniewiczem, wybierając go na stanowisko selekcjonera reprezentacji Polski[29].

W marcu 2022 polska drużyna miała zmierzyć się z Rosją w ramach półfinału baraży do Mistrzostw Świata 2022, jednak wskutek wszczętej przez to państwo inwazji na Ukrainę i protestu reprezentantów Polski[30], Czech i Szwecji[31] Rosjanie zostali wykluczeni z udziału w rozgrywkach międzynarodowych[32], a Polsce przyznano walkower[33]. 29 marca 2022 w finale baraży na Stadionie Śląskim biało-czerwoni wygrali 2:0 ze Szwecją, zapewniając sobie awans na MŚ, a gole w tym meczu dla Reprezentacji Polski strzelali Robert Lewandowski i Piotr Zieliński[34]. Następnie w czerwcu i wrześniu tego roku reprezentanci Polski rozegrali jeszcze 6 spotkań w ramach Ligi Narodów. Mierzyli się wówczas z reprezentacjami Walii, Belgii i Holandii[35]. Po trzech porażkach z Belgią i Holandią, dwóch zwycięstwach z Walią i remisie z Holandią reprezentacja zajęła ostatecznie w swojej grupie trzecie miejsce, wyprzedzając Walię[36]. W listopadzie i grudniu polska kadra brała udział w Mistrzostwach Świata w Piłce Nożnej 2022. W pierwszym meczu Polska mierzyła się z Meksykiem, gdzie po mało atrakcyjnym z punktu widzenia kibiców[37] widowisku Polacy zremisowali 0:0 po nietrafionym rzucie karnym przez Roberta Lewandowskiego[38]. W następnym meczu polscy piłkarze zagrali z Arabią Saudyjską, która wcześniej sensacyjnie pokonała Argentynę[39]. Polscy piłkarze zwyciężyli reprezentację Arabii Saudyjskiej 2:0 po golach Piotra Zielińskiego i Roberta Lewandowskiego oraz nietrafionym karnym przez Salima ad-Dausariego[40]. W trzecim meczu Polacy grali z faworytem grupy – Argentyną. W 38. minucie Argentynie po analizie VAR został przyznany rzut karny, który został obroniony przez Wojciecha Szczęsnego[41]. Pomimo ostatecznej przegranej 0:2 polscy piłkarze awansowali do 1/8 finału gdzie mierzyli się z Francją[42]. Po całkiem wyrównanym spotkaniu Polacy ulegli przyszłym wicemistrzom świata 1:3 i tym samym odpadli z rozgrywek[43]. 12 grudnia tego samego roku PZPN wydał komunikat, w którym poinformował, że nie skorzystał z opcji jednostronnego przedłużenia umowy z Michniewiczem, obowiązującej do końca 2022[44], zaś 22 grudnia poinformowano, że z dniem 31 grudnia 2022 roku Michniewicz przestanie pełnić funkcję selekcjonera[45].

Od 2023[edytuj | edytuj kod]

24 stycznia 2023 PZPN poinformował, że nowym selekcjonerem został Fernando Santos[46]. W tym samym roku Polacy podchodzą do eliminacji do Euro 2024, gdzie w grupie E mierzą się z Czechami, Albanią, Wyspami Owczymi i Mołdawią[47]. W pierwszym meczu Santosa jako selekcjonera Polacy przegrali z reprezentacją Czech 1:3[48], zaś pierwsza bramka stracona przez reprezentację Polski w 27. sekundzie meczu stała się najszybciej straconym golem w historii kadry[49]. Po kompromitujących porażkach w Mołdawii[50] i Albanii[51] 13 września 2023 Santos został zwolniony ze stanowiska selekcjonera reprezentacji Polski[52]. 20 września 2023 Polski Związek Piłki Nożnej poinformował, że selekcjonerem reprezentacji Polski został Michał Probierz[53]. Po 3 zwycięstwach, 2 remisach i 3 porażkach Polska zajęła trzecie miejsce w swojej grupie za Albanią oraz Czechami i przed Mołdawią oraz Wyspami Owczymi[54]. Dzięki rankingowi Ligi Narodów reprezentacja uzyskała udział w barażach, które rozegrała w marcu 2024. W półfinale wygrała z Estonią 5:1 [55], a w finale po rzutach karnych z Walią (po 120 minutach widniał wynik 0:0)[56]. Dzięki wygraniu obu meczy, reprezentacja wystąpi na EURO 2024, gdzie zagra z Holandią, Austrią i Francją.

Identyfikacja zespołu[edytuj | edytuj kod]

Barwy i stroje[edytuj | edytuj kod]

Polscy kibice podczas ME 2012, Plac Defilad w Warszawie

Kolorystyka ubiorów reprezentantów Polski jest odzwierciedleniem barw państwowych RP oraz flagi i herbu państwa, a więc związana z barwami białą i czerwoną.

Stroje domowe tradycyjnie składają się z białej koszulki, czerwonych spodenek i białych getrów, natomiast najczęściej wszystkie elementy zestawu wyjazdowego są czerwone (choć w przeszłości niekiedy na wyjazdach grano w białych spodenkach). Na przestrzeni lat różnice w projekcie i kolorystyce strojów dotyczyły zwykle szczegółów, a ogólny wzór ubioru pozostaje niezmienny od 1921[57]. W latach 1948–1970 stosowana była biało-czerwona, pasiasta wersja getrów.

W rzadkich przypadkach używano odmiennego od dwóch podstawowych zestawu kolorystycznego. W 1961 Polacy w meczu z ZSRR zagrali w błękitnych strojach, w 1998 z Chorwacją w granatowych koszulkach i czerwonych spodenkach[58], również w tym samym roku z Luksemburgiem w czarnych koszulach i białych szortach[59], następnie w 2002 z Danią w jednolitym granatowym stroju[60], w 2005 z Austrią w białych koszulkach i czarno-granatowych spodenkach[61], a w 2006 z Chorwacją w jednolicie niebieskich kostiumach[62]. Po raz ostatni Polacy zagrali w innych, niż białe i czerwone barwach w 2010 z Bułgarią (jednolite granatowe z czerwono-białymi rękawkami[63]).

Koszulki reprezentacji Polski (2015)
Tradycyjne stroje reprezentacji Polski
Zestaw domowy
Zestaw wyjazdowy

W latach 2014–2015 domowe stroje reprezentacji Polski były białe z pionowym czerwonym pasem pośrodku, spodenki natomiast były jednolicie białe. Na zestaw wyjazdowy składały się koszulka w kolorze czerwonym z białym pasem pośrodku oraz czerwone spodenki[64][65]. Pierwszy występ w odzieży z tym wzorem Polacy zanotowali 5 marca 2014 na Stadionie Narodowym w Warszawie w meczu ze Szkocją[66].

Od 2016 reprezentacja występuje w białych koszulkach i czerwonych spodenkach (zestaw domowy) oraz w czerwonych koszulkach i spodenkach (zestaw wyjazdowy)[67].

Producent Okres
Polsport ?–1974
Niemcy Adidas 1974–1992
Wielka Brytania Admiral (reprezentacja olimpijska) 1992
Polska Dorbill[68] 1992–1993
Niemcy Adidas 1993
Włochy Lotto 1993–1994
Niemcy Puma 1994–1996
Stany Zjednoczone Nike 1996–1999
Niemcy Adidas 1999
Niemcy Puma 1999–2000
Polska Tico 2000
Niemcy Puma 2001–2008
Stany Zjednoczone Nike 2009–

W latach 1970–1976 ręczniki dla reprezentacji produkowane były przez Zakłady Przemysłu Bawełnianego „Frotex” w Prudniku[69].

Historia strojów[edytuj | edytuj kod]

Stroje domowe

1990–1991
1992
1994–1995
1996
1998
2004–2005
2009
2010–2011
2014–2015

Stroje wyjazdowe

1990–1991
1992
1994–1997
1998
2004
2009
2010–2011
2014–2015

[edytuj | edytuj kod]

Ubiór reprezentacji tradycyjnie ozdabiany jest polskim herbem państwowym. Odróżnia to polski zespół od wielu innych drużyn narodowych, u których umieszcza się na piersiach graczy znaki krajowych federacji piłkarskich (oprócz reprezentacji Polski stroje ozdobione znakiem państwowym, a nie logotypem krajowego związku używają m.in. Słowacy i Węgrzy, a do niedawna także Czesi). Jedynie na początku istnienia reprezentacji Polski na koszulkach umieszczano nie herb, a samo godło (orła).

W latach 20. orzeł (bez tarczy, niebędący dokładnym odwzorowaniem ani godła ani herbu RP) umieszczany był na lewej piersi piłkarzy i zajmował całą jej powierzchnię[57]. W latach 30. orzeł uległ zmniejszeniu, upodobniono go też do oficjalnego wzoru ustawowego. W latach 50. doszło do kolejnej zmiany i symbol został przesunięty z wysokości serca na środek torsu. Od połowy lat 90. orzeł umieszczany był naprzemiennie na środku lub z lewej strony koszulki, na wysokości serca stale zaczęto umieszczać go od 2002. Podczas meczu z Holandią w 1975 Polacy przez pomyłkę producenta wystąpili w koszulce z czerwonym orłem[70].

Na początku lat 60. w tarczy nad godłem (orłem) pojawił się napis „POLSKA”[57], wpisywano go w tarczę herbową do końca 2005. W latach 2006–2007 koszulki zawierały z przodu motyw husarza, a prócz herbu Polski, po prawej stronie piersi umieszczono ówczesny logotyp reprezentacji: piłkę i skrzydło z napisem „POLSKA” pod spodem[71]. Znak ten pojawił się również na kolejnym wzorze koszulek, obowiązującym w 2008.

Po raz pierwszy polskiego herbu lub godła zabrakło na koszulkach reprezentantów w 1992. Ich producent (Admiral) zastąpił znak państwowy wariacją ówczesnego logotypu PZPN ze zmienionym graficznie wyglądem orła (ptak był skierowany w swoją lewą stronę, lecz z przekręconym w prawo łbem)[72]. W listopadzie 2011 na Stadionie Miejskim we Wrocławiu zaprezentowano nowy wzór ubiorów, w których reprezentacja Polski rozgrywać miała spotkania ME 2012 (zestaw wykorzystano po raz pierwszy podczas meczu z Włochami 11 listopada we Wrocławiu). Na koszulkach znalazły się: nowe logo PZPN, z napisem „POLSKA” (zamiast „PZPN”) pod spodem, logo producenta odzieży, a na ramieniu okrągła naszywka z marką EURO 2012[73]. Wygląd nowych trykotów (umieszczenie związkowego znaku zamiast herbu było pomysłem działaczy PZPN[74]) spotkał się z ogromną falą krytyki wśród kibiców, którzy zapowiedzieli bojkot nowych strojów[75]. W wyniku protestów kibiców (w trakcie meczu z Włochami oraz cztery dni później z Węgrami w Poznaniu skandowano Gdzie jest orzeł?[76]) symbol państwowy został przed kolejnymi meczami naszyty pomiędzy logotypem związku i marką producenta stroju[77]. Kilka miesięcy później umieszczanie godła państwowego na strojach reprezentantów kraju stało się obowiązkiem ustawowym[78].

Od 2014 koszulki reprezentacji nie zawierają już marki PZPN[79]. Dotyczy to całego sprzętu meczowego zawodników, logo pozostało na niektórych elementach ubioru członków sztabu, marynarkach i dokumentach.

Stadion domowy[edytuj | edytuj kod]

Stadiony reprezentacji Polski
Stadion Narodowy w Warszawie przed półfinałowym meczem ME 2012 Niemców z Włochami
Stadion Śląski w Chorzowie (2017)
Stadion WP w Warszawie (2015)
Stadion Dziesięciolecia w Warszawie (lata 60.)

Polska drużyna podejmowała dotąd rywali na 51 obiektach rozmieszczonych w 30 polskich miastach[80]. Najwięcej spotkań w roli gospodarza piłkarska reprezentacja Polski rozegrała na Stadionie Wojska Polskiego w Warszawie (74); po raz pierwszy wystąpiła na nim 26 października 1930 w meczu z Łotwą, a po raz ostatni jak dotąd 16 listopada 2022 z Chile[1].

Drugą pozycję wśród polskich stadionów pod względem liczby rozegranych spotkań międzypaństwowych zajmuje Stadion Śląski w Chorzowie (61 meczów; pierwszy 22 lipca 1956 z Niemcami Wschodnimi, ostatni 29 marca 2022 ze Szwecją). Obiekt ten najbardziej ze wszystkich krajowych aren kojarzony jest z sukcesami reprezentacji[81], m.in. ze zwycięstwami nad ZSRR (1957), Anglią (1973), Holandią (1975 i 1979), Włochami (1985) i Portugalią (2006); również w spotkaniach na Śląskim polska drużyna zapewniała sobie awanse na MŚ 1978, MŚ 1986, MŚ 2002, MŚ 2022 i ME 2008. Po meczu z Anglią w 1973 brytyjscy dziennikarze określili stadion Kotłem Czarownic[82], co do dziś pozostaje w użyciu wśród dziennikarzy i kibiców. W latach 2009–2017 obiekt był w przebudowie, po ponownym otwarciu posiada pojemność 54 378 miejsc[83].

Z kolei 25 spotkań Polska rozegrała na warszawskim Stadionie Dziesięciolecia (pierwsze 28 października 1956 z Norwegią, ostatnie 17 kwietnia 1983 z Finlandią). Po tym meczu obiekt ten nie był już wykorzystywany w celach sportowych, a w latach 90. na jego koronie powstało targowisko. W latach 2008–2012 stadion zburzono i w jego miejscu postawiono Stadion Narodowy o pojemności 58 500 miejsc[84]. Na nowym obiekcie reprezentacja rozegrała dotąd 36 spotkań[b].

Stadion Śląski decyzją Polskiego Związku Piłki Nożnej z 10 lipca 1993 posiada, jako jedyny w kraju, status stadionu narodowego[85]. Określenie narodowy nie jest jednak częścią oficjalnej nazwy tej areny. Z kolei oddany do użytku w 2012 obiekt, pomimo faktu zarejestrowania pod nazwą Stadion Narodowy w Warszawie, nie posiada nadawanej z woli PZPN godności stadionu narodowego[86][87].

Co najmniej 10 spotkań domowych polska reprezentacja rozegrała także na Stadionie Miejskim w Poznaniu (17 gier w latach 1986–2021), Stadionie Olimpijskim we Wrocławiu (14 gier w latach 1950–1987[c]), Stadionie Henryka Reymana w Krakowie (13 gier w latach 1956–2016), Stadionie Miejskim we Wrocławiu (12 gier w latach 2011–2021), Stadionie ŁKS w Łodzi (10 gier w latach 1924–1983), Stadionie Zdzisława Krzyszkowiaka w Bydgoszczy (10 gier w latach 1972–2009) oraz na Stadionie w Gdańsku (10 gier w latach 2011–2020).

Najwyższą frekwencję na domowym meczu Polaków zanotowano 28 czerwca 1959 na Stadionie Śląskim – mecz el. ME 1960 z Hiszpanią obserwowało ponad 100 000 widzów[88]. Z kolei najwyższa frekwencja w meczu za granicą to ponad 130 000 widzów w Rio de Janeiro podczas towarzyskiej gry Brazylii z Polską 8 czerwca 1966[89].

Zasięg medialny[edytuj | edytuj kod]

Polskie Radio transmituje mecze polskiej drużyny od lat 30. XX wieku

Pierwsze relacje ze spotkań reprezentacji Polski publikowane były w prasie sportowej, m.in. w Przeglądzie Sportowym, który na początku swego istnienia był oficjalnym organem PZPN[90]. Z kolei pierwsze bezpośrednie transmisje radiowe zaczęto przeprowadzać w latach 30. Jednym ze sprawozdawców Polskiego Radia był wtedy Michał Frank, który komentował na żywo rozgrywane w 1938 we francuskim Strasburgu spotkanie mistrzostw świata Polska–Brazylia[91]. Jego relację emitowaną z odbiorników wystawianych na ulicach i zainstalowanych na stadionach głośników śledziły w Polsce miliony osób[92][93]. PR od lat jest jedynym nadawcą radiowym transmitującym w całości spotkania polskiej drużyny. Na przełomie XX i XXI wieku głównymi sprawozdawcami byli Tomasz Zimoch (do 2016) i Andrzej Janisz[94].

TVP1 emituje mecze reprezentacji od 1957 (z okresowymi przerwami)

Pierwszym meczem polskiej reprezentacji transmitowanym przez telewizję był pojedynek Polska–Turcja z 19 maja 1957 (TVP, dziś TVP1). Komentowali je Stefan Rzeszot, Karol Hig i Zbigniew Smarzewski[95]. W kolejnych latach liczba spotkań drużyny narodowej emitowanych w telewizji rosła. Największą popularność wśród widzów osiągnęły w czasie sukcesów piłkarzy na igrzyskach olimpijskich i mistrzostwach świata w latach 70. i 80. Mecz otwarcia mundialu w 1978 Polska–Niemcy miało w polskiej telewizji śledzić 23 miliony widzów[96]. Czołowym sprawozdawcą w tym okresie był Jan Ciszewski, który komentował m.in. mecz eliminacji mundialu Anglia–Polska (1973) oraz spotkania Polaków na IO 1972, MŚ 1974, IO 1976, MŚ 1978 i MŚ 1982. Dziś uznawany jest za najsłynniejszego polskiego komentatora sportowego[97]. Spotkania reprezentacji Polski w TVP na przestrzeni lat komentowali również m.in. Andrzej Zydorowicz, Dariusz Szpakowski, Maciej Iwański, Tomasz Jasina i Jacek Laskowski.

Po raz pierwszy mecz drużyny narodowej poza TVP transmitowano na antenie Wizja TV, a miało to miejsce 6 września 1998 (Bułgaria–Polska)[98]. Stacja ta przeprowadzała transmisje ze spotkań reprezentacji do końca 2001 (od jesieni 1999 na antenie kanału Wizja Sport). W TVP niektóre ze spotkań w tym czasie były retransmitowane z opóźnieniem, transmitowane równocześnie lub nieemitowane w ogóle. W 1999 mecz Anglia–Polska został nadany na żywo przez Canal+[98].

Polsat Sport – nadawca spotkań reprezentacji w latach 2002, 2006, 2008, 2014–2017 i od 2018

Występy Polaków na MŚ 2002 i MŚ 2006 były pokazywane jednocześnie w kanałach Polsatu oraz w TVP2. W drugim programie Telewizji Polskiej nadawano w tamtym okresie wszystkie mecze reprezentacji (na początku 2008 przeniesiono je ponownie do programu pierwszego; wyjątkiem były ME 2008, do których prawa miał tylko Polsat[99]). W latach 2014–2017 wszystkie mecze eliminacji ME i MŚ oraz finałów mistrzostw kontynentu emitowano w Polsacie (w tym w Polsacie Sport[100], którego podstawowym komentatorem był Mateusz Borek). Z kolei wszystkie gry towarzyskie w tym czasie pokazywała TVP[101]. Mecze Polski na ME 2016 były transmitowane przez TVP i Polsat równocześnie. W tym samym roku Telewizja Polska zakupiła prawa emisji wszystkich spotkań polskiej drużyny w latach 2018–2022[102]. Występy Polaków na MŚ 2018 były emitowane również w TVP 4K[103].

Obecnie wszystkie mecze reprezentacji Polski transmitowane są w całości na żywo na antenach PR Program I oraz TVP1, TVP Sport i Polsat Sport.

Sztab szkoleniowy[edytuj | edytuj kod]

Dane aktualne na dzień 09.04.2024[104].

Trener Polska Michał Probierz
Drugi trener Polska Robert Góralczyk
Asystent trenera Polska Sebastian Mila

Polska Michał Bartosz

Rzecznik prasowy Polska Emil Kopański
Team manager
Kierownik techniczny Polska Paweł Kosedowski
Asystent kierownika technicznego Polska Paweł Sidorowicz
Trener bramkarzy Polska Andrzej Dawidziuk
Trener przygotowania fizycznego Polska Mateusz Oszust
Trener analityk Polska Hubert Małowiejski

Polska Marcin Dorna
Polska Bartłomiej Zalewski
Polska Daniel Wojtasz

Trener-stażysta Polska Marcin Włodarski
Analityk wideo Polska Jakub Rejmoniak
Lekarz Polska Jacek Jaroszewski
Fizjoterapeuta Polska Paweł Bamber

Polska Adam Kurek
Polska Marcin Bator

Masażysta Polska Wojciech Herman
Szef kuchni Polska Tomasz Leśniak
Dietetyk Polska Wojciech Zep
Komunikacja Polska Tomasz Kozłowski
Logistyka Polska Łukasz Gawrjołek
Ochrona Polska Robert Siwek

Zawodnicy[edytuj | edytuj kod]

Obecny skład[edytuj | edytuj kod]

Następujący gracze zostali powołani przez selekcjonera Michała Probierza do kadry na mecze Barażowe do Mistrzostw Europy 2024 z Estonią oraz z Walią w dniach 21 i 26 marca 2024:

Mecze i gole wg stanu z 26 marca 2024 po meczu z Walią

Nr Zawodnik Data urodzenia (wiek) Mecze Gole Klub
Bramkarze
1 Wojciech Szczęsny 18 kwietnia 1990 (33 lata) 81 0 Włochy Juventus
12 Łukasz Skorupski 5 maja 1991 (32 lata) 9 0 Włochy Bologna
22 Marcin Bułka 4 października 1999 (24 lata) 1 0 Francja OGC Nice
Obrońcy
2 Sebastian Walukiewicz 5 kwietnia 2000 (24 lata) 3 0 Włochy Empoli
3 Paweł Dawidowicz 20 maja 1995 (28 lat) 10 0 Włochy Hellas Verona
4 Tymoteusz Puchacz 23 stycznia 1999 (25 lat) 13 0 Niemcy FC Kaiserslautern
5 Jan Bednarek 12 kwietnia 1996 (27 lat) 56 1 Anglia Southampton
14 Jakub Kiwior 15 lutego 2000 (24 lata) 21 1 Anglia Arsenal
17 Bartosz Salamon 1 maja 1991 (32 lata) 12 0 Polska Lech Poznań
18 Bartosz Bereszyński 12 lipca 1992 (31 lat) 54 0 Włochy Empoli
Paweł Bochniewicz 30 stycznia 1996 (28 lat) 3 0 Holandia Sc Heerenveen
Pomocnicy
6 Jakub Piotrowski 4 października 1997 (26 lat) 5 2 Bułgaria Łudogorec Razgrad
8 Bartosz Slisz 29 marca 1999 (25 lat) 8 0 Stany Zjednoczone Atlanta United
10 Piotr Zieliński 20 maja 1994 (29 lat) 88 11 Włochy SSC Napoli
11 Kamil Grosicki 8 czerwca 1988 (35 lat) 93 17 Polska Pogoń Szczecin
13 Taras Romanczuk 14 listopada 1991 (32 lata) 2 0 Polska Jagiellonia Białystok
16 Damian Szymański 16 czerwca 1995 (28 lat) 17 2 Grecja AEK Ateny
19 Przemysław Frankowski 12 kwietnia 1995 (28 lat) 40 3 Francja RC Lens
20 Sebastian Szymański 11 maja 1999 (24 lata) 32 3 Turcja Fenerbahçe SK
21 Nicola Zalewski 23 stycznia 2002 (22 lata) 16 0 Włochy AS Roma
Jakub Moder 7 kwietnia 1999 (25 lat) 21 2 Anglia Brighton
Paweł Wszołek 30 kwietnia 1992 (31 lat) 14 2 Polska Legia Warszawa
Napastnicy
7 Karol Świderski 23 stycznia 1997 (27 lat) 30 10 Włochy Hellas Verona
9 Robert Lewandowski (kapitan) 21 sierpnia 1988 (35 lat) 148 82 Hiszpania FC Barcelona
15 Adam Buksa 12 lipca 1996 (27 lat) 14 6 Turcja Antalyaspor
23 Krzysztof Piątek 1 lipca 1995 (28 lat) 28 11 Turcja Başakşehir

Ostatnio powołani[edytuj | edytuj kod]

Następujący gracze również byli powołani do polskiej kadry w ciągu ostatnich dwunastu miesięcy:

Zawodnik Data urodzenia (wiek) Mecze Gole Klub Ostatnie powołanie
Bramkarze
Bartłomiej Drągowski[d] 19 sierpnia 1997 (26 lat) 2 0 Grecja Panathinaikos AO vs.  Wyspy Owcze, 12 października 2023
vs.  Mołdawia, 15 października 2023
Kamil Grabara[e] 8 stycznia 1999 (25 lat) 1 0 Dania FC København vs.  Wyspy Owcze, 7 września 2023
vs.  Albania, 10 września 2023
Obrońcy
Matty Cash[f] 7 sierpnia 1997 (26 lat) 15 1 Anglia Aston Villa vs.  Estonia, 21 marca 2024
vs.  Walia, 26 marca 2024
Tomasz Kędziora 11 czerwca 1994 (29 lat) 32 1 Grecja PAOK vs.  Czechy, 17 listopada 2023
vs.  Łotwa, 21 listopada 2023
Patryk Peda 16 kwietnia 2002 (21 lat) 3 0 Włochy SPAL vs.  Czechy, 17 listopada 2023
vs.  Łotwa, 21 listopada 2023
Arkadiusz Reca[g] 17 czerwca 1995 (28 lat) 15 0 Włochy Spezia Calcio vs.  Niemcy, 16 czerwca 2023
vs.  Mołdawia, 20 czerwca 2023
Bartłomiej Wdowik 25 września 2000 (23 lata) 1 0 Polska Jagiellonia Białystok vs.  Czechy, 17 listopada 2023
vs.  Łotwa, 21 listopada 2023
Mateusz Wieteska 11 lutego 1997 (27 lat) 4 0 Włochy Cagliari vs.  Czechy, 17 listopada 2023
vs.  Łotwa, 21 listopada 2023
Przemysław Wiśniewski 27 lipca 1998 (25 lat) 0 0 Włochy Spezia Calcio vs.  Niemcy, 16 czerwca 2023
vs.  Mołdawia, 20 czerwca 2023
Pomocnicy
Adrian Benedyczak[h] 24 listopada 2000 (23 lata) 0 0 Włochy Parma vs.  Czechy, 17 listopada 2023
vs.  Łotwa, 21 listopada 2023
Krystian Bielik 4 stycznia 1998 (26 lat) 11 0 Anglia Birmingham City vs.  Niemcy, 16 czerwca 2023
vs.  Mołdawia, 20 czerwca 2023
Jakub Błaszczykowski[i] 14 grudnia 1985 (38 lat) 109 21 Koniec kariery vs.  Niemcy, 16 czerwca 2023
Patryk Dziczek[j] 25 marca 1998 (25 lat) 2 0 Polska Piast Gliwice vs.  Czechy, 17 listopada 2023
vs.  Łotwa, 21 listopada 2023
Jakub Kamiński 5 czerwca 2002 (21 lat) 14 1 Niemcy VfL Wolfsburg vs.  Wyspy Owcze, 12 października 2023
vs.  Mołdawia, 15 października 2023
Kacper Kozłowski 16 października 2003 (20 lat) 6 0 Holandia SBV Vitesse vs.  Wyspy Owcze, 7 września 2023
vs.  Albania, 10 września 2023
Grzegorz Krychowiak[k] 29 stycznia 1990 (34 lata) 100 5 Arabia Saudyjska Abha Club vs.  Wyspy Owcze, 7 września 2023
vs.  Albania, 10 września 2023
Ben Lederman 8 maja 2000 (23 lata) 0 0 Polska Raków Częstochowa vs.  Niemcy, 16 czerwca 2023
vs.  Mołdawia, 20 czerwca 2023
Karol Linetty 2 lutego 1995 (29 lat) 47 5 Włochy Torino vs.  Wyspy Owcze, 7 września 2023
vs.  Albania, 10 września 2023
Mateusz Łęgowski 29 stycznia 2003 (21 lat) 1 0 Włochy Salernitana vs.  Czechy, 17 listopada 2023
vs.  Łotwa, 21 listopada 2023
Filip Marchwiński 10 stycznia 2002 (22 lata) 2 0 Polska Lech Poznań vs.  Wyspy Owcze, 12 października 2023
vs.  Mołdawia, 15 października 2023
Dominik Marczuk 1 listopada 2003 (20 lat) 0 0 Polska Jagiellonia Białystok vs.  Estonia, 21 marca 2024
vs.  Walia, 26 marca 2024
Michał Skóraś 15 lutego 2000 (24 lata) 7 0 Belgia Club Brugge vs.  Wyspy Owcze, 7 września 2023
vs.  Albania, 10 września 2023
Karol Struski 18 stycznia 2001 (23 lata) 1 0 Cypr Aris Limassol vs.  Czechy, 17 listopada 2023
vs.  Łotwa, 21 listopada 2023
Napastnicy
Arkadiusz Milik 28 lutego 1994 (30 lat) 72 17 Włochy Juventus vs.  Wyspy Owcze, 12 października 2023
vs.  Mołdawia, 15 października 2023

Składy w turniejach międzynarodowych[edytuj | edytuj kod]

Składy na mistrzostwach świata