Ranica (pismo) – Wikipedia, wolna encyklopedia

Ranica
Раніца
Częstotliwość	Tygodnik
Państwo	Niemcy
Język	język białoruski
Pierwszy numer	3 grudnia 1939
Ostatni numer	21 marca 1945
Redaktor naczelny	Mikałaj Szkialonak
OCLC	1138076283

Ranica (biał. "Раніца", (pol. "Poranek") – białoruskie kolaboracyjne pismo emigracyjne wydawane w Berlinie podczas II wojny światowej. Ukazywało się od jednego do czterech razy w miesiącu^[1]. Na początku 1943 r. jego nakład wynosił ok. 12 tys. egzemplarzy skierowanych do całego środowiska białoruskiego w niemieckiej strefie wpływów. Do marca 1945 r., kiedy pismo przestało wychodzić, zostały wydane co najmniej 233 jego numery.

Historia[edytuj | edytuj kod]

Pismo zaczęło wychodzić w grudniu 1939 r. w stolicy III Rzeszy z inicjatywy Fabiana Akińczyca i Anatola Szkutki. Początkowo było skierowane do jeńców wojennych pochodzenia białoruskiego pochodzących z Wojska Polskiego, których kilkadziesiąt tysięcy przebywało w niemieckich obozach jenieckich po wrześniowej klęsce Polski.

Pierwszym redaktorem głównym został Fabijan Akińczyc, przywódca proniemieckiej Białoruskiej Partii Narodowo-Socjalistycznej. Do publicystów pisma należeli m.in. Mikałaj Szkialonak, Witaut Tumasz, Mikoła Abramczyk, Stanisłau Hrynkiewicz, Anton Adamowicz, Stanisłau Stankiewicz^[2]. "Ranica" była ściśle kontrolowana przez niemieckie organy bezpieczeństwa, które dbały o bezwzględną lojalność białoruskich redaktorów wobec Rzeszy. Ze strony białoruskiej nadzorowało ją berlińskie Białoruskie Przedstawicielstwo.

Treść[edytuj | edytuj kod]

W piśmie ukazywały się artykuły dotyczące wydarzeń politycznych i przebiegu działań wojennych (w duchu propagandy hitlerowskiej), przemówienia hitlerowskich dygnitarzy, artykuły dotyczące działalności różnych organizacji białoruskich, losu Białorusinów na okupowanej Białorusi, innych okupowanych krajach i samych Niemczech, a także dotyczące historii i kultury białoruskiej. Duża uwaga była zwrócona na sprawy literackie, były drukowane utwory i wiersze różnych pisarzy i poetów białoruskich, ze szczególnym uwzględnieniem młodych twórców, jak Łarysa Hienijusz, Janka Pałonny, czy Julian Siergiejewicz^[3]^[4].

Redakcja "Ranicy" w krótkim czasie zaczęła też publikować książki białoruskich autorów, a jedną z pierwszych była broszura M. Szkialonaka pt. "Экономічны нарыс Беларусі". W początkowym okresie pismo było finansowane przez władze III Rzeszy, lecz z biegiem czasu zaczęło wychodzić za własne fundusze. Paradoksem publicystów "Ranicy" było to, że konsekwentnie zwalczając totalitaryzm stalinowski, nie tylko solidaryzowali się, ale wręcz sławili totalitaryzm hitlerowski.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Энцыклапедыя гісторыі Беларусі, t. 6, Мінск: «Беларуская Энцыклапедыя» імя Петруся Броўкі, 2001, s. 97, ISBN 985-11-0214-8 .
↑ Газеты Беларусі 1776-1975, Мінск: Нацыянальная кніжная палата Беларусі, 2003, s. 136, ISBN 985-6020-28-X .
↑ НінаН. Баршчэўская НінаН., Беларуская эміграцыя - абаронца роднае мовы, Варшава: Катэдра Беларускай Філялёгіі, Факультэт Прыкладной Лінгвістыкі і Ўсходнеславянскіх Філялёгіяў, Варшаўскі Ўнівэрсытэт, 2004, s. 324, ISBN 83-920472-0-6 .
↑ ЛявонЛ. Юрэвіч ЛявонЛ., Літаратурны рух на эміграцыі, Мінск 2002 (Біблятэка часопіса "Беларускі Гістарычны Агляд"), s. 23-26 .

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

[1] Энцыклапедыя гісторыі Беларусі, t. 6, Мінск: «Беларуская Энцыклапедыя» імя Петруся Броўкі, 2001, s. 97, ISBN 985-11-0214-8 .

[2] Газеты Беларусі 1776-1975, Мінск: Нацыянальная кніжная палата Беларусі, 2003, s. 136, ISBN 985-6020-28-X .

[3] НінаН. Баршчэўская НінаН., Беларуская эміграцыя - абаронца роднае мовы, Варшава: Катэдра Беларускай Філялёгіі, Факультэт Прыкладной Лінгвістыкі і Ўсходнеславянскіх Філялёгіяў, Варшаўскі Ўнівэрсытэт, 2004, s. 324, ISBN 83-920472-0-6 .

[4] ЛявонЛ. Юрэвіч ЛявонЛ., Літаратурны рух на эміграцыі, Мінск 2002 (Біблятэка часопіса "Беларускі Гістарычны Агляд"), s. 23-26 .

[1]

[2]

[3]

[4]