Radźaradźa Wielki – Wikipedia, wolna encyklopedia

Radźaradźa Wielki

Radźaradźa Wielki – władca z południowoindyjskiej dynastii Ćolów[1].

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Syn Parantaki II[2], urodził się jako Arumoli Warman. Imię Radźaradźa przyjął po wstąpieniu na tron (w połowie 985)[3]. Zachowane inskrypcje informują o jego zwycięstwach nad królami Pandjów Amaraudźangą Pandją i Ćerów Ćerumanem Perumanem Basukrą Rawiwarmanem. Zaatakował także Sri Lankę. Zajął i zniszczył lankijską stolicę[4][5], zmieniając przy okazji jej nazwę[1]. Pod koniec życia podbił i włączył do swego państwa Malediwy[6].

Panowanie Radźaradźi Wielkiego to okres przekształcenia władztwa Ćolów, ze stosunkowo niewielkiego królestwa do sprawnie zarządzanego organizmu dysponującego znacznymi zasobami naturalnymi, potężną armią oraz marynarką wojenną. Był to również okres stabilności wewnętrznej oraz rozkwitu kultury, także dzięki hojnemu mecenatowi monarchy. W tym czasie wzniesiono poświęconą Śiwie świątynię Bryhadiśwara w Tańdźawurze[1].

Był gorliwym wyznawcą Śiwy[7], jednak prowadził politykę tolerancji religijnej. Wspierał materialnie także obiekty buddyjskie. W uznaniu tego, Wihara w Nagapattinam[8] została nazwana na jego cześć[1].

Wiadomo o kilkunastu, prawdopodobnie piętnastu, małżonkach Radźaradźi Wielkiego. Miał z nimi jednego syna (Radźendrę)[9] oraz przynajmniej trzy córki[10].

Zmarł w 1014[6]. Jest uznawany za najwybitniejszego władcę dynastii Ćolów[11]. Jego panowanie położyło podwaliny pod jej późniejszą imperialną ekspansję[12].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c d Vijaya Ramaswamy: Historical Dictionary of the Tamils Historical Dictionaries of Peoples and Cultures, No. 6. Lanham, Maryland • Toronto • Plymouth, UK: The Scarecrow Press, Inc., 2007, s. 51. ISBN 978-0-8108-5379-9.
  2. K.A. Nilakanta Sastri: The Cholas. Madras: University of Madras, 1955, s. 168.
  3. K.A. Nilakanta Sastri: A History of South India: From Prehistoric Times to the Fall of Vijayanagar. Madras: Oxford University Press, 1958, s. 172. ISBN 0-19-560686-8.
  4. K.A. Nilakanta Sastri: The Cholas. Madras: University of Madras, 1955, s. 173.
  5. K.A. Nilakanta Sastri: A History of South India: From Prehistoric Times to the Fall of Vijayanagar. Madras: Oxford University Press, 1958, s. 173. ISBN 0-19-560686-8.
  6. a b K.A. Nilakanta Sastri: A History of South India: From Prehistoric Times to the Fall of Vijayanagar. Madras: Oxford University Press, 1958, s. 174. ISBN 0-19-560686-8.
  7. K.A. Nilakanta Sastri: The Cholas. Madras: University of Madras, 1955, s. 185.
  8. K.A. Nilakanta Sastri: The Cholas. Madras: University of Madras, 1955, s. 185-186.
  9. K.A. Nilakanta Sastri: The Cholas. Madras: University of Madras, 1955, s. 186.
  10. K.A. Nilakanta Sastri: The Cholas. Madras: University of Madras, 1955, s. 187.
  11. Iqtidar Alam Khan: Historical Dictionary of Medieval India Historical Dictionaries of Ancient Civilizations and Historical Eras, No. 20. Lanham, Maryland • Toronto • Plymouth, UK: The Scarecrow Press, Inc., 2008, s. 119. ISBN 978-0-8108-5503-8.
  12. Vijaya Ramaswamy: Historical Dictionary of the Tamils Historical Dictionaries of Peoples and Cultures, No. 6. Lanham, Maryland • Toronto • Plymouth, UK: The Scarecrow Press, Inc., 2007, s. XXVI. ISBN 978-0-8108-5379-9.