Puszczyk kreskowany – Wikipedia, wolna encyklopedia

Puszczyk kreskowany
Strix varia[1]
Barton, 1799
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ptaki

Podgromada

Neornithes

Infragromada

ptaki neognatyczne

Rząd

sowy

Rodzina

puszczykowate

Podrodzina

puszczyki

Rodzaj

Strix

Gatunek

puszczyk kreskowany

Synonimy
  • Strix varius Barton, 1799[2]
Podgatunki

zobacz opis w tekście

Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3]

Zasięg występowania
Mapa występowania
Zasięg występowania wraz z puszczykiem wielkoplamym z Meksyku uznanym za osobny gatunek

Puszczyk kreskowany[4], puszczyk huczek (Strix varia) – gatunek ptaka z rodziny puszczykowatych (Strigidae), zamieszkujący Amerykę Północną. Nie jest zagrożony.

Systematyka[edytuj | edytuj kod]

Systematyka tego gatunku jest kwestią sporną. Autorzy Handbook of the Birds of the World wyróżnili 4 podgatunki S. varia[2]:

  • S. v. varia Barton, 1799 – od południowo-wschodniej Alaski (prawdopodobnie) i południowo-zachodniej Kanady na południe po północną Kalifornię, na wschód po Nową Szkocję, oraz środkowe i wschodnie USA (na południe po północny Teksas i Karolinę Północną).
  • S. v. helveola (Bangs, 1899) – Teksas.
  • S. v. georgica Latham, 1801 – południowo-wschodnie USA.
  • S. v. sartorii (Ridgway, 1874) – góry środkowego Meksyku (Durango do Oaxaca).

W 2021 roku North American Classification Committee (NACC), w oparciu o badania genetyczne, różnice w upierzeniu, wokalizacji i rodzajach zajmowanych siedlisk, podniósł takson z Meksyku do rangi odrębnego gatunku o nazwie puszczyk wielkoplamy (S. sartorii)[5]. Takie ujęcie systematyczne stosują obecnie m.in. Międzynarodowy Komitet Ornitologiczny (IOC) oraz autorzy Kompletnej listy ptaków świata[4][6]. Ponadto IOC uznaje taksony georgica i helveola za synonimy podgatunku nominatywnego, a tym samym uznaje puszczyka kreskowanego za gatunek monotypowy[6].

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Długość ciała 40–63 cm, rozpiętość skrzydeł 96–125 cm[7]. Masa ciała 500–1050 g[7].

Duży ptak, łatwo rozpoznawalny po okrągłej, dużej głowie. Poza tym charakterystyczny brak „uszu” oraz 9-sylabowe pohukiwania. Pióra na szyi i górnej części piersi szarobrązowe, z poprzecznymi prążkami, na dolnej części piersi i brzuchu widoczne kreski. Tęczówki brązowe. Skrzydła krótkie i szerokie. Obie płcie są podobne, ale samice są większe i cięższe od samców[7].

Zasięg, środowisko[edytuj | edytuj kod]

Zachodnia i południowa Kanada, wschodnia połowa USA oraz północno-zachodnie i środkowo-zachodnie USA; prawdopodobnie także skrajnie południowo-wschodnia Alaska. W XX wieku jego zasięg występowania rozszerzył się przez borealne lasy południowej Kanady po górskie lasy zachodniej Kanady i zachodnich USA[8]. Zamieszkuje zadrzewione bagna oraz rozległe lasy; często w pobliżu wody[9].

Ekologia[edytuj | edytuj kod]

Gniazda zakłada w dziuplach lub starych gniazdach ptaków drapieżnych, krukowatych lub wiewiórek[7][9]. Jeden lęg w sezonie, choć w przypadku utraty lęgu może wyprowadzić lęg zastępczy[7]. W zniesieniu 1–5[9] (zwykle 2–4[7]) białych jaj. Inkubacja trwa 28–33 dni[7][9]. Wysiadywaniem zajmuje się samica, samiec w tym czasie dostarcza jej pożywienie[7][8]. Pisklęta rodzą się pokryte białym puchem, z zamkniętymi oczami[9]. Młode opuszczają gniazdo po 28–35 dniach od wyklucia[9], choć nie są jeszcze w stanie latać i przesiadują na gałęziach; w pełni opierzone stają się po 35–40 dniach od wyklucia[7].

Jeśli chodzi o pożywienie, jest to gatunek oportunistyczny[7]. Żywi się różnymi małymi zwierzętami, w tym wiewiórkowatymi, myszami, nornikami, królikami, ptakami, płazami, gadami i bezkręgowcami[9] (takimi jak owady, raki czy skorpiony[7]), sporadycznie rybami[7]. Zazwyczaj polują zaraz po zachodzie słońca i w nocy, choć były też widywane, jak żerują w ciągu dnia[9].

Status[edytuj | edytuj kod]

Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) uznaje puszczyka kreskowanego za gatunek najmniejszej troski (LC – Least Concern) nieprzerwanie od 1988 roku[3]. W 2020 roku organizacja Partners in Flight szacowała liczebność światowej populacji lęgowej na około 3,4 miliona osobników[9]. Trend liczebności populacji uznawany jest za wzrostowy[3][9].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Strix varia, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. a b Barred Owl (Strix varia). IBC: The Internet Bird Collection. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-15)]. (ang.).
  3. a b c Strix varia, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
  4. a b Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Podrodzina: Striginae Leach, 1820 - puszczyki (Wersja: 2021-07-12). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-12-08].
  5. Treat Cinereous Owl Strix sartorii as a separate species from Barred Owl S. varia. [w:] AOS Classification Committee – North and Middle America. Proposal Set 2021-C [on-line]. 2021. s. 39–44. [dostęp 2021-12-08]. (ang.).
  6. a b F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Owls. IOC World Bird List (v11.2). [dostęp 2021-12-08]. (ang.).
  7. a b c d e f g h i j k l Deane Lewis: Barred Owl (Strix varia). [w:] The Owl Pages [on-line]. [dostęp 2021-12-08]. (ang.).
  8. a b Mazur, K. M. & P. C. James: Barred Owl (Strix varia), version 1.1. [w:] Birds of the World (A. F. Poole & F. B. Gill, Editors) [on-line]. Cornell Lab of Ornithology, Ithaca, NY, USA, 2020. [dostęp 2021-12-04]. (ang.). Publikacja w zamkniętym dostępie – wymagana rejestracja, też płatna, lub wykupienie subskrypcji
  9. a b c d e f g h i j Barred Owl Life History. [w:] All About Birds [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. [dostęp 2021-12-08]. (ang.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Andrew Gosler: Atlas ptaków świata. Warszawa: MULTICO Oficyna Wydawnicza, 2000. ISBN 83-7073-059-0.

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]