Przytulia krakowska – Wikipedia, wolna encyklopedia

Przytulia krakowska
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	astropodobne
Rząd	goryczkowce
Rodzina	marzanowate
Rodzaj	przytulia
Gatunek	przytulia krakowska
	Nazwa systematyczna
	Galium cracoviense Ehrend; Sitzungsber. Osterr. Akad. Wiss., Math.-Nat., Abt. 1 clxix. 419
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; narażony na wyginięcie
	Multimedia w Wikimedia Commons

Przytulia krakowska (Galium cracoviense Ehrend) – gatunek rośliny należący do rodziny marzanowatych.

Rozmieszczenie geograficzne[edytuj | edytuj kod]

Endemit Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej. Rośnie na kilku stanowiskach w okolicach Olsztyna^[4].

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Łodyga: Do 15 cm wysokości.
Liście: Po 6-7 w okółkach, wąskie, odwrotnie lancetowate, o długości 3-10 mm.
Kwiaty: Białe, drobne, o średnicy 2-3,5 mm, zebrane w luźny, skąpokwiatowy kwiatostan.
Owoce: Brodawkowane rozłupki.

Biologia i ekologia[edytuj | edytuj kod]

Bylina. Rośnie w murawach naskalnych na wychodniach wapieni jurajskich i w murawach kserotermicznych. Kwitnie w maju i czerwcu. Liczba chromosomów 2n=22^[4].

Zagrożenia i ochrona[edytuj | edytuj kod]

Gatunek objęty w Polsce ścisłą ochroną.

Roślina umieszczona na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski (2006)^[5] w grupie gatunków rzadkich (kategoria zagrożenia: R). W wydaniu z 2016 roku otrzymała kategorię VU (narażony)^[6]. Znajduje się także w Polskiej Czerwonej Księdze Roślin w kategorii VU (narażony)^[7].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-05-27] (ang.).
↑ H.H. Piękoś-Mirkowa H.H., Z.Z. Mirek Z.Z., Galium cracoviense, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [dostęp 2014-03-06] (ang.).
↑ ^a ^b Mirek Z. 2001. Przytulia małopolska. s. 306-308. W: Polska Czerwona Księga Roślin, Kraków 2001. ISBN 83-85444-85-8.
↑ Red list of plants and fungi in Poland. Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Zbigniew Mirek, Kazimierz Zarzycki, Władysław Wojewoda, Zbigniew Szeląg (red.). Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera, Polska Akademia Nauk, 2006. ISBN 83-89648-38-5.
↑ Kaźmierczakowa R., Bloch-Orłowska J., Celka Z., Cwener A., Dajdok Z., Michalska-Hejduk D., Pawlikowski P., Szczęśniak E., Ziarnek K.: Polska czerwona lista paprotników i roślin kwiatowych. Polish red list of pteridophytes and flowering plants. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk, 2016. ISBN 978-83-61191-88-9.
↑ Zarzycki K., Kaźmierczakowa R., Mirek Z.: Polska Czerwona Księga Roślin. Paprotniki i rośliny kwiatowe. Wyd. III. uaktualnione i rozszerzone. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody PAN, 2014. ISBN 978-83-61191-72-8.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Wojciech Mróz: Monitoring siedlisk przyrodniczych. Przewodnik metodyczny. Część II.. Warszawa: GIOŚ, 2012. ISBN 978-83-61227-72-4.
The Plant List. [dostęp 2017-08-31].
Atlas Roślin. [dostęp 2017-08-31].

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

BIBLIOTEKA MONITORINGU ŚRODOWISKA, Przytulia krakowska Galium cracoviense Ehrend., Edward Walusiak

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-05-27] (ang.).

[iucn-3] H.H. Piękoś-Mirkowa H.H., Z.Z. Mirek Z.Z., Galium cracoviense, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [dostęp 2014-03-06] (ang.).

[CZK-4] Mirek Z. 2001. Przytulia małopolska. s. 306-308. W: Polska Czerwona Księga Roślin, Kraków 2001. ISBN 83-85444-85-8.

[5] Red list of plants and fungi in Poland. Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Zbigniew Mirek, Kazimierz Zarzycki, Władysław Wojewoda, Zbigniew Szeląg (red.). Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera, Polska Akademia Nauk, 2006. ISBN 83-89648-38-5.

[6] Kaźmierczakowa R., Bloch-Orłowska J., Celka Z., Cwener A., Dajdok Z., Michalska-Hejduk D., Pawlikowski P., Szczęśniak E., Ziarnek K.: Polska czerwona lista paprotników i roślin kwiatowych. Polish red list of pteridophytes and flowering plants. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk, 2016. ISBN 978-83-61191-88-9.

[7] Zarzycki K., Kaźmierczakowa R., Mirek Z.: Polska Czerwona Księga Roślin. Paprotniki i rośliny kwiatowe. Wyd. III. uaktualnione i rozszerzone. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody PAN, 2014. ISBN 978-83-61191-72-8.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]