Prometazyna – Wikipedia, wolna encyklopedia

Prometazyna
	Ogólne informacje
Wzór sumaryczny	C17H20N2S
Masa molowa	284,43 g/mol
Wygląd	biały krystaliczny proszek
	Identyfikacja
Numer CAS	60-87-7
PubChem	4927
DrugBank	DB01069
InChI
	InChI=1S/C17H20N2S/c1-13(18(2)3)12-19-14-8-4-6-10-16(14)20-17-11-7-5-9-15(17)19/h4-11,13H,12H2,1-3H3
	InChIKey
	PWWVAXIEGOYWEE-UHFFFAOYSA-N
Właściwości
	Rozpuszczalność w wodzie
	15,6 mg/dm³ (24 °C)
	w innych rozpuszczalnikach
	bardzo dobrze rozpuszczalna w rozcieńczonym kwasie solnym
Temperatura topnienia	61,1 °C (wolna zasada); 237,1 °C (chlorowodorek)
Temperatura wrzenia	190-192 °C (3 mmHg)
	Podobne związki
Podobne związki	fenotiazyna
	Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą; stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa)
	Klasyfikacja medyczna
ATC	D04AA10, R06AD02
Stosowanie w ciąży	kategoria C
Farmakokinetyka
Okres półtrwania	16–19 h
Wiązanie z białkami; osocza i tkanek	93%
	Multimedia w Wikimedia Commons

Prometazyna – organiczny związek chemiczny, pochodna fenotiazyny o silnym działaniu uspokajającym i przeciwwymiotnym^[3].

Należy do najstarszej grupy leków przeciwhistaminowych (nieselektywny silny antagonista receptora H₁ będący jednym z pierwszych leków I generacji). Wykazuje również właściwości antagonistyczne wobec receptora H2, a także działa umiarkowanie cholinolitycznie (receptory M1, M2, M3, M4, M5), odznacza się działaniem dopaminolitycznym (receptor D2), adrenolitycznym (receptor α1) i antyserotoninowym (receptor 5-HT2A). Jest też inhibitorem kalmoduliny^[4].

Ponadto wykazuje synergizm m.in. z lekami przeciwbólowymi, wzmacniając i wydłużając ich efekt terapeutyczny^[5].

Zastosowanie[edytuj | edytuj kod]

Zastosowanie prometazyny^[3]^[6]^[7]:

stany alergiczne i świąd
tłumienie odruchu kaszlowego, zwłaszcza po zabiegach operacyjnych
jako środek uspokajający i nasenny
działa przeciwwymiotnie (stosowana w związku z zastosowanym znieczuleniem do operacji chirurgicznych)
choroba lokomocyjna
nudności i zawroty głowy
alergiczne zapalenie krtani

Działania niepożądane[edytuj | edytuj kod]

Działania niepożądane to m.in.: senność, zaburzenia orientacji, zawroty i bóle głowy, niewyraźne widzenie, ataksja i osłabienie mięśniowe, objawy pozapiramidowe, zaburzenia pracy serca, zatrzymanie moczu^[6].

Lek może upośledzać sprawność psychofizyczną, dlatego też nie należy prowadzić pojazdów mechanicznych ani wykonywać czynności precyzyjnych w trakcie stosowania preparatu^[6].

Preparaty[edytuj | edytuj kod]

Preparaty dostępne w Polsce (2021)^[8]: Polfergan (syrop), Diphergan (drażetki, syrop).

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ ^a ^b ^c ^d Promethazine, [w:] PubChem, United States National Library of Medicine, CID: 4927 [dostęp 2021-03-25] (ang.).
↑ ^a ^b AnnaA. Lutka AnnaA., Investtgation of interaction of promethazine with cyclodextrins, „Acta Poloniae Pharmaceutica – Drug Research”, 59 (1), 2002, s. 45–51 (ang.).
↑ ^a ^b WojciechW. Kostowski WojciechW., Zbigniew S.Z.S. Herman Zbigniew S.Z.S. (red.), Farmakologia. Podstawy farmakoterapii, wyd. III poprawione i uzupełnione, t. 1, Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2010, s. 200, ISBN 978-83-200-4185-9 .
↑ Promethazine, [w:] DrugBank, University of Alberta, DB01069 (ang.).
↑ Prometazyny chlor. [online], Fagron [dostęp 2021-03-25] [zarchiwizowane z adresu 2021-04-11] .
↑ ^a ^b ^c Prometazyna, [w:] Indeks Leków MP, opis substancji, Medycyna Praktyczna [dostęp 2021-03-25] .
↑ Prometazyny chlorowodorek – Promethazini hydrochloridum [online], receptura.edu.pl, 2 maja 2019 [dostęp 2021-03-25] .
↑ Prometazyna, [w:] Indeks Leków MP, lista preparatów, Medycyna Praktyczna [dostęp 2021-03-25] .

Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.

[PubChem-1] Promethazine, [w:] PubChem, United States National Library of Medicine, CID: 4927 [dostęp 2021-03-25] (ang.).

[Lutka-2] AnnaA. Lutka AnnaA., Investtgation of interaction of promethazine with cyclodextrins, „Acta Poloniae Pharmaceutica – Drug Research”, 59 (1), 2002, s. 45–51 (ang.).

[Kostowski-3] WojciechW. Kostowski WojciechW., Zbigniew S.Z.S. Herman Zbigniew S.Z.S. (red.), Farmakologia. Podstawy farmakoterapii, wyd. III poprawione i uzupełnione, t. 1, Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2010, s. 200, ISBN 978-83-200-4185-9 .

[DB-4] Promethazine, [w:] DrugBank, University of Alberta, DB01069 (ang.).

[Fagron-5] Prometazyny chlor. [online], Fagron [dostęp 2021-03-25] [zarchiwizowane z adresu 2021-04-11] .

[Indeks-6] Prometazyna, [w:] Indeks Leków MP, opis substancji, Medycyna Praktyczna [dostęp 2021-03-25] .

[receptura-7] Prometazyny chlorowodorek – Promethazini hydrochloridum [online], receptura.edu.pl, 2 maja 2019 [dostęp 2021-03-25] .

[preparaty-8] Prometazyna, [w:] Indeks Leków MP, lista preparatów, Medycyna Praktyczna [dostęp 2021-03-25] .

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

R06AA – Etery alkiloaminowe	bromazyna difenhydramina klemastyna chlorfenoksamina difenylopiralina karbinoksamina doksylamina trymetobenzamid dimenhydrynat
R06AB – Pochodne alkiloaminy	bromfeniramina dekschlorfeniramina dimetynden chlorfenamina feniramina deksbronfeniramina talastyna
R06AC – Pochodne diamin etylenowych	mepiramina histapirodyna chloropiramina tripelenamina metapirylen tonzylamina
R06AD – Pochodne fenotiazyny	alimemazyna prometazyna tietyloperazyna metdylazyna hydroksyetyloprometazyna tiazynam mekwitazyna oksomemazyna izotipendyl
R06AE – Pochodne piperazyny	buklizyna cyklizyna chlorocyklizyna meklozyna oksatomid cetyryzyna lewocetyryzyna
R06AX – Inne	bamipina cyproheptadyna tenalidyna fenindamina antazolina triprolidyna pirobutamina azatadyna astemizol terfenadyna loratadyna mebhydrolina deptropina ketotifen akrywastyna azelastyna tritokwalina ebastyna pimetyksen epinastyna mizolastyna feksofenadyna desloratadyna rupatadyna bilastyna chifenadyna sekwifenadyna pirobutamina

V03AB – Odtrutki	ipekakuana prawdziwa nalorfina edetyniany pralidoksym prednizolon prometazyna tiosiarczan sodu azotyn sodu dimerkaprol obidoksym protamina nalokson etanol chlorek metylotioninium nadmanganian potasu fizostygmina siarczan miedzi(II) jodek potasu azotyn amylu acetylocysteina Digitalis-Antidot flumazenil metionina 4-(dimetyloamino)fenol cholinesteraza błękit pruski glutation hydroksykobalamina fomepizol sugammadeks fentolamina idarucyzumab andeksanet α atropina
V03AC – Czynniki wiążące żelazo	deferoksamina deferypron deferazyroks
V03AE – Leki stosowane w leczeniu hiperkaliemii i hiperfosfatemii	sulfonian polistyrenu sewelamer węglan lantanu octan wapnia węglan magnezu cukrożelazowy tlenowodorotlenek bezwodny octan wapnia cytrynian żelaza(III) patiromer wapnia cyklokrzemian sodowo-cyrkonowy
V03AF – Leki zmniejszające toksyczność leków przeciwnowotworowych	mesna deksrazoksan folinian wapnia lewofolinian wapnia amifostyna folinian sodu rasburykaza palifermina glukarpidaza lewofolinian sodu arginina lizyna trilacyklib
V03AG – Leki stosowane w hiperkalcemii	sól sodowa fosforanu celulozy fosforan sodu
V03AH – Leki stosowane w hipoglikemii	diazoksyd
V03AN – Gazy medyczne	tlen dwutlenek węgla hel azot powietrze medyczne
V03AX – Inne produkty terapeutyczne	nalfurafina kobicystat difelikefalina
V03AZ – Leki hamujące przewodzenie nerwowe	etanol