Prenocefal – Wikipedia, wolna encyklopedia

Prenocefal
	Prenocephale
	Maryanska & Osmolska, 1974
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	zauropsydy
Podgromada	diapsydy
Nadrząd	dinozaury
Rząd	dinozaury ptasiomiedniczne
Podrząd	cerapoda
Infrarząd	pachycefalozaury
Nadrodzina	Homalocephaloidea
Rodzina	pachycefalozaury
Rodzaj	prenocefal
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Prenocefal (Prenocephale) – dinozaur z rodziny pachycefalozaurów (Pachycephalosauridae); jego nazwa oznacza "stroma głowa".

Żył w epoce późnej kredy (ok. 83-65 mln lat temu) na terenach centralnej Azji. Długość ciała ok. 2-3 m, wysokość ok. 120 cm masa ok. 130 kg. Jego szczątki znaleziono w Mongolii.

Posiadał grube, wysokie sklepienie głowy, zapewne służyło ono do walk z innymi samcami w okresie godowym. Miał sztywny ogon.

Rodzaj obejmuje jeden gatunek, Prenocephale prenes. Zaliczany w przeszłości do tego rodzaju gatunek Prenocephale brevis został ustanowiony przez Schotta i Evansa (2017) gatunkiem typowym odrębnego rodzaju Foraminacephale^[1]. Sullivan (2000) zaliczył do rodzaju Prenocephale gatunek "Troodon" edmontonensis Brown i Schlaikjer (1943), we wcześniejszych publikacjach zaliczany również do rodzaju Stegoceras^[2]; jednak Williamson i Carr (2002) uznali za bardziej prawdopodobne jego pokrewieństwo z przedstawicielami rodzaju Sphaerotholus^[3], a Longrich, Sankey i Tanke (2010) wprost zaliczyli ten gatunek do rodzaju Sphaerotholus^[4].

W 2000 Polska Poczta wydała znaczek przedstawiający prenocefala o nominale 1 złotego i 55 groszy^[5].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Ryan K. Schott i David C. Evans. Cranial variation and systematics of Foraminacephale brevis gen. nov. and the diversity of pachycephalosaurid dinosaurs (Ornithischia: Cerapoda) in the Belly River Group of Alberta, Canada. „Zoological Journal of the Linnean Society”. 179 (4), s. 865–906, 2017. DOI: 10.1111/zoj.12465. (ang.).
↑ Robert M. Sullivan. Prenocephale edmontonensis (Brown and Schlaikjer) new comb. and P. brevis (Lambe) new comb. (Dinosauria: Ornithischia: Pachycephalosauria) from the Upper Cretaceous of North America. „New Mexico Museum of Natural History Bulletin”. 17, s. 177–190, 2000. (ang.).
↑ Thomas E. Williamson i Thomas D. Carr. A new genus of derived pachycephalosaurian from western North America. „Journal of Vertebrate Paleontology”. 22 (4), s. 779–801, 2002. (ang.).
↑ Nicholas R. Longrich, Julia Sankey i Darren Tanke. Texacephale langstoni, a new genus of pachycephalosaurid (Dinosauria: Ornithischia) from the upper Campanian Aguja Formation, southern Texas, USA. „Cretaceous Research”. 31 (2), s. 274–284, 2010. DOI: 10.1016/j.cretres.2009.12.002. (ang.).
↑ Znaczki wprowadzone do obiegu w okresie: 1.01 - 31.03.2000. [dostęp 2008-12-12]. (pol.).

czaszka prenocefala (widok z przodu)
czaszka prenocefala (widok z boku)

[1] Ryan K. Schott i David C. Evans. Cranial variation and systematics of Foraminacephale brevis gen. nov. and the diversity of pachycephalosaurid dinosaurs (Ornithischia: Cerapoda) in the Belly River Group of Alberta, Canada. „Zoological Journal of the Linnean Society”. 179 (4), s. 865–906, 2017. DOI: 10.1111/zoj.12465. (ang.).

[2] Robert M. Sullivan. Prenocephale edmontonensis (Brown and Schlaikjer) new comb. and P. brevis (Lambe) new comb. (Dinosauria: Ornithischia: Pachycephalosauria) from the Upper Cretaceous of North America. „New Mexico Museum of Natural History Bulletin”. 17, s. 177–190, 2000. (ang.).

[3] Thomas E. Williamson i Thomas D. Carr. A new genus of derived pachycephalosaurian from western North America. „Journal of Vertebrate Paleontology”. 22 (4), s. 779–801, 2002. (ang.).

[4] Nicholas R. Longrich, Julia Sankey i Darren Tanke. Texacephale langstoni, a new genus of pachycephalosaurid (Dinosauria: Ornithischia) from the upper Campanian Aguja Formation, southern Texas, USA. „Cretaceous Research”. 31 (2), s. 274–284, 2010. DOI: 10.1016/j.cretres.2009.12.002. (ang.).

[5] Znaczki wprowadzone do obiegu w okresie: 1.01 - 31.03.2000. [dostęp 2008-12-12]. (pol.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

Infrarzędy dinozaurów	ankylozaury ceratopsy ceratozaury ornitopody pachycefalozaury prozauropody stegozaury tetanury zauropody
Era dinozaurów	era mezozoiczna trias wymieranie triasowe jura kreda wymieranie kredowe
Dyscypliny powiązane	biologia paleontologia paleobotanika geologia ewolucja

rodzaj Incertae sedis	gojocefal homalocefal ornatotol stenopeliks wannanozaur
rodzaj Pachycephalosauridae	drakoreks ferganocefal grawitol mikropachycefalozaur pachycefalozaur prenocefal sferotol Stegoceras Stygimoloch