Polskie Towarzystwo Turystyczno-Krajoznawcze – Wikipedia, wolna encyklopedia

Polskie Towarzystwo Turystyczno-Krajoznawcze
Ilustracja
Flaga PTTK
Państwo

 Polska

Siedziba

Warszawa

Data założenia

17 grudnia 1950

Rodzaj stowarzyszenia

stowarzyszenie

Profil działalności

turystyka i krajoznawstwo

Zasięg

Polska i zagranica

Prezes

Jerzy Kapłon[1]

Nr KRS

0000100817

Data rejestracji

27 marca 2002

brak współrzędnych
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa
Znak towarzystwa w rysunku Złotej Honorowej Odznaki PTTK
Schronisko PTTK Stożek
Medal z okazji 25 lat działalności Oddziału PTTK „Meblarz” w Swarzędzu
Pałac Małachowskich przy ulicy Senatorskiej 11 w Warszawie, siedziba Zarządu Głównego PTTK
Tablice na siedzibie Zarządu Głównego PTTK przy ul. Senatorskiej 11 w Warszawie
Głaz w Stargardzie postawiony z okazji 100 lat polskiej turystyki (1873–1973)

Polskie Towarzystwo Turystyczno-Krajoznawcze (PTTK) – stowarzyszenie powstałe z połączenia w 1950 Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego i Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego grupujące turystów i krajoznawców. Towarzystwo stawia sobie za zadanie upowszechnianie na terenie Polski turystyki kwalifikowanej i krajoznawstwa.

Siedziba Zarządu Głównego PTTK mieści się w pałacu Małachowskich przy ulicy Senatorskiej 11 w Warszawie.

Historia powstania

[edytuj | edytuj kod]

Dla wyjaśnienia wszystkich problemów i stworzenia modelu przyszłego Towarzystwa w 1948 została powołana Komisja Porozumiewawcza, a finalnym efektem jej działania było opracowanie „Podstaw ideologicznych oraz zasad przyszłego statutu”. Ostatnie Zjazdy Delegatów obu Towarzystw odbyły się w Warszawie, 16 grudnia 1950. W dniu następnym, 17 grudnia 1950, powołano Polskie Towarzystwo Turystyczno-Krajoznawcze. Leopold Węgrzynowicz, znany działacz PTKraj, odszedł w tym okresie na emeryturę[2], a Mieczysław Orłowicz znalazł miejsce w nowo powstałej organizacji[3].

W obecnie obowiązującym Statucie PTTK znajduje się informacja, że Polskie Towarzystwo Turystyczno-Krajoznawcze (…) powstałe w 1950 roku z utworzonego w 1873 roku Towarzystwa Tatrzańskiego, przekształconego w 1920 roku w Polskie Towarzystwo Tatrzańskie oraz utworzonego w 1906 roku Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego, jest spadkobiercą tradycji i dorobku ideowego, a także następcą prawnym majątku tych Towarzystw[4].

Teraźniejszość

[edytuj | edytuj kod]

Do PTTK należy blisko 68 tysięcy członków, zrzeszonych w 291 oddziałach, składających się z prawie 1800 kół i klubów[5]. Baza noclegowa PTTK obejmuje ponad 20 tysięcy miejsc noclegowych w 60 domach turysty, 77 schroniskach górskich, 35 stanicach i ośrodkach turystyki wodnej, 33 ośrodkach campingowych i w 5 zajazdach. Prowadzi 8 muzeów regionalnych, 23 biblioteki, 25 regionalnych pracowni krajoznawczych i 11 Ośrodków Kultury Turystyki Górskiej[5], które są ośrodkami tradycji polskiego ruchu turystyczno-krajoznawczego. Gromadzone są w nich unikalne dokumenty i inne materiały świadczące o udziale PTTK i jego poprzedników w rozwoju działalności społecznej i kulturowej w Polsce. Jest wydawcą map, folderów i przewodników.

PTTK posiada własną kadrę – przewodników turystycznych, instruktorów krajoznawstwa i ochrony przyrody oraz przodowników turystyki kwalifikowanej (pieszej, górskiej, rowerowej, kajakowej, motorowej, jeździeckiej i narciarskiej). Prowadzi liczne szkolenia. Każdy z członków Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego po opłaceniu składki członkowskiej otrzymuje legitymację członkowską PTTK, będącą jednocześnie Kartą Rabatową PTTK. Dzięki Karcie członkowie PTTK mogą korzystać z rabatów handlowych za usługi noclegowe w obiektach PTTK i innych, których właściciele przystąpili do karty. Przez najatrakcyjniejsze tereny w Polsce przebiega szacunkowo 63 tysiące kilometrów wyznakowanych przez PTTK szlaków: pieszych nizinnych i górskich, rowerowych, narciarskich, jeździeckich oraz wodnych. Przez Polskę wiodą także dalekobieżne (transeuropejskie) szlaki piesze i rowerowe, nad którymi merytoryczną i prawną opiekę sprawuje PTTK.

W 2015 PTTK zorganizowało prawie 20 tysięcy wycieczek i imprez plenerowych, w których wzięło udział 570 tysięcy osób[6].

Odznaki

[edytuj | edytuj kod]

PTTK promuje system odznak turystycznych i krajoznawczych, mających na celu popularyzację poznawania Polski. Należą do nich m.in.:

Poszczególne oddziały przyznają także odznaki regionalne.

 Osobny artykuł: Odznaki PTTK.

Towarzystwo jest członkiem następujących organizacji międzynarodowych:

Do 31 grudnia 2011 PTTK było członkiem Naturfreunde Internationale (NFI)[7].

Władze

[edytuj | edytuj kod]

Władze naczelne w PTTK wybierane są podczas walnych zjazdów organizacji organizowanych co cztery lata[8]. Spośród delegatów wybierani są członkowie zarządu głównego, głównej komisji rewizyjnej oraz głównego sądu koleżeńskiego. Pracami zarządu głównego kieruje prezes.

Prezesi Zarządu PTTK
Kadencja Zarządu PTTK Imię i nazwisko Długość Kadencji Uwagi
I Włodzimierz Reczek[9] 19 XII 1950–16 I 1955
II Stanisław Ziemba[9] 16 I 1955–1957 Kadencja zakończona przedwcześnie
II-III Marek Arczyński[9] 1957–1 VII 1960
IV Bronisław Bednarz[9] 3 VII 1960–4 V 1962
V-VII Piotr Gajewski[9] 6 V 1962–27 XI 1972
VIII Wincenty Kraśko[9] 27 XI 1972–15 XII 1974
VIII-IX Stanisław Lewandowski[9] 15 XII 1974–16 XI 1980
IX Tadeusz Rycerski[9] 16 XI 1980–7 VI 1981
X-XII Andrzej Gordon[9] 7 VI 1981–14 IV 1991 rezygnacja 14 IV 1991 r.
XII Marek Dąbrowski[9] 18 IV 1991–28 II 1993
XIII Adam Chyżewski[9] 28 II 1993–7 IX 1997
XIV-XV Janusz Zdebski[10] 7 IX 1997–18 IX 2005
XVI-XVI Lech Drożdżyński[9] 18 IX 2005- 15 IX 2013
XVII Roman Bargieł[11] 15 IX 2013 - XII 2017
XVIII Jacek Potocki[12] XII 2017- VI 2019
XIX-XX Jerzy Kapłon[13] od lipca 2019

Odznaczenia i wyróżnienia

[edytuj | edytuj kod]
 Osobny artykuł: Członkowie Honorowi Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego.
 Osobny artykuł: Odznaczenia PTTK.

Konkursy krasomówcze

[edytuj | edytuj kod]

W ramach działalności PTTK organizowane są konkursy krasomówcze mające na celu zwiększenie zainteresowania historią i atrakcjami turystycznymi różnych regionów Polski, a jednocześnie propagujące krasomówstwo. Pierwszy był Krajowy Konkurs Krasomówczy Przewodników PTTK, przeprowadzany od 1971. Potem rozszerzano ideę konkursów na młodsze grupy wiekowe.

W tej chwili poza konkursami krasomówczymi przewodników odbywają się:

  • od 1976 Konkursy Krasomówcze Młodzieży Szkół Średnich (od 2000 jako Konkursy Krasomówcze Młodzieży Szkół Ponadgimnazjalnych),
  • od 1985 Konkursy Krasomówcze Dzieci i Młodzieży Szkół Podstawowych,
  • od 2000 Konkursy Krasomówcze Młodzieży Gimnazjalnej.

Eliminacje Konkursów odbywają się w trzech (dla konkursów młodzieżowych – w czterech) etapach. Są to poziomy: szkolny (dla konkursów młodzieżowych), powiatowy/rejonowy, wojewódzki, finał ogólnopolski. Finały konkursów krasomówczych przewodników i młodzieży szkół ponadgimnazjalnych odbywają się na zamku w Golubiu-Dobrzyniu. Konkursy dla młodzieży ze szkół podstawowych i gimnazjów powstałych z inicjatywy legnickich działaczy PTTK i ich finały odbywają się w Legnicy.

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ Uchwała Zarządu Głównego PTTK nr 126/XIX/2019 z dnia 6 lipca 2019 r. [online], Serwis internetowy PTTK [dostęp 2019-12-31] [zarchiwizowane z adresu 2019-12-31].
  2. ↑ Leopold Węgrzynowicz odszedł na emeryturę.
  3. ↑ Mieczysław Orłowicz pozostał członkiem Zarządu PTTK [online], khit.pttk.pl [zarchiwizowane z adresu 2016-01-21].
  4. ↑ Statut PTTK zarejestrowany przez Sąd Rejonowy dla miasta Stołecznego Warszawy, XII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego postanowieniem z dnia 23.02.2006 [online] [dostęp 2011-03-06] (pol.).
  5. ↑ a b raport TKO dla GUS za rok 2019 [online] [dostęp 2020-11-21] [zarchiwizowane z adresu 2020-11-29] (pol.).
  6. ↑ PTTK stało się poważnym graczem na turystycznym rynku [online], wSensie.pl, 2016 [dostęp 2016-07-17] (pol.).
  7. ↑ Uchwała nr 278/XVII/2011 Zarządu Głównego PTTK z 17 grudnia 2011 roku.
  8. ↑ Statut PTTK zatwierdzony 7 kwietnia 2018 r. przez Nadzwyczajny Zjazd PTTK [online], Serwis internetowy PTTK [dostęp 2019-12-31] [zarchiwizowane z adresu 2018-09-02].
  9. ↑ a b c d e f g h i j k l Aleksandra M. Staszak, Zapomniani ludzie, zapomniane rocznice, [w:] Andrzej Gordon i inni red., Z historii Towarzystwa, „Gościniec”, Andrzej Gordon, Kwartalnik 4(34)/4(38)/2010-2011, Warszawa: Zarząd Główny PTTK, 2011, s. 37-38, ISSN 1642-0853 [dostęp 2024-03-30] [zarchiwizowane z adresu] (pol.).
  10. ↑ Oddział Miejski PTTK w Lublinie im. Aleksandra Janowskiego - Janusz Zdebski [online], lublin.pttk.pl [dostęp 2024-03-30].
  11. ↑ PTTK Oddział Ziemi Elbląskiej. [online], www.pttk.elblag.com.pl [dostęp 2024-03-30].
  12. ↑ Nowy Zarząd Główny PTTK [online], Górska Turystyka Jeździecka PTTK, 19 grudnia 2017 [dostęp 2024-03-30] (pol.).
  13. ↑ Jerzy Kapłon prezesem Zarządu Głównego PTTK [online], wiadomosciturystyczne.pl [dostęp 2024-03-30].

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]

Komisje:

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Polskie_Towarzystwo_Turystyczno-Krajoznawcze&oldid=74569609”