Pojezierze Wschodniopomorskie – Wikipedia, wolna encyklopedia

Pojezierze Wschodniopomorskie
Mapa regionu
Megaregion

Pozaalpejska Europa Środkowa

Prowincja

Niż Środkowoeuropejski

Podprowincja

Pojezierza Południowobałtyckie

Makroregion

Pojezierze Wschodniopomorskie

Zajmowane
jednostki
administracyjne

Polska:
woj. pomorskie
woj. kujawsko-pomorskie (fragment)

Pojezierze Wschodniopomorskie (314.5) – północno-wschodnia część Pojezierzy Południowobałtyckich; wysokość od 100 m, do 329 m (Wieżyca); rzeźba młodoglacjalna.

Granice[edytuj | edytuj kod]

Pojezierze Wschodniopomorskie ma w przybliżeniu kształt trójkąta prostokątnego, którego kąty są w okolicy Gdyni, okolicy Nowego, okolicy Damnicy Kaszubskiej. Makroregion graniczy od północy z Pobrzeżem Koszalińskim (mezoregiony: Wysoczyzna Damnicka, Pradolina Redy-Łeby), od wschodu z Pobrzeżem Gdańskim (Pobrzeże Kaszubskie, Żuławy Wiślane), od południowego wschodu z Doliną Dolnej Wisły (Dolina Kwidzyńska, Kotlina Grudziądzka), od południowego zachodu i zachodu z Pojezierzem Południowopomorskim (Bory Tucholskie) północną część granicy zachodniej uzupełnia Pojezierze Zachodniopomorskie (Wysoczyzna Polanowska)[1]. Region zajmuje powierzchnię 4,3 tys. km²[2]. Teren mezoregionu leży na terenach województw pomorskiego (większość terenu makroregionu) oraz kujawsko-pomorskiego (niewielka część Pojezierza Starogardzkiego).

Podział na mezoregiony[edytuj | edytuj kod]

Makroregion Pojezierze Wschodniopomorskie dzieli się na dwa mezoregiony (314.51) Pojezierze Kaszubskie i (314.52) Pojezierze Starogardzkie. Większą część mezoregionu zajmuje Pojezierze Kaszubskie, około 3000 km². Pojezierze Starogardzkie jest o połowę mniejsze. Dokładna granica pomiędzy mezoregionami jest trudna do uchwycenia i z tego powodu jest różna w różnych opracowaniach[2].

Rzeźba terenu[edytuj | edytuj kod]

Widok z Wieżycy

Rzeźba terenu Pojezierza Wschodniopomorskiego jest silnie pofałdowana, szczególnie na terenie Pojezierza Kaszubskiego, najbardziej w okolicach Kartuz. Wysokości względne dochodzą do 160 m. W okolicy Kartuz we Wzgórzach Szymbarskich występuje najwyższe wzniesienie – Wieżyca (328 m n.p.m.). Duża miąższość utworów czwartorzędowych oraz układ moren są spowodowane przez lodowce. Na Pojezierzu Starogardzkim teren jest mniej urozmaicony, moreny mają maksymalnie 15 metrów. Jednakże jest bardziej urozmaicony niż w sąsiednich mezoregionach (oprócz Pojezierza Kaszubskiego)[3].

Kultura ludowa[edytuj | edytuj kod]

 Osobny artykuł: Kaszuby.
 Osobny artykuł: Kociewie.

Na terenie makroregionu zamieszkują dwie duże grupy etniczne – Kaszubi i Kociewiacy. Umowna granica pomiędzy Kaszubami i Kociewiem zgadza się mniej więcej z granicą pomiędzy mezoregionami Pojezierze Kaszubskie i Pojezierze Starogardzkie.

Ludność, gospodarka, komunikacja[edytuj | edytuj kod]

Ludność i urbanizacja[edytuj | edytuj kod]

Region należy do słabo zurbanizowanych, szczególnie na terenie Pojezierza Kaszubskiego. Do najbardziej zurbanizowanych fragmentów makroregionu należy północno-wschodnia część, na której położone jest Trójmiasto. Jednakże najbardziej zurbanizowane części Gdańska i Gdyni leżą poza tym makroregionem. Poza Trójmiastem na terenie makroregionu znajdują się 3 miasta powiatowe. Na Pojezierzu Starogardzkim – Starogard Gdański (48 313 mieszkańców)[4] oraz dwa mniejsze na Pojezierzu Kaszubskim – Kościerzyna (22 976)[5] i Kartuzy (14 952)[6]. Pozostałe miasta liczą mniej niż 10 tysięcy mieszkańców.

Transport i komunikacja[edytuj | edytuj kod]

Transport lotniczy[edytuj | edytuj kod]

Na terenie makroregionu znajduje się jeden czynny cywilny port lotniczy w podgdańskim Rębiechowie.

Transport kolejowy[edytuj | edytuj kod]

Stacja w Kościerzynie – największa stacja kolejowa w makroregionie

Przez makroregion przechodzą następujące linie kolejowe: 131 Chorzów Batory - Tczew; 201 Nowa Wieś Wielka - Gdynia Główna; 203 Tczew - Kietz; 214 Somonino - Kartuzy; 229 Pruszcz Gdański - Łeba; 233 Pszczółki - Kościerzyna; 243 Skórcz - Starogard GdańskiLinia kolejowa Myślice – Szlachta; Linia kolejowa Starogard Gdański – Skarszewy

Transport drogowy[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Jerzy Kondracki: Geografia Regionalna Polski. Warszawa: PWN, 2002, s. 46. ISBN 83-01-13897-1.
  2. a b Jerzy Kondracki: Geografia Regionalna Polski. Warszawa: PWN, 2002, s. 74. ISBN 83-01-13897-1.
  3. Jerzy Kondracki: Geografia Regionalna Polski. Warszawa: PWN, 2002, s. 74-75. ISBN 83-01-13897-1.
  4. Bank Danych Lokalnych [online], www.stat.gov.pl [dostęp 2017-11-26].
  5. Bank Danych Lokalnych [online], www.stat.gov.pl [dostęp 2017-11-26].
  6. Bank Danych Lokalnych [online], www.stat.gov.pl [dostęp 2017-11-26].