Pieter Zeeman – Wikipedia, wolna encyklopedia

Pieter Zeeman
Państwo działania	Holandia
Data i miejsce urodzenia	25 maja 1865 ; Zonnemaire
Data i miejsce śmierci	9 października 1943 ; Amsterdam
	profesor
	Specjalność: fizyka
Alma Mater	Uniwersytet w Lejdzie
Uczelnia	Uniwersytet Amsterdamski
	Nagrody
	Nagroda Nobla w dziedzinie fizyki
	Multimedia w Wikimedia Commons

Pieter Zeeman (ur. 25 maja 1865 w Zonnemaire, zm. 9 października 1943 w Amsterdamie) – holenderski fizyk, współodkrywca zjawiska nazwanego jego imieniem (efekt Zeemana), laureat Nagrody Nobla w dziedzinie fizyki z roku 1902 (wspólnie z H.A. Lorentzem)^[1]^[2]^[3]. Uczeń Hendrika Antoona Lorentza na Uniwersytecie w Lejdzie^[4].

Badania wpływu pola magnetycznego na promieniowanie rozpoczął w roku 1890, na polecenie swojego mentora. W roku 1896 doświadczalnie stwierdził występowanie dubletu sodowego w widmie sodu, badanym za pomocą spektrografu w warunkach, gdy płomień palnika emitującego promieniowanie był umieszczony między biegunami silnego magnesu trwałego. Zjawisko zostało wyjaśnione teoretycznie przez Lorentza^[1]^[2].

Od roku 1900 był profesorem Uniwersytetu w Amsterdamie, od roku 1908 – dyrektorem Instytutu Fizyki tego uniwersytetu. Prowadził prace badawcze z zakresu optyki i fizyki atomowej^[1]^[2].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ ^a ^b ^c Pieter Zeeman – Facts. [w:] The Nobel Prize in Physics 1902 > Hendrik A. Lorentz, Pieter Zeeman [on-line]. Nobel Media AB. [dostęp 2014-05-10]. (ang.)., Biographical, Nobel Lecture, May 2, 1903, Light Radiation in a Magnetic Field
↑ ^a ^b ^c Pieter Zeeman. [w:] Notable Names Database (NNDB) [on-line]. [dostęp 2014-05-10]. (ang.).
↑ Zeeman Pieter, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2021-07-29] .
↑ Pieter Zeeman | Dutch physicist | Britannica [online], www.britannica.com, 21 maja 2023 [dostęp 2023-06-06] (ang.).

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Efekt Zemana; Efekt Starka. zefir.jawnet.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2006-08-28)].

[www.nobelprize-1] Pieter Zeeman – Facts. [w:] The Nobel Prize in Physics 1902 > Hendrik A. Lorentz, Pieter Zeeman [on-line]. Nobel Media AB. [dostęp 2014-05-10]. (ang.)., Biographical, Nobel Lecture, May 2, 1903, Light Radiation in a Magnetic Field

[www.nndb.com-2] Pieter Zeeman. [w:] Notable Names Database (NNDB) [on-line]. [dostęp 2014-05-10]. (ang.).

[3] Zeeman Pieter, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2021-07-29] .

[4] Pieter Zeeman | Dutch physicist | Britannica [online], www.britannica.com, 21 maja 2023 [dostęp 2023-06-06] (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

XVIII wiek	1800: Hrabia Rumford
XIX wiek	1804: John Leslie 1806: William Murdoch 1810: Étienne Louis Malus 1814: William Charles Wells 1816: Humphry Davy 1818: David Brewster 1824: Augustin Jean Fresnel 1832: John Frederic Daniell 1834: Macedonio Melloni 1838: James David Forbes 1840: Jean-Baptiste Biot 1842: William Fox Talbot 1846: Michael Faraday 1848: Henri Victor Regnault 1850: François Arago 1852: George Gabriel Stokes 1854: Neil Arnott 1856: Louis Pasteur 1858: Jules Jamin 1860: James Clerk Maxwell 1862: Gustav Kirchhoff 1864: John Tyndall 1866: Armand Fizeau 1868: Balfour Stewart 1870: Alfred Des Cloizeaux 1872: Anders Jonas Ångström 1874: Norman Lockyer 1876: Pierre Janssen 1878: Marie Alfred Cornu 1880: William Huggins 1882: William de Wiveleslie Abney 1884: Tobias Robertus Thalén 1886: Samuel Pierpont Langley 1888: Pietro Tacchini 1890: Heinrich Hertz 1892: Nils Christofer Dunér 1894: James Dewar 1896: Philipp Lenard, Wilhelm Röntgen 1898: Oliver Lodge 1900: Henri Becquerel
XX wiek	1902: Charles Parsons 1904: Ernest Rutherford 1906: Hugh Longbourne Callendar 1908: Hendrik Lorentz 1910: Heinrich Rubens 1912: Heike Kamerlingh Onnes 1914: Lord Rayleigh 1916: William Henry Bragg 1918: Charles Fabry, Alfred Pérot 1920: Lord Rayleigh 1922: Pieter Zeeman 1924: Charles Vernon Boys 1926: Arthur Schuster 1928: Friedrich Paschen 1930: Peter Debye 1932: Fritz Haber 1934: Wander Johannes de Haas 1936: Ernest John Coker 1938: Robert W. Wood 1940: Manne Siegbahn 1942: Gordon Dobson 1944: Harry Ralph Ricardo 1946: Alfred Egerton 1948: Franz Eugen Simon 1950: Frank Whittle 1952: Frits Zernike 1954: Cecil Reginald Burch 1956: Frank Philip Bowden 1958: Thomas Ralph Merton 1960: Alfred Gordon Gaydon 1962: Dudley Maurice Newitt 1964: Hendrik Christoffel van de Hulst 1966: William Penney 1968: Dennis Gabor 1970: Christopher Hinton 1972: Basil John Mason 1974: Alan Cottrell 1976: Ilya Prigogine 1978: George Porter 1980: William Frank Vinen 1982: Charles Gorrie Wynne 1984: Harold Horace Hopkins 1986: Denis Rooke 1988: Felix Weinberg 1990: Walter Spear 1992: Harold Temperley 1994: Andrew Keller 1996: Grenville Turner 1998: Richard Friend 2000: Wilson Sibbett
XXI wiek	2002: David King 2004: Richard Dixon 2006: Jean-Pierre Hansen 2008: Edward Hinds 2010: Gilbert Lonzarich 2012: Roy Taylor 2014: Jeremy Bauberg 2016: Ortwin Hess 2018: Ian Walmsley 2019: Miles Padgett 2020: Patrick Gill 2021: Carlos Frenk 2022: Raymond Pierrehumbert

XIX wiek	1886: Samuel Pierpont Langley 1888: Edward Charles Pickering 1890: Henry Augustus Rowland 1893: Hermann Karl Vogel 1899: James Edward Keeler
XX wiek	1901: William Huggins 1904: George Ellery Hale 1906: William Wallace Campbell 1910: Charles Greeley Abbot 1913: Henri-Alexandre Deslandres 1915: Joel Stebbins 1916: Albert Abraham Michelson 1918: Walter Sydney Adams 1919: Charles Fabry 1920: Alfred Fowler 1921: Pieter Zeeman 1922: Henry Norris Russell 1924: Arthur Stanley Eddington 1926: Harlow Shapley 1928: William Hammond Wright 1931: Annie Jump Cannon 1932: Vesto Slipher 1934: John S. Plaskett 1936: Charles E. Mees 1940: Robert W. Wood 1942: Ira Sprague Bowen 1945: Paul Merrill 1947: Hans Bethe 1949: Otto Struve 1951: Bernard Lyot 1955: Hendrik Christoffel van de Hulst 1957: Horace Babcock 1960: Martin Schwarzschild 1963: Richard Tousey 1965: Martin Ryle 1968: Bengt Edlén 1971: Subrahmanyan Chandrasekhar 1974: Lyman Spitzer 1977: Arno Penzias i Robert Woodrow Wilson 1980: William Wilson Morgan 1985: Joseph H. Taylor Jr. 1989: Riccardo Giovanelli i Martha P. Haynes 1993: Ralph Alpher i Robert Herman 1997: Bohdan Paczyński
XXI wiek	2001: R. Paul Butler i Geoffrey Marcy 2005: Charles L. Bennett 2009: Neil Gehrels 2013: William J. Borucki 2017: Barry Barish i Stanley E. Whitcomb 2021: Sheperd Doeleman i Heino Falcke