Pieter Sjoerds Gerbrandy – Wikipedia, wolna encyklopedia

Pieter Sjoerds Gerbrandy
Data i miejsce urodzenia	13 kwietnia 1885 ; Goënga
Data i miejsce śmierci	7 września 1961 ; Haga
	Minister Sprawiedliwości
Okres	od 20 sierpnia 1939; do 21 lutego 1942
Przynależność polityczna	ARP
Poprzednik	Johannes Anthonie de Visser
Następca	Johannes van Angeren
	Premier Holandii
Okres	od 3 września 1940; do 24 czerwca 1945
Przynależność polityczna	ARP
Poprzednik	Dirk Jan de Geer
Następca	Willem Schermerhorn
	Minister Spraw Wewnętrznych
Okres	od 17 listopada 1941; do 21 maja 1942
Przynależność polityczna	ARP
Poprzednik	Charles Welter
Następca	Hubertus van Mook
	Członek Tweede Kamer
Okres	od 27 lipca 1948; do 3 lipca 1956
Przynależność polityczna	ARP
	Członek Tweede Kamer
Okres	od 23 października 1956; do 20 marca 1959
Przynależność polityczna	ARP
	Odznaczenia
	Multimedia w Wikimedia Commons

Pieter Sjoerds Gerbrandy (ur. 13 kwietnia 1885 w Goënga, zm. 7 września 1961 w Hadze) – holenderski prawnik, polityk, członek Partii Antyrewolucyjnej. Był premierem Holandii od 3 września 1940 do 24 czerwca 1945 roku, swoją funkcję pełnił na uchodźstwie podczas II wojny światowej.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Lata młodości[edytuj | edytuj kod]

Gerbrandy urodził się we wsi Goёnga niedaleko Sneek w holenderskiej prowincji Fryzja. Jego nazwisko jest ułożone w tradycyjnym, fryzyjskim stylu: imię (Pieter), patronimik (Sjoerds, co znaczy „syn Sjoerda”) i nazwisko (Gerbrandy). Jego ojciec był radnym Wymbritseradeel i członkiem Rady Fryzji. W 1900 Sjoerds razem z dwoma braćmi został wysłany do szkoły z internatem w Putting. W 1911 ukończył studia prawnicze na Vrije Universiteit w Amsterdamie. W tym samym roku wziął ślub z Hendriną Sikkel. Miał z nią dwóch synów i córkę.

Polityka[edytuj | edytuj kod]

W latach 1920–1930 był członkiem Rady Fryzji z ramienia ARP. Potem wrócił na Vrije Universiteit, gdzie do 1939 był profesorem. W 1939 został ministrem sprawiedliwości jako członek ARP. W 1940 rodzina królewska i wielu ważnych polityków wyleciało do Londynu. Tam utworzyli rząd na uchodźstwie, którego szefem po rezygnacji de Geera mianowano Gerbrandy’ego. Z jego inicjatywy holenderski rząd zaczął nadawać z Radio Nederland Wereldomroep. Radio dostarczało Holendrom wielu informacji z nieobjętej działaniami wojennymi części świata. W 1945 po wyzwoleniu południa Sjoerds utworzył nowy rząd bez socjalistów. W czerwcu tego samego roku zrezygnował ze stanowiska premiera. W 1948 wrócił do parlamentu, jednakże swym gorącym temperamentem zraził do siebie jego członków. W 1956 był członkiem komisji badającej sprawę Greet Hofmans. W 1959 zrezygnował z zasiadania w parlamencie. Dwa lata później zmarł w Hadze w wieku 76 lat. Został pochowany na cmentarzu Oud Eik en Duinen w Hadze (grób 23).

Odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Order Lwa Niderlandzkiego III klasy (1930)
Order Lwa Niderlandzkiego II klasy (1946)

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

GERBRANDIJ, Pieter (1885-1961). historici.nl, 2012-02-10. [dostęp 2013-09-22]. (niderl.).
Mr. P.S. (Pieter) Gerbrandy. parlement.com. [dostęp 2013-09-22]. (niderl.).
Herman Hiemstra: Vergeten volksvertegenwoordigers: Pieter Sjoerds Gerbrandy. historiek.net, 2013-07-10. [dostęp 2013-09-22]. (niderl.).
Gerry van der List: Pieter Sjoerds Gerbrandy: onverzettelijke Fries. elsevier.nl, 2010-08-19. [dostęp 2013-09-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)]. (niderl.).
Gerbrandy, Pieter Sjoerds. gravestone.com. [dostęp 2013-09-22]. (ang.).