Petr Eben – Wikipedia, wolna encyklopedia

Petr Eben
Data i miejsce urodzenia

22 stycznia 1929
Žamberk

Pochodzenie

czeskie

Data i miejsce śmierci

24 października 2007
Praga

Gatunki

muzyka poważna

Odznaczenia
Medal Za Zasługi I stopnia (Czechy) Kawaler Orderu Sztuki i Literatury (Francja)
Multimedia w Wikimedia Commons

Petr Eben (ur. 22 stycznia 1929 w Žamberku, zm. 24 października 2007 w Pradze[1]) – kompozytor czeski.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Urodził się w nawróconej na katolicyzm rodzinie pochodzenia żydowskiego[2]. Jako dziecko uczył się gry na fortepianie, organach i wiolonczeli w Českém Krumlově, grał też na organach w tamtejszym kościele św. Wita[2]. Podczas II wojny światowej został w 1943 roku wywieziony wraz z rodziną do KL Buchenwald[2][3]. W latach 1948–1954 studiował w Akademii Muzycznej w Pradze u Františka Raucha (fortepian) i Pavla Bořkovca (kompozycja)[4][5]. Od 1955 do 1990 roku wykładał na Uniwersytecie Karola[3]. Z powodu odmowy wstąpienia do partii komunistycznej i otwartego deklarowania swojego przywiązania do wiary chrześcijańskiej, przed 1989 rokiem władze czechosłowackie blokowały mu możliwości rozwoju ścieżki zawodowej[2][3]. Został doceniony w ojczyźnie dopiero po aksamitnej rewolucji i upadku systemu[2]. Koncertował jako pianista, opracowywał też czeskie pieśni ludowe na użytek szkolny[5]. W latach 1990–1994 był wykładowcą Akademii Muzycznej w Pradze[3]. W 1991 roku został odznaczony kawalerią francuskiego Orderu Sztuki i Literatury[2], a w 2002 roku czeskim Medalem za Zasługi I stopnia[6].

Ważniejsze kompozycje[edytuj | edytuj kod]

(na podstawie materiałów źródłowych[2][3][4])

Utwory orkiestrowe

  • 2 koncerty organowe (I „Symphonia gregoriana” 1954, II 1982)
  • Koncert fortepianowy (1962)
  • Vox clamantis na 3 trąbki i orkiestrę (1969)
  • symfonia koncertująca Noční hodiny (1975)
  • Pražské nokturno: Hommage à W.A. Mozart (1983)
  • Improperia (1995)

Utwory kameralne

  • Sonata obojowa (1950)
  • Suita balladica na wiolonczelę i fortepian (1955)
  • Sonatina semplice na skrzypce lub flet i fortepian (1955)
  • Duetti per due trombe (1956)
  • Duettinos na instrument sopranowy i fortepian (1963)
  • Ordo modalis na obój i harfę (1964)
  • Kwintet dęty Quintetto per stromenti a fiato (1965)
  • Fantasia vespertina na trąbkę i fortepian (1967)
  • kwintet dęty Variace na chorál (1968–1969)
  • Hudba na obój, fagot i fortepian (1970)
  • Okna na trąbkę i organy (1976)
  • Sonata na flet i marimbę (1978)
  • Tabulatura nova na gitarę (1979)
  • Mutationes na organy i flet piccolo (1980)
  • Kwartet smyczkowy (1981)
  • Fantasia na altówkę i organy (1982)
  • Krajiny patmoské na organy i perkusję (1984)
  • Protihráči na klarnet, fortepian i perkusję (1985)
  • Trio fortepianowe (1986)
  • Risonanza na harfę (1986)
  • Tres iubilationes na 4 instrumenty dęte i organy (1987)
  • Sonata klawesynowa (1988)
  • Kwintet fortepianowy (1991–1992)
  • Appello na obój i fortepian (1995)

Utwory organowe

  • Nedelní hudba (1957–1959)
  • 10 uwertur chorałowych (1971)
  • 2 fantazje chorałowe (1972)
  • Faust (1979–1980)
  • Versetti (1982)
  • Hommage à Dietrich Buxtehude (1987)
  • Job (1987)
  • Biblické tance (1990–1991)
  • Dvě slavnostní preludia (1992)
  • Momenti d’organo (1994)
  • Verso ritmica (1995)

Utwory fortepianowe

  • Sonata (1951)
  • Dopisy Mileně (1990)

Utwory wokalno-instrumentalne

  • Šestero písní milostných na średni głos i fortepian (1951)
  • Missa adventus et quadragesimae na chór męski i organy (1952)
  • Starodávné čarování milému na głos żeński i chór (1957)
  • Láska a smrt na chór (1957–1958)
  • Šest písní na básně R.M Rilkeho na niski głos i fortepian (1961)
  • Písně nelaskavé na alt i altówkę (1963)
  • oratorium Apologia Socratus na alt, baryton, chór, chór dziecięcy i orkiestrę (1967)
  • Truvérská mše na chór, gitary i flety proste (1968–1969)
  • Cantica Comeniana na chór mieszany lub chór żeński (1970)
  • Pragensia na chór kameralny i instrumenty renesansowe (1972)
  • Salve Regina na chór (1973)
  • Řecký slovník na chór żeński i harfę (1974)
  • Pocta Karlu IV na chór i orkiestrę (1978)
  • Missa cum populo na chór, wiernych, 4 instrumenty dęte i organy (1981–1982)
  • Cantico delle creature na chór (1987)
  • Pražské Te Deum na chór i instrumenty dęte lub organy (1990)
  • Verba sapientiae na chór (1991)
  • oratorium Posvátná znamení na chór, zespół instrumentów dętych i organy (1992–1993)
  • oratorium Anno Domini na 2 głosy solowe, chór dziecięcy, chór, scholę gregoriańską i orkiestrę kameralną (1998–1999)
  • oratorium Jacobus na baryton, chór i orkiestrę (2002)

Utwory sceniczne

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Joseph P. Swain: Historical Dictionary of Sacred Music. Lanham: Rowman & Littlefield, 2016, s. 83. ISBN 978-1-4422-6462-5.
  2. ↑ a b c d e f g Baker’s Biographical Dictionary of Musicians. T. Volume 2 Conf–Gysi. New York: Schirmer Books, 2001, s. 978–979. ISBN 0-02-865527-3.
  3. ↑ a b c d e Melvin P. Unger: Historical Dictionary of Choral Music. Lanham: Scarecrow Press, 2010, s. 110–111. ISBN 978-0-8108-5751-3.
  4. ↑ a b Encyklopedia Muzyczna PWM. T. 3. Część biograficzna efg. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 1987, s. 1. ISBN 83-224-0344-5.
  5. ↑ a b The Harvard Biographical Dictionary of Music. Cambridge: Harvard University Press, 1996, s. 238. ISBN 0-674-37299-9.
  6. ↑ Seznam vyznamenaných. hrad.cz. [dostęp 2020-08-22]. (cz.).
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Petr_Eben&oldid=71354173”