French
DeutschPekariowate – Wikipedia, wolna encyklopedia
| Tayassuidae | |||||
| Palmer, 1897[1] | |||||
 Przedstawiciel rodziny – pekariowiec obrożny (Pecari tajacu) | |||||
| Systematyka | |||||
| Domena | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Królestwo | |||||
| Typ | |||||
| Podtyp | |||||
| Gromada | |||||
| Podgromada | |||||
| Infragromada | |||||
| Nadrząd | |||||
| Rząd | |||||
| Podrząd | |||||
| Rodzina | pekariowate | ||||
| Typ nomenklatoryczny | |||||
| Tayassu G. Fischer, 1814 | |||||
| |||||
| Rodzaje | |||||
| |||||
| Zasięg występowania | |||||
 | |||||
Pekariowate[12] (Tayassuidae) – rodzina ssaków łożyskowych z podrzędu świniokształtnych (Suina) w obrębie rzędu parzystokopytnych (Artiodactyla), spokrewniona ze świniowatymi.
Zasięg występowania[edytuj | edytuj kod]
Rodzina obejmuje gatunki występujące na południowym zachodzie Ameryki Północnej i na całym obszarze Ameryki Środkowej i Południowej[13][14][15].
Opis[edytuj | edytuj kod]
Ciało krępe, podobne do świni. Długość ciała 84–139 cm, długość ogona 1–10,2 cm, wysokość w kłębie 30–69 cm; masa ciała 15–42 kg[14]. Głowa klinowata, osadzona na krótkiej szyi. Skóra pokryta szczeciną. Cztery palce na kończynach przednich i trzy na tylnych (dwa u pekarczyka czakoańskiego). Charakterystyczną cechą odróżniającą pekariowatych od pozostałych świniokształtnych jest położony w pobliżu nasady ogona gruczoł grzbietowy.
Pekariowate są wszystkożerne, podobnie jak świniowate poszukują pokarmu pod ziemią. W ich diecie przeważa pokarm roślinny. Nie gardzą jednak owadami, płazami, gadami, rybami, jajami i padliną. Żyją w stadach od kilku do kilkudziesięciu (pekari białobrody do 300) sztuk, na jednego samca przypadają trzy samice. Rodzą się zwykle dwa młode. Żyją kilkanaście do 24 lat. Są zwierzętami łownymi.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Pekariowate mają długą historię w Ameryce Północnej. Pierwsze pekari pojawiły się w oligocenie, 32 miliony lat temu.
Dzisiejsze pekariowate z Ameryki Południowej, nie występowały tu wcześniej niż 9 milionów lat temu. Dostały się tu 2.5 miliona lat temu przechodząc przez tworzącą się cieśninę Panamską, łączącą Amerykę Północną i Południową. W tym samym czasie, wiele zwierząt Ameryki Północnej — włączając pekari, lamy i tapiry — migrowały do Południowej, lecz także niektóre zwierzęta Południowej, migrowały na północ.
Systematyka[edytuj | edytuj kod]
Do rodziny należą następujące występujące współcześnie rodzaje[16][13][12]:
- Parachoerus Rusconi, 1930 – pekarczyk – jedynym żyjącym współcześnie przedstawicielem jest Parachoerus wagneri (Rusconi, 1930) – pekarczyk czakoański
- Dicotyles Cuvier, 1816 – pekariowiec – jedynym żyjącym współcześnie przedstawicielem jest Dicotyles tajacu (Linnaeus, 1758) – pekariowiec obrożny
- Tayassu G. Fischer, 1814 – pekari – jedynym żyjącym współcześnie przedstawicielem jest Tayassu pecari (Link, 1795) – pekari białobrody
Opisano również rodzaje wymarłe:
- Brasiliochoerus Rusconi, 1930[17]
- Catagonus Ameghino, 1904[18]
- Colbertchoerus Prothero, 2021[19] – jedynym przedstawicielem był Colbertchoerus niobrarensis (Colbert, 1935)
- Desmathyus Matthew, 1907[20] – jedynym przedstawicielem był Desmathyus pinensis Matthew, 1907
- Dyseohyus Stock, 1937[21] – jedynym przedstawicielem był Dyseohyus fricki Stock, 1937
- Floridachoerus T.E. White, 1941[22] – jedynym przedstawicielem był Floridachoerus olseni T.E. White, 1941
- Fremdohyus Prothero, 2016[23] – jedynym przedstawicielem był Fremdohyus osmonti (Sinclair, 1905)
- Hesperhys Douglass, 1903[24]
- Lucashyus Prothero, 2015[25] – jedynym przedstawicielem był Lucashyus coombsae Prothero, 2015
- Macrogenis Matthew, 1924[26] – jedynym przedstawicielem był Macrogenis crassigenis (Gidley, 1904)
- Marshochoerus Prothero, 2015[27] – jedynym przedstawicielem był Marshochoerus socialis (Marsh, 1875)
- Mckennahyus Prothero, 2021[28] – jedynym przedstawicielem był Mckennahyus parisidutrai Prothero, 2021
- Mylohyus Cope, 1889[29]
- Perchoerus Leidy, 1869[30]
- Platygonus Le Conte, 1848[31]
- Prosthennops Gidley, 1904[32]
- Protherohyus Parisi Dutra, Casali, Missagia, Gasparini, Perini & Cozzuol, 2016[11] – jedynym przedstawicielem był Protherohyus brachydontus (Dalquest & Mooser, 1980)
- Simojovelhyus Ferrusquía-Villafranca, 2006[33] – jedynym przedstawicielem był Simojovelhyus pocitosensis Ferrusquía-Villafranca, 2006
- Skinnerhyus Prothero & Pollen, 2013[34] – jedynym przedstawicielem był Skinnerhyus shermerorum Prothero & Pollen, 2013
- Stirtonhyus Prothero, 2021[35] – jedynym przedstawicielem był Stirtonhyus xiphodonticus (Barbour, 1925)
- Stuckyhyus Prothero, 2015[36] – jedynym przedstawicielem był Stuckyhyus siouxensis (O.A. Peterson, 1906)
- Tedfordhyus Prothero, 2021[37] – jedynym przedstawicielem był Tedfordhyus occidentalis (Woodburne, 1969)
- Thinohyus Marsh, 1875[38]
- Webbochoerus Prothero, 2021[39] – jedynym przedstawicielem był Webbochoerus macfaddeni Prothero, 2021
- Woodburnehyus Prothero & Pollen, 2013[40] – jedynym przedstawicielem był Woodburnehyus grenaderae Prothero & Pollen, 2013
- Wrightohyus Prothero, 2015[41] – jedynym przedstawicielem był Wrightohyus yatkolai Prothero, 2015
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Typ nomenklatoryczny: Dicotyles G. Cuvier, 1817 (= Pecari Reichenbach, 1835).
- ↑ Typ nomenklatoryczny: †Cynorca Cope, 1867.
- ↑ Typ nomenklatoryczny: Tagassu Elliot, 1904 (= Tayassu G. Fischer, 1814).
- ↑ Typ nomenklatoryczny: †Hesperhys Douglass, 1903.
- ↑ Typ nomenklatoryczny: †Platygonus Le Conte, 1848.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ T.S. Palmer. Notes on the nomenclature of four genera of tropical American mammals. „Proceedings of the Biological Society of Washington”. 11, s. 174, 1897. (ang.).
- ↑ H.N. Turner. On the Evidences of Affinity afforded by the Skull in the Ungulate Mammalia. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 17, s. 157, 1850. (ang.).
- ↑ J.M. Leidy. A memoir on the Extinct Dicotylinæ of North America. „Transactions of the American Philosophical Society”. New series. 10, s. 323, 1953. (ang.).
- ↑ J.E. Gray. Synopsis of the Species of Pigs (Suidæ) in the British Museum. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 1868, s. 21, 1868. (ang.).
- ↑ E.D. Cope. An addition to the vertebrate fauna of the Miocene period, with a synopsis of the extinct Cetacea of the United States. „Proceedings of the Academy of Natural Sciences of Philadelphia”. 19, s. 144, 1867. (ang.).
- ↑ E. Haeckel: Systematische phylogenie. T. 3. Berlin: Georg Reimer, 1895, s. 555. (niem.).
- ↑ O.P. Hay: Second bibliography and catalogue of the fossil Vertebrata of North America, Publication 390 of the Carnegie Institute of Washington. Cz. 2. Washington D. C.: Carnegie Institution of Washington, 1930, s. 658. (ang.).
- ↑ D.G. Elliot. The land and sea mammals of Middle America and the West Indies. „Publication. Field Columbian Museum. Zoological series”. 4 (1), s. 61, 1904. (ang.).
- ↑ H. Winge: Jordfundne og nulevende hovdyr (Ungulata) fra Lagoa Santa, Minas Geraes, Brasilien: med udsigt over hovdyrenes indbyrdes slægtskab. Kjøbenhavn: H. Hagerup, 1906, s. 70, seria: E Museo Lundii. Triede Bind. Første halvbind. (duń.).
- ↑ Prothero 2015 ↓, s. 235.
- ↑ a b R. Parisi Dutra, D. de M. Casali, R.V. Missagia, G.M. Gasparini, F.A. Perini & M.A. Cozzuol. Phylogenetic systematics of peccaries (Tayassuidae: Artiodactyla) and a classification of South American tayassuids. „Journal of Mammalian Evolution”. 24 (3), s. 355, 2016. DOI: 10.1007/s10914-016-9347-8. (ang.).
- ↑ a b Nazwy zwyczajowe za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 168–169. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
- ↑ a b C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 2: Eulipotyphla to Carnivora. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 382. ISBN 978-84-16728-35-0. (ang.).
- ↑ a b A. Taber, M. Altrichter, H. Beck & J. Gongora: Family Tayassuidae (Peccaries). W: D.E. Wilson & R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 2: Hoofed Mammals. Barcelona: Lynx Edicions, 2011, s. 304–307. ISBN 978-84-96553-77-4. (ang.).
- ↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Family Tayassuidae. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2021-05-02]. (ang.).
- ↑ N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-12-07]. (ang.).
- ↑ Rusconi 1930 ↓, s. 160.
- ↑ F. Ameghino. Nuevas especies de mamíferos cretáceos y terciarios de la República Argentina. „Anales de la Sociedad Científica Argentina”. 58, s. 188, 1904. (hiszp.).
- ↑ Prothero 2021 ↓, s. 27.
- ↑ W.D. Matthew. A Lower Miocene fauna from South Dakota. „Bulletin of the American Museum of Natural History”. 23 (9), s. 217, 1907. (ang.).
- ↑ C. Stock. A peccary skull from the Barstow Miocene, California. „Proceedings of the National Academy of Sciences”. 23 (7), s. 398, 1937. DOI: 10.2307/86810. (ang.).
- ↑ T.E. White. The Lower Miocene mammal fauna of Florida. „Proceedings of the New England Zoölogical Club”. 92 (1), s. 96, 1942. (ang.).
- ↑ D.R. Prothero. A new genus of hesperhyine peccary (Artiodactyla: Tayassuidae) from the Late Oligocene of Oregon. „New Mexico Museum of Natural History and Science Bulletin”. 74, s. 205, 2016. (ang.).
- ↑ E. Douglass. New vertebrates from the Montana Territory. „Annals of Carnegie Museum”. 2, s. 174, 1903. (ang.).
- ↑ Prothero 2015 ↓, s. 246.
- ↑ W.D. Matthew. Third contribution to the Snake Creek fauna. „Bulletin of the American Museum of Natural History”. 50 (2), s. 179, 1924. (ang.).
- ↑ Prothero 2015 ↓, s. 252.
- ↑ D.R. Prothero. Mckennahyus parisidutrai, a new Late Miocene peccary with bizarre flaring cheekbones. „New Mexico Museum of Natural History and Science Bulletin”. 82, s. 305, 2021. (ang.).
- ↑ E.D. Cope. The Artiodactyla. „The American Naturalist”. 23 (267), s. 134, 1889. (ang.).
- ↑ J.M. Leidy. On the extinct Mammalia of Dakota and Nebraska, including an account of some allied forms from other localities. „Journal of the Academy of Natural Sciences of Philadelphia”. Second series. 7, s. 194, 1869. (ang.).
- ↑ J.E. Le Conte. On Platygonus Compressus: a new Fossil Pachyderm. „Memoirs of the American Academy of Arts and Sciences”. New series. 3, s. 257, 1828. (ang.).
- ↑ W.D. Matthew & J.W. Gidley. New or little known mammals from the Miocene of South Dakota. American Museum expedition of 1903. „Bulletin of the American Museum of Natural History”. 20 (22), s. 265, 1904. (ang.).
- ↑ I. Ferrusquía-Villafranca. The first Paleogene mammal record of Middle America: Simojovelhyus pocitosense (Helohyidae, Artiodactyla). „Journal of Vertebrate Paleontology”. 26 (4), s. 993, 2006. DOI: 10.1671/0272-4634(2006)26[989:TFPMRO]2.0.CO;2. (ang.).
- ↑ Prothero i Pollen 2013 ↓, s. 47.
- ↑ Prothero 2021 ↓, s. 21.
- ↑ Prothero 2015 ↓, s. 248.
- ↑ Prothero 2021 ↓, s. 20.
- ↑ O.Ch. Marsh. Notice of new Tertiary mammals, IV. „The American journal of science and arts”. Third series. 9 (51), s. 248, 1875. (ang.).
- ↑ D.R. Prothero. Webbochoerus macfaddeni, a new fossil peccary from the Late Miocene of Florida. „New Mexico Museum of Natural History and Science Bulletin”. 82, s. 313, 2021. (ang.).
- ↑ Prothero i Pollen 2013 ↓, s. 43.
- ↑ Prothero 2015 ↓, s. 244.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- C. Rusconi. Las especies fósiles argentinas de pecaríes (Tayassuidae) y sus relaciones con las de Brasil y Norteamérica. „Anales del Museo Nacional de Historia Natural de Buenos Aires”. 36, s. 121–241, 1930. (hiszp.).
- D.R. Prothero & A. Pollen. New Late Miocene fossil peccaries from California and Nebraska. „Kirtlandia”. 58, s. 42–53, 2013. (ang.).
- D.R. Prothero. Evolution of the Early Miocene hesperhyine peccaries. „New Mexico Museum of Natural History and Science Bulletin”. 67, s. 235–256, 2015. (ang.).
- D.R. Prothero. The systematics of North American peccaries (Mammalia: Artiodactyla: Tayassuidae). „New Mexico Museum of Natural History and Science Bulletin”. 85, s. 1–76, 2021. (ang.).