Paulini – Wikipedia, wolna encyklopedia

Paulini
Dewiza: Solus Cum Deo Solo
Herb zakonu
Pełna nazwa

Zakon Świętego Pawła Pierwszego Pustelnika

Nazwa łacińska

Ordo Sancti Pauli Primi Eremitae

Skrót zakonny

OSPPE

Wyznanie

katolickie

Kościół

rzymskokatolicki

Status kanoniczny

instytut życia konsekrowanego

Założyciel

Błogosławiony Euzebiusz z Ostrzyhomia

Data założenia

1215

Data zatwierdzenia

1308

Przełożony

o. Arnold Chrapkowski[1]

Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Zakon Świętego Pawła Pierwszego Pustelnika (potocznie paulini, łac. Ordo Sancti Pauli Primi Eremitae, skrót zakonny: OSPPE) – zakon założony w roku 1215 (tak podaje Annuario Pontificio) lub 1225 na Węgrzech przez bł. Euzebiusza z Ostrzyhomia. Nazwa zakonu wywodzi się od św. Pawła z Teb, pierwszego uznanego przez Kościół katolicki pustelnika, a także przez wszystkie Kościoły apostolskie. 13 grudnia 1308 italski franciszkanin kardynał Gentilis de Monte Florido, legat papieża Klemensa V, nadał zakonowi w imieniu Stolicy Apostolskiej regułę św. Augustyna, a rok później zatwierdził pierwsze zakonne konstytucje[2].

Celem zakonu jest kontemplacja, modlitwa, pokuta, upowszechnianie kultu maryjnego oraz sprawowanie sakramentu pokuty i pojednania. Zawołanie zakonu brzmi: „Solus cum Deo solo” (sam na sam z Bogiem).

Zakon składa się w większości z polskich braci i ojców zakonnych, którzy są obecni we wszystkich prowincjach paulińskich na świecie. Zarząd generalny paulinów znajduje się w Polsce przy ul. o. Augustyna Kordeckiego 2 w Częstochowie[2].

Zarząd Generalny (Definitorium)[edytuj | edytuj kod]

Kapituła Generalna Wyborcza 4 marca 2020 roku dokonała następujących wyborów:

Zarząd Generalny Zakonu Świętego Pawła Pierwszego Pustelnika[1]
Funkcja Zakonnik
Generał zakonu o. dr Arnold Chrapkowski
Wikariusz generalny – I definitor o. dr Michał Lukoszek
Definitorzy (Dyskreci) II definitor o. Ryszard Dec
III definitor o. Piotr Łoza
IV definitor br. Bernard Kluczkowski
Prokurator generalny przy Stolicy Apostolskiej o. prof. dr hab. Bazyli Degórski
Administrator generalny o. Marek Moga
Sekretarz generalny o. Bartłomiej Maziarka

Kadencja Definitorium trwa 6 lat.

 Osobny artykuł: Generałowie zakonu paulinów.

Herb[edytuj | edytuj kod]

Herb paulinów nawiązuje zawartymi na nim symbolami do tradycji podanej przez św. Hieronima opisującej dziewięćdziesięcioletni pobyt św. Pawła na pustyni.

Element herbu Nawiązanie do tradycji pustelniczego życia św. Pawła (według podań)
palma daktylowa św. Paweł Pierwszy Pustelnik wytwarzał ubranie z jej liści
owoce tego drzewa stanowiły pożywienie dla świętego
kruk z bochenkiem chleba w dziobie ptak ten codziennie przynosił połowę chleba świętemu
lwy dwa lwy wykopały grób dla św. Pawła, w którym pochował go św. Antoni

Paulini w Polsce[edytuj | edytuj kod]

Paulini zostali sprowadzeni do Polski przez Władysława Opolczyka z Węgier w latach 1367–1372[2].

Krakowscy zakonnicy

Obecnie najbardziej znane klasztory paulinów w Polsce znajdują się w Częstochowie na Jasnej Górze oraz na Skałce w Krakowie. W Polsce ma swoją siedzibę także Kuria Generalna – naczelna władza Zakonu, na której czele stoi Generał Zakonu. W Żarkach Leśniowie znajduje się klasztor nowicjacki Zakonu. Zakon posiada też własną uczelnię: Wyższe Seminarium Duchowne Zakonu Paulinów, znajdujące się przy klasztorze na Skałce w Krakowie[2].

W 2006 zakon ojców paulinów otrzymał nagrodę Kustosz Pamięci Narodowej[3].

Polska Placówki Zakonu Świętego Pawła Pierwszego Pustelnika w Polsce[4]
Lp. Placówka Diecezja Uwagi
1. Jasna Góra w Częstochowie częstochowska Główne Sanktuarium paulińskie, siedziba generała
2. Skałka w Krakowie krakowska Wyższe Seminarium Duchowne Zakonu
3. Leśniów-Żarki częstochowska Nowicjat pauliński
4. Bachledówka[5] krakowska Sanktuarium bł. kard. Stefana Wyszyńskiego
5. Biechowo gnieźnieńska
6. Brdów włocławska
7. Częstochowa (Kościół św. Barbary) częstochowska
8. Leśna Podlaska siedlecka
9. Łęczeszyce warszawska
10. Łódź łódzka
11. Łukęcin szczecińsko-kamieńska
12. Mochów-Pauliny opolska
13. Oporów łowicka
14. Skórzewo poznańska
15. Stara Błotnica radomska
16. Świdnica[6] świdnicka
17. Toruń toruńska
18. Warszawa warszawska
19. Wągrowiec[7] gnieźnieńska
20. Wielgomłyny częstochowska
21. Wieruszów kaliska
22. Włodawa siedlecka
23. Wrocław wrocławska

Formacja paulinów w Polsce[edytuj | edytuj kod]

Mężczyźni po maturze oraz po każdych studiach świeckich mogą zostać kapłanem zakonnym, zwanym też ojcem zakonnym. Aby osiągnąć ten cel, obowiązkowe jest dalsze kształcenie zwane formacją zakonną[2]:

Plakat informacyjny o zakonie

Mężczyźni bez wykształcenia średniego i matury, a także legitymujący się takim wykształceniem lub wyższym, lecz niechcący przyjmować święceń kapłańskich, mogą zostać dożywotnio braćmi zakonnymi. W tym celu odbywają następujące etapy szkolenia[2]:

  • Postulat na Jasnej Górze, który trwa rok,
  • dwuletni okres nowicjatu, w Żarkach-Leśniowie,
  • dwa lata junioratu ścisłego w Krakowie na Skałce,
  • dwa lata junioratu w wyznaczonej przez przełożonych placówce, który kończy się złożeniem ślubów wieczystych.

W junioracie, kandydaci na braci zakonnych, wykonują wszystkie obowiązki, konieczne do właściwego funkcjonowania klasztoru, takie jak: zakrystian, opiekun refektarza, kucharz, zaopatrzeniowiec, elektryk, realizator dźwięku w Radiu Jasna Góra, sprzątacz i wiele innych prac, w zależności od posiadanych kwalifikacji przed wstąpieniem do zakonu oraz predyspozycji[2].

Aby zostać klerykiem zakonnym, konieczne jest odbycie okresu wstępnego, nowicjatu w charakterze nowicjusza, określanego też mianem brata zakonnego. Czas ten polega na odizolowaniu kandydata na kleryka od osobistych i telefonicznych kontaktów z rodziną i dotychczasowymi przyjaciółmi. Nowicjusz może pisać listy, które podlegają cenzurze. W czasie trwania nowicjatu nowicjusze spotykają się ze swoimi bliskimi tylko jeden raz, w dniu obłóczyn. W okresie nowicjatu każdy piątek jest dniem, w czasie którego nowicjuszom nie wolno rozmawiać ze sobą. Dzień ten kończy się wspólną ceremonią, drogą krzyżową. W czasie pobytu w nowicjacie bracia wykonują wszystkie prace w przyklasztornym gospodarstwie rolnym: pracują m.in. na polu przy kopaniu ziemniaków, przy hodowli świń. Wykonują też prace w przyklasztornym ogrodzie kwiatowo-warzywnym. Okres spędzony w nowicjacie ma na celu wyrobieniu sobie przez kandydata opinii o słuszności swojej decyzji zostania zakonnikiem. Jest to też okres, w którym starsi zakonnicy oceniają przydatność kandydata do życia w zakonie[2].

Paulini na świecie[edytuj | edytuj kod]

Poza Polską klasztory zakonu paulinów znajdują się w Wielkiej Brytanii, na Białorusi (Korelicze i Homel), w Chorwacji, w Czechach (Ostrawa), na Łotwie (Windawa), w Niemczech, na Słowacji, na Ukrainie, na Węgrzech, we Włoszech, w Hiszpanii, a także w Australii i w Stanach Zjednoczonych, w Rumunii.

Po inwazji Rosji na Ukrainę paulini musieli w 2022 r. opuścić klasztor w Mariupolu, który został przekształcony w siedzibę władz tzw. Donieckiej Republiki Ludowej. Pozostali jednak w klasztorach w Kamieńcu Podolskim, Satanowie, Browarach i Różynie[8].

Paulini prowadzą misje w Południowej Afryce i w Kamerunie.

Za granicą istnieją następujące prowincje i vice-prowincje:

  • Prowincja Niemiecka[9], założona w 2002 roku. 14 kwietnia 2008 prowincjałem został o. Mirosław Legawiec. 29 marca 2011 roku w czasie III kapituły prowincjalnej wyborczej Niemieckiej Prowincji Zakonu Paulinów został ponownie wybrany prowincjałem na drugą trzyletnią kadencję. Na początku marca 2014 roku, podczas IV kapituły prowincjalnej wyborczej Niemieckiej Prowincji Zakonu Paulinów, wybrano na urząd prowincjała o. Piotra Dusia (dotychczasowego wikariusza Prowincji Niemieckiej). Sprawował on urząd prowincjała przez 2 trzyletnie kadencje[10]. Od czerwca 2020 roku nowym prowincjałem jest o. Beniamin Bąkowski[11][12].
  • Prowincja Amerykańska[13], założona w 2008 roku. Od listopada 2017 roku prowincjałem jest o. Tadeusz Lizińczyk[14].
  • Prowincja Australijska, założona w 2008 roku. Od 16 stycznia 2009 roku do 19 stycznia 2015 roku prowincjałem był o. Wiesław Waśniowski, a od 19 stycznia 2015 roku prowincjałem jest o. Jarosław Zań.
  • Vice-prowincja Węgierska[15].
  • Vice-prowincja Chorwacka
  • Vice-prowincja Słowacka

Biskupi paulińscy[edytuj | edytuj kod]

Zakon Świętego Pawła Pierwszego Pustelnika dał Kościołowi 1 kardynała, 2 arcybiskupów i 12 biskupów[16].

Obecnie żyje trzech paulinów-biskupów. Są nimi:

Jedynym kardynałem z Zakonu Świętego Pawła Pierwszego Pustelnika był Chorwat Jerzy Utiešenović, ustanowiony w 1551[16].

Konfraternia Zakonu Paulinów[edytuj | edytuj kod]

Przynależność do Konfraterni Zakonu Paulinów zależy od decyzji Ojca Generała; godność ta jest przyznawana za wyświadczone dobrodziejstwa lub ścisły związek z Zakonem. Inną przyznawaną godnością jest tytuł Przyjaciel Zakonu Świętego Pawła Pierwszego Pustelnika.

Do Konfraterni zostali przyjęci m.in.:

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b Nowy zarząd generalny zakonu. paulini.pl. [dostęp 2020-03-12].
  2. ↑ a b c d e f g h i j Portal Zakonu Paulinów. paulini.pl. [dostęp 2011-11-23].
  3. ↑ 2006. Wręczenie Nagrody Kustosz Pamięci Narodowej. [w:] Instytut Pamięci Narodowej [on-line]. ipn.gov.pl. [dostęp 2018-03-01].
  4. ↑ Polska. Adresy klasztorów paulińskich w Polsce. paulini.pl. [dostęp 2020-05-10].
  5. ↑ Kościół na Bachledówce sanktuarium bł. kard. Stefana Wyszyńskiego. niedziela.pl, 2023-05-28. [dostęp 2023-05-29]. (pol.).
  6. ↑ W Świdnicy na Dolnym Śląsku paulini podejmują duszpasterstwo. jasnagora.com. [dostęp 2012-08-29].
  7. ↑ Wągrowiec: ojcowie paulini zamieszkają w pocysterskim klasztorze. ekai.pl, 2013-08-23. [dostęp 2020-05-10].
  8. ↑ Okupanci zamienili klasztor w siedzibę swoich władz. Paulini z Mariupola alarmują o profanacji [online], Aleteia Polska, 18 maja 2022 [dostęp 2023-08-09] (pol.).
  9. ↑ Portal niemieckiej prowincji zakonu paulinów. paulinerorden.de. [dostęp 2011-11-23]. (niem.).
  10. ↑ http://www.paulini.pl/pl/n127,Kapitula-Wyborcza-Niemieckiej-Prowincji-Zakonu-Paulinow
  11. ↑ https://opoka.org.pl/News/Swiat/2020/o-beniamin-bakowski-nowym-prowincjalem-niemieckiej-prowincji-paulinow
  12. ↑ http://www.paulini.pl/pl/n373,KAPITULA-PROWINCJI-NIEMIECKIEJ
  13. ↑ Parafie i Klasztory Ojców Paulinów w USA. czestochowa.us. [dostęp 2011-11-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-09-11)].
  14. ↑ O. Tymoteusz Tarnacki OSPPE: Kapituła Prowincji Amerykańskiej Zakonu Paulinów. niedziela.pl, 2017-11-09. [dostęp 2017-12-06].
  15. ↑ Portal węgierskiej prowincji zakonu paulinów. palosrend.hu. [dostęp 2011-11-23]. (węg.).
  16. ↑ a b Order of Saint Paul the First Hermit (O.S.P.P.E.). Pauline Fathers. gcatholic.org. [dostęp 2020-05-10].
  17. ↑ o. Tadeusz Lizińczyk OSPPE: Święcenia biskupie o. Stanisława Dziuby – paulina. czestochowa.us. [dostęp 2011-11-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-08-09)].
  18. ↑ Kulczyk konfratrem z Jasnej Góry. dziennik.pl, 2008-02-07. [dostęp 2013-12-29].
  19. ↑ O. Tadeusz Rydzyk CSsR włączony do Konfraterni – duchowego braterstwa z Zakonem Paulinów. radiomaryja.pl, 2012-07-08. [dostęp 2013-12-29].
  20. ↑ Ksiądz arcybiskup Wacław Depo konfratrem paulinów. jasnagora.com, 2012-12-08. [dostęp 2013-12-29].
  21. ↑ Pamięci kompozytora śp. Wojciecha Kilara, przyjaciela Jasnej Góry. jasnagora.com, 2013-12-29. [dostęp 2020-05-10].
  22. ↑ http://jasnagora.com/wydarzenie-7190
  23. ↑ Konfraternia dla bpa Andrzeja Przybylskiego. [w:] Biuro Prasowe Jasnej Góry [on-line]. jasnagora.com, 2018-12-01. [dostęp 2018-12-02].

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Paulini&oldid=72972863”