Oskar Morgenstern – Wikipedia, wolna encyklopedia

Oskar Morgenstern (ur. 24 stycznia 1902 w Görlitz, zm. 26 czerwca 1977 w Princeton) – niemiecki ekonomista[1].

We współpracy z matematykiem Johnem von Neumannem stworzył podstawy teorii gier i jej zastosowania w ekonomii (zob. teoria oczekiwanej użyteczności[2]).

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Uważa się, że jego matka była nieślubną córką cesarza Fryderyka III Hohenzollerna[3][4][5][6][7]. Morgenstern dorastał w Wiedniu, gdzie później uczęszczał na studia.

W 1925 obronił doktorat z politologii na Uniwersytecie Wiedeńskim. W latach 1925–1928 był stypendystą Fundacji Rockefellera. Po powrocie w 1928 został profesorem ekonomii na Uniwersytecie Wiedeńskim i pracował tam aż do wizyty w Princeton w 1938.

W 1935 Morgenstern opublikował artykuł Perfect Foresight and Economic Equilibrium, po prezentacji którego jego przyjaciel, Eduard Čech, pokazał mu publikację Johna von Neumanna: Zur Theorie der Gesellschaftsspiele (1928). Podczas wizyty Morgensterna na Uniwersytecie w Princeton (1938) Niemcy, pod wodzą Adolfa Hitlera, zajęły Wiedeń (zob. Anschluss), co skłoniło ekonomistę do pozostania w Stanach Zjednoczonych. Ostatecznie trafił on do Instytutu Studiów Zaawansowanych, gdzie spotkał węgierskiego matematyka Johna von Neumanna, z którym pracował wspólnie nad pracą Theory of Games and Economic Behavior. Dokument ten, opublikowany w 1944, jest uważany za pierwszą publikację dotyczącą teorii gier.

Współpraca Johna von Neumanna i Oskara Morgensterna doprowadziła do narodzin zupełnie nowych obszarów badań zarówno w matematyce, jak i w ekonomii. Te zainteresowały szerokie grono akademickie i biznesowe. W 1944 Morgenstern otrzymał obywatelstwo amerykańskie, a 4 lata później ożenił się z Dorothy Young. Morgenstern pracował jako profesor ekonomii na Uniwersytecie w Princeton aż do przejścia na emeryturę w 1970, kiedy to dołączył do grona naukowców Uniwersytetu Nowojorskiego. Morgenstern jest autorem wielu książek i artykułów, m.in. On the Accuracy of Economic Observations oraz Predictability of Stock Market Prices, którą napisał wraz z noblistą Clive’em Grangerem.

Archiwum jego prac znajduje się na Uniwersytecie Duke’a[8].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Oskar Morgenstern. cepa.newschool.edu. [zarchiwizowane z tego adresu (2006-12-05)]..
  2. ↑ Robert Leonard, Von Neumann, Morgenstern and the Creation of Game Theory (New York: Cambridge University Press, 2010), s. 469
  3. ↑ E. Roy Weintraub, Evelyn L. Forget Economists’ lives: biography and autobiography in the history of economics p. 234, Duke University Press Books (December 6, 2007).
  4. ↑ The New York Times biographical service, vol. 8, p. 276, New York Times & Arno Press, 1977.
  5. ↑ Jürg Niehans, A history of economic theory: classic contributions, 1720–1980, p. 394, Johns Hopkins University Press, 1990.
  6. ↑ Jörg Bewersdorff, Luck, logic, and white lies: the mathematics of games, p. 368, A.K Peters/CRC Press (November 23, 2004).
  7. ↑ Christian Fleck Transatlantische Bereicherungen: zur Erfindung der empirischen Sozialforschung, Suhrkamp, 2007.
  8. ↑ „Oskar Morgenstern Archive”.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Morgenstern, Oskar (1950, 2nd rev. ed. 1963). On the accuracy of economic observations. Princeton, New Jersey: Princeton University Press. pp. xiv+322.
  • Morgenstern, Oskar; Granger, Clive W. J. (1970). Predictability of stock market prices. Lexington, Massachusetts: Lexington Books (D. C. Heath and Company). pp. xxiii+303.
  • Oskar Morgenstern, „Thirteen Critical Points in Contemporary Economic Theory: An Interpretation,” Journal of Economic Literature 10, no. 4 (December 1972): 1184

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Oskar_Morgenstern&oldid=72441770”