Ochrona gatunkowa roślin – Wikipedia, wolna encyklopedia

Ochrona gatunkowa roślinprawny sposób zabezpieczenia rzadko występujących gatunków dziko rosnących roślin zagrożonych wyginięciem. Gatunków chronionych nie wolno niszczyć, zrywać, zbierać, niszczyć ich siedlisk, sprzedawać, nabywać, przewozić przez granicę państwa itp. W Polsce dla gatunków ściśle chronionych na odstępstwo od takiego zakazu może wyjątkowo wyrazić zgodę Generalny Dyrektor Ochrony Środowiska, dla gatunków częściowo chronionych - Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska. Gatunki częściowo chronionych gatunków roślin mogą być dopuszczone do limitowanego zbioru na potrzeby ziołolecznictwa.

Historia[edytuj | edytuj kod]

Ochrona gatunkowa wybranych gatunków roślin funkcjonuje w niemal wszystkich państwach. W Polsce za jej początki uważa się przepisy chroniące cisa, jakie obowiązywały w Polsce już w średniowieczu. Ochronę gatunkową roślin w nowoczesnym rozumieniu tego słowa zapoczątkowano w Europie pod koniec XIX w. w Szwajcarii, a następnie w Austrii zarządzeniami dotyczącymi ochrony szarotki. W Polsce pierwszych 6 gatunków roślin objęto ścisłą ochroną w 1919 r., a w 1946 r. wydano pierwsze rozporządzenie o ochronie gatunkowej, którym objęto 110 gatunków roślin[1]. Przepis ten został zastąpiony nowym rozporządzeniem w 1957[2]. Później lista roślin chronionych była wielokrotnie modyfikowana, przy czym zmieniano zarówno listę gatunków chronionych jak i podstawy prawne ochrony gatunkowej (kolejno w 1983[3], 1995[4], 2001[5], 2004[6], 2012[7] i 2014 roku[8]).

Aktualna podstawa prawna w Polsce[edytuj | edytuj kod]

Najnowsze Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej roślin opublikowane zostało 16 października 2014 roku (Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej, poz. 1409) i weszło w życie z dniem następnym, tj. 17 października 2014[8]. Tym samym w dniach 1-16 października 2014 r. ochrona gatunkowa roślin nie obowiązywała (poprzednie Rozporządzenie Ministra Środowiska wygasło z dniem 30 września 2014 r., co wynikało z nowelizacji ustawy o ochronie przyrody). Rozporządzenie na podstawie art. 48 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody określa w załącznikach gatunki[8]:

Rozporządzenie zawiera także wykaz zakazów i wyjątków od nich oraz sposobów ochrony.

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Dz.U. z 1946 r. nr 70, poz. 384 – Rozporządzenie Ministra Oświaty z dnia 29 sierpnia 1946 r. wydane w porozumieniu z Ministrem Rolnictwa i Reform Rolnych i z Ministrem Leśnictwa w sprawie wprowadzenia gatunkowej ochrony roślin
  2. Dz.U. z 1957 r. nr 15, poz. 78 – Rozporządzenie Ministra Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego z dnia 28 lutego 1957 r. w sprawie wprowadzenia gatunkowej ochrony roślin
  3. Dz.U. z 1983 r. nr 27, poz. 134 – Rozporządzenie Ministra Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego z dnia 30 kwietnia 1983 r. w sprawie wprowadzenia gatunkowej ochrony roślin
  4. Dz.U. z 1995 r. nr 41, poz. 214 – Rozporządzenie Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa z dnia 6 kwietnia 1995 r. w sprawie wprowadzenia ochrony gatunkowej roślin
  5. Dz.U. z 2001 r. nr 106, poz. 1167 – Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 11 września 2001 r. w sprawie listy gatunków roślin rodzimych dziko występujących objętych ochroną gatunkową ścisłą częściową oraz zakazów właściwych dla tych gatunków i odstępstw od tych zakazów
  6. Dz.U. z 2004 r. nr 168, poz. 1764 – Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 lipca 2004 r. w sprawie gatunków dziko występujących roślin objętych ochroną
  7. Dz.U. z 2012 r. poz. 81 – Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 5 stycznia 2012 r. w sprawie ochrony gatunkowej roślin.
  8. a b c Dz.U. z 2014 r. poz. 1409 – Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej roślin