French
DeutschORP Gdynia (1965) – Wikipedia, wolna encyklopedia
 Jeden z polskich kutrów rakietowych proj. 205 | |
| Klasa | |
|---|---|
| Projekt | |
| Historia | |
 Marynarka Wojenna (PRL) | |
| Nazwa | Gdynia |
| Wejście do służby | |
 Wojska Ochrony Pogranicza | |
| Nazwa | Gdynia (OP-301) |
| Wejście do służby | 15 listopada 1989 |
 Straż Graniczna | |
| Nazwa | Gdynia (SG-301) |
| Wejście do służby | 1991 |
| Wycofanie ze służby | 22 czerwca 1995 |
ORP Gdynia – okręt polskiej Marynarki Wojennej, kuter rakietowy radzieckiego projektu 205 (według nomenklatury NATO: typ Osa I). Był trzecim okrętem noszącym imię ORP „Gdynia”. W 1989 roku przebudowany na okręt patrolowy, służył do 1995 jako patrolowiec Straży Granicznej SG-301.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Został zbudowany w Stoczni Rzecznej w Rybińsku na terenie byłego Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich. Był trzecim z trzynastu okrętów tego typu w Polsce. Do służby w 3 dywizjonie kutrów torpedowych 3 Brygady Kutrów Torpedowych w Gdyni wszedł 7 września 1965 roku. Od 1971 roku znajdował się w składzie 2 dywizjonu Kutrów Rakietowo-Torpedowych 3 Flotylli Okrętów w Gdyni. Został skreślony z listy floty 15 listopada 1989 roku. Miał numer burtowy 423, a imię nosił od miasta Gdyni. W związku z planowanym wycofaniem okrętu, zdecydowano zaadaptować okręt do roli okrętu patrolowego Wojsk Ochrony Pogranicza, jako pierwszy z trzech okrętów tego typu. W połowie 1989 roku został przebudowany w Stoczni Marynarki Wojennej w Gdyni i pozbawiony dotychczasowego uzbrojenia – hangarów wyrzutni rakietowych, wyrzutni pocisków przeciwlotniczych Strzała i obu działek AK-230 mm, które zastąpiono podwójną 25-milimetrową uniwersalną armatą morską 2M-3M[1]. Razem z uzbrojeniem usunięto radary MR-104 i Rangout, natomiast dodano drugi radar nawigacyjny[1]. 15 listopada 1989 roku, zachowując nazwę ORP „Gdynia”, został przeklasyfikowany na okręt patrolowy o oznaczeniu OP-301 i numerze burtowym „301” oraz przydzielony do Morskiej Brygady Okrętów Pogranicza[1][2]. W czerwcu 1991 roku przekazano go do Morskiego Oddziału Straży Granicznej (MOSG). Oznakowany SG-301, pod nazwą „Gdynia” służył do 1 marca 1995 roku[2] początkowo w Pomorskim Dywizjonie MOSG w Świnoujściu, a następnie w Kaszubskim Dywizjonie MOSG w Gdańsku. Wycofany został 22 czerwca 1995 roku, po czym złomowany[3].
Dowódcy okrętu[4]:
- kpt. mar. Romuald Waga (1965-1967)- późniejszy dowódca Marynarki Wojennej.
- kpt. mar. Jan Dziżyński
- kpt. mar. Henryk Grunert
- por. mar. Ryszard Łukasik (1972-1978) – późniejszy dowódca Marynarki Wojennej.
- por. mar. Maciej Drogosiewicz
- por. mar. Zenon Jakubowski
- por. mar. Szczepan Halarewicz (– 1986)
- por. mar. Jacek Choczyński. (1986-1989)
- kmdr ppor. Andrzej Chociej (1992-1995)
Dane taktyczno-techniczne[edytuj | edytuj kod]
- Wyporność standardowa: 171 t
- Długość: 38,5 m
- Szerokość: 7,6 m
- Prędkość maksymalna: 40 w
- Zasięg: 800 Mm
- Autonomiczność: 5 dób
- Załoga: 30 osób
Uzbrojenie[edytuj | edytuj kod]
- 4x1 wyrzutnie przeciwokrętowych kierowanych pocisków rakietowych P-15 Termit (według nomenklatury NATO: SS-N-2A Styx)
- 1x4 wyrzutnia przeciwlotniczych kierowanych pocisków rakietowych Strzała-2M (według nomenklatury NATO: SA-N-5 Grail)
- 2x2 armaty morskie kalibru 30 mm AK-230
Okręt w kulturze[edytuj | edytuj kod]
W dniu 13 marca 2013 roku Narodowy Bank Polski wprowadził do obiegu monetę z serii „Polskie Okręty”, upamiętniając kuter rakietowy „Gdynia,” o nominale 2 zł wykonaną stemplem zwykłym ze stopu Nordic Gold[5].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Robert Rochowicz. Bandera z zielonym otokiem w MW. „Morze, Statki i Okręty”. Nr 3-4/2020. XXV (197), s. 55, marzec-kwiecień 2020. Warszawa: Magnum X.
- ↑ a b Ireneusz Bieniecki, Jednostki pływające Morskiej Brygady Okrętów Pogranicza w latach 1966–1991, „Biuletyn Historyczny”, 24, Gdynia: Muzeum Marynarki Wojennej, 2009, s. 174.
- ↑ Grzegorz Goryński. Jednostki pływające Morskiego Oddziału Straży Granicznej 1991-2001 i ich przeznaczenie do służby w obronie granicy Rzeczypospolitej Polskiej. „Morza, Statki i Okręty”. Nr 6/2002. VII (37), s. 18, listopad-grudzień 2002. Warszawa. ISSN 1426-529X.
- ↑ Walter Pater, Kuter rakietowy „Gdynia” [online], enumi.pl/, 11 marca 2013 [dostęp 2023-03-18].
- ↑ Polskie Okręty:kuter rakietowy „Gdynia” [online], NBP [dostęp 2015-02-09] [zarchiwizowane z adresu 2016-04-03] (pol.).
