Nil Synaita – Wikipedia, wolna encyklopedia

Święty
Nil

Data śmierci	około 430 (niektóre źródła podają późniejszą datę)
Czczony przez	Kościół katolicki Cerkiew prawosławną
Wspomnienie	12 listopada

Nil Synaita, zwany też Nilem Starszym lub Nilem z Ancyry (zm. około 430) – święty katolicki i prawosławny. Autor traktatów ascetycznych i egzegetycznych^[1].

Biografia[edytuj | edytuj kod]

Urodził się w Ancyrze (obecna Ankara). Początkowo był oficerem na dworze cesarskim w Konstantynopolu. Miał żonę i dwóch synów. W Konstantynopolu zaprzyjaźnił się z Janem Chryzostomem (późniejszym świętym). Pod wpływem jego nauk, Nil pozostawił żonę i jednego z synów, a sam wraz z drugim synem Theodulosem udał się w pobliże góry Synaj, gdzie został mnichem. Jego żona i drugi syn także wybrali życie zakonne w Egipcie^[2].

Niektóre źródła podają, że podczas pobytu Nila w klasztorze na górze Synaj, przeżył on najazd koczowniczych Beduinów na klasztor. Napastnicy uprowadzili jego syna, którego potem sprzedali w niewolę. Theodulos znalazł się w rękach biskupa Elusa w Palestynie, który go odkupił od Beduinów i zatrudnił jako tragarza kościoła. Tymczasem Nil opuścił klasztor w poszukiwaniu syna i w końcu znalazł go w Elusa. Biskup pobłogosławił obu mnichów i pozwolił im powrócić na Synaj^[3]. Historia ta często przytaczana w biografiach Nila, jest obecnie kwestionowana przez większość badaczy jako nieautentyczna^[1].

Święty Nil prawdopodobnie umarł około roku 430, choć niektóre źródła podają późniejszą datę. Jego wspomnienie jest obchodzone 12 listopada w bizantyjskim kalendarzu; w tym samym dniu jest też czczony w Martyrologium Rzymskim.

Twórczość[edytuj | edytuj kod]

Przebywając w klasztorze na górze Synaj św. Nil stał się dobrze znaną osobistością w Kościele Wschodnim. Poprzez swoje pisma i korespondencje odegrał on ważną rolę w historii. Był znany jako teolog, nauczyciel Pisma św. i pisarz ascetyczny, tak że ludzie wszystkich stanów, od cesarza począwszy a na niewolniku skończywszy, słali do niego listy z prośbami o radę.

Nil nie obawiał się też napominać nawet ludzi na wysokich stanowiskach. Często wypominał grzechy opatom i biskupom, gubernatorom i senatorom, nawet samemu cesarzowi. Korespondował on z przywódcą Gotów Gainą, usiłując nawrócić go z arianizmu. Zdecydowanie potępił on prześladowanie Jana Chryzostoma przez cesarza Arkadiusza^[2].

Święty Nil był jednym z czołowych pisarzy ascetycznych piątego stulecia. Był autorem dziewiętnastu ascetycznych traktatów, komentarzy do tekstów biblijnych i listów (ponad tysiąc) skierowanych do różnych współczesnych, w których interweniował w religijnych sporach tamtych czasów i udzielał rad ważnym osobistościom. Z jego pism opracowano później zbiór ascetycznych maksym (około dwustu). Treścią jego licznych pism były potępienia wszelkich występków, w tym szczególnie herezji i pogaństwa oraz nadużyć dyscypliny. Szeroko omawiał prawa i reguły ascetyzmu ze szczególnym uwzględnieniem maksym dotyczących życia zakonnego. Wśród jego dzieł wymienić można m.in. Peristeria, Tractatus de voluntaria paupertate, Liber de monastica exercitatione, Institutio ad monachos^[1].

Jego ascetyczne traktaty zostały po raz pierwszy częściowo zredagowane przez Pierre'a Poussinesa (Paryż, 1639). Zbiór skompletowany został przez Josepha Marie de Suares (Rzym, 1673). W 1657 roku Poussines opublikował w Paryżu 355 listów grecko-łacińskich napisanych przez Nila. W 1668 roku Léon Allatius opublikował zbiór liczący 1061 listów.

Niektóre z dzieł przypisywanych dawniej Nilowi, okazały się dziełami Ewagriusza z Pontu^[1].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]