Nieporęt (gmina) – Wikipedia, wolna encyklopedia

Nieporęt
gmina wiejska
Ilustracja
Budynek Urzędu Gminy Nieporęt
Herb Flaga
Herb Flaga
Państwo

 Polska

Województwo

 mazowieckie

Powiat

legionowski

TERC

1408032

Siedziba

Nieporęt

Wójt

Sławomir Maciej Mazur

Powierzchnia

95,67 km²

Populacja (2018-12-31)
• liczba ludności


13911[1]

• gęstość

146,5 os./km²

Nr kierunkowy

22

Tablice rejestracyjne

WL

Adres urzędu:
pl. Wolności 1
05-126 Nieporęt
Szczegółowy podział administracyjny
Plan gminy Nieporęt
Liczba sołectw

15[2][3]

Liczba miejscowości

22[4]

Położenie na mapie powiatu
Położenie na mapie powiatu
52°25′28″N 21°02′01″E/52,424444 21,033611
Strona internetowa
Biuletyn Informacji Publicznej
Michałów Grabina, ul. Przyrodnicza
Zegrze Płd., Osiedle Wojskowe

Nieporętgmina wiejska w województwie mazowieckim, w powiecie legionowskim.

Siedziba gminy to Nieporęt.

Według danych z lutego 2008 gminę zamieszkiwało 11 252[5] Natomiast według danych z 31 grudnia 2017 roku gminę zamieszkiwało 14 369 osób.[6]

Historia[edytuj | edytuj kod]

1867–1954[edytuj | edytuj kod]

Gmina Nieporęt powstała 13 stycznia 1867 roku w związku z reformą gminną w Królestwie Polskim. Należała do powiatu warszawskiego w guberni warszawskiej[7][8][9].

Około 1877 roku do gmin Nieporęt włączono zniesioną gminę Wieliszew[10].

W okresie międzywojennym gmina Nieporęt należała do powiatu warszawskiego w woj. warszawskim.

20 października 1933 gminę podzielono na 14 gromad: Augustów, Augustówek, Białobrzegi, Kąty Grodziskie, Kąty Węgierskie, Kobiałka, Komornica, Nieporęt, Olesin, Poddębie, Stanisławów, Wieliszew, Wojdy i Zagroby (w skład tej ostatniej weszły także Zegrze i Zegrze Park z gminy Zegrze w powiecie pułtuskim)[11].

Podczas II wojny światowej gmina znalazła się w Generalnym Gubernatorstwie, w dystrykcie warszawskim. Okupant przekształcił gromadę Zagroby w gromadę Zegrze. W 1943 roku gmina Nieporęt liczyła 7377 mieszkańców i składała się z 14 gromad (Dorfgemeinden): Augustów (116 mieszkańców), Augustówek (68), Białobrzegi (195), Kąty Grodziskie (275), Kąty Węgierskie (725), Kobiałka (243), Komornica (57), Nieporęt (1547), Olesin (213), Poddębie (123), Stanisławów (884), Wieliszew (1351), Wojdy (203) i Zegrze (1377)[12].

Po wojnie gmina reasumowała przynależność administracyjną do powiatu warszawskiego w województwie warszawskim. Powstały cztery nowe gromady: Aleksandrów i Izabelin (z gromady Stanisławów) oraz Rembelszczyzna i Wola Aleksandrowska (z gromady Kąty Węgierskie). Gromadę Wojdy przekształcono w gromadę Wojdy-Mańki[13].

1 lipca 1952 część obszaru gminy Nieporęt weszła w skład nowo utworzonej gminy Pustelnik (Augustów, Augustówek, Kąty Grodziskie, Kobiałka, Olesin i Wojdy-Mańki) oraz nowo utworzonej gminy Skrzeszew (Komornica, Poddębie i Wieliszew)[14]. Do gminy Nieporęt włączono natomiast gromady Michałów-Grabina i Szamocin z gminy Jabłonna w powiecie warszawskim[15] oraz gromady Rynia, Wólka Radzymińska i Beniaminów z gminy Radzymin ze znoszonego powiatu radzymińskiego[16]. W skład gromady Beniaminów weszły także półenklawa Łąki i enklawa Dąbkowizna o obszarze 38,4 ha, wyłączone z miasta Radzymina tamże[17][18]. Tego samego dnia zniesiono powiat warszawski, a gminę Nieporęt włączono do nowo utworzonego powiatu nowodworskiego[19]; składała się ona wówczas z 14 gromad: Aleksandrów, Beniaminów, Białobrzegi, Izabelin, Kąty Węgierskie, Michałów-Grabina, Nieporęt, Rembelszczyzna, Rynia, Stanisławów, Szamocin, Wola Aleksandrowska, Wólka Radzymińska i Zegrze[13].

Gminę zniesiono 29 września 1954 wraz z reformą wprowadzającą gromady w miejsce gmin[20]:

 Osobny artykuł: Nieporęt (gromada).
 Osobny artykuł: Rembelszczyzna (gromada).
 Osobny artykuł: Wieliszew (gromada).

Od 1973[edytuj | edytuj kod]

Gminę Nieporęt reaktywowano 1 stycznia 1973 w związku kolejną reformą administracyjną kraju[21], lecz o innych granicach. W jej skład weszło 26 sołectw: Aleksandrów, Augustów, Augustówek, Beniaminów, Białobrzegi, Brzeziny, Grodzisk, Izabelin, Józefów I, Józefów II, Kąty Grodziskie, Kąty Węgierskie, Kobiałka, Lewandów, Mańki-Wojdy, Michałów-Grabina, Michałów-Reginów, Nieporęt, Olesin, Rembelszczyzna, Rynia, Stanisławów I, Stanisławów II, Szamocin, Wola Aleksandra i Zegrze Południowe[22]. Dziewięć z tych sołectw włączono tego samego dnia do powiatu nowodworskiego z powiatu wołomińskiego (Augustów, Augustówek, Brzeziny, Grodzisk, Kąty Grodziskie, Kobiałka, Lewandów, Mańki-Wojdy i Olesin)[23]. W sumie nowa gmina Nieporęt objęła obszary przedwojennych gmin: Nieporęt, Bródno, Jabłonna i Radzymin oraz powojenych gmin: Jabłonna, Marki, Nieporęt, Pustelnik i Skrzeszew.

W latach 1975–1998 gmina położona była w stołecznym województwie warszawskim.

1 sierpnia 1977 z gminy Nieporęt wyłączono sołectwa Augustów, Augustówek, Brzeziny, Grodzisk, Kąty Grodziskie, Kobiałka, Lewandów, Mańki-Wojdy, Olesin i Szamocin, włączając je do Warszawy[24].

Od reformy 1 stycznia 1999 gmina Nieporęt należy do powiatu legionowskiego w województwie mazowieckim.

31 lipca 2007 z gminy Nieporęt wyłączono Michałów-Reginów (449,27 ha) włączając go do gminy Wieliszew[25].

1 stycznia 2014 do gminy Nieporęt włączono części obszaru obrębu ewidencyjnego Łąki o powierzchni 41,00 ha z gminy Radzymin w powiecie wołomińskim[26].

Struktura użytkowania gruntów[edytuj | edytuj kod]

Po przyłączeniu Michałowa-Reginowa do sąsiedniej Gminy Wieliszew[27] w 2008 roku gmina Nieporęt zajmowała obszar o powierzchni 9567 ha (co stanowi 24,5% powierzchni powiatu), w tym:

Demografia[edytuj | edytuj kod]

Dane z lutego 2008[5]

mieszkańców osób
stałych kobiet 5654
mężczyzn 5346
ogółem 11 000
czasowych kobiet 129
mężczyzn 123
ogółem 252
w sumie kobiet 5783
mężczyzn 5469
ogółem 11 252
  • Piramida wieku mieszkańców gminy Nieporęt w 2014 roku[28].


Komunikacja[edytuj | edytuj kod]

  • Linie ZTM Warszawa – 705, 735.
  • Linie lokalne L8, L31, L50, L45.

Kultura[edytuj | edytuj kod]

Sport[edytuj | edytuj kod]

  • Kluby piłkarskie Rotavia Nieporęt oraz Madziar Nieporęt obecnie występują w A Klasie I Grupy Warszawskiej
  • OSiR Nieporęt – pływanie, zajęcia prowadzone są na basenie w Stanisławowie Pierwszym.
  • Port Jachtowy Nieporęt – żeglarstwo i windsurfing.
  • K.S. Wólka Radzymińska – piłka nożna.
  • Ośrodek Sportów Wodnych AZS Środowisko Warszawa w Zegrzu Płd. – szkolenia żeglarskie i motorowodne.
  • UKS Dębina Nieporęt – siatkówka.
  • UKS Pogoń Józefów – piłka nożna, tenis stołowy, pływanie.
  • UKS Pilawa Białobrzegi – judo.

Sołectwa[edytuj | edytuj kod]

Aleksandrów, Beniaminów, Białobrzegi, Izabelin, Józefów, Kąty Węgierskie, Michałów-Grabina, Rembelszczyzna, Nieporęt, Rynia, Stanisławów Pierwszy, Stanisławów Drugi, Wola Aleksandra, Wólka Radzymińska, Zegrze Południowe[2].

Sąsiednie gminy[edytuj | edytuj kod]

Jabłonna, Legionowo, Marki, Radzymin, Serock, m.st. Warszawa, Wieliszew

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Strona gminy, statystyka. [dostęp 2019-04-18].
  2. a b BIP gminy,sołtysi
  3. Urząd Statystyczny w Warszawie
  4. GUS. Przeglądanie TERYT
  5. a b Dane Statystyczne. nieporet.pl. [dostęp 2009-07-21].
  6. Gmina Nieporęt w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2020-05-22] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.
  7. Postanowienie z 17 (29) września 1866, ogłoszone 5 (17) stycznia 1867 (Dziennik Praw, rok 1866, tom 66, nr 219, s. 279).
  8. Postanowienie z 29 grudnia 1867 (10 stycznia 1868), ogłoszone 8 (20) lutego 1868 (Dziennik Praw, rok 1868, tom 67, nr 228, s. 359).
  9. Powiat warszawski, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XIII: Warmbrun – Worowo, Warszawa 1893, s. 99.
  10. Skorowidz Królestwa Polskiego czyli Spis alfabetyczny miast, wsi, folwarków, kolonii i wszystkich nomenklatur w guberniach Królestwa Polskiego, z wykazaniem: gubernii, powiatu, gminy, parafii, sądu pokoju lub gminnego, oraz najbliższej stacyi pocztowej, wraz z oddzielnym spisem gmin podług najświeższej ich liczby i nazwy ułożony, wykazujący: odległość każdej danej gminy od miasta powiatowego i sądu swojego gminnego; czy i jakie znajdują się w gminie zakłady fabryczne lub przemysłowe, szkoły itp. oraz ludność każdej gminy, obejmujący także podział sądownictwa krajowego świeżo urządzonego. T. 2
  11. Warszawski Dziennik Wojewódzki dla obszaru Województwa Warszawskiego. 1933, nr 14
  12. Gemeinde- und Dorfverzeichnis für das Generalgouvernement (1943)
  13. a b Wykaz Gromad Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej według stanu z dnia 1.VII 1952 r., PRL, GUS, Warszawa
  14. Dz.U. z 1952 r. nr 26, poz. 180
  15. Dz.U. z 1952 r. nr 26, poz. 180
  16. Dz.U. z 1952 r. nr 26, poz. 177
  17. Dz.U. z 1952 r. nr 26, poz. 181
  18. Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Warszawie. 1952, nr 8
  19. Dz.U. z 1952 r. nr 27, poz. 185
  20. Dz.U. z 1954 r. nr 43, poz. 191
  21. Dz.U. z 1972 r. nr 49, poz. 312
  22. Uchwała Nr XX/93/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Warszawie z dnia 1 grudnia 1972 w sprawie utworzenia gmin w województwie warszawskim (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Warszawie z dnia 12 grudnia 1972, Nr 20, Poz. 407).
  23. Dz.U. z 1972 r. nr 50, poz. 324
  24. Dz.U. z 1977 r. nr 24, poz. 103
  25. Dz.U. z 1977 r. nr 24, poz. 103
  26. Dz.U. z 2013 r. poz. 869
  27. Gmina Wieliszew: Protokół Nr 10/07 Rady Gminy z dnia 11 września 2007r. bip.wieliszew.pl.
  28. Gmina Nieporęt w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-03-15] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]