Niedomykalność zastawki mitralnej – Wikipedia, wolna encyklopedia

Niedomykalność zastawki dwudzielnej (mitralnej)
Insufficientia valvae bicuspidalis (seu mitralis)
Ilustracja
Schemat niedomykalności zastawki mitralnej
1 - zastawka mitralna
2 - lewa komora
3 - lewy przedsionek
4 - aorta

Niedomykalność zastawki mitralnej (łac. insufficientia valvulae mitralis, ang. mitral regurgitation, MR) – wada serca polegająca na nieprawidłowym zamykaniu się płatków zastawki dwudzielnej, powodującym wsteczny przepływ krwi z lewej komory do lewego przedsionka podczas skurczu.

Etiologia[edytuj | edytuj kod]

Przyczyny przewlekłej niedomykalności mitralnej:

Przyczyny ostrej niedomykalności mitralnej:

  • zmiany płatków zastawki
  • pęknięcie struny ścięgnistej
  • choroby mięśni brodawkowatych
  • choroby pierścienia zastawki.

Patofizjologia[edytuj | edytuj kod]

Przewlekła niedomykalność zastawki powoduje cofanie się krwi w czasie skurczu z lewej komory do lewego przedsionka. Ma miejsce przeciążenie objętościowe i ciśnieniowe lewej komory. Przeciążenie objętościowe i w mniejszym stopniu, ciśnieniowe lewego przedsionka prowadzi do jego znacznego poszerzenia i często powoduje migotanie. Dochodzi do wzrostu ciśnienia w krążeniu płucnym. Do niewydolności lewokomorowej z czasem dołącza się prawokomorowa.

W ostrej niedomykalności nie ma czasu na przystosowawcze poszerzenie lewego przedsionka i ciśnienie w krążeniu płucnym szybko wzrasta, prowadząc do ostrego obrzęku płuc (nawet przy niewielkiej niedomykalności).

Objawy i przebieg[edytuj | edytuj kod]

Objawy podmiotowe[edytuj | edytuj kod]

W przewlekłej niedomykalności mitralnej dominują następujące objawy:

  • uczucie zmęczenia
  • duszność
  • kołatanie serca
  • trudności w połykaniu
  • objawy prawokomorowej niewydolności serca (w ciężkiej niedomykalności).

Objawy przedmiotowe[edytuj | edytuj kod]

Objawy osłuchowe
Zjawiska osłuchowe w niedomykalności mitralnej: zaznaczono holosystoliczny pasmowaty szmer skurczowy i rozdwojenie drugiego tonu (S2)
  • szmer skurczowy (holosystoliczny/ pansystoliczny), pasmowaty lub decrescendo, połączony z 1. tonem serca, najgłośniejszy zwykle nad koniuszkiem, promieniuje do lewego dołu pachowego i ku tyłowi do lewej łopatki, o głośności zazwyczaj korelującej z wielkością fali zwrotnej, głośniejszy przy nagłym kucnięciu, podczas ćwiczeń izometrycznych, po fenylefrynie; cichszy w pozycji stojącej i po azotanie amylu. Może nie trwać przez cały okres skurczu i nie występować wcale.
  • często trzeci ton serca (S3) wskutek gwałtownego napełnienia jamy lewej komory, wynikający z przeciążenia objętościowego serca.
  • szmer (turkot) przepływowy wczesnorozkurczowy w dużej niedomykalności, po S3
  • szmer późnoskurczowy w wypadaniu płatka zastawki mitralnej lub w dysfunkcji mięśnia brodawkowatego
  • sztywne rozdwojenie drugiego tonu (S2), wzmożenie P2 (gdy nadciśnienie płucne)
  • ściszenie pierwszego tonu serca (S1)
Inne objawy
  • unoszące uderzenie koniuszkowe, rozlane, przesunięte w lewo i w dół
  • tętnienie w dołku podsercowym
  • powiększona sylwetka serca w badaniu opukowym
  • towarzyszący szmerowi mruk skurczowy, wyczuwalny nad koniuszkiem serca lub po prawej stronie mostka.

Nieprawidłowości w badaniach dodatkowych[edytuj | edytuj kod]

Obraz niedomykalności mitralnej spowodowanej wypadaniem płatka zastawki w echokardiografii przezprzełykowej (TEE). 1) rozkurcz 2) wczesny skurcz, płatki zastawki zaczynają się zamykać 3) tylny płatek zastawki wypada do światła przedsionka 4) początek otwarcia zastawki
  • EKG zwykle prawidłowe
  • w RTG klatki piersiowej cechy powiększenia lewego serca, "sylwetka mitralna"
  • ECHO serca: ocena fali niedomykalności:
    • <5 ml – nieistotna hemodynamicznie
    • 5-10 ml – mała niedomykalność
    • 10-30 ml – umiarkowana niedomykalność
    • >30 ml – duża niedomykalność.

Powikłania[edytuj | edytuj kod]

Klasyfikacja[edytuj | edytuj kod]

Wyróżnia się trzy typy niedomykalności mitralnej wg Carpentier'a:

  • Typ I – z normalną ruchomością płatków, spowodowany poszerzeniem pierścienia mitralnego, np. w kardiomiopatii przebiegającej z rozstrzenią lewej komory, lub perforacją płatka;
  • Typ II – ze wzmożoną ruchomością płatków, spowodowany wydłużeniem struny ścięgnistej, jej pęknięciem, poszerzeniem płatka, wydłużeniem, przemieszczeniem lub pęknięciem mięśnia brodawkowatego powodujących wypadanie płatka tylnego, przedniego lub obu płatków zastawki mitralnej;
  • Typ III – z ograniczoną ruchomością płatków, spowodowany fuzją spoideł, fuzją lub pogrubieniem strun ścięgnistych, skróceniem strun lub aparatu podzastawkowego, wciągnięciem płatków lub dysfunkcją mięśnia lewej komory po zawale.

Leczenie[edytuj | edytuj kod]

  • leki rozszerzające naczynia (nitrogliceryna, nitroprusydek sodu – w niedomykalności ostrej; karwedilol, monoazotan izosorbidu, ACEI, ARB – w niedomykalności przewlekłej)
  • leczenie operacyjne: wskazaniem jest niestabilność hemodynamiczna. Polega na plastyce pierścienia zastawki z wszczepieniem pierścienia Carpentier'a lub wszczepieniu sztucznej technicznej, albo biologicznej protezy zastawki. Stosuje się również małoinwazyjne metody reperacji zastawki mitralnej metodą przezskórną[1][2]. Przezskórna naprawa zastawki mitralnej przy użyciu MitraClipu związana jest z poprawą funkcjonowania nerek[3].
  • u pacjentów z ciężką niedomykalnością zastawki mitralnej stwierdzono lepsze wyniki bezpośrednie i długoterminowe w grupie poddanej plastyce zastawki niż u pacjentów u których wykonano wymianę zastawki[4].
  • wymianę zastawki mitralnej można dokonać również metodą przezskórną[5][6].

Klasyfikacja ICD10[edytuj | edytuj kod]

kod ICD10 nazwa choroby
ICD-10: I34.0 Niereumatyczna niedomykalność zastawki dwudzielnej
ICD-10: I05.1 Reumatyczna niedomykalność zastawki dwudzielnej
ICD-10: Q23.3 Wrodzona niedomykalność zastawki dwudzielnej

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Nishimura, RA et al.: 2014 AHA/ACC Guideline for the Management of Patients With Valvular Heart Disease. [dostęp 2015-07-30].
  2. Hidehiro Kaneko, Michael Neuss, Jens Weissenborn, Christian Butter. Impact of residual mitral regurgitation after MitraClip implantation. „International Journal of Cardiology”. 227, s. 813–819, 2016-10-24. Elsevier BV. DOI: 10.1016/j.ijcard.2016.10.054. ISSN 0167-5273. PMID: 27823895. [dostęp 2016-11-21]. (ang.). 
  3. Hidehiro Kaneko, Michael Neuss, Thomas Schau et al. Interaction between renal function and percutaneous edge-to-edge mitral valve repair using MitraClip. „Journal of Cardiology”. 69, s. 476–482, 2017. DOI: 10.1016/j.jjcc.2016.03.004. PMID: 27237383. (ang.). 
  4. Siham Lazam, Jean-Louis Vanoverschelde, Christophe Tribouilloy et al.. Twenty-Year Outcome After Mitral Repair Versus Replacement for Severe Degenerative Mitral Regurgitation. „Circulation”. 135, s. 410-422, 2017. DOI: 10.1161/CIRCULATIONAHA.116.023340. [dostęp 2017-02-02]. (ang.). 
  5. Marina Urena i inni, Transseptal Transcatheter Mitral Valve Replacement Using Balloon-Expandable Transcatheter Heart Valves A Step-by-Step Approach, „JACC: Cardiovascular Interventions”, 10(19), 2017, s. 1905-1919, DOI10.1016/j.jcin.2017.06.069, PMID28982555.
  6. Ander Regueiro i inni, Transcatheter Mitral Valve Replacement: Insights From Early Clinical Experience and Future Challenges, „JOURNAL OF THE AMERICAN COLLEGE OF CARDIOLOGY”, 69(17), 2017, s. 2175-2192, DOI10.1016/j.jacc.2017.02.045.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]