Nicolae Iorga – Wikipedia, wolna encyklopedia

Nicolae Iorga
Data i miejsce urodzenia	17 stycznia 1871 ; Botoszany
Data i miejsce śmierci	27 listopada 1940 ; Strejnicu
	Premier Rumunii
Okres	od 19 kwietnia 1931; do 6 czerwca 1932
Poprzednik	Gheorghe Mironescu
Następca	Alexandru Vaida-Voievod
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Cytaty w Wikicytatach

Nicolae Iorga (ur. 17 stycznia 1871 w Botoszanach, zm. 27 listopada 1940 w Strejnicu) – rumuński historyk, krytyk literacki, pamiętnikarz, dramaturg, poeta i polityk.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Ukończył studia historyczne na uniwersytecie w Jassach. Kontynuował naukę w Paryżu i w Lipsku, gdzie obronił pracę doktorską. W 1894 objął stanowisko profesora historii powszechnej na Uniwersytecie w Bukareszcie.

W 1890 związał się z partią socjaldemokratyczną, ale odszedł z niej po 10 latach i skierował się w stronę nacjonalizmu. W 1910 roku był współzałożycielem Partii Narodowo-Demokratycznej. Sprawował urząd premiera Rumunii od 19 kwietnia 1931 roku do 6 czerwca 1932 roku. Od 1933 roku sprzeciwiał się współpracy Rumunii z A. Hitlerem. Sprzeciwił się także przyjęciu latem 1940 roku ultimatum ZSRR dotyczącego cesji Besarabii i północnej Bukowiny na rzecz Związku Radzieckiego. Został zamordowany przez członków faszyzującej organizacji Żelazna Gwardia, którzy uznali go winnym śmierci ich wodza, Corneliu Codreanu, w 1938 roku.

Upamiętnienie[edytuj | edytuj kod]

Został zrehabilitowany dopiero w latach 60 XX w. przez Nicolae Ceaușescu, który łączył z Iorgą poglądy nacjonalistyczne i antyradzieckie. W okresie republiki ludowej prace historyka były publikowane z wyjątkiem tych, w których bezpośrednio krytykował komunizm^[1]. Jego portret został umieszczony na rumuńskim banknocie o nominale 1 leja.

Wybrane publikacje[edytuj | edytuj kod]

Les arts mineurs en Roumanie, Bucarest: Édit de l’Imprimerie de l’Etat 1934.
Brève histoire des Croisades et de leurs fondations en Terre sainte, Paris: Librairie univ. J. Gamber 1924.
Byzance après Byzance. Continuation de l’Histoire de la vie byzantine, Bucarest: Association Internationale d’Etudes du sud-Est Européen 1971.
Choses d’Orient et de Roumanie: conférences donnnées aux Universités de Varsovie, de Wilno, de Poznan, de Cracovie et de Lwów, Bucarest: P. Suru – Paris: Gamber 1924
Comment la Roumanie s’est detachée de la Triplice: d’aprés les documents austro-hongrois et des souvenirs persunnels, Bucarest 1933.
Corespondență, t. 1-3, București: Minerva 1984-1991.
Geschichte des osmanischen Reiches, t. 1-5, Gotha: Fr. A. Perthes 1908-1913.
Geschichte des Rumänischen Volkes im Rahmen seiner Staatsbildungen, t. 1: Bis zur Mitte des 16. Jahrhundert, Gotha: F. A. Perthes 1905.
Histoire des états balcaniques jusqu’a 1924, Paris: J. Gamber 1925.
Histoire des Roumains de Bucovine a partier de l’annexion Autrichienne [1776-1914], Bucarest: Imprimeria Nationaa 1931.
Histoire des Roumains et de la romanité orientale, t. 1-10, Bucarest: Impr. Natională 1940-1945.
Notes et extraits pour servir à l’histoires de croisades au XVe siècle. Sér. 2, Paris: E. Leroux 1899.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ LucianL. Boia LucianL., History and Myth in Romanian Consciousness, Budapest: Central European University Press, 2001, s. 76, ISBN 963-9116-96-3, OCLC 46422098 .

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Oskar Halecki, Iorga Nicolae, [w:] Encyklopedia Nauk Politycznych (zagadnienia społeczne, polityczne i gospodarcze), t. 2, Warszawa 1937, s. 749–750.
Waldemar Ceran Iorga Nicolae, [w:] Encyklopedia kultury bizantyńskiej, red. Oktawiusz Jurewicz, Warszawa 2002, s. 200.

[1] LucianL. Boia LucianL., History and Myth in Romanian Consciousness, Budapest: Central European University Press, 2001, s. 76, ISBN 963-9116-96-3, OCLC 46422098 .

[1]

Księstwo Rumunii	Barbu Catargiu Apostol Arsache (p.o.) Nicolae Crețulescu Mihail Kogălniceanu Constantin Bosianu Nicolae Crețulescu Ion Ghica Lascăr Catargiu Ion Ghica Constantin A. Crețulescu Ștefan Golescu Nicolae Golescu Dimitrie Ghica Alexandru G. Golescu Manolache Costache Epureanu Ion Ghica Lascăr Catargiu Ion Emanuel Florescu Manolache Costache Epureanu Ion Brătianu
Królestwo Rumunii	Dimitrie Brătianu Ion Brătianu Theodor Rosetti Lascăr Catargiu Gheorghe Manu Ion Emanuel Florescu Lascăr Catargiu Dimitrie Sturdza Petre S. Aurelian Dimitrie Sturdza Gheorghe Cantacuzino Petre P. Carp Dimitrie Sturdza Gheorghe Cantacuzino Dimitrie Sturdza Ion I.C. Brătianu Petre P. Carp Titu Maiorescu Ion I.C. Brătianu Alexandru Averescu Alexandru Marghiloman Constantin Coandă Ion I.C. Brătianu Artur Văitoianu Alexandru Vaida-Voievod Alexandru Averescu Take Ionescu Ion I.C. Brătianu Alexandru Averescu Barbu Știrbey Ion I.C. Brătianu Vintilă Brătianu Iuliu Maniu Gheorghe Mironescu Iuliu Maniu Gheorghe Mironescu Nicolae Iorga Alexandru Vaida-Voievod Iuliu Maniu Alexandru Vaida-Voievod Ion Duca Constantin Anghelescu (p.o.) Gheorghe Tătărescu Octavian Goga Miron Cristea Armand Călinescu Gheorghe Argeșanu Constantin Argetoianu Gheorghe Tătărescu Ion Gigurtu Ion Antonescu Constantin Sănătescu Nicolae Rădescu Petru Groza
Rumuńska Republika Ludowa Socjalistyczna Republika Rumunii	Petru Groza Gheorghe Gheorghiu-Dej Chivu Stoica Ion Gheorghe Maurer Manea Mănescu Ilie Verdeț Constantin Dăscălescu
Republika Rumunii	Petre Roman Theodor Stolojan Nicolae Văcăroiu Victor Ciorbea Gavril Dejeu (p.o.) Radu Vasile Alexandru Athanasiu (p.o.) Mugur Isărescu Adrian Năstase Eugen Bejinariu (p.o.) Călin Popescu-Tăriceanu Emil Boc Cătălin Predoiu (p.o.) Mihai Răzvan Ungureanu Victor Ponta Gabriel Oprea (p.o.) Victor Ponta Gabriel Oprea (p.o.) Victor Ponta Sorin Cîmpeanu (p.o.) Dacian Cioloș Sorin Grindeanu Mihai Tudose Mihai-Viorel Fifor (p.o.) Viorica Dăncilă Ludovic Orban Nicolae Ciucă (p.o.) Florin Cîțu Nicolae Ciucă Cătălin Predoiu (p.o.) Marcel Ciolacu