Myszołów rdzawosterny – Wikipedia, wolna encyklopedia

Myszołów rdzawosterny
	Buteo jamaicensis
	(Gmelin, 1788)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	szponiaste
Rodzina	jastrzębiowate
Podrodzina	jastrzębie
Plemię	Accipitrini
Rodzaj	Buteo
Gatunek	myszołów rdzawosterny
Synonimy
	Falco jamaicensis Gmelin, 1788;
	Falco jamaicensis Gmelin, 1788;
Podgatunki
	zobacz opis w tekście
	zobacz opis w tekście
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Zasięg występowania
	; w sezonie lęgowym występuje przez cały rok zimowiska
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Myszołów rdzawosterny^[4] (Buteo jamaicensis) – gatunek ptaka z rodziny jastrzębiowatych (Accipitridae). Duży i krępy drapieżnik. Prawdopodobnie najpospolitszy z wszystkich gatunków myszołowów z Ameryki Północnej^[5].

Podgatunki[edytuj | edytuj kod]

Blisko spokrewniony z myszołowem patagońskim (B. ventralis). Wyróżniono kilkanaście podgatunków B. jamaicensis^[6]^[2]:

B. jamaicensis alascensis Grinnell, 1909 – południowo-wschodnia Alaska, południowo-zachodnia Kanada.
myszołów alaskański^[4] (B. jamaicensis harlani) (Audubon, 1830) – środkowa Alaska, północno-zachodnia Kanada. Podnoszony przez część autorów do rangi odrębnego gatunku Buteo harlani^[7].
B. jamaicensis calurus Cassin, 1855 – zachodnia Ameryka Północna.
B. jamaicensis borealis (J. F. Gmelin, 1788) – wschodnia Ameryka Północna.
B. jamaicensis kriderii Hoopes, 1873 – południowo-środkowa Kanada, północno-środkowe USA. Międzynarodowy Komitet Ornitologiczny (IOC) uznaje tę populację za jasną odmianę B. j. borealis.
B. jamaicensis socorroensis Nelson, 1898 – wyspa Socorro (na zachód od Meksyku). IOC wlicza tę populację do B. j. calurus.
B. jamaicensis suttoni Dickerman, 1993 – południowa Kalifornia Dolna (Meksyk).
B. jamaicensis fuertesi Sutton & Van Tyne, 1935 – południowo-zachodnie USA, północny Meksyk.
B. jamaicensis fumosus Nelson, 1898 – Islas Marías.
B. jamaicensis hadropus Storer, 1962 – środkowy Meksyk.
B. jamaicensis kemsiesi Oberholser, 1959 – południowy Meksyk do Nikaragui.
B. jamaicensis costaricensis Ridgway, 1874 – Kostaryka, zachodnia Panama.
B. jamaicensis umbrinus Bangs, 1901 – Floryda (USA).
B. jamaicensis solitudinis Barbour, 1935 – Bahamy, Kuba. IOC wlicza tę populację do B. j. umbrinus.
myszołów rdzawosterny^[4] (B. jamaicensis jamaicensis) (J. F. Gmelin, 1788) – Jamajka, Hispaniola, Portoryko, północne Małe Antyle.

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Wygląd: Szerokie skrzydła, wachlarzowaty ogon. Znane są dwie odmiany barwne:

Odmiana jasna – głowa, gardło i grzbiet ciemne; ogon ceglasty, pierś biała.
Odmiana ciemna – wierzch i spód ciała ciemny, ogon i pierś rdzawe.

Rozmiary: Długość ciała: samce 45–56 cm, samice 50–65 cm^[8]; Rozpiętość skrzydeł: 114–133 cm^[8]; Masa ciała: samce 690–1300 g, samice 900–1460 g^[8]

Zasięg i środowisko[edytuj | edytuj kod]

Ameryka Północna, w tym Środkowa, aż po Panamę i wyspy położone w basenie Morza Karaibskiego. Północne populacje są wędrowne^[9].

Występuje w wielu różnych środowiskach, preferując tereny otwarte i półotwarte do żerowania oraz drzewostany do przesiadywania i gniazdowania. Jest tolerancyjny wobec działalności człowieka, pary nieraz gniazdują wzdłuż hałaśliwych autostrad w wielu dużych miastach w USA^[9].

Rozród[edytuj | edytuj kod]

Masywne gniazdo zbudowane z patyków umieszczone jest na wysokim drzewie liściastym lub iglastym, bądź na słupie linii energetycznej, klifie lub (rzadko) budynku. To samo gniazdo jest często wykorzystywane w kolejnych latach. W zniesieniu 2–5 jaj, zwykle 3 lub 4 w większości zasięgu występowania^[9]. Inkubacja trwa 28–35 dni. Wysiadują oboje rodzice, ale głównie samica, samiec dostarcza pożywienie wysiadującej samicy. Gdy pisklęta się wyklują, samica karmi je, rozrywając pożywienie na małe kawałki. Większość pożywienia dla samicy i piskląt dostarcza samiec. Młode zaczynają opuszczać gniazdo po 42–46 od wyklucia^[10].

Pożywienie[edytuj | edytuj kod]

Skład diety myszołowa rdzawosternego jest zróżnicowany, ale przeważnie żywi się on małymi gryzoniami (stanowią do 85% pożywienia). Poluje też na większe ssaki (np. na królaki florydzkie), a także na gady i ptaki (jego ofiarą często padają samce epoletników krasnoskrzydłych)^[10].

Status[edytuj | edytuj kod]

Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) uznaje myszołowa rdzawosternego za gatunek najmniejszej troski (LC – least concern) nieprzerwanie od 1988 roku. Trend liczebności populacji uznaje się za wzrostowy^[3].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Buteo jamaicensis, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ ^a ^b Red-tailed Hawk (Buteo jamaicensis). IBC: The Internet Bird Collection. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-17)]. (ang.).
↑ ^a ^b Buteo jamaicensis, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
↑ ^a ^b ^c Systematyka i nazewnictwo polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Plemię: Accipitrini Vigors, 1824 (Wersja: 2019-03-24). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-11-07].
↑ Red-tailed Hawk. [w:] All About Birds [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. [dostęp 2020-11-07]. (ang.).
↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Hoatzin, New World vultures, Secretarybird, raptors. IOC World Bird List (v10.2). [dostęp 2020-11-07]. (ang.).
↑ William S. Clark. Taxonomic status of Harlan’s Hawk Buteo jamaicensis harlani (Aves: Accipitriformes). „Zootaxa”. 4425 (2), s. 223–242, 2018. DOI: 10.11646/zootaxa.4425.2.2. (ang.).
↑ ^a ^b ^c Red-tailed Hawk Identification. [w:] All About Birds [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. [dostęp 2020-11-07]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c Species account: Red-tailed Hawk Buteo jamaicensis. [w:] Global Raptor Information Network [on-line]. The Peregrine Fund. [dostęp 2020-11-07]. (ang.).
↑ ^a ^b Arnold, D.: Buteo jamaicensis. [w:] Animal Diversity Web [on-line]. 2002. [dostęp 2020-11-07]. (ang.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Andrew Gosler: Atlas ptaków świata. Warszawa: MULTICO Oficyna Wydawnicza, 2000. ISBN 83-7073-059-0.

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Zdjęcia i nagrania audiowizualne. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).

[itis-1] Buteo jamaicensis, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[ibc-2] Red-tailed Hawk (Buteo jamaicensis). IBC: The Internet Bird Collection. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-17)]. (ang.).

[iucn-3] Buteo jamaicensis, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).

[mk-4] Systematyka i nazewnictwo polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Plemię: Accipitrini Vigors, 1824 (Wersja: 2019-03-24). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-11-07].

[aab-5] Red-tailed Hawk. [w:] All About Birds [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. [dostęp 2020-11-07]. (ang.).

[ioc-6] F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Hoatzin, New World vultures, Secretarybird, raptors. IOC World Bird List (v10.2). [dostęp 2020-11-07]. (ang.).

[Zootaxa44252-7] William S. Clark. Taxonomic status of Harlan’s Hawk Buteo jamaicensis harlani (Aves: Accipitriformes). „Zootaxa”. 4425 (2), s. 223–242, 2018. DOI: 10.11646/zootaxa.4425.2.2. (ang.).

[aabid-8] Red-tailed Hawk Identification. [w:] All About Birds [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. [dostęp 2020-11-07]. (ang.).

[gr-9] Species account: Red-tailed Hawk Buteo jamaicensis. [w:] Global Raptor Information Network [on-line]. The Peregrine Fund. [dostęp 2020-11-07]. (ang.).

[adw-10] Arnold, D.: Buteo jamaicensis. [w:] Animal Diversity Web [on-line]. 2002. [dostęp 2020-11-07]. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]