Montevideo – Wikipedia, wolna encyklopedia

Montevideo
Ilustracja
Herb
Herb
Państwo

 Urugwaj

Departament

Montevideo

Burmistrz

Christian Di Candia

Wysokość

43 m n.p.m.

Populacja (2011)
• liczba ludności
• gęstość


1 319 108
7189 os./km²

Nr kierunkowy

+02

Kod pocztowy

10000

Tablice rejestracyjne

S

Położenie na mapie Urugwaju
Mapa konturowa Urugwaju, blisko dolnej krawiędzi znajduje się punkt z opisem „Montevideo”
Ziemia34°53′S 56°10′W/-34,883333 -56,166667
Multimedia w Wikimedia Commons
Hasło w Wikisłowniku
Informacje w Wikipodróżach
Strona internetowa

Montevideo – największe miasto, stolica oraz główny port Urugwaju. Według spisu z 2011 roku liczy 1 319 108 mieszkańców[1] i posiada powierzchnię 201 km². Jest najbardziej wysuniętą na południe stolicą obu Ameryk. Montevideo znajduje się na południowym wybrzeżu kraju, na północno-wschodnim brzegu La Platy.

Miejscowość została założona w 1726 roku przez Bruno Mauricio de Zabalę jako strategiczny ruch w hiszpańsko-portugalskim sporze o Nizinę La Platy oraz jako opozycja dla portugalskiej wówczas kolonii Colonia del Sacramento. Od 1828 roku jest stolicą. Miasto było gospodarzem pierwszych Mistrzostw Świata w Piłce Nożnej. Miasto jest siedzibą Mercosur i Stowarzyszenia Integracji Latynoamerykańskiej.

Miasto zajmuje czołowe miejsce w rankingu najlepszych miast do życia w Ameryce Łacińskiej[2]. Stanowi ośrodek administracyjny, gospodarczy, handlowy i kulturowy kraju[3]. Rozwinął się tu przemysł: spożywczy (mięsny[3], tłuszczowy, cukrowniczy, młynarski), skórzany[3], włókienniczy, chemiczny[3], elektromaszynowy, rafineryjny. Siedziba uniwersytetu państwowego i katolickiego.

Historia[edytuj | edytuj kod]

Centrum Montevideo
Palacio Estévez

Obszary obecnego Urugwaju zamieszkiwali w czasach prekolumbijskich Indianie Charrúa. W 1516 hiszpański żeglarz Juan Diaz de Solis dotarł do ujścia La Platy, jednak aż do lat 20. XVIII w. nie powstała tam żadna osada. Dopiero w 1726 Hiszpan Bruno Mauricio de Zabala utworzył na terenie obecnego Montevideo fort, mający chronić Hiszpanów na tych terytoriach.

Dzięki korzystnemu położeniu geograficznemu i strategicznemu miejsce to szybko zyskało na znaczeniu. Wzniesiono wówczas obiekty służące głównie celom militarnym, takie jak mury obronne, port oraz budynki marynarki wojennej. Wokół fortu zaczęło powstawać miasteczko, które początkowo nosiło nazwę La Ciudad de San Felipe y Santiago de Montevideo. Na jego rozwój zasadniczy wpływ miały najlepsze w regionie warunki geograficzne, m.in.: zatoka tworząca naturalny port, 132-metrowy szczyt Cerro de Montevideo (od którego nazwę przejęło miasto) stanowiący doskonały punkt obserwacyjny oraz półwysep, gdzie wzniesiono pierwsze zabudowania – obecnie najstarsza część miasta – La Ciudad Vieja. Przełomowym w historii miasta był rok 1778, kiedy wraz z królewskim dekretem o wolnym handlu, Montevideo weszło w okres gwałtownego wzrostu gospodarczego. Przerodziło się ono z bazy wojskowej w miasto handlowe i portowe. Mury obronne i inne zabudowania militarne rozebrano, mimo iż fort został symbolem miasta i widnieje w jego herbie.

Od początku w rozwoju Montevideo istotną rolę odgrywał port. Eksportowano stąd składowane w mieście produkty rolne, skóry i mięso. Wysyłano je głównie do Europy, z której zaczęli masowo przybywać imigranci. Do stolicy napływali także ludzie z mniejszych miast i osiedli wiejskich Urugwaju, co przyczyniło się do znacznego wzrostu ludności. Nastąpiła koncentracja krajowej gospodarki i ludności w jednym ośrodku miejskim, od którego rozwoju uzależnione było zagospodarowanie pozostałego terytorium.

Początek XIX wieku przyniósł załamanie handlu. W czasie walk o niepodległość Urugwaju miasto było oblegane w 1810 i 1812 przez Jose Gervasia Artigasa. Potem jego pozycji zagroziło wieloletnie oblężenie wojsk argentyńskiego dyktatora Juana Manuela de Rosasa, jednak po jego upadku w 1852 handel odżył. W 1825 Urugwaj proklamował niepodległość (uznaną przez Brazylię i Argentynę w 1828), lecz sytuacja w kraju była niestabilna, co wpłynęło na załamanie się handlu. XX wiek także nie przyniósł poprawy. Dwie wojny oraz liczne kryzysy polityczne doprowadziły do powszechnego zubożenia mieszkańców Montevideo. Do stolicy ściągała za chlebem ludność wiejska, część dzielnic zamieniła się w slumsy. Wprowadzenie demokratycznych rządów w latach 80. XX wieku spowodowało powolne odradzanie się nadwątlonej pozycji stolicy.

Geografia[edytuj | edytuj kod]

Montevideo z lotu ptaka

Montevideo leży na północnym brzegu estuarium La Platy, u jej ujścia do Oceanu Atlantyckiego. Rzeka Santa Lucía stanowi naturalną granicę pomiędzy miastem a departamentem San José na zachodzie. Granicę wschodnią, z departamentem Canelones, stanowi potok Carrasco. Stanowiące południową granicę wybrzeże Zatoki Montevideo składa się zarówno z plaż, jak i występów skalnych[4]. Miasto przecinają również liczne mniejsze rzeki i strumienie. Ich wody, jak również wody zatoki, są silnie zanieczyszczone i zasolone[5].

Miasto leży na średniej wysokości 43 m n.p.m. Najwyższym punktem jest wzgórze Cerro de Montevideo o wysokości 134 m n.p.m., zwieńczone fortem Fortaleza del Cerro, drugim co do wysokości miejscem jest Cerrito de la Victoria[6].

Podział administracyjny[edytuj | edytuj kod]

Podział administracyjny miasta na municipios
Podział administracyjny miasta na barrios

Od 2010 roku miasto jest podzielone na 8 municypiów (Municipos) oznaczonych literami od A do G (włącznie z dwuznakiem CH). Każde posiada własne władze wybierane w wyborach obejmujących mieszkańców danego municypia[7]. Dużo istotniejszy jest jednak podział na 62 barrios (sąsiedztwo lub dzielnica), który przedstawia się następująco[8]:

  1. Ciudad Vieja
  2. Centro
  3. Barrio Sur
  4. Aguada
  5. Villa Muñoz, Goes, Retiro
  6. Cordón
  7. Palermo
  8. Parque Rodó
  9. Tres Cruces
  10. La Comercial
  11. Larrañaga
  12. La Blanqueada
  13. Parque Batlle – Villa Dolores
  14. Pocitos
  15. Punta Carretas
  16. Unión
  17. Buceo
  18. Malvín
  19. Malvín Norte
  20. Las Canteras
  21. Punta Gorda
  22. Carrasco
  23. Carrasco Norte
  24. Bañados de Carrasco
  25. Flor de Maroñas
  26. Maroñas – Parque Guaraní
  27. Villa Española
  28. Ituzaingó
  29. Castro (lub Pérez) Castellanos
  30. Mercado Modelo – Bolívar
  31. Brazo Oriental
  32. Jacinto Vera
  33. La Figurita
  34. Reducto
  35. Capurro – Bella Vista, Arroyo Seco
  36. Prado – Nueva Savona
  37. Atahualpa
  38. Aires Puros
  39. Paso de las Duranas
  40. Belvedere
  41. La Teja
  42. Tres Ombúes – Pueblo Victoria
  43. Villa del Cerro
  44. Casabó – Pajas Blancas, Rincón del Cerro
  45. La Paloma – Tomkinson
  46. Paso de la Arena – Los Bulevares – Santiago Vázquez
  47. Nuevo París
  48. Conciliación
  49. Sayago
  50. Peñarol – Lavalleja
  51. Colón Centro y Noroeste
  52. Lezica – Melilla
  53. Colón Sudeste – Abayubá
  54. Manga – Toledo Chico
  55. Casavalle, Barrio Borro
  56. Cerrito de la Victoria
  57. Las Acacias
  58. Jardines del Hipódromo
  59. Piedras Blancas
  60. Manga
  61. Punta de Rieles - Bella Italia
  62. Villa García – Manga Rural

Zabytki i atrakcje[edytuj | edytuj kod]

Najwyższy budynek Montevideo – Torre Antel

La Ciudad Vieja (Stare miasto), podobnie jak całe centrum Montevideo, ulegało licznym przebudowom i transformacjom. Obecnie przeszłość styka się tu z nowoczesnością, miejsca historyczne z najważniejszymi budynkami stolicy. Do najciekawszych zabytków tej części miasta należy m.in. teatr Solis, otwarty w 1856. Znajduje się tu najstarsza i najważniejsza sala w Montevideo. Pamiątką czasów kolonialnych jest La Puerta de la Ciudadela, będąca wejściem do części kolonialnej stolicy. Cytadela była najważniejszym bastionem obrony militarnej półwyspu. Usytuowana jest na Plaza Independencia (Placu Niepodległości) i łączy La Ciudad Vieja z centrum. Na placu wznosi się olbrzymia statua największego bohatera narodowego Urugwaju, Jose Gervasio Artigasa. W tej dzielnicy znajduje się także najstarszy budynek sakralny Montevideo – La Iglesia Martiz (katedra Najświętszej Marii Panny). W rejestrach tego kościoła figurują nazwiska najstarszych mieszkańców stolicy, można tu znaleźć m.in. datę chrztu Artigasa. Inne świątynie historyczne to np. kościół św. Franciszka z Asyżu, kościół Matki Bożej z Lourdes i św. Wincentego Pallottiego. Ważnym budynkiem jest też El Cabildo de Montevideo (ratusz), w którym od 1959 ma swoją siedzibę Miejskie Muzeum Historyczne. U stóp Calle Pérez Castellano wznosi się konstrukcja z kutego żelaza. Jest to Mercado del Puerto – portowa hala targowa z 1868. Znajdują się w niej restauracje, kawiarnie, sklepy z pamiątkami i wyrobami rzemiosła artystycznego. To także miejsce spotkań wielu artystów tworzących w Montevideo. El Cordón to strefa centralna Montevideo. Jej cechą charakterystyczną są szerokie, zielone aleje, pasaże i deptaki. To tutaj koncentruje się życie kulturalne miasta, znajdują się najważniejsze kina, teatry, a także lokale rozrywkowe. W strefie tej biegnie największa arteria stolicy – Avenida 18 de Julio (Aleja 18 Lipca), wzdłuż której wznoszą się ważne budynki kulturalne, jak Biblioteka Narodowa czy Universidad de la República (Uniwersytet Republiki).

Ciekawą dzielnicą jest Pocitos. Jej największa atrakcja to bulwar, który przebiega wzdłuż wybrzeża i łączy ze sobą liczne plaże. W ich sąsiedztwie ulokowały się kluby, restauracje i dyskoteki. Znajduje się tu także największe centrum handlowe stolicy.

Do najbardziej charakterystycznych miejsc należy niewątpliwie górujący nad miastem Cerro de Montevideo, doskonały punkt obserwacyjny. Na wzgórzu zlokalizowana jest piękna dzielnica mieszkaniowa, zamieszkana głównie przez imigrantów. Ponadto wznosi się tu forteca (Fortaleza del Cerro), która była ostatnim budynkiem hiszpańskim powstałym w Urugwaju, a od 1916 mieści się w niej Muzeum Militarne.

Sport[edytuj | edytuj kod]

W stolicy Urugwaju działa wiele klubów piłki nożnej występujących w najwyższej klasie rozgrywkowej Urugwaju: Boston River, CA Cerro, Danubio, Defensor Sporting, Fénix, La Luz, Liverpool, Montevideo City Torque, Montevideo Wanderers, Nacional, Peñarol, Racing Club de Montevideo, River Plate.

Futsal: Club Nacional de Futsal

Miasta partnerskie[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Censos 2011 - Instituto Nacional de Estadística - Montevideo. ine.gub.uy. [dostęp 2016-12-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-11-20)]. (hiszp.).
  2. ↑ 2016 QUALITY OF LIVING RANKINGS. imercer.com. [dostęp 2016-12-24]. (ang.).
  3. ↑ a b c d Mała Encyklopedia PWN A-Z. Wyd. III. Warszawa: PWN, 2000.
  4. ↑ Encyclopedia Geografica del Uruguay. [dostęp 2012-07-14].
  5. ↑ L. Burone, N. Venturini, P. Sprechmann, P. Valente, P. Muniz: Foraminiferal responses to polluted sediments in the Montevideo coastal zone, Uruguay.. Montevideo: Sección Oceanología, Facultad de Ciencias.
  6. ↑ Encyclopedia Geografica del Uruguay: Wzgórza. [dostęp 2012-07-14].
  7. ↑ Montevideo.gub.uy: Información general.. [dostęp 2010-11-20].
  8. ↑ Barrios Montevideo. [dostęp 2012-07-14].
Stolice państw Ameryki Południowej
Stolice niepodległych państw
Stolice terytoriów zależnych
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Montevideo&oldid=72848643”