Monica Vitti – Wikipedia, wolna encyklopedia

Monica Vitti
Ilustracja
Monica Vitti (1965)
Imię i nazwisko

Maria Luisa Ceciarelli

Data i miejsce urodzenia

3 listopada 1931
Rzym

Data i miejsce śmierci

2 lutego 2022
Rzym

Zawód

aktorka

Współmałżonek

Roberto Russo (1995–2022; jej śmierć)

Lata aktywności

1954–1992

Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach

Monica Vitti, właśc. Maria Luisa Ceciarelli[1] (ur. 3 listopada 1931 w Rzymie, zm. 2 lutego 2022 tamże[2]) – włoska aktorka. Była muzą reżysera Michelangela Antonioniego, u którego we wczesnych latach 60. grała główne role[3][4]. Potem była obsadzana głównie w komediach, współpracując z reżyserem Mario Monicellim. Wystąpiła z Marcellem Mastroiannim, Alainem Delonem, Richardem Harrisem, Terence’em Stampem, Michaelem Caine’em i Dirkiem Bogarde’em.

Vitti zdobyła pięć nagród Davida di Donatello dla najlepszej aktorki, siedem włoskich Złotych Globów dla najlepszej aktorki, Srebrnego Niedźwiedzia za wybitne osiągnięcie artystyczne (1984) na Festiwalu Filmowym w Berlinie oraz nagrodę Honorowego Złotego Lwa (1995) za całokształt twórczości na Festiwalu Filmowym w Wenecji[5].

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Wczesne lata[edytuj | edytuj kod]

Urodziła się w Rzymie jako córka Adele Vittiglii i Angela Ceciarelliego[6][7]. Występowała w domu przed młodszym rodzeństwem. Zaczynała od amatorskich przedstawień teatralnych. W 1953 ukończyła studia aktorskie w Centro Sperimentale di Cinematografia w Rzymie.

Kariera[edytuj | edytuj kod]

Monica Vitti (ok. 1970)

Pierwszą rolę filmową powierzył jej Ettore Scola w swoim Ridere! Ridere! Ridere! (1954). W 1957 przyłączyła się do Teatro Nuovo di Milano, sceny kierowanej wówczas przez Michelangela Antonioniego[8].

Wkrótce zagrała w jego znanym filmie Przygoda (1960), za rolę w którym otrzymała nagrodę jury na 13. MFF w Cannes. Krytycy zachwycili się rolą Claudii, chłodnej kobiety z zamożnego towarzystwa, która rozwija romans z chłopakiem swojej zaginionej przyjaciółki. Później wzięła jeszcze udział w innych produkcjach Antonioniego: Nocy, Zaćmieniu i Czerwonej pustyni[9].

Spróbowała też hollywoodzkiej kariery, grając tytułową rolę w filmie Modesty Blaise (1966), opartym na komiksie o tym samym tytule. Film był jednak porażką w zgodnej opinii zarówno krytyków jak i publiczności. Vitti wróciła więc do Europy, gdzie zagrała u Luisa Buñuela w Widmie wolności i raz jeszcze pracowała z Antonionim przy realizacji Tajemnicy Oberwaldu.

Zasiadała w jury konkursu głównego na 21. (1968) oraz na 27. MFF w Cannes (1974)[10].

W 1989 napisała scenariusz do dramatu Sekretny skandal (Scandalo segreto), który sama wyreżyserowała i w którym zagrała główną rolę z Elliottem Gouldem. Był to jej ostatni występ na dużym ekranie.

O jej życiu prywatnym wiadomo niewiele, choć w 1993 opublikowała swoją autobiografię pod tytułem Sette sotane (wł. Siedem spódnic). Dwa lata później poślubiła Roberta Russo.

Była na okładkach magazynów takich jak „L’Europeo”, „Film”, „Elle” czy „Vogue”[11].

Życie prywatne[edytuj | edytuj kod]

W latach 1957–1967 była związana z Michelangelem Antonionim[12]. W 1995 Vitti wyszła za mąż za Roberto Russo, z którym była w związku od 1973[12].

Śmierć[edytuj | edytuj kod]

Ostatni raz wystąpiła publicznie w 2002 na paryskiej premierze musicalu scenicznego Notre-Dame de Paris. W 2015 wycofała się z życia publicznego z powodu choroby Alzheimera. W 2018 jej mąż potwierdził, że nadal mieszka z nim w domu w Rzymie i że osobiście się nią opiekował z pomocą opiekunki. Vitti zmarła z powodu powikłań choroby Alzheimera 2 lutego 2022 w wieku 90 lat[13].

Filmografia[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Monica Vitti, ‘queen of Italian cinema’, dies aged 90. [w:] „The Guardian” [on-line]. 2022-02-02}. [dostęp 2022-02-02].
  2. ↑ È morta Monica Vitti, talento smisurato del cinema italiano. „la Repubblica”. [dostęp 2022-02-02]. (wł.).
  3. ↑ Monica Vitti, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2022-02-02] (ang.).
  4. ↑ Monica Vitti. Rotten Tomatoes. [dostęp 2022-02-02]. (ang.).
  5. ↑ Monica Vitti Awards. AllMovie. [dostęp 2022-02-02]. (ang.).
  6. ↑ Camilla Prato: Addio a Monica Vitti, la donna che seppe tener testa ai “grandi maschi” della commedia italiana. LaNazione.it. [dostęp 2022-02-02]. (wł.).
  7. ↑ Giorgia articolista: Monica Vitti biografia. AlphabetCity. [dostęp 2022-02-02]. (wł.).
  8. ↑ Monica Vitti biografia. MYmovies.it. [dostęp 2022-02-02]. (wł.).
  9. ↑ Hal Erickson: Monica Vitti Biography. AllMovie. [dostęp 2022-02-02]. (ang.).
  10. ↑ Monica Vitti Trivia. FamousFix. [dostęp 2022-02-02]. (ang.).
  11. ↑ Monica Vitti Magazines. FamousFix. [dostęp 2022-02-02]. (ang.).
  12. ↑ a b Monica Vitti Relationships. FamousFix. [dostęp 2022-02-02]. (ang.).
  13. ↑ Rick Lyman: Monica Vitti, ‘Queen of Italian Cinema,’ Dies at 90. „The New York Times”, 2022-02-02. [dostęp 2022-02-02].

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Honorowy Złoty Lew
1969–1989
1990–2009
2010–
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Monica_Vitti&oldid=71367281”