Michael Phelps – Wikipedia, wolna encyklopedia

Michael Phelps
Ilustracja
Phelps na igrzyskach olimpijskich (2016)
Data i miejsce urodzenia

30 czerwca 1985
Baltimore

Obywatelstwo

Stany Zjednoczone

Wzrost

1,94 m[1]

Dorobek medalowy
Reprezentacja  Stany Zjednoczone
Igrzyska olimpijskie
złoto Ateny 2004 pływanie
(100 m st. motylkowym)
złoto Ateny 2004 pływanie
(200 m st. motylkowym)
złoto Ateny 2004 pływanie
(200 m st. zmiennym)
złoto Ateny 2004 pływanie
(400 m st. zmiennym)
złoto Ateny 2004 pływanie
(4 × 200 m st. dowolnym)
złoto Ateny 2004 pływanie
(4 × 100 m st. zmiennym)
złoto Pekin 2008 pływanie
(200 m st. dowolnym)
złoto Pekin 2008 pływanie
(100 m st. motylkowym)
złoto Pekin 2008 pływanie
(200 m st. motylkowym)
złoto Pekin 2008 pływanie
(200 m st. zmiennym)
złoto Pekin 2008 pływanie
(400 m st. zmiennym)
złoto Pekin 2008 pływanie
(4 × 100 m st. dowolnym)
złoto Pekin 2008 pływanie
(4 × 200 m st. dowolnym)
złoto Pekin 2008 pływanie
(4 × 100 m st. zmiennym)
złoto Londyn 2012 pływanie
(200 m st. zmiennym)
złoto Londyn 2012 pływanie
(100 m st. motylkowym)
złoto Londyn 2012 pływanie
(4 × 200 m st. dowolnym)
złoto Londyn 2012 pływanie
(4 × 100 m st. zmiennym)
złoto Rio de Janeiro 2016 pływanie
(200 m st. motylkowym)
złoto Rio de Janeiro 2016 pływanie
(200 m st. zmiennym)
złoto Rio de Janeiro 2016 pływanie
(4 × 100 m st. dowolnym)
złoto Rio de Janeiro 2016 pływanie
(4 × 200 m st. dowolnym)
złoto Rio de Janeiro 2016 pływanie
(4 × 100 m st. zmiennym)
srebro Londyn 2012 pływanie
(4 × 100 m st. dowolnym)
srebro Londyn 2012 pływanie
(200 m st. motylkowym)
srebro Rio de Janeiro 2016 pływanie
(100 m st. motylkowym)
brąz Ateny 2004 pływanie
(200 m st. dowolnym)
brąz Ateny 2004 pływanie
(4 × 100 m st. dowolnym)
Mistrzostwa świata
złoto Fukuoka 2001 200 m st. motylkowym
złoto Barcelona 2003 200 m st. motylkowym
złoto Barcelona 2003 200 m st. zmiennym
złoto Barcelona 2003 400 m st. zmiennym
złoto Barcelona 2003 4 × 100 m st. zmiennym
złoto Montreal 2005 200 m st. dowolnym
złoto Montreal 2005 200 m st. zmiennym
złoto Montreal 2005 4 × 100 m st. dowolnym
złoto Montreal 2005 4 × 200 m st. dowolnym
złoto Montreal 2005 4 × 100 m st. zmiennym
złoto Melbourne 2007 100 m st. motylkowym
złoto Melbourne 2007 200 m st. motylkowym
złoto Melbourne 2007 200 m st. dowolnym
złoto Melbourne 2007 200 m st. zmiennym
złoto Melbourne 2007 400 m st. zmiennym
złoto Melbourne 2007 4 × 100 m st. dowolnym
złoto Melbourne 2007 4 × 200 m st. dowolnym
złoto Rzym 2009 4 × 100 m st. dowolnym
złoto Rzym 2009 4 × 200 m st. dowolnym
złoto Rzym 2009 200 m st. motylkowym
złoto Rzym 2009 100 m st. motylkowym
złoto Rzym 2009 4 × 100 m st. zmiennym
złoto Szanghaj 2011 200 m st. motylkowym
złoto Szanghaj 2011 4 × 200 m st. dowolnym
złoto Szanghaj 2011 4 × 100 m st. zmiennym
złoto Szanghaj 2011 100 m st. motylkowym
srebro Barcelona 2003 100 m st. motylkowym
srebro Barcelona 2003 4 × 200 m st. dowolnym
srebro Montreal 2005 100 m st. motylkowym
srebro Rzym 2009 200 m st. dowolnym
srebro Szanghaj 2011 200 m st. dowolnym
srebro Szanghaj 2011 200 m st. zmiennym
brąz Szanghaj 2011 4 × 100 m st. dowolnym
Mistrzostwa świata (basen 25 m)
złoto Indianapolis 2004 200 m st. dowolnym
10 sierpnia 2008, Michael Phelps, László Cseh i Ryan Lochte, po wyścigu 400 m stylem zmiennym

Michael Fred Phelps (ur. 30 czerwca 1985[2] w Baltimore) – amerykański pływak, 23-krotny mistrz olimpijski, 26-krotny mistrz świata, mistrz świata na krótkim basenie, wielokrotny rekordzista świata.

Zdobywca ośmiu medali (6 złotych i 2 brązowych) na igrzyskach olimpijskich w Atenach w 2004 roku, 8 złotych medali podczas występów na igrzyskach olimpijskich w Pekinie (w tym 7 rekordów świata), 6 medali (4 złotych i 2 srebrnych) na igrzyskach olimpijskich w Londynie w 2012 roku oraz 6 medali (pięciu złotych i jednego srebrnego) na igrzyskach olimpijskich w Rio de Janeiro. Zdobywca 7 złotych medali na mistrzostwach świata w 2007 roku.

Najbardziej utytułowany olimpijczyk w historii nowożytnych igrzysk z dorobkiem 23 złotych medali. Łącznie medali igrzysk olimpijskich ma 28 (23 złotych, 3 srebrne, 2 brązowe). Dzięki swoim osiągnięciom i dominacji jest uważany za najlepszego pływaka w historii tej dyscypliny[3][4].

Na igrzyskach olimpijskich w Rio de Janeiro był chorążym reprezentacji Stanów Zjednoczonych i kapitanem drużyny pływackiej[5].

Kariera[edytuj | edytuj kod]

Michael Phelps zaczął pływać w wieku 7 lat, kiedy wykryto u niego ADHD – nadpobudliwość psychoruchową. Trenował w North Baltimore Aquatic Club pod okiem Boba Bowmana.

Na igrzyskach olimpijskich zadebiutował w 2000 roku w Sydney, mając zaledwie 15 lat. Stał się wówczas najmłodszym reprezentantem olimpijskiej ekipy USA.

W 2001 roku w Fukuoce na mistrzostwach świata zdobył pierwszy złoty medal w karierze, na dystansie 200 m stylem motylkowym, pobijając przy tym własny rekord świata wynikiem 1:54.58 (kilka miesięcy wcześniej, podczas kwalifikacji do mistrzostw świata, został najmłodszym w historii pływakiem, który pobił rekord świata: miał 15 lat i 9 miesięcy).

W 2003 roku podczas mistrzostw świata w Barcelonie Michael zdobył 4 złote medale i 2 srebrne, pobił także 3 rekordy świata (2 indywidualnie i 1 w sztafecie).

Podczas mistrzostw świata na krótkim basenie w 2004 roku, rozgrywanych w Indianapolis zdobył złoty medal na dystansie 200 m stylem dowolnym.

Po raz drugi na igrzyskach olimpijskich wystąpił w 2004 roku w Atenach. Miał wtedy 19 lat. W stolicy Grecji zdobył 8 medali: 6 złotych i 2 brązowe, ustanowił także rekord świata i 3 rekordy olimpijskie.

Po Igrzyskach w Atenach przeniósł się do Ann Arbor, gdzie rozpoczął treningi na Uniwersytecie Michigan w sekcji Club Wolverine.

Phelps wystąpił także na Mistrzostwa Świata na długim basenie w 2005, rozgrywanych w Montrealu. W Kanadzie zdobył 5 medali: 4 złote i 1 srebrny.

Sześciokrotnie został wybrany najlepszym pływakiem na świecie w: 2003, 2004, 2006, 2007, 2008 i 2009 roku.

Po raz czwarty wystąpił na Mistrzostwach Świata na długim basenie w 2007 roku w Melbourne. Wówczas 22-letni Michael zdobył 7 złotych medali, pobił także 5 rekordów świata (4 indywidualnie i 1 w sztafecie).

Phelps przystąpił do programu Project Believe, opracowanego przez USADA – Amerykańską Agencję Antydopingową, także do programu My Victory, który jest kampanią medialną, informująca młodzież o skutkach brania dopingu.

Letnie Igrzyska Olimpijskie 2008[edytuj | edytuj kod]

Podczas igrzysk olimpijskich w 2008 roku w Pekinie Michael Phelps przeszedł do historii, zdobywając 8 złotych medali. Phelps pobił rekord swojego rodaka – Marka Spitza, który zdobył 7 złotych medali podczas igrzysk olimpijskich w 1972 roku w Monachium. Tym samym dołączył do grona multimedalistów igrzysk olimpijskich, którzy zdobywali po 9 złotych medali: radzieckiej gimnastyczki Łarysy Łatyninej, amerykańskiego pływaka Marka Spitza, amerykańskiego lekkoatlety Carla Lewisa i fińskiego lekkoatlety Paavo Nurmiego. Został także olimpijczykiem wszech czasów. Za zdobycie 8 złotych medali producent strojów pływackich Speedo zapłacił mu premię w wysokości 1 000 000$.

Letnie Igrzyska Olimpijskie 2012[edytuj | edytuj kod]

Phelps jako pierwszy zawodnik zdobył złoty medal na trzecich kolejnych igrzyskach olimpijskich w tej samej konkurencji pływackiej (200 m stylem zmiennym).

4 sierpnia 2012 roku zakończył karierę[6], jednakże w kwietniu 2014 wrócił do startów[7].

Letnie Igrzyska Olimpijskie 2016[edytuj | edytuj kod]

Na igrzyskach olimpijskich w Rio de Janeiro zdobył sześć medali. Na dystansie 200 m stylem motylkowym wywalczył swoje trzecie złoto olimpijskie, wyprzedzając Masato Sakaiego o 0,04 s[8]. W konkurencji 200 m stylem zmiennym został mistrzem olimpijskim czwarty raz z rzędu[9] i jest trzecim sportowcem w historii[a], któremu udało się na czterech kolejnych igrzyskach stanąć na najwyższym stopniu podium w jednej konkurencji. W swoim ostatnim starcie indywidualnym na 100 m stylem motylkowym zdobył srebrny medal ex aequo z Chadem le Clos i László Csehem, kiedy wszyscy trzej pływacy uzyskali czas 51,14 s[11]. Płynął także w sztafetach 4 x 100 m stylem dowolnym[12], 4 x 200 m stylem dowolnym[13] i 4 x 100 m stylem zmiennym. Reprezentanci Stanów Zjednoczonych we wszystkich zdobyli złote medale, a amerykańska sztafeta zmienna, w której oprócz Phelpsa płynęli Ryan Murphy, Cody Miller i Nathan Adrian z czasem 3:27,95 min ustanowiła nowy rekord olimpijski[14].

14 sierpnia 2016 roku zakończył karierę pływacką[15].

Życie prywatne[edytuj | edytuj kod]

Jest synem byłego policjanta – Freda Phelpsa i nauczycielki, dyrektorki szkoły Debbie Phelps. Ma dwie starsze siostry Whitney i Hilary.

W lutym 2015 r. ogłosił zaręczyny z byłą Miss Kalifornii, Nicole Johnson(inne języki)[16]. Ich syn Boomer Robert Phelps urodził się 5 maja 2016 r.[17]. W październiku 2016 roku poinformował, że jego ślub z Nicole Johnson odbył się 13 czerwca 2016 r.[18].

Kontrowersje[edytuj | edytuj kod]

W listopadzie 2004 roku został złapany przez policję w Salibury, gdy prowadził samochód po pijanemu. Został skazany na 18 miesięcy dozoru policyjnego, a także został zobowiązany do zapłacenia kary w wysokości 250 $[19].

2 lutego 2009 roku został zawieszony na trzy miesiące przez Amerykańską Federację za palenie marihuany[20].

30 września 2014 roku został aresztowany za jazdę pod wpływem alkoholu. Sąd w Baltimore skazał pływaka na rok więzienia w zawieszeniu na 18 miesięcy. Dodatkowo Amerykanin musiał poddać się terapii i uczestniczyć w spotkaniach AA[21].

Sukcesy[edytuj | edytuj kod]

Medale zdobyte podczas Igrzysk Olimpijskich w Atenach [edytuj | edytuj kod]

Medale zdobyte podczas Igrzysk Olimpijskich w Pekinie [edytuj | edytuj kod]

  • 400 m stylem zmiennym (4:03.84) – (rekord świata)
  • – sztafeta, 4 × 100 m stylem dowolnym (3:08.24) – (rekord świata)
  • 200 m stylem dowolnym (1:42.96) – (rekord świata)
  • 200 m stylem motylkowym (1:52.03) – (rekord świata)
  • – sztafeta, 4 × 200 m stylem dowolnym (6:58.56) – (rekord świata)
  • – 200 m stylem zmiennym (1:54.23) – (rekord świata)
  • 100 m stylem motylkowym (50:58) – (rekord olimpijski)
  • – sztafeta, 4 × 100 m stylem zmiennym (3:29.34) – (rekord świata)

Medale zdobyte podczas Igrzysk Olimpijskich w Londynie [edytuj | edytuj kod]

  • – sztafeta, 4 × 200 m stylem dowolnym (6:59.70)
  • – sztafeta, 4 × 100 m stylem dowolnym (3:10.38)
  • 200 m stylem motylkowym (1:53.01)
  • – 200 m stylem zmiennym (1:54.27)
  • 100m stylem motylkowym (51.21)
  • – sztafeta 4 × 100 m stylem zmiennym (3:29.35)

Medale zdobyte podczas Igrzysk Olimpijskich w Rio de Janeiro [edytuj | edytuj kod]

  • – sztafeta, 4 × 200 m stylem dowolnym (7:00.66)
  • – 200 m stylem motylkowym (1:53.36)
  • – sztafeta, 4 × 100 m stylem dowolnym (3:09.92)
  • – 200 m stylem zmiennym (1:54.66)
  • 100 m stylem motylkowym (51.14)
  • – sztafeta, 4 x 100m stylem zmiennym (3:27,95)

Medale zdobyte na Mistrzostwach Świata w Fukuoce (2001 r.)[edytuj | edytuj kod]

Medale zdobyte na Mistrzostwach Świata w Barcelonie (2003 r.)[edytuj | edytuj kod]

Medale zdobyte na Mistrzostwach Świata na krótkim basenie w Indianapolis (2004 r.)[edytuj | edytuj kod]

Medale zdobyte na Mistrzostwach Świata w Montrealu (2005 r.)[edytuj | edytuj kod]

Medale zdobyte na Mistrzostwach Świata w Melbourne (2007 r.)[edytuj | edytuj kod]

Medale zdobyte na Mistrzostwach Świata w Rzymie (2009 r.)[edytuj | edytuj kod]

  • – sztafeta, 4 × 100 m stylem dowolnym (3:09.21)
  • 200 m stylem motylkowym (1:51.51) – (rekord świata)
  • – sztafeta, 4 × 200 m stylem dowolnym (6:58:55) – (rekord świata)
  • 100 m stylem motylkowym (49:82) – (rekord świata)
  • – sztafeta, 4 × 100 m stylem zmiennym (3:27.28) – (rekord świata)
  • 200 m stylem dowolnym (1:43.22)

Medale zdobyte na Mistrzostwach Świata w Szanghaju (2011 r.)[edytuj | edytuj kod]

Rekordy świata[edytuj | edytuj kod]

Data Miejsce Konkurencja Rezultat Status
15 sierpnia 2002 Stany Zjednoczone Fort Lauderdale 400 m stylem zmiennym 4:11.09 min do 7 kwietnia 2003
7 kwietnia 2003 Stany Zjednoczone Indianapolis 400 m stylem zmiennym 4:10.73 min do 27 lipca 2003
27 lipca 2003 Hiszpania Barcelona 400 m stylem zmiennym 4:09.09 min do 7 lipca 2004
7 lipca 2004 Stany Zjednoczone Long Beach 400 m stylem zmiennym 4:08.41 min do 14 sierpnia 2004
14 sierpnia 2004 Grecja Ateny 400 m stylem zmiennym 4:08.26 min do 1 kwietnia 2007
1 kwietnia 2007 Australia Melbourne 400 m stylem zmiennym 4:06.22 min do 29 czerwca 2008
29 czerwca 2008 Stany Zjednoczone Omaha 400 m stylem zmiennym 4:05.25 min do 10 sierpnia 2008
10 sierpnia 2008 Pekin 400 m stylem zmiennym 4:03.84 min do 23 lipca 2023
27 marca 2007 Australia Melbourne 200 m stylem dowolnym 1:43.86 min do 12 sierpnia 2008
12 sierpnia 2008 Pekin 200 m stylem dowolnym 1:42.96 min do 28 lipca 2009 Paul Biedermann
29 czerwca 2003 Stany Zjednoczone Santa Clara 200 m stylem zmiennym 1:57.94 min do 24 lipca 2003
24 lipca 2003 Hiszpania Barcelona 200 m stylem zmiennym 1:57.52 min do 25 lipca 2003
25 lipca 2003 Hiszpania Barcelona 200 m stylem zmiennym 1:56.04 min do 9 sierpnia 2003
9 sierpnia 2003 Stany Zjednoczone College Park 200 m stylem zmiennym 1:55.94 min do 20 sierpnia 2006
20 sierpnia 2006 Kanada Victoria 200 m stylem zmiennym 1:55.84 min do 29 marca 2007
29 marca 2007 Australia Melbourne 200 m stylem zmiennym 1:54.98 min do 4 lipca 2008
4 lipca 2008 Stany Zjednoczone Omaha 200 m stylem zmiennym 1:54.80 min do 15 sierpnia 2008
15 sierpnia 2008 Pekin 200 m stylem zmiennym 1:54.23 min do 30 lipca 2009 Ryan Lochte
30 marca 2001 Stany Zjednoczone Austin 200 m stylem motylkowym 1:54.92 min do 24 lipca 2001
24 lipca 2001 Japonia Fukuoka 200 m stylem motylkowym 1:54.58 min do 22 lipca 2003
22 lipca 2003 Hiszpania Barcelona 200 m stylem motylkowym 1:53.93 min do 17 sierpnia 2006
17 sierpnia 2006 Kanada Victoria 200 m stylem motylkowym 1:53.80 min do 17 lutego 2007
17 lutego 2007 Stany Zjednoczone Columbia 200 m stylem motylkowym 1:53.71 min do 28 marca 2007
28 marca 2007 Australia Melbourne 200 m stylem motylkowym 1:52.09 min do 13 sierpnia 2008
13 sierpnia 2008 Pekin 200 m stylem motylkowym 1:52.03 min do 29 lipca 2009
29 lipca 2009 Włochy Rzym 200 m stylem motylkowym 1:51.51 min do 24 lipca 2019 Kristóf Milák
25 lipca 2003 Hiszpania Barcelona 100 m stylem motylkowym 51.47 s do 26 lipca 2003 Ian Crocker
9 lipca 2009 Stany Zjednoczone Indianapolis 100 m stylem motylkowym 50.22 s do 31 lipca 2009 Milorad Čavić
1 sierpnia 2009 Włochy Rzym 100 m stylem motylkowym 49.82 s do 26 lipca 2019 Caeleb Dressel

Wyróżnienia[edytuj | edytuj kod]

  • Najlepszy pływak roku na świecie: 2003, 2004, 2006, 2007, 2008, 2009, 2012, 2016[22]
  • Najlepszy pływak roku w Ameryce: 2001, 2002, 2003, 2004, 2006, 2007, 2008, 2009, 2012, 2015, 2016
  • Nagroda Google dla najlepszego sportowca roku: 2004, 2007
  • Nagroda ESPY: dla najlepszego olimpijczyka: 2005
  • Nagroda USOC (Amerykańskiego Komitetu Olimpijskiego) dla sportowca roku na świecie: 2004, 2008
  • Nagroda USSA (Amerykańskiej Akademii Sportu): dla najlepszego sportowca roku na świecie: 2003
  • Nagroda: James E. Sullivan Award: 2003
  • Nagroda: Teen Choice: dla najlepszego sportowca roku: 2005
  • Nominacja do nagrody dla najlepszego sportowca roku na świecie: 2004, 2005, 2008
  • Nagroda Google dla amerykańskiej sztafety 4x100 m stylem dowolnym: 2008
  • Nagroda Google za najlepsze męskie wykonanie roku: 2004 (100 m stylem motylkowym na Igrzyskach Olimpijskich), 2006 (200 m stylem motylkowym na mistrzostwach Pan-Pacificu), 2007 (200 m stylem motylkowym na Mistrzostwach Świata), 2008 (100 m stylem motylkowym na Igrzyskach Olimpijskich)

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. Wcześniej złote medale na czterech kolejnych igrzyskach w jednej konkurencji zdobyli tylko Al Oerter w rzucie dyskiem i Carl Lewis w skoku w dal[10].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Michael Phelps – profil Rio 2016. [dostęp 2016-09-11]. (ang.).
  2. Michael Phelps Biography and Olympic Results. sports-reference.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-07-30)]..
  3. The Greatest Swimmer at the Olympic Games. topendsports.com. [dostęp 2019-03-12]. (ang.).
  4. Najlepszy pływak wszech czasów kończy 25 lat. polskieradio.pl, 2010-06-30. [dostęp 2019-03-12]. (pol.).
  5. Michael Phelps Is Named a Captain on the U.S. Men’s Olympic Swim Team. The New York Times, 2016-07-19. [dostęp 2016-09-11]. (ang.).
  6. Onet – Jesteś na bieżąco [online], sportsfresh.onet.pl [dostęp 2017-11-18].
  7. Beth Harris: Michael Phelps Coming Out Of Retirement. abcnews.go.com, 2014-04-14. [dostęp 2014-04-26]. (ang.).
  8. Rio 2016 – 200 m stylem motylkowym mężczyzn (finał) – wyniki. 2016-08-09. [dostęp 2016-09-11]. (ang.).
  9. Rio 2016 – 200 m stylem zmiennym mężczyzn (finał) – wyniki. 2016-08-11. [dostęp 2016-09-11]. (ang.).
  10. Michael Phelps farewell? Swimming legend aims for one last medal on historic night in Rio. 2016-08-13. [dostęp 2016-09-11]. (ang.).
  11. Rio 2016 – 100 m stylem motylkowym mężczyzn (finał) – wyniki. 2016-08-12. [dostęp 2016-09-11]. (ang.).
  12. Rio 2016 – 4 × 100 m stylem dowolnym mężczyzn (finał) – wyniki. 2016-08-07. [dostęp 2016-09-11]. (ang.).
  13. Rio 2016 – 4 × 200 m stylem dowolnym mężczyzn (finał) – wyniki. 2016-08-09. [dostęp 2016-08-10]. (ang.).
  14. Rio 2016 – 4 × 100 m stylem zmiennym mężczyzn (finał) – wyniki. 2016-08-13. [dostęp 2016-09-11]. (ang.).
  15. Mark Beresford: At peace with the world, Olympic legend Michael Phelps bids goodbye to the pool. 2016-08-14. [dostęp 2016-09-11]. (ang.).
  16. Michael Phelps Engaged. 2015-02-22. [dostęp 2016-09-11]. (ang.).
  17. Michael Phelps Welcomes Son Boomer Robert. 2016-05-07. [dostęp 2016-09-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-09-20)]. (ang.).
  18. Mahita Gajanan: Michael Phelps And Nicole Johnson Married Secretly in June: Report. Time, 2016-10-26. [dostęp 2017-06-19]. (ang.).
  19. Phelps skazany za jazdę w stanie nietrzeźwym.
  20. Michael Phelps zawieszony na trzy miesiące.
  21. Michael Phelps idzie na odwyk [online], Rzeczpospolita [dostęp 2022-11-25] (pol.).
  22. Swimming World Honorees. Swimming World Magazine. [dostęp 2018-02-13]. (ang.).

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]