Michael Crichton – Wikipedia, wolna encyklopedia

Michael Crichton
Ilustracja
Michael Crichton (2002)
Imię i nazwisko

John Michael Crichton

Data i miejsce urodzenia

23 października 1942
Chicago

Data i miejsce śmierci

4 listopada 2008
Los Angeles

Narodowość

Stany Zjednoczone

Dziedzina sztuki

literatura

Epoka

science fiction, thriller

Ważne dzieła
  • Park Jurajski
  • Kongo
  • System
  • Wielki skok na pociąg
  • Wschodzące słońce
  • Kula
  • Trzynasty wojownik
podpis
Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach
Strona internetowa

Michael Crichton, właśc. John Michael Crichton (wym. /ˈkraɪtən/; ur. 23 października 1942 w Chicago, zm. 4 listopada 2008 w Los Angeles[1]) – amerykański pisarz, reżyser, scenarzysta, producent filmowy i lekarz. Autor znanych powieści określanych jako technothrillery, które popularność zyskały dzięki adaptacjom filmowym (np. Park Jurajski w reżyserii Stevena Spielberga). Był także pomysłodawcą i producentem serialu Ostry dyżur oraz autorem scenariuszy wielu filmów, m.in. Twister.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Urodził się 23 października 1942 roku w Chicago[2][3], jako najstarszy syn dziennikarza Johna Hendersona Crichtona i Zuli Miller Crichton. Wychował się na Long Island w Roslyn, w stanie Nowy Jork, wraz z trójką rodzeństwa: dwiema siostrami Kimberly i Catherine, oraz bratem Douglasem[4]. Z wykształcenia lekarz (absolwent Harvard Medical School), z zamiłowania podróżnik i nurek.

Twórczość literacką rozpoczął jeszcze na studiach, aby opłacić rachunki, publikując pod pseudonimami (John Lange, Jeffery Hudson i Michael Douglas). Jak sam podaje, już na studiach miał 206 cm wzrostu[5]. Jedna z pierwszych powieści, Wyższa konieczność w 1968 niespodziewanie zdobyła nagrodę Edgar Award. Napisana rok później „Andromeda” znaczy śmierć stała się bestsellerem i rozpoczęła jego karierę pisarską.

Był sceptykiem w sprawie globalnego ocieplenia[6]. W 2004 opublikował książkę Państwo strachu, która nawiązuje do tematyki zmian klimatu i ukazuje jego poglądy w tym temacie. Był też często proszony o pisanie esejów w wielu czasopismach, tworzenie przedmów do książek innych autorów i zapraszany do wygłaszania przemówień z różnych okazji. Przez wielu nazywany Juliuszem Verne XXI wieku. W swoim życiu zdarzały mu się epizody wiary w aurę, projekcje astralne i jasnowidzenie.

Życie prywatne[edytuj | edytuj kod]

Miał za sobą pięć małżeństw, z czego cztery zakończyły się rozwodem. Zmarł na raka, pozostawiając żonę i córkę (syn – również John Michael – urodził się już po jego śmierci).

Twórczość[edytuj | edytuj kod]

Powieści[edytuj | edytuj kod]

Inne[edytuj | edytuj kod]

  • 1970 Five Patients
  • 1974 Emergency Room – autor
  • 1977 Jasper Johns
  • 1983 Electronic Life: How to Think about Computers
  • 1988 Wędrówki (Travels)
  • 2007 States of Fear: Science or Politics?

Eseje[edytuj | edytuj kod]

  • Climbing Up A Cinder Cone (New York Times – 17 maja 1959)
  • Heart Transplants and the Press (New Republic – 25 maja 1968)
  • The Andromeda Strain. Author Strained by Movie (The Victoria Advocate – 22 marca 1971)
  • Panic in the Sheets (Dating in the Age of AIDs, Playboy Magazine – styczeń 1988)
  • Love Is ... (Redbook Magazine – luty 1988)
  • Travels with My Karma (Esquire Magazine – maj 1988)
  • America Beyond (After the Challenger Disaster, Popular Mechanics Magazine – 1988)
  • Men’s Hearts (Playboy Magazine – luty 1989)
  • Greater Expectations (Newsweek – 24 września 1990)
  • Conventional Wisdom (House and Garden – listopad 1990)
  • Happiness (Redbook Magazine – maj 1991)
  • The Happiness Report (Self, sierpień 1991)
  • How To Fight (Playboy Magazine – grudzień 1991)
  • Is Biotechnology Creating a Monster? (Business and Society Review – wiosna 1992)
  • Time for Tough Talk in the Land of the Setting Sun (New York Times – 10 sierpnia 1992)
  • Installer Hell (Byte – wrzesień 1993)
  • Could Tiny Machines Rule The World? (Parade Magazine – 24 listopada 2002)
  • Let’s Stop Scaring Ourselves (Parade Magazine – 5 grudnia 2004)
  • This Essay Breaks the Law (New York Times – marzec 2006)
  • Vanishing Intellectual Diversity (International Leadership Forum – marzec 2006)
  • Bodysnatchers 2006 (Wall Street Journal – grudzień 2006)
  • Patenting Life (New York Times – styczeń 2007)
  • Michael Crichton On Public Health (The Rotarian – czerwiec 2008)

Recenzje literackie lub filmowe do harwardzkiego dziennika studenckiego „Crimson”[edytuj | edytuj kod]

  • 54% of 1964 Receive First House Choice (15 maja 1961)
  • The Guns of Navarone (14 października 1961)
  • Purcell Says Science Laws Are Misused (16 października 1961)
  • Book of Essays Describes State Of Negro Race (10 listopada 1961)
  • The Devil’s Eye (14 listopada 1961)
  • Strong Ivy Opposition Challenges ‘Balanced’ Crimson Swim Team (18 listopada 1961)
  • Ardrey Would Give Social Darwinism A Basis In Fact (24 lutego 1962)
  • Science Can’t Accommodate Cold War Demands (23 marca 1962)
  • Vellucci Scores Harvard’s MTA Bid; Suggests 'Million Dollar Gift’ to City (29 marca 1962)
  • City Planners Stress Change at Conference (16 kwietnia 1962)
  • Updike Writes About Unhappy People (27 kwietnia 1962)
  • Chemistry Department Will Enlarge Tutorial (9 maja 1962)
  • Doubts of Chem Department Delay New Science Center (10 maja 1962)
  • Purcell Raps Promotion Of Leet’s Testing Theory (25 maja 1962)
  • New Accelerator Probes Structure of Proton (13 października 1962)
  • Lady Chatterly’s Lover (22 października 1962)
  • Clive T. Miller Silhouette (5 grudnia 1962)
  • Controversial Scientist Claims Racial Differences Arose Early (14 lutego 1963)
  • Yale Swim Squad Sinks Varsity; Elis’ Set Six IAB Pool Records (4 marca 1963)
  • Views on the Idiot Box (14 marca 1963)
  • Smith College: The Middle Way (26 marca 1963)
  • Life in the Stone Age (28 marca 1963)
  • The Shape of the Future (11 kwietnia 1963)
  • Varsity Dumps Judges 25-3; 14 Scored in Seventh (8 maja 1963)
  • Nine Trounces B.C., 5-0 Take GBL Title (14 maja 1963)
  • Further Views On The 'Two Cultures’ (10 października 1963)
  • The American Way of Life and Death (21 listopada 1963)
  • Tom Jones (8 stycznia 1964)
  • Analysis of Meyer Levin’s ‘Fanatic’: A 'Basic Problem’ Badly Presented (20 lutego 1964)
  • Dr. Spock Silhouette (26 lutego 1964)
  • Norbert Wiener On Man and His Machine (6 maja 1964)

Przemówienia[edytuj | edytuj kod]

  • Mediasaurus: The Decline of Conventional Media – 7 kwietnia 1993
  • Ritual Abuse, Hot Air, and Missed Opportunities: Science Views Media – 25 stycznia 1999
  • Why Speculate? – 26 kwietnia 2002
  • Aliens Cause Global Warming – 17 stycznia 2003
  • Environmentalism as Religion – 15 września 2003
  • Science Policy in the 21st Century – 25 stycznia 2005
  • The Case for Skepticism on Global Warming – 25 stycznia 2005
  • Testimony before the United States Senate – 28 września 2005
  • Complexity Theory and Environmental Management – 6 listopada 2005
  • Genetic Research And Legislative Needs – 14 września 2006
  • What I Have Learned From Reactions to My Books – 21 maja 2007

Opowiadania[edytuj | edytuj kod]

  • zebrane w: First Words, Paul Mandelbaum (2000)
    • Johnny at 8:30 (wiersz napisany około 1957) –
    • Opowiadanie bez tytułu (1960)
    • Life Goes to a Party (1961)
    • The Most Important Part of the Lab (1961)
  • The Most Powerful Tailor in the World („Playboy”, wrzesień 1971)
  • Mousetrap: A Tale of Computer Crime („Life”, styczeń 1984, Vol. 7, No.1)
  • How Does That Make You Feel („Playboy”, listopad 1986)
  • Krew się nie spiera (Blood Doesn’t Come Out) wyd. w Polsce w zbiorze Elektryzujące opowieści 4/2007 pod red. Michaela Chabona

Inne teksty[edytuj | edytuj kod]

Filmografia[edytuj | edytuj kod]

Reżyseria[edytuj | edytuj kod]

Adaptacje filmowe i telewizyjne[edytuj | edytuj kod]

Filmy oparte o postaci wykreowane przez Michaela Crichtona[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Best-Selling Author Michael Crichton Dies. CBS News, 2008-11-05. [dostęp 2008-11-05]. (ang.).
  2. ↑ Michael Crichton's Mark on the Science Fiction World. [dostęp 2012-08-05]. (ang.).
  3. ↑ Michael Crichton at Internet Movie Database. [dostęp 2012-08-05]. (ang.).
  4. ↑ Q & A with Michael Crichton. [dostęp 2012-08-05]. (ang.).
  5. ↑ Michael Crichton”, People Magazine, Vol. 37, No. 17, May 04, 1992. [dostęp 2012-08-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-03-04)]. (ang.).
  6. ↑ The Case for Skepticism on Global Warming. [dostęp 2009-06-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-02-20)].
  7. ↑ Read Michael Crichton's 1969 Review of Kurt Vonnegut's 'Slaughterhouse-Five', „New Republic” [dostęp 2017-10-30] (ang.).
  8. ↑ Rebecca Rubin, Rebecca Rubin, ‘Jurassic World: Dominion’ Delays Release to 2022 [online], Variety, 6 października 2020 [dostęp 2021-08-02] (ang.).

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Filmy w reżyserii Michaela Crichtona
Lata 70.
Lata 80.
Lata 90.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Michael_Crichton&oldid=71694656”