Metro Warszawskie – Wikipedia, wolna encyklopedia

Ten artykuł dotyczy przedsiębiorstwa. Zobacz też: metro w Warszawie.

Metro Warszawskie

Państwo	Polska
Siedziba	Warszawa
Adres	ul. Wilczy Dół 5 02-798 Warszawa[1]
Data założenia	1 stycznia 2003
Forma prawna	spółka z ograniczoną odpowiedzialnością[1]
Prezes	Jerzy Lejk[2]
Przewodniczący rady nadzorczej	Piotr Zalewski
Udziałowcy	Miasto Stołeczne Warszawa[3]
Nr KRS	0000146121
Dane finansowe (2021)
Przychody	589 920 707 PLN[4]
Wynik operacyjny	16 192 126 PLN[4]
Wynik netto	2 948 883 PLN[4]
Aktywa	1 347 232 703 PLN[4]
Kapitał własny	655 767 101 PLN[4]
Kapitał zakładowy	328 917 500 PLN[3]
Położenie na mapie Warszawy Metro Warszawskie
Położenie na mapie Polski Metro Warszawskie
Położenie na mapie województwa mazowieckiego Metro Warszawskie
52°07′35,677″N 21°03′52,895″E/52,126577 21,064693
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Metro Warszawskie – przedsiębiorstwo komunikacyjne, którego głównym zadaniem jest realizacja przewozów metrem w Warszawie oraz utrzymywanie jego infrastruktury. Powstało w 1995 z przekształcenia Generalnej Dyrekcji Budowy Metra w zakład budżetowy, a w 2003 stało się spółką z ograniczoną odpowiedzialnością należącą do miasta. Jest stołecznym operatorem kolei podziemnej działającej w ramach transportu miejskiego na zlecenie Zarządu Transportu Miejskiego w Warszawie, w ramach marki Warszawskiego Transportu Publicznego.

Historia[edytuj | edytuj kod]

Geneza (przed 1983)[edytuj | edytuj kod]

Historia przedsiębiorstwa sięga 1971, kiedy to rozpoczęto budowę Trasy Łazienkowskiej i do realizacji tej inwestycji powołana została Dyrekcja Budowy Trasy Mostowej – Łazienkowskiej. Po ukończeniu budowy obiektu miały miejsce zmiany organizacyjne i w związku z planowanymi kolejnymi inwestycjami w Warszawie na bazie majątku przedsiębiorstwa^[5] 1 września 1974 utworzono Dyrekcję Budowy Tras Komunikacyjnych (w skrócie DBTK)^[6].

Jesienią 1974 powstała również Dyrekcja Budowy Metra z siedzibą przy ul. Gdańskiej 27/31. Była to jednostka inwestorska i przygotowująca przyszłą eksploatację metra, która opracowała założenia techniczno-ekonomiczne dla I linii metra. 1 lipca 1980 organ został przejęty przez DBTK jako wyodrębniona komórka organizacyjna^[6].

Generalna Dyrekcja Budowy Metra (1983–1995)[edytuj | edytuj kod]

Po wybudowaniu Trasy Toruńskiej większość pracowników DBTK trafiła do Generalnej Dyrekcji Budowy Metra (w skrócie GDBM)^[5]. 10 lutego 1983 została ona utworzona zarządzeniem nr 7 prezydenta Warszawy^[7], a 15 lutego^[6] rozpoczęła działalność jako inwestor i generalny realizator rozpoczętej 15 kwietnia budowy I linii warszawskiego metra^[8]. Jej siedziba mieściła się przy ul. Marszałkowskiej 77/79^[6].

W 1989 prezydent Warszawy powierzył GDBM rolę eksploatatora w pierwszym okresie po uruchomieniu metra^[9]. W związku ze zmianami politycznymi i gospodarczymi kraju zmianie uległ również zakres działania i forma organizacyjno-prawna GDBM. 25 lutego 1992 Zarząd Związku Dzielnic-Gmin Warszawy podjął uchwałę nr 157/92, na mocy której przedsiębiorstwo stało się jednostką organizacyjną tego związku nieposiadającą osobowości prawnej^[10].

7 kwietnia 1995 uruchomiono pierwszy odcinek warszawskiego metra^[8].

Autorem loga przedsiębiorstwa (litera „M”) jest Witold Popiel^[11].

Metro Warszawskie (po 1995)[edytuj | edytuj kod]

1 sierpnia 1995 utworzono zakład budżetowy m.st. Warszawy o nazwie Metro Warszawskie^[6], który był spadkobiercą GDBM^[12]. 30 grudnia 2002 zastępca prezydenta Warszawy Sławomir Skrzypek z upoważnienia prezydenta miasta wydał zarządzenie, na mocy którego 1 stycznia 2003 przedsiębiorstwo przekształcono w spółkę z o.o.^[13] W 2003 przewoźnik przeniósł również swoją siedzibę na ul. Wilczy Dół 5^[14][6].

Działalność[edytuj | edytuj kod]

Misją przedsiębiorstwa jest realizacja przewozów warszawskim metrem. Spółka wykorzystuje i odpowiada za utrzymanie udostępnionej przez miasto infrastruktury metra, na którą składają się stacje i tunele. Przedsiębiorstwo jest związane umową handlową z ZTM Warszawa, od którego za działalność eksploatacyjną otrzymuje wynagrodzenie obliczane na podstawie ustalonej stawki za wozokilometr^[15].

Dodatkowym źródłem utrzymania spółki jest działalność handlowa oraz inwestycyjna. Przedsiębiorstwo otrzymuje wynagrodzenie z tytułu zastępstwa inwestycyjnego oraz nadzór nad pracami budowlanymi przy rozbudowie sieci metra, które jest ustaloną częścią podpisywanych kontraktów^[15].

Tabor[edytuj | edytuj kod]

Pociągi pasażerskie[edytuj | edytuj kod]

Pojazd	Producent	Lata produkcji	Liczba wagonów	Liczba pociągów	Źródło danych
81-717.3/714.3 81-572/573 81-572.1/573.1	Mietrowagonmasz, Mytiszczi Wagonmasz, Petersburg	1989, 1994, 1997, 2007	90	15	[16][17]
81-572.2/573.2	Wagonmasz, Petersburg	2008–2009	42	7	[16][18]
Metropolis 98B	Alstom, Barcelona Alstom Konstal, Chorzów	2000–2002, 2004–2005	108	18	[16][19]
Inspiro	Siemens, Wiedeń montaż: Newag, Nowy Sącz	2013–2014	210	35	[16][20][12]
Škoda Varsovia	Škoda Transportation, Pilzno	od 2021	222*	37*	[21]
Razem			672**	112**

* rozmiar zamówienia, dostawy rozpoczęte w roku 2021

** wliczając pełny rozmiar zamówienia pociągów Škoda Varsovia, obecnie w realizacji

• 
  81-717.3/714.3
• 
  81-572/573
• 
  81-572.2/573.2
• 
  Metropolis 98B
• 
  Inspiro
• 
  Varsovia

Pojazdy pomocnicze[edytuj | edytuj kod]

• 
  418D
• 
  LM-400.00

Finanse i wyniki przewozowe[edytuj | edytuj kod]

Kapitał zakładowy spółki w dniu jej powołania 1 stycznia 2003 wynosił 210 mln zł^[13], natomiast od 22 sierpnia 2012 jego wartość to 328 917 500,00 zł^[23]. Właścicielem 100% udziałów przedsiębiorstwa jest Miasto Stołeczne Warszawa^[3].

Zysk netto przedsiębiorstwa w 2004 wyniósł nieco ponad 4 mln zł^[24]. Do 2006 malał on, a w 2007 ponownie osiągnął wartość sprzed 3 lat^[25][26][27]. W 2008 spółka odnotowała zysk wynoszący niespełna 14 mln zł^[28], w następnym roku 5 mln zł^[29], a w 2010 trzykrotność zysku z 2009^[30]. W 2011 Metro Warszawskie zarobiło 5,4 mln zł^[31], a rok później 9,4 mln zł^[32]. W 2013 odnotowano rekordowy zysk wynoszący 70,9 mln zł^[33], w 2014 wartość ta wyniosła nieco ponad 45 mln zł^[16], w 2015 5,3 mln zł^[34], w 2016 9,7nbsp;mln zł^[35], w 2017 25,4 mln zł^[36].

W 1995 warszawskie metro przewiozło 20 mln pasażerów. Od pierwszego roku eksploatacji do 2011 roczna liczba pasażerów z roku na rok rosła. W 2012 nastąpił niewielki spadek przewozów względem 2011, a w 2013 ponownie wzrost wynoszący 5,8% względem roku poprzedniego. Przewozy Metra Warszawskiego wynosiły w ostatnich latach 170 mln pasażerów rocznie i około 680 tys. dziennie w 2015^[34], w 2016 183,7 miliona pasażerów rocznie^[35].

Liczba wozokilometrów w 2002 wyniosła 11,2 mln i przez kolejnych 8 lat rosła^{[24][25][26][27][28][29][30]}. W 2010 zanotowano jej rekordową wówczas wartość wynoszącą 25,99 mln i od tamtego momentu malała do 2013^{[30][31][32][33]}, by w kolejnych latach ponownie wzrastać^[16][34][35].

Zatrudnienie[edytuj | edytuj kod]

Zatrudnienie na koniec 2003 wynosiło 1128 osób^[24]. Następnie z roku na rok wzrastało i w 2009 osiągnęło wartość 1634^{[25][26][27][28][29]}, po czym w 2010 i 2011 utrzymywało się na zbliżonym poziomie^[30][31]. Przez kolejne lata liczba zatrudnionych w Metrze Warszawskim ponownie wzrastała i na koniec 2015 wynosiła 2265^{[32][33][16][34]}, w 2016 – 2353^[35].

Dyrektorzy i prezesi[edytuj | edytuj kod]

Pierwszym dyrektorem Generalnej Dyrekcji Budowy Metra był Jerzy Brzostek. W 1991 zastąpił go Bohdan Zuń, który pełnił tę funkcję do przekształcenia GDBM w Metro Warszawskie, a następnie przez cały okres funkcjonowania Metra Warszawskiego jako zakład budżetowy^[6]. 1 stycznia 2003 Bohdan Zuń zgodnie z zarządzeniem prezydenta Warszawy objął stanowisko prezesa zarządu spółki^[13], z którego został zwolniony 3 stycznia^[37]. Jego następcą był Krzysztof Celiński stojący na czele przedsiębiorstwa do połowy grudnia 2005. Od 25 stycznia 2006 prezesem Metra Warszawskiego jest Jerzy Lejk^[6].

Inne informacje[edytuj | edytuj kod]

W październiku 2018 na stacji Centrum doszło do awarii schodów ruchomych, w wyniku czego ranne zostały cztery osoby^[38]. Badający przyczyny wypadku Transportowy Dozór Techniczny orzekł, że przyczynami awarii było m.in. chodzenie pasażerów po schodach, na co zezwalała prowadzona przez spółkę kampania „Trzymaj się prawej strony”^[39].

Nagrody i wyróżnienia[edytuj | edytuj kod]

2004

• wyróżnienie dla geodetów metra przyznane przez Stowarzyszenie Geodetów Polskich^[24]
• tytuł Lidera Świata Energii w kategorii Odbiorca energii roku w II edycji konkursu miesięcznika Świat Energii^[24]

2008

• tytuł Solidnego Pracodawcy Mazowsza 2008 w konkursie Solidny Pracodawca Roku organizowanym przez Grupę Media Partner^[40]
• nagrody główne w kategoriach Najlepsza stacja dla stacji Plac Wilsona oraz Najlepszy maszynista dla Roberta Jaryczewskiego w międzynarodowym konkursie Metro Awards 2008^[41]
• tytuł Gazela Biznesu 2008 podczas gali zorganizowanej przez wydawcę Pulsu Biznesu^[42]
• nagroda w kategorii Najdynamiczniejsza firma województwa mazowieckiego w III edycji konkursu Gepardy Biznesu^[43]

2009

• nagrody główne w kategoriach Najlepszy program utrzymania i Nagroda specjalna za zaangażowanie na rzecz ochrony środowiska w międzynarodowym konkursie Metro Awards 2009^[44]
• tytuł Perła Polskiej Gospodarki 2009 za konsekwentną realizację polityki i strategii przedsiębiorstwa oraz pozycję lidera wśród najbardziej dynamicznych i najbardziej efektywnych przedsiębiorstw w Polsce w VII edycji rankingu polskich przedsiębiorstw organizowanym przez redakcję magazynu Polish Market oraz Instytut Nauk Ekonomicznych Polskiej Akademii Nauk^[45]
• tytuł Gazela Biznesu 2009 podczas gali zorganizowanej przez wydawcę Pulsu Biznesu^[46]

2010

• wyróżnienie w kategorii Przewoźnik za wysokim poziom świadczonych usług gwarantujący komfort, bezpieczeństwo i punktualność przewozów oraz za inwestycje w nowoczesny tabor do obsługi przewozów pasażerskich w ogólnopolskim konkursie Lider Transportu Szynowego 2010 organizowanym przez redakcję czasopisma Transport i Komunikacja przy współpracy Forum Transportu Szynowego oraz Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Komunikacji RP o/Radom^[47]
• tytuł Perła Polskiej Gospodarki 2010 za konsekwentną realizację polityki i strategii przedsiębiorstwa oraz pozycję lidera wśród najbardziej dynamicznych i najbardziej efektywnych przedsiębiorstw w Polsce w VII edycji rankingu polskich przedsiębiorstw organizowanym przez redakcję magazynu Polish Market oraz Instytut Nauk Ekonomicznych Polskiej Akademii Nauk^[48]
• tytuł Gazela Biznesu 2010 podczas gali zorganizowanej przez wydawcę Pulsu Biznesu^[49]

2011

• nagroda główna w kategorii Najlepiej udoskonalane metro w międzynarodowym konkursie Metro Awards 2011^[50]
• tytuł laureata w konkursie Najwyższa Jakość Quality International 2011 w kategorii QI Services – usługi najwyższej jakości^[51]
• tytuł Perła Polskiej Gospodarki 2011 za konsekwentną realizację polityki i strategii przedsiębiorstwa oraz pozycję lidera wśród najbardziej dynamicznych i najbardziej efektywnych przedsiębiorstw w Polsce w IX edycji rankingu polskich przedsiębiorstw organizowanym przez redakcję magazynu Polish Market oraz Instytut Nauk Ekonomicznych Polskiej Akademii Nauk^[52]
• wyróżnienie za dostosowanie stacji warszawskiego metra dla osób niewidzących i niedowidzących przyznane przez kapitułę Medalu Przyjaciół Integracji podczas Wielkiej Gali Integracji 2011^[53]

2012

• tytuł Perła Polskiej Gospodarki 2012 za konsekwentną realizację polityki i strategii przedsiębiorstwa oraz pozycję lidera wśród najbardziej dynamicznych i najbardziej efektywnych przedsiębiorstw w Polsce w X edycji rankingu polskich przedsiębiorstw organizowanym przez redakcję magazynu Polish Market oraz Instytut Nauk Ekonomicznych Polskiej Akademii Nauk^[54]
• nagrody główne w kategoriach Najlepsza inicjatywa proekologiczna i Najlepszy nowy projekt metra za projekt budowy centralnego odcinka II linii metra wraz z zakupem taboru w międzynarodowym konkursie Metro Awards 2012^[55]

2013

• tytuł Perła Polskiej Gospodarki 2013 za konsekwentną realizację polityki i strategii przedsiębiorstwa oraz pozycję lidera wśród najbardziej dynamicznych i najbardziej efektywnych przedsiębiorstw w Polsce w XI edycji rankingu polskich przedsiębiorstw organizowanym przez redakcję magazynu Polish Market oraz Instytut Nauk Ekonomicznych Polskiej Akademii Nauk^[56]
• tytuł laureata oraz Złote Godło w konkursie Najwyższa Jakość Quality International 2013 w kategorii QI Services – usługi najwyższej jakości – usługi przewozowe^[57]

2014

• tytuł laureata oraz Srebrne Godło w konkursie Najwyższa Jakość Quality International 2014 w kategorii QI Services – usługi najwyższej jakości – usługi przewozowe^[58]
• certyfikat Tu jest OK przyznany przez Fundację Aktywizacji Zawodowej Osób Niepełnosprawnych za stacje metra w pełni dostosowane i przyjazne osobom niepełnosprawnym^[59]

2015

• tytuł laureata w konkursie Diamenty Polskiej Infrastruktury w kategorii Inwestycja Roku za realizację centralnego odcinka II linii metra^[60]

2016

• wyróżnienie w rankingu Diamenty Forbesa 2016 w kategorii firm o przychodach powyżej 250 mln zł w województwie mazowieckim^[61]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]