Marzęcino – Wikipedia, wolna encyklopedia

Marzęcino
wieś
Ilustracja
Kościół pw. Niepokalanego Poczęcia NMP
Państwo

 Polska

Województwo

 pomorskie

Powiat

nowodworski

Gmina

Nowy Dwór Gdański

Wysokość

–2,07 m n.p.m.

Liczba ludności (2022)

597[2]

Strefa numeracyjna

55

Kod pocztowy

82-100[3]

Tablice rejestracyjne

GND

SIMC

0153235

Położenie na mapie gminy Nowy Dwór Gdański
Mapa konturowa gminy Nowy Dwór Gdański, u góry po prawej znajduje się punkt z opisem „Marzęcino”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, u góry znajduje się punkt z opisem „Marzęcino”
Położenie na mapie województwa pomorskiego
Mapa konturowa województwa pomorskiego, po prawej znajduje się punkt z opisem „Marzęcino”
Położenie na mapie powiatu nowodworskiego
Mapa konturowa powiatu nowodworskiego, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Marzęcino”
Ziemia54°14′08″N 19°14′05″E/54,235556 19,234722[1]

Marzęcino (niem. Jungfer[4]) – wieś w Polsce położona w województwie pomorskim, w powiecie nowodworskim, w gminie Nowy Dwór Gdański nad Kanałem Panieńskim. Wieś jest siedzibą sołectwa Marzęcino, w którego skład wchodzą również miejscowości Osłonka i Swaryszewo.

Marzęcino to dawna osada rybacka nad Kanałem Panieńskim, a dzisiaj jest to wieś o charakterze rolniczym. Miejscowość posiada jeden z ciekawszych układów urbanistycznych na Żuławach Wiślanych w postaci potrójnej, jednostronnie zabudowanej ulicówki (droga, woda, droga). Fronty domów zwrócone są w kierunku kanału.

Wieś okręgu rybackiego Elbląga w XVII i XVIII wieku[5]. W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Marzęcino. W latach 1973–1976 miejscowość była siedzibą gminy Marzęcino. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa elbląskiego, wcześniej – w latach 1945–75 – do województwa gdańskiego.

Zabytki i atrakcje turystyczne[edytuj | edytuj kod]

Według rejestru zabytków NID[6] na listę zabytków wpisany jest kościół ewangelicki, obecnie rzymskokatolicki parafialny pw. Niepokalanego Poczęcia NMP, I poł. XIX, nr rej.: A-796 z 21.12.1973.

Kościół jest budynkiem o konstrukcji ryglowej (tzw. mur pruski).

We wsi zachowała się zabudowa przedwojenna (drewniane budynki z charakterystycznymi dla Żuław zdobieniami wykończeniowymi).

Na obrzeżach wsi znajdują się ruiny śluzy z 1884 roku wraz z wrotami przeciwpowodziowymi, które chroniły Kanał Panieński przed naporem wody z Zalewu Wiślanego.

Historia[edytuj | edytuj kod]

W okresie międzywojennym Marzęcino nazywało się Jungfer, było wsią gminną i wchodziło w skład Wolnego Miasta Gdańska. Po 1945 roku nazwa Jungfer została zmieniona na Panna, a obecna nazwa obowiązuje od 1948 roku.

Gmina Marzęcino[edytuj | edytuj kod]

Marzęcino było gminą aż do reformy administracyjnej w 1975 roku, kiedy to zostało przyłączone do gminy Nowy Dwór Gdański. W skład gminy wchodziły następujące miejscowości: Chełmek, Gozdawa, Kępiny Małe, Kępki, Nowinki, Orliniec, Osłonka, Piotrowo, Powalina, Solnica, Starocin, Stobiec, Stobna, Wężowiec, Żelichowo.

Przyroda[edytuj | edytuj kod]

Ruiny śluzy z 1884 r.

Okolice wsi poprzecinane są wieloma kanałami, wałami, rowami, przy których rosną wierzby (drzewo charakterystyczne dla Żuław).

Przez Marzęcino wiedzie szlak rowerowy R-64 (Kamienica Elbląska – Rubno – NowakowoKępiny WielkieKępiny Małe – Marzęcino – TujskSztutowoStutthofStegnaNowy Dwór Gdański – Marzęcino – Kępiny – Nowakowo – Kamienica Elbląska).

W roku 2013 pojawiły się w mediach informacje, że w Marzęcinie znajduje się punkt położony 2,07 m p.p.m.[7], czyli niżej niż uznawany dotąd oficjalnie najniżej położony w Polsce punkt (1,8 m p.p.m.) w Raczkach Elbląskich. Wyniki przeprowadzonych pomiarów zostały potwierdzone przez Główny Urząd Geodezji i Kartografii[8]. Opublikowany w lipcu 2022 roku „Mały Rocznik Statystyczny Polski 2022”[9] wskazuje, że największa depresja znajduje się właśnie w Marzęcinie, a jej wysokość to 2,2 m p.p.m.[10]. W lipcu 2023 roku w tym miejscu posadowiony został punkt osnowy geodezyjnej i postawiona wieża triangulacyjna[11].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 78242
  2. NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-06].
  3. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 777 [zarchiwizowane 2022-10-26].
  4. Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 12 listopada 1946 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości (M.P. z 1946 r. nr 142, poz. 262)
  5. Andrzej Piątkowski, Posiadłości ziemskie miasta Elbląga w XVII-XVIII wieku, 1972, s. 144.
  6. Rejestr zabytków nieruchomych – województwo pomorskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023, s. 69 [dostęp 2020-12-31].
  7. Elbląska depresja jeszcze większa, Radio Gdańsk 19.03.2013
  8. Tomasz Chudzyński "Żuławska depresja powinna być atrakcją turystyczną", Dziennik Bałtycki 3 listopada 2014
  9. GUS, Mały Rocznik Statystyczny Polski 2022 [online], stat.gov.pl [dostęp 2023-07-27] (pol.).
  10. JK, Nowy najniższy punkt Polski oficjalnie potwierdzony [online], geoforum.pl [dostęp 2023-07-27] (pol.).
  11. DC, W najniższym punkcie Polski stanęła wieża triangulacyjna [online], geoforum.pl [dostęp 2023-07-27] (pol.).