Mars 5 – Wikipedia, wolna encyklopedia

Mars 5
Inne nazwy	M-73 No.53S
Zaangażowani	ZSRR
Indeks COSPAR	1973-049A
Rakieta nośna	Proton K/D
Miejsce startu	Bajkonur, Kazachska SRR
Cel misji	Mars
	Orbita (docelowa, początkowa)
Okrążane ciało niebieskie	Mars
Perycentrum	1755 km
Apocentrum	32 555 km
Okres obiegu	24,88 h
Nachylenie	35,33°
Mimośród	0,7493
	Czas trwania
Początek misji	25 lipca 1973 (18:55:48 UTC)
Koniec misji	28 lutego 1974
	Wymiary
Masa całkowita	3440 kg

Mars 5 (ros. Марс 5) – radziecka sonda kosmiczna wysłana w ramach programu Mars cztery dni po sondzie Mars 4 z podobnym zadaniem. Należała do typu M-73, podobnie jak trzy inne wystrzelone w 1973 roku sondy: Mars 4, Mars 6 i Mars 7.

Misja[edytuj | edytuj kod]

Wystrzelona 25 lipca 1973 roku sonda o masie 3440 kg w dniu 12 lutego 1974 roku została wprowadzona na orbitę okołomarsjańską o perycentrum 1760 km, a apocentrum 32 500 km. Nachylenie względem marsjańskiego równika wynosiło 35°. Jeden obieg dookoła Marsa dokonywała w ciągu 24 godzin i 53 minut, czyli w czasie niewiele dłuższym od doby marsjańskiej. W związku z tym sonda przesuwała się po tamtejszym „nieboskłonie” bardzo wolno, zaledwie o 3 stopnie na dobę. Badaniami objęto więc niewielki obszar Marsa. Obszar ten zaczynał się od pustyni Memnonia, ciągnął przez cieśninę Bosphorus, rejon Mare Erythaeum i Margaritifer Sinus, a kończył w okolicy Arabii.

Wkrótce po wejściu sondy na orbitę okołomarsjańską wykryto powolną dekompresję przedziału, w którym znajdowały się instrumenty naukowe, spowodowaną prawdopodobnie uderzeniem mikrometeoroidu. Z przeprowadzonych obliczeń wynikało, że przy takim tempie ucieczki powietrza sonda będzie działać przez około trzy tygodnie. W związku z tym program badań naukowych przyspieszono^[2].

Aparatura sondy przeprowadziła badania składu atmosfery, pola magnetycznego, pola grawitacyjnego, promieniowania cieplnego oraz przekazała zdjęcia przy użyciu 2 kamer wyposażonych w filtry umożliwiające uzyskanie barwnych obrazów. Zdolność rozdzielcza wynosiła 100 m z odległości 2000 km. Za pomocą sondy otrzymano dane o temperaturze powierzchni Marsa. Maksymalna temperatura zmierzona w rejonie Claritas o godzinie 11:30 czasu miejscowego, wynosiła –1°C. Podczas zachodu Słońca obniżyła się do –43°C, a o godzinie 21 spadła do –73°C. Nie stwierdzono zależności między temperaturą a rzeźbą terenu (bardzo urozmaiconą w badanej okolicy)^[3].

Jednym z zadań Marsa 5 było uzyskanie szczegółowych obrazów obszarów, na których miały osiąść lądowniki kolejnych próbników.

Ostatni kontakt z sondą nawiązano 28 lutego 1974, ciśnienie powietrza wewnątrz sondy spadło wtedy poniżej poziomu roboczego^[2].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Mars 5. [w:] NSSDC Master Catalog [on-line]. NASA. [dostęp 2013-09-23]. (ang.).
↑ ^a ^b Asif A. Siddiqi: Deep Space Chronicle: A Chronology of Deep Space and Planetary Probes 1958-2000. [w:] Monographs in Aerospace History, No. 24 [on-line]. NASA History Office, 2002. s. 104. [dostęp 2013-09-23]. (ang.).
↑ Stanisław Brzostkiewicz: Czerwona planeta. Warszawa: Nasza Księgarnia, 1976, s. 122-123.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Olgierd Wołczek, Loty międzyplanetarne, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1980, wyd. 2, s. 288-289, ISBN 83-01-01083-5

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Ted Stryk - fotografie z misji Mars 4 i 5 (ang.)

[nssdc-1] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Mars 5. [w:] NSSDC Master Catalog [on-line]. NASA. [dostęp 2013-09-23]. (ang.).

[chronicle-2] Asif A. Siddiqi: Deep Space Chronicle: A Chronology of Deep Space and Planetary Probes 1958-2000. [w:] Monographs in Aerospace History, No. 24 [on-line]. NASA History Office, 2002. s. 104. [dostęp 2013-09-23]. (ang.).

[brzostkiewicz-3] Stanisław Brzostkiewicz: Czerwona planeta. Warszawa: Nasza Księgarnia, 1976, s. 122-123.

[awaria-4] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m sonda nie przesłała danych lub uległa awarii w drodze do Marsa

[1]

[2]

[3]

[A]