Markiza de Montehermoso (obraz Francisca Goi) – Wikipedia, wolna encyklopedia

Markiza de Montehermoso
Ilustracja
Autor

Francisco Goya

Data powstania

ok. 1810

Medium

olej na płótnie

Wymiary

170 × 103 cm

Miejsce przechowywania
Lokalizacja

Kolekcja prywatna

Markiza de Montehermoso – obraz olejny hiszpańskiego malarza Francisca Goi znajduje się w prywatnej kolekcji. Przedstawia około dziesięcioletnią dziewczynkę z arystokratycznej rodziny, Maríę Amalię de Aguirre y Acedo.

Okoliczności powstania[edytuj | edytuj kod]

María Amalia de Aguirre y Acedo księżna de Castro Terreño, hrabina de Echauz y del Vado i markiza de Montehermoso (1801–1876) pochodziła z Vitorii. Jej rodzice – markiz de Montehermoso i hrabina del Vado y de Echauz byli ludźmi Oświecenia, w czasie inwazji napoleońskiej sprzyjali Francuzom. W 1808 zasiadający na hiszpańskim tronie Józef Bonaparte był gościem w ich domu w Vitorii, gdzie miał rozpocząć kilkuletni romans z matką Marii Amalii. W 1811 w Paryżu zmarł jej ojciec, a matka wyjechała z Hiszpanii w 1813 razem z Józefem Bonapartem, gdy po klęsce Francuzów w bitwie pod Vitorią został zmuszony opuścić kraj. Kiedy do Hiszpanii powrócił Ferdynand VII Burbon, rozpoczął się okres czystek i prześladowań kolaborantów. Matka Marii Amalii nie mogła wrócić do Hiszpanii, odebrano jej także prawa rodzicielskie do nieletniej córki (patria potestas). W 1817 Marię Amalię wydano za mąż za hrabiego de Ezpeletę, arystokratę z obozu monarchistów i zwolennika Ferdynanda VII, jako rodzaj zemsty wobec liberalnych i profrancuskich rodziców[1].

Nie są znane okoliczności powstania portretu, jest datowany na ok. 1810 na podstawie szacowanego wieku dziewczynki. Markiz de Montehermoso cenił Goyę, w 1801 złożył u niego zamówienie na obraz alegoryczny, które jednak nie doszło do skutku. Prawdopodobnie przy innej okazji zamówił obraz córki[1].

W hiszpańskim malarstwie epoki rzadko wykonywano portrety dziecięce. Ponadto obowiązywały sztywne konwencje – dzieci przedstawiano niczym pozbawione emocji lalki oraz pomniejszone wersje dorosłych[2]. Ten gatunek zaczął się rozwijać w okresie Oświecenia, kiedy zauważono w dziecku własną indywidualność[3]. Goya był ważnym eksponentem portretu dziecięcego, przedstawiał dzieci w bardziej naturalny sposób[4].

Opis obrazu[edytuj | edytuj kod]

Przedstawiona na obrazie María Amalia ma około dziesięciu lat. Została przedstawiona w całej postaci, w pozycji stojącej i w centrum kompozycji. Ma na sobie sięgającą do kostek, półprzezroczystą białą sukienkę z gazy z wysokim stanem, według obowiązującej wśród dorosłych arystokratek mody. Delikatnie trzyma rąbek sukni w lewej ręce, a w prawej bukiet lilii, symbol czystości i dziewictwa. Nosi baletki, co sugeruje, że uczy się poruszać z gracją[3]. Jej włosy są zebrane z tyłu w prosty sposób, odsłaniając różową twarz, na której rysuje się nuta melancholii. Tło nie jest tu neutralne, jak w większości portretów Goi. Widać krzewy w zielonkawych odcieniach, przechodzących od najciemniejszego do najjaśniejszego, wzmagające harmonię i świetlistość kompozycji[5]. Pociągnięcia pędzlem są szybkie i precyzyjne, paleta barw ograniczona do cienistych zieleni i świetlistej bieli[1].

Jest to portret dziecka u progu dojrzewania, podkreślający pozycję, którą dziewczynka w przyszłości zajmie w społeczeństwie jako dama i arystokratka[3]. Zdaniem Manueli Meny portret Marii Amalii jest pierwszym dziełem, w którym dostrzega się zmianę stylu Goi w kierunku preromantyzmu[5].

Proweniencja[edytuj | edytuj kod]

Obraz należał do różnych kolekcji prywatnych: M. M. Boussod y Valadon w Paryżu; M. Heilbuth W Berlinie; markizy de Ganay w Paryżu w latach 1909–1922; Galerie Georges Petit; M. Bemberg w Paryżu do 2001, obecnie również znajduje się w kolekcji prywatnej[1].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b c d Goya en tiempos de guerra. Manuela Mena (red.). Madrid: Museo del Prado, 2008, s. 260–261, kat. 69. ISBN 978-84-95241-55-9.
  2. ↑ John F. Moffitt. Goya’s emblematic portrait of Don Manuel María Osorio de Moscoso y Álvarez de Toledo. „Journal of Art History”. 56 (4), s. 145–146, 1987. 
  3. ↑ a b c Manuela Mena, Martin Schwander, Wolfram Pichler, Andreas Beyer, Gudrun Maurer: Goya. Madrid: Fondation Beyeler, Ediciones El Viso, 2020, s. 194, 196, 199. ISBN 978-84-12-15506-8.
  4. ↑ Jeannine Baticle: Francisco de Goya. ABC, 2004, s. 109. ISBN 978-3473-510-24-5.
  5. ↑ a b María Amalia de Aguirre y Acedo, marquesa de Montehermoso. Fundación Goya en Aragón. [dostęp 2021-12-04]. (hiszp. • ang.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Markiza_de_Montehermoso_(obraz_Francisca_Goi)&oldid=65586441”