Maria von Linden – Wikipedia, wolna encyklopedia

Maria von Linden
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

18 lipca 1869
Zamek Burgberg, Badenia-Wirtembergia, Niemcy

Data i miejsce śmierci

25 sierpnia 1936
Schaan, Liechtenstein

Zawód, zajęcie

zoolog

Tytuł naukowy

profesor

Alma Mater

Uniwersytet w Tybindze

Maria von Linden (ur. 18 lipca 1869 na zamku Burgberg, powiat Heidenheim, zm. 25 sierpnia 1936 w Schaan w Liechtensteinie) – niemiecka zoolog, pierwsza kobieta studiująca na uniwersytecie w Tybindze i pierwsza kobieta w Niemczech, której nadano tytuł naukowy profesora (1910).

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Grób w Schaan, który von Linden dzieli ze swoją wieloletnią przyjaciółką Gabriele von Wartensleben

Maria von Linden pochodziła z rodziny szlacheckiej, urodziła się 18 lipca 1869 roku w rodzinnym zamku Burgberg[1]. Pierwsze nauki pobierała prywatnie w domu, później uczęszczała do szkoły dla dziewcząt w Karlsruhe (1883–1887)[1]. Po powrocie do domu dokonała pierwszego odkrycia mineralogicznego i napisała artykuł na temat osadów kredowych w rzece Hürbe, który został odczytany na spotkaniu stowarzyszenia geologicznego w Karlsruhe przez mężczyznę[2].

W XIX wieku kobiety nie mogły kształcić się w uczelniach wyższych ani w Badenii, ani w Wirtembergii[3]. W 1888 roku w sprawie jej dalszej edukacji interweniował w ministerstwie edukacji wuj Joseph von Linden (1804–1895), sprawujący funkcję ministra spraw wewnętrznych w rządzie Wirtembergii[2]. Von Linden miała otrzymać miejsce na studiach na uniwersytecie w Tybindze. Wymagany egzamin maturalny zdała eksternistycznie w gimnazjum chłopięcym w Stuttgarcie w 1891 roku, a wiosną następnego roku wystąpiła do uczelni o zezwolenie na naukę, a senat uniwersytetu przychylił się do jej prośby[2].

W 1893 roku von Linden rozpoczęła studia w zakresie matematyki, chemii, zoologii i fizjologii[2]. Po śmierci ojca w 1894 roku, by ukończyć naukę, otrzymała stypendium naukowe ufundowane przez niemiecki ruch feministyczny (Allgemeiner Deutscher Frauenverein), którego przywódczyni Mathilde Weber (1829–1901) wspierała starania von Linden w uzyskaniu wyższego wykształcenia[2]. W 1896 roku obroniła doktorat Die Entwicklung der Zeichnung und der Skulptur der Gehäuseschnecken des Meeres, a jej promotorem był Theodor Eimer[2]. Von Linden została na uczelni i pracowała jako asystentka Eimera do jego śmierci w 1898 roku[2]. W 1899 roku została asystentką Huberta Ludwiga (1852–1913) w Instytucie Higieny na uniwersytecie w Bonn[3], a w 1908 roku objęła kierownictwo nowo powstałego Instytutu Parazytologii[2]. Ministerstwo edukacji nie wydało jej jednak zezwolenia na prowadzenie działalności pedagogicznej i nie mogła nauczać studentów[2]. W 1910 roku uzyskała jako pierwsza kobieta w Niemczech tytuł naukowy profesora, jednakże bez prawa do prowadzenia zajęć dydaktycznych[2]. Jej wynagrodzenie było dużo niższe niż pensje innych profesorów i dopiero w 1920 roku otrzymała podwyżkę, która pozwoliła jej na samodzielne utrzymanie[3].

Odkryła antyseptyczne właściwości miedzi, jej odkrycie zostało opatentowane i wykorzystane przy produkcji sterylnych bandaży oraz opatrunków[2]. Jej zainteresowania naukowe skupiły się na chorobach płuc. Do leczenia gruźlicy chciała stosować miedź[2].

Po przejęciu władzy w Niemczech przez narodowych socjalistów musiała odejść z uczelni[2] – została odesłana na wcześniejszą emeryturę[3]. Von Linden była przeciwna ideologii narodowosocjalistycznej i zaangażowała się w pomoc przy wyjeździe do Norwegii rodziny fizyka żydowskiego pochodzenia Heinricha Hertza (1857–1894), u której mieszkała w Bonn[3].

Z powodu problemów finansowych sprzedała rodzinny zamek i przeniosła się do Liechtensteinu, gdzie zmarła na zapalenie płuc w 1936 roku[2].

Publikacje[edytuj | edytuj kod]

  • Die Entwicklung der Zeichnung und der Skulptur der Gehäuseschnecken des Meeres, Zeitschrift für wissenschaftliche Zoologie 61 (1895–1896), s. 261–317[2]
  • Die entwicklungshemmende Wirkung von Kupfersalzen auf Krankheit erregende Bakterien, [w:] Medizinischhygienische Bakteriologie, Virusforschung und Parasitilogie, Teil 1, Zentralbatt für Bakteriologie, Parasitenkunde, Infektionskrankheiten und Hygienie, 1920–1921[2]
  • Die Farben der Schmetterlinge und ihre Ursachen, [w:] Leopoldina. Mitteilungen der Deutschen Akademie der Naturforscher Leopoldina 38 (1902), s. 124–133[3]

Upamiętnienie[edytuj | edytuj kod]

  • W 1999 roku imieniem Marii von Linden nazwano gimnazjum w Calw-Stammheim[3].
  • W 2006 roku na uniwersytecie w Bonn stworzono program wsparcia kobiet im. Marii von Linden[3].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b Marilyn Ogilvie, Joy Harvey: The Biographical Dictionary of Women in Science: Pioneering Lives From Ancient Times to the Mid-20th Century. Routledge, 2003, s. 791. ISBN 978-1-135-96343-9. [dostęp 2015-12-12].
  2. a b c d e f g h i j k l m n o p Marilyn Ogilvie, Joy Harvey: The Biographical Dictionary of Women in Science: Pioneering Lives From Ancient Times to the Mid-20th Century. Routledge, 2003, s. 792. ISBN 978-1-135-96343-9. [dostęp 2015-12-12].
  3. a b c d e f g h Christian George: Maria von Linden (1869-1936), Zoologin, erste Professorin der Universität Bonn. [w:] Landschaftsverband Rheinland [on-line]. 2011-12-19.12. [dostęp 2015-12-12]. (niem.).