Ludwik Widerszal – Wikipedia, wolna encyklopedia

Ludwik Widerszal
Krysiński, Pisarczyk
Ilustracja
Imię i nazwisko urodzenia

Ludwik Nikodem Widerszal

Data i miejsce urodzenia

24 kwietnia 1909
Warszawa

Data i miejsce śmierci

13 czerwca 1944
Warszawa

Przyczyna śmierci

zamordowany

Miejsce spoczynku

cmentarz Powązkowski w Warszawie (kw. 235–V–1)

Zawód, zajęcie

historyk, archiwista

Miejsce zamieszkania

Warszawa

Narodowość

polska

Tytuł naukowy

doktor habilitowany

Alma Mater

Uniwersytet Warszawski

Rodzice

Stanisław Adam Widerszal i Eugenia z Krakowskich (1979–1969)

Małżeństwo

Elżbieta z Lutostańskich (1907–1995)

Dzieci

dwie córki

Krewni i powinowaci

Maciej Janowski (wnuk)

Odznaczenia
Srebrny Krzyż Zasługi z Mieczami
Grób Ludwika Widerszala na warszawskim cmentarzu Powązkowskim

Ludwik Nikodem Widerszal ps. „Krysiński”, „Pisarczyk” (ur. 24 kwietnia 1909 w Warszawie[1], zm. 13 czerwca 1944 w Warszawie) – polski historyk i archiwista, znawca dziejów Bałkanów i Kaukazu, członek Wydziału Informacji Biura Informacji i Propagandy Komendy Głównej Związku Walki Zbrojnej i Armii Krajowej.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Urodził się w inteligenckiej rodzinie żydowskiej Adama Stanisława - pracownika bankowego oraz Reginy Eugenii z Krakowskich[1]. W latach 1919–1921 uczęszczał do Państwowego Gimnazjum im. Tadeusza Czackiego, później do Państwowego Gimnazjum im. Adama Mickiewicza w Warszawie, w którym w 1925 uzyskał świadectwo maturalne. Po śmierci ojca zarabiał na życie udzielaniem lekcji. W 1926 rozpoczął studia historyczne na Uniwersytecie Warszawskim (m.in. pod kierunkiem Marcelego Handelsmana). W 1930 obronił pracę magisterską pod tytułem Tradycje napoleońskie we Francji i w Polsce przed rokiem 1848. Od 1928 pracował w Instytucie Historycznym UW jako asystent-wolontariusz, a po 1932 młodszy asystent. W 1930 uzyskał stopień doktora za pracę Sprawy kaukaskie w polityce europejskiej w latach 1831–1864 (opublikowana w 1934). W 1933 był współorganizatorem VII Międzynarodowego Kongresu Historycznego w Warszawie, na którym przedstawił referat poświęcony polityce brytyjskiej na Zachodnim Kaukazie w XIX wieku. Pięć lat później wziął udział w VIII Kongresie w Zurychu, na którym miał wystąpienie poświęcone bułgarskiemu ruchowi narodowemu.

W latach 1935–1939 zatrudniony w Archiwum Wojskowym, na krótko przed wybuchem wojny podjął pracę w Archiwum Akt Nowych. W 1938 uzyskał habilitację za pracę Bułgarski ruch narodowy 1856-1872.

W czasie II wojny światowej wykładowca tajnego uniwersytetu w Warszawie (od 1942). Od 1939 pracował w Biurze Informacji i Propagandy Komendy Głównej ZWZ, a później Armii Krajowej, gdzie zajmował się sprawami międzynarodowymi. Od 1942 stał na czele Podwydziału „Z”, w którego obszarze zainteresowań leżały kwestie ziem wschodnich i zachodnich, sprawy narodowościowe oraz polityka międzynarodowa.

Był inicjatorem powstania Referatu Żydowskiego w Wydziale Informacji Biura Informacji i Propagandy KG AK.

13 czerwca 1944 został zamordowany we własnym mieszkaniu przez działaczy podziemia, którzy oświadczyli mu, że on i jego żona są Żydami-komunistami. Po naradzie, działacze podziemia odstąpili od zabójstwa (będącej w dziewiątym miesiącu ciąży) jego żony Elżbiety[2].

Ludwik Widerszal spoczywa wraz z żoną i rodzicami w rodzinnym grobowcu na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kw. 235–V–1)[3].

Pośmiertnie został odznaczony Srebrnym Krzyżem Zasługi z Mieczami.

Wybrane publikacje[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b Sprawy kaukaskie_autor | Instytut Historyczny Uniwersytetu Warszawskiego [online], ihuw.pl [dostęp 2020-02-01].
  2. Wojciech Lada, Bandyci z Armii Krajowej. Ile jest prawdy w czarnej legendzie polskiego podziemia.Kraków 2018, s.187.
  3. Cmentarz Powązkowski w Warszawie. (red.). Krajowa Agencja Wydawnicza, 1984. ISBN 83-03-00758-0.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]