Lillian Gish – Wikipedia, wolna encyklopedia

Lillian Gish
Ilustracja
Lillian Gish (1921)
Imię i nazwisko

Lillian Diana Gish

Data i miejsce urodzenia

14 października 1893
Springfield

Data i miejsce śmierci

27 lutego 1993
Nowy Jork

Zawód

aktorka, reżyserka, scenarzystka

Lata aktywności

1902–1988

Odznaczenia
Komandor Orderu Sztuki i Literatury (Francja)
podpis
Strona internetowa

Lillian Diana Gish (ur. 14 października 1893 w Springfield, zm. 27 lutego 1993 w Nowym Jorku) – amerykańska aktorka filmowa, reżyserka i scenarzystka, gwiazda epoki kina niemego. W 1999 American Film Institute umieścił jej nazwisko na 17. miejscu w rankingu „największych aktorek wszech czasów” (The 50 Greatest American Screen Legends)[1].

Ojciec aktorki był alkoholikiem. Lillian od najmłodszych lat zmuszona była pracować w przemyśle rozrywkowym, by zarobić na utrzymanie.

W 1912 Lillian została odkryta przez najsłynniejszego ówczesnego reżysera D.W. Griffitha, który od razu powierzył jej rolę w swoim filmie An Unseen Enemy. Dzięki roli Elsie Stoneman w głośnym filmie Narodziny narodu (1915), będącym adaptacją powieści Thomasa Dixona, Griffith wykreował Gish na gwiazdę.

Do historii przeszła jej rola w Męczennicy miłości z 1920, gdzie podczas kręcenia zdjęć do filmu aktorka bez żadnych zabezpieczeń, w samej sukience, biegała po płynącej w kierunku wodospadu krze lodowej. Jeszcze w 1925 Gish miała podpisany kontrakt na 800 tys. dolarów z wytwórnią MGM[2]. Za drugoplanową rolę w Pojedynku w słońcu z 1946 – w reżyserii Kinga Vidora – otrzymała w 1947 nominację do Oskara.

Po raz ostatni aktorka wystąpiła na srebrnym ekranie w filmie Lindsaya Andersona Sierpniowe wieloryby z 1987 (po 75 latach od debiutu filmowego – co stanowi niepobity rekord) u boku innej przedwojennej gwiazdy kina Bette Davis.

W ciągu swojej kariery wystąpiła w filmach takich znakomitości jak Victor Sjöström, King Vidor czy Charles Laughton. W 1969 opublikowała swoją autobiografię Filmy, pan Griffith i ja.

Zmarła podczas snu 27 lutego 1993 w Nowym Jorku[3].

Jej młodszą siostrą była Dorothy Gish, również aktorka.

Filmografia[edytuj | edytuj kod]

Lilian Gish w 1972 (autor: Allan Warren)

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. AFI's 100 YEARS...100 STARS. American Film Institute. [dostęp 2018-12-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-01-13)]. (ang.).
  2. About Lillian Gish. 2001-12-29. [dostęp 2023-03-03]. (ang.).
  3. Albin Krebs: Lillian Gish, 99, a Movie Star Since Movies Began, is Dead. nytimes.com, 1993-03-01. [dostęp 2014-08-29]. (ang.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]