French
DeutschLedniczka – Wikipedia, wolna encyklopedia
 Ledniczka. Widok z zachodniego brzegu jeziora Lednica, z wioski Rybitwy. | |
| Państwo | |
|---|---|
| Akwen | |
| Powierzchnia | 0,013 km² |
| Najwyższy punkt | 116,05 m n.p.m. |
Położenie na mapie gminy Łubowo  | |
Położenie na mapie Polski  | |
 52°31′30″N 17°22′24″E/52,525000 17,373333 | |
Ledniczka – wyspa w środkowej części jeziora Lednica[1], druga pod względem powierzchni na akwenie jeziora. Na wyspie znajduje się stanowisko archeologiczne.
Wyspa o powierzchni ok. 1,3 ha i długości ok. 150 m znajduje się w odległości ok. 100 m od zachodniego brzegu jeziora Lednica i 200 m na południowy zachód od największej wyspy akwenu – Ostrowa Lednickiego[2]. Prawie w całości porasta ją las, w którym przeważają: wierzba biała, wiąz szypułkowy i olsza czarna, a wśród roślinności krzewiastej: dereń świdwa oraz róża dzika. Otoczona jest pasem trzcinowiska złożonego głównie z trzciny pospolitej[3]. Linia brzegowa wyspy leży na wysokości 108,46 m n.p.m.[4]
W południowej oraz centralnej części Ledniczki[5] stwierdzono pozostałości grodziska stożkowatego, którego wysokość nad lustrem wody jeziora wynosiła w latach 90. XX w. 7 m, a wysokość względna w stosunku do reszty wyspy ok. 6 m[2]. Szczyt stożka miał w latach 90. XX w. wysokość 116,05 m n.p.m.[2] Średnica grodziska u podstawy wynosiła w tym czasie 40,5 m, a partii szczytowej 20 m[2]. Znaleziono tam dolne części (zbudowane z kamienia) ścian dwóch budynków mieszkalnych (4×5 m i 8×5 m) oraz pozostałości mniejszej półziemianki[6], zaś z jednej strony przed stożkiem – pozostałości rowu, a za nim wału ziemnego[2]. Grodzisko datowane jest na bazie znalezionej tam ceramiki, militariów i innych zabytków ruchomych na przełom XIV/XV w.[5][7] i interpretowane jako pozostałość dworu obronnego, być może siedziby rodu Latalskich[8].
Na wierzchołku grodziska stoi drewniana dzwonnica zbudowana w XVIII w. w Sokołowie Budzyńskim, a wtórnie przeniesiona na obecne miejsce po sierpniu 1966 r.[2][3]
W roku 2017 odkryto drewniane szczątki mostu między Ledniczką, a zachodnim brzegiem jeziora. Ich datowania, prowadzone metodami dendrochronologiczną oraz radiowęglową, wskazują na istnienie w tym miejscu dwóch mostów z różnych epok: jeden powstał po 914 r. n.e., a drugi na przełomie XIII i XIV w. Znaleziono też na tym odcinku dna militaria z obu tych odcinków czasu[9].
Wykopaliska archeologiczne na wyspie prowadzono po raz pierwszy w 1966 r., później w 1989 i 1990[10], a następnie wznowiło je w 2021 r. Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy[5]. Ponadto w wodach między Ledniczką a zachodnim brzegiem jeziora, w latach 80. i 90. XX w. oraz w 2017 r., prowadzono podwodne badania mające na celu rozstrzygnąć, czy między wyspą i lądem znajdowało się połączenie mostowe[11].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – nazwy obiektów fizjograficznych – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 1 stycznia 2024, identyfikator PRNG: 66921
- ↑ a b c d e f Górecki, Łastowiecki i Wrzesiński 1996 ↓, s. 201.
- ↑ a b Celka 1998 ↓, s. 243.
- ↑ Górecki, Łastowiecki i Wrzesiński 1996 ↓, s. 199.
- ↑ a b c Strona Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy [1].
- ↑ Górecki, Łastowiecki i Wrzesiński 1996 ↓, s. 207, 209.
- ↑ Górecki, Łastowiecki i Wrzesiński 1996 ↓, s. 213, 235.
- ↑ Górecki, Łastowiecki i Wrzesiński 1996 ↓, s. 235, 240.
- ↑ Pydyn i Popek 2022 ↓, s. 8–10.
- ↑ Górecki, Łastowiecki i Wrzesiński 1996 ↓, s. 201, 202.
- ↑ Pydyn i Popek 2022 ↓, s. 8.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Zbigniew Celka. Rośliny naczyniowe grodzisk Lednickiego Parku Krajobrazowego. „Studia Lednickie”. V, s. 241–267, 1998. OCLC 8772796655.
- Janusz Górecki, Mateusz Łastowiecki, Jacek Wrzesiński. Gródek na Ledniczce. „Studia Lednickie”. IV, s. 197–246, 1996. OCLC 8598052191.
- Andrzej Pydyn, Mateusz Popek. Podwodne tajemnice wyspy władców. „Archeologia Żywa”. 1 (83), s. 4–10, 2022.