French
DeutschLafayette (Luizjana) – Wikipedia, wolna encyklopedia
 Panorama Lafayette | |||
| |||
| Państwo | |||
|---|---|---|---|
| Stan | |||
| Hrabstwo | |||
| Data założenia | 1821 | ||
| Burmistrz | Josh Guillory (R) | ||
| Powierzchnia | 145 km² | ||
| Wysokość | 15 m n.p.m. | ||
| Populacja (2022) • liczba ludności • gęstość |
| ||
| Nr kierunkowy | 337 | ||
| Kod pocztowy | 70501-9, 70593, 70596, 70598 | ||
| Strefa czasowa | |||
Położenie na mapie Luizjany  | |||
Położenie na mapie Stanów Zjednoczonych  | |||
 30°12′50″N 92°01′46″W/30,213889 -92,029444 | |||
| Strona internetowa | |||
Lafayette – miasto w południowo-zachodniej części stanu Luizjana, w Stanach Zjednoczonych, położone nad rzeką Vermilion. Lafayette jest czwartym co do wielkości miastem w Luizjanie, według spisu powszechnego przeprowadzonego w roku 2020, liczba mieszkańców miasta wynosiła 121,4 tys. osób[1]. Obszar metropolitalny obejmuje 481,1 tys. mieszkańców[2].
Miasto zostało założone pod nazwą Vermilionvile w 1821 przez Jeana Moutona, francuskojęzycznego Akadyjczyka. W 1884 zmieniono nazwę miejscowości na cześć generała Lafayette, który walczył i wspierał Armię Amerykańską w czasie wojny o niepodległość Stanów Zjednoczonych. Gospodarka miasta do lat czterdziestych XX wieku była oparta głównie na rolnictwie, później dominujące stały się przemysł wydobywczy ropy naftowej i gazu ziemnego. Miasto Lafayette jest uważane za centrum francuskojęzycznego regionu etnicznego i kulturowego, dwudziestej drugiej parafii w Luizjanie, zamieszkanych głównie przez potomków francuskich osadników z Akadii, nazywanych Cajun (Kadyjczyków).
Geografia[edytuj | edytuj kod]
Współrzędne geograficzne Lafayette to 30°13′N 92°02′W[3], miasto znajduje się na wysokości 11 m nad poziomem morza[4]. Według danych United States Census Bureau powierzchnia miasta to 127 km² z czego 0,26 km² (0,19%) stanowi woda. Lafayette znajduje się na Nizinie Zatokowej. We wczesnym czwartorzędzie rejon miasta znajdował się na dnie morza. Dzisiaj obszar ten jest częścią doliny rzeki Missisipi. Miasto znajduje się w obszarze mniej podmokłym niż sąsiadujące z nim ziemie na południe i zachód przez co jest mniej narażone na powodzie. Przez centrum miasta przepływa rzeka Vermilion.
Klimat[edytuj | edytuj kod]
Według klasyfikacji klimatu Köppena miasto znajduje się w strefie klimatu wilgotnego subtropikalnego. Występują w nim typowe dla Zatoki Meksykańskiej ciepłe wilgotne lata i łagodne zimy.
Tabela temperatur dla Lafayette[5]
| Miesiąc | Styczeń | Luty | Marzec | Kwiecień | Maj | Czerwiec | Lipiec | Sierpień | Wrzesień | Październik | Listopad | Grudzień | Średnia roczna |
| Najwyższa temperatura °C(°F) | 32 (89) | 31 (87) | 34 (93) | 34 (93) | 37 (98) | 41 (106) | 42 (107) | 39 (103) | 38 (101) | 36 (96) | 33 (92) | 32 (89) | 42 (107) |
| Średnia najwyższych temperatur °C(°F) | 18 (64) | 19 (66) | 22 (72) | 26 (86) | 30 (91) | 33 (92) | 33 (92) | 33 (89) | 32 (82) | 28 (82) | 22 (72) | 18 (64) | 26,2 (79,1) |
| Średnia najniższych temperatur °C(°F) | 6 (43) | 7 (45) | 11 (51) | 14 (57) | 18 (65) | 21 (70) | 22 (72) | 22 (72) | 19 (67) | 14 (57) | 9 (48) | 6 (43) | 14,1 (57,4) |
| Najniższa temperatura °C(°F) | -12 (10) | -17 (2) | -4 (24) | 0 (32) | 6 (42) | 12 (53) | 14 (57) | 12 (53) | 5 (41) | -3 (27) | -6 (21) | -10 (14) | -14 (6) |
| Opady (mm) | 127 | 114 | 107 | 109 | 122 | 140 | 170 | 142 | 104 | 84 | 99 | 137 | 1455 |
Demografia[edytuj | edytuj kod]
Według spisu powszechnego[6] w 2010 roku Lafayette zamieszkiwało 120 623 ludzi, 43 506 gospodarstw domowych i 27 104 rodziny. Gęstość zaludnienia wynosiła 849,79 osób/km². Grupy rasowe: 68,23% ludność biała, 28,51% Afroamerykanie, 0,25% rdzenni amerykanie, 1,44% Azjaci, 0,97% osoby zaliczane do więcej niż dwóch ras, 0,6% inni. W 2010 roku 84,2% populacji używało w domu języka angielskiego, 11,5% używało języka francuskiego bądź jego dialektu, który rozwinął się w Luizjanie[7].
Ludność Lafayette
| Rok | Ludność | %± |
| 1890 | 2106 | – |
| 1990 | 3314 | 57,4% |
| 1910 | 6392 | 92,9% |
| 1920 | 7855 | 22,9% |
| 1930 | 14635 | 86,3% |
| 1940 | 19210 | 31,3% |
| 1950 | 33541 | 74,6% |
| 1960 | 40400 | 20,4% |
| 1970 | 68908 | 70,6% |
| 1980 | 81961 | 18,9% |
| 1990 | 96022 | 17,2% |
| 2000 | 110257 | 14,8% |
| 2010 | 120623 | 9,4% |
| 2020 | 121374 | 0,6% |
Religia[edytuj | edytuj kod]
Historycznie aglomeracja była katolicka, gdzie jeszcze w 2000 roku, 68,8% mieszkańców deklarowało członkostwo w Kościele katolickim. W 2020 roku, 44,3% mieszkańców to katolicy, co jest drugim wynikiem w stanie Luizjana, po Opelousas, nieznacznie przed Nowym Orleanem[8].
Największe ugrupowania religijne w 2020 roku[9]:
- Kościół katolicki – 212 tys. członków w 93 parafiach,
- Kościoły baptystyczne – ok. 45 tys. członków w 74 zborach,
- bezdenominacyjne zbory ewangelikalne – 26,9 tys. członków w 77 zborach,
- Kościoły zielonoświątkowe (gł. Zjednoczony Kościół Zielonoświątkowy i Zbory Boże) – ponad 10 tys. członków w 45 zborach,
- Zjednoczony Kościół Metodystyczny – 8,4 tys. członków w 23 kościołach,
- świadkowie Jehowy – 3,4 tys. wyznawców w 14 zborach.
Miasta partnerskie[edytuj | edytuj kod]
- Le Cannet,
Francja - Longueuil,
Kanada - Moncton, Kanada
- Poitiers, Francja
- Namur,
Belgia - Agnibilékrou,
Wybrzeże Kości Słoniowej
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ U.S. Census Bureau QuickFacts: Lafayette city, Louisiana [online], www.census.gov [dostęp 2023-12-11] (ang.).
- ↑ Census profile: Lafayette, LA Metro Area [online], Census Reporter [dostęp 2023-12-11] (ang.).
- ↑ Gazetteer Files – Geography – U.S. Census Bureau [online], www.census.gov [dostęp 2017-11-24] (ang.).
- ↑ U.S. Board on Geographic Names (BGN) [online], geonames.usgs.gov [dostęp 2017-11-24].
- ↑ Lafayette, Louisiana Travel Weather Averages (Weatherbase) [online], www.weatherbase.com [dostęp 2017-11-24].
- ↑ American FactFinder [online], factfinder.census.gov [dostęp 2017-11-24] [zarchiwizowane z adresu 2015-01-08].
- ↑ [1].
- ↑ Rankings by Counties, Metro-Areas, States (Quicklists) | Statistics | US Religion [online], www.thearda.com [dostęp 2023-12-11].
- ↑ Congregational Membership Reports | US Religion [online], www.thearda.com [dostęp 2023-12-11].