Kramsk – Wikipedia, wolna encyklopedia

Kramsk
wieś
Ilustracja
Ulica Kościelna w Kramsku (2016)
Państwo

 Polska

Województwo

 wielkopolskie

Powiat

koniński

Gmina

Kramsk

Liczba ludności (2022)

1762[2]

Strefa numeracyjna

63

Kod pocztowy

62-511[3]

Tablice rejestracyjne

PKN

SIMC

0288544

Położenie na mapie gminy Kramsk
Mapa konturowa gminy Kramsk, w centrum znajduje się punkt z opisem „Kramsk”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, w centrum znajduje się punkt z opisem „Kramsk”
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego
Mapa konturowa województwa wielkopolskiego, po prawej znajduje się punkt z opisem „Kramsk”
Położenie na mapie powiatu konińskiego
Mapa konturowa powiatu konińskiego, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Kramsk”
Ziemia52°15′53″N 18°25′39″E/52,264722 18,427500[1]

Kramskwieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie konińskim, w gminie Kramsk. Siedziba gminy Kramsk. Dawniej miasto; uzyskał lokację miejską w 1440 roku, zdegradowany przed 1550 rokiem[4]. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa konińskiego.

Kramsk posiada własną gwarę, którą w 1968 roku opisał językoznawca Piotr Bąk, który stąd pochodził.

Integralne części wsi Kramsk[5][6]
SIMC Nazwa Rodzaj
0288550 Kramsk-Łęgi część wsi

Kramsk podzielony jest między dwa sołectwa: sołectwo Kramsk obejmujące właściwą część wsi, oraz sołectwo Kramsk-Łęgi obejmujące jego wschodnią część Kramsk-Łęgi wraz z wsią Strumyk.

Historia[edytuj | edytuj kod]

Pierwsze wzmianki o miejscowości sięgają początków XII wieku, kiedy to wieś nazywana wtedy Kramspko została wymieniona jako część uposażenia biskupstwa w Płocku. Około roku 1485 właścicielem Kramska został starosta koniński i pyzderski Ambroży Pamperski. W tym czasie we wsi istniał już folwark, karczma, młyn i drewniany kościół. Po II rozbiorze Polski w 1793 roku Kramsk dostał się pod panowanie pruskie. Cesarz Fryderyk Wilhelm II nadał dobra wiejskie Fryderykowi von Vogel i odtąd aż do 1874 roku był własnością prywatną, kiedy to grunty zostały wykupione przez włościan, którzy następnie rozdzielili je między siebie.

W 1815 roku w wyniku postanowień kongresu wiedeńskiego, Kramsk znalazł się w granicach guberni kaliskiej Królestwa Polskiego. Pod koniec XIX wieku w Kramsku istniała elementarna szkoła rosyjska z jednym nauczycielem, karczma prowadzona przez mieszkańca pochodzenia żydowskiego. Z rzemieślników należy wymienić dwóch szewców, trzech stolarzy, dwóch cieśli, dwóch dekarzy, i dwóch kowali. Raz w miesiącu odbywały się w Kramsku jarmarki. W 1886 roku powstała staraniem mieszkańców Ochotnicza Straż Pożarna. Ludność wsi liczyła wtedy 1069 mieszkańców. Po odzyskaniu w 1918 roku niepodległości przez Polskę, w Kramsku powstał Urząd Gminy, Poczta Polska, posterunek Policji Państwowej, a także siedmioklasowa szkoła. W kwietniu 1925 roku wieś została prawie doszczętnie zniszczona przez pożar. W przededniu wybuchu II wojny światowej Kramsk liczył 1611 mieszkańców. W czasie okupacji niemieckiej nazwę wsi zmieniono na Kramsried. W październiku 1940 roku na terenie wsi Niemcy rozstrzelali 4 osoby[7]. 21 stycznia 1945 roku Kramsk zajęły wojska Armii Czerwonej.

W okresie PRL-u we wsi powstała baza maszynowa Spółdzielni Kółek Rolniczych[7].

Demografia[edytuj | edytuj kod]

Poniższa demografia jest z 2021

Opis Ogółem Kobiety Mężczyźni
Jednostka osób % osób % osób %
Populacja 1762 100 962 54,6 800 45,4
Wiek przedprodukcyjny (0–17 lat) 326 18,5 165 9,36 161 9,14
Wiek produkcyjny (18–65 lat) 1094 62,09 574 32,58 520 29,51
Wiek poprodukcyjny (powyżej 65 lat) 342 19,41 223 12,66 119 6,75
Populacja Ochli (1998-2021)
Źródło: https://www.polskawliczbach.pl/wies_Kramsk

Herb Kramska[edytuj | edytuj kod]

 Osobny artykuł: Herb gminy Kramsk.

Kościół św. Stanisława BM[edytuj | edytuj kod]

Galeria[edytuj | edytuj kod]

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 61268
  2. NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-06].
  3. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 611 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  4. Robert Krzysztofik, Lokacje miejskie na obszarze Polski. Dokumentacja geograficzno-historyczna, Katowice 2007, s. 42-43.
  5. Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  6. GUS. Rejestr TERYT
  7. a b Piotr Maluśkiewicz, Województwo konińskie : szkic monograficzny, wyd. 1, Warszawa: Państwowe Wydawn. Nauk, 1983, s. 204-205, ISBN 83-01-00534-3, OCLC 11783554


Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • K. Wróbel, Dzieje Kramska, Konin 2005.
  • F. Sulimierski, Słownik geograficznego Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, Warszawa 1886.
  • A. Pawiński, Źródła dziejowe t. 12. Polska XVI w. pod względem geograficzno-statystycznym, Warszawa 1883.