Konstanty Kumpikiewicz – Wikipedia, wolna encyklopedia

Konstanty Kumpikiewicz
Ilustracja
Konstanty Kumpikiewicz (1812-1883)
Data i miejsce urodzenia

ok. 1812
Wiszteliszki k. Poniewieża

Data i miejsce śmierci

24 kwietnia 1883
York

Zawód, zajęcie

żołnierz, działacz emigracyjny

Konstanty Kumpikiewicz vel Adam Zapolski (ur. ok. 1812 w Wiszteliszkach[1] k. Poniewieża – zm. 24 kwietnia 1883 w York) – powstaniec listopadowy, działacz emigracyjny; szpieg rosyjski w szeregach Wielkiej Emigracji.


W młodości pobierał nauki w Wiłkomierzu i Wilnie. Brał udział w powstaniu listopadowym na Litwie[1], jako podporucznik. Po upadku powstania majątek Kumpikiewicza uległ konfiskacie (w roku 1833)[2].

Na emigracji przebywał w Paryżu i Brukseli, następnie wyjechał do Szwajcarii. W 1834 trafił do więzienia w Genewie za udział w wyprawie sabaudzkiej. Po zwolnieniu został wydalony do Anglii (do Dover przybył w maju 1834[2]). W 1835 w Londynie został członkiem Towarzystwa Demokratycznego Polskiego (skreślony z listy członków w dniu 25 IV 1836). Zamieszkał w Saint Helier na wyspie Jersey (1836)[1]. Był członkiem Komisji Przygotowawczej Gromady Humań. Podpisał odezwę sekcji Jersey do ogółu członków TDP, krytykującą poglądy tej organizacji (7 VIII 1835)[1]. Ponownie wstąpił w struktury TDP, podszywając się pod Adama Zapolskiego, którego poznał w trakcie wyprawy sabaudzkiej w 1834 r.[3] W 1854 r. podpisał deklarację TDP potępiającą politykę Hotelu Lambert[3]. W nieznanym okresie został ponownie usunięty z organizacji.

Od grudnia 1837 pracował jako dobrowolny[4] szpieg konsulatu rosyjskiego w Londynie. Zamierzał w ten sposób uzyskać zgodę na powrót do kraju. W 1838 działalność szpiegowską Kumpikiewicza ujawnił inny szpieg rosyjski - Adam Dydyński. Według samego Kumpikiewicza, jego aktywność jako szpiega trwała zaledwie kilka miesięcy[4], jednak inne źródła podają zakres dat od grudnia 1836 do marca 1838[3] (oficjalnie pracował w gospodzie i jako malarz szyldów). Kumpikiewicz oskarżył ponadto Hipolita Platona Pasierbskiego[5] oraz Piotra Alfonsa Falkenhagena-Zaleskiego[6] (1809-1883) o działalność szpiegowską na rzecz Rosji. Oskarżenia te nie znalazły jednak żadnego potwierdzenia.

2 XI 1837 Kumpikiewicz zawarł w Saint Helier związek małżeński z Sarah Prudence Arrowsmith (1809 - ?)[2]. W grudniu 1848 był sądzony w Anglii za włóczęgostwo i żebractwo, a następnie skazany na miesiąc pozbawienia wolności[2]. W dokumentach z roku 1851 występował jako mieszkaniec Taunton, litograf i podróżnik, stanu wolnego. W roku 1858 mieszkał w Plymouth. Mówił płynnie po angielsku i francusku. Ponownie był karany za żebractwo w roku 1866 - otrzymał wówczas karę 6 tygodni ciężkich robót[2].

W 1881 Kumpikiewicz pracował jako zakrystian przy St Wilfred’s Church w York. Zmarł w tym samym mieście w dniu 24 kwietnia 1883; pochowany na York Cemetery. Nagrobek Kumpikiewicza wykonał miejscowy rzeźbiarz George Walker Milburn (1844-1941)[2].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b c d Marian Tyrowicz, Towarzystwo Demokratyczne Polskie 1832-1863, 1964, s. 351.
  2. ↑ a b c d e f Konstantine Kumpikiewicz 1812-1883 [online], Nicolas Jouault, 25 grudnia 2018 [dostęp 2019-01-13].
  3. ↑ a b c Marian Tyrowicz, Towarzystwo Demokratyczne Polskie 1832-1863, 1964, s. 797.
  4. ↑ a b Szpiedzy emigranci [online], Onet Wiadomości, 10 listopada 2004 [dostęp 2019-01-14] (pol.).
  5. ↑ Hipolit Platon Pasierbski [online], www.ipsb.nina.gov.pl [dostęp 2019-01-14] (pol.).
  6. ↑ http://pau.krakow.pl/Antemurale/tomy/Antemurale_XVI_1972.pdf

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Konstanty_Kumpikiewicz&oldid=72137086”