Konkurs Piosenki Eurowizji 2023 – Wikipedia, wolna encyklopedia

Konkurs Piosenki Eurowizji 2023
United by Music
Ilustracja
Informacje ogólne
Półfinały

9 maja 2023
11 maja 2023

Finał

13 maja 2023

Miejsce

Liverpool Arena,
Liverpool (Wielka Brytania)

Nadawca

British Broadcasting Corporation (BBC)

Prowadzący

Alesha Dixon
Hannah Waddingham
Julija Sanina
Graham Norton (finał)

Informacje dodatkowe
Reżyser

Nikki Parsons
Richard Valentine
Ollie Bartlett

Producent wykonawczy

Andrew Cartmell

Kierownik wykonawczy

Martin Österdahl

Uczestnicy
Rezygnacja

 Bułgaria
 Czarnogóra
 Macedonia Północna

Łącznie

37 reprezentacji

Głosowanie
Każdy kraj przyznaje po 1–8, 10 oraz 12 punktów dla dziesięciu najlepiej ocenionych piosenek: w półfinale wyłącznie w głosowaniu telewidzów, a w finale – osobno w głosowaniu komisji jurorskich i telewidzów. Widzowie z krajów nieuczestniczących przyznają jeden zestaw punktów.
Zero punktów

 Rumunia (drugi półfinał)
 San Marino (drugi półfinał)

Zwycięzca

 Szwecja

Reprezentant

Loreen

Piosenka

„Tattoo”

Tekst i muzyka

Jimmy „Joker” Thörnfeldt, Jimmy Jansson, Lorine Talhaoui, Cazzi Opeia, Peter Boström, Thomas G:son

Konkurs Piosenki Eurowizji
◄ 2022 2024 ►
Multimedia w Wikimedia Commons

67. Konkurs Piosenki Eurowizji odbył się 9, 11 i 13 maja 2023 w Liverpool Arena w Liverpoolu. Koncerty zorganizowała Europejska Unia Nadawców i brytyjski nadawca British Broadcasting Corporation (BBC) w imieniu ukraińskiego nadawcy Nacionalna suspilna tełeradiokompanija Ukrajiny (NSTU)[1]. Był to dziewiąty konkurs, który odbył się w Wielkiej Brytanii[2].

Finał konkursu wygrała Loreen, reprezentantka Szwecji z piosenką „Tattoo”, za którą otrzymała łącznie 583 punkty w głosowaniu jurorów i telewidzów[3].

Lokalizacja[edytuj | edytuj kod]

Lokalizacja Liverpoolu na mapie Wielkiej Brytanii.

Miejsce organizacji konkursu[edytuj | edytuj kod]

Telewizja BBC otrzymała prawa do organizacji 67. Konkursu Piosenki Eurowizji dzięki przekazaniu ich w imieniu ukraińskiego nadawcy NSTU, który nie mógł sprostać wymaganiom organizacji ze względu na obawy związane z bezpieczeństwem spowodowane rosyjską inwazją na Ukrainę[4][5]. 7 października organizatorzy potwierdzili, że konkurs odbędzie się w Liverpool Arena w Liverpoolu w dniach 9, 11 i 13 maja[6]. 9 grudnia ujawniono, że koszt organizacji konkursu wyniesie ponad 14 mln funtów szterlingów, z czego 4 mln będą pochodzić z szeregu organów lokalnych, a 10 mln ze strony BBC, EBU i rządu brytyjskiego[2].

Liverpool Arena, miejsce organizacji konkursu

Uroczysta ceremonia otwarcia konkursu odbyła się 7 maja w St George’s Hall, po defiladzie uczestników po turkusowym dywanie w Walker Art Gallery[7][8].

Podobnie jak w poprzednich latach, dla gości i akredytowanych dziennikarzy przygotowano kilka atrakcji, w tym m.in. wioskę eurowizyjną (ang. Eurovision Village; miejsce na spotkania artystów i członków delegacji z fanami imprezy oraz akredytowanymi dziennikarzami) zlokalizowaną na Pier Head[9] oraz euroklub (miejsce imprez dla akredytowanych dziennikarzy i fanów) w Camp and Furnace[10]. Przed konkursem miasto zostało udekorowane plakatami i instalacjami związanymi z konkursem.

Proces wyboru miejsca organizacji[edytuj | edytuj kod]

Ukraina dwukrotnie organizowała Konkurs Piosenki Eurowizji[11]. Obydwa razy konkurs odbył się w Kijowie: w 2005 roku w Pałacu Sportu[12] oraz w 2017 roku na terenie Międzynarodowego Centrum Wystawienniczego[13]. Po zwycięstwie kraju w konkursie w 2022 z utworem „Stefania” zespołu Kalush Orchestra, rozpoczęły się spekulacje, gdzie odbędzie się konkurs w 2023, na wypadek, gdyby ukraiński nadawca NSTU nie mógł być gospodarzem ze względu na rosyjską inwazję[14]. Zainteresowanie organizacją konkursu wyraziły: Szwajcaria[15], Szwecja[16], Włochy[17], Wielka Brytania oraz Holandia[18][19]. Jacek Kurski, prezes Telewizji Polskiej, ogłosił, że nadawca byłby chętny pomóc ukraińskiej telewizji w organizacji konkursu[20].

Po finale konkursu prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski ogłosił, że konkurs odbędzie się na Ukrainie[21][22], a 17 maja Mykoła Czernotycki, przewodniczący NSTU, stwierdził, że nadawca zrobi wszystko co możliwe, aby przeprowadzić Konkurs Piosenki Eurowizji 2023 w kraju[23]. Oficjalne konsultacje NSTU z EBU dotyczące organizacji konkursu rozpoczęły się 20 maja[23], a w czerwcu ukraiński rząd utworzył komitet, który miał wspomóc organizację. Rozważano możliwość organizacji konkursu we Lwowie, Kijowie, lub na terenie obwodu zakarpackiego niedaleko granicy z Węgrami lub Słowacją[24]. Pierwszy zastępca szefa Kijowskiej Miejskiej Administracji Państwowej, Mykoła Poworoznyk, przekazał iż Kijów byłby gotowy do organizacji konkursu, gdyby został o to poproszony[25].

17 czerwca EBU ogłosiła, że z powodu rosyjskiej inwazji na Ukrainę przygotowania do konkursu nie będą mogły odbyć się z planem, przez co konkurs nie odbędzie się na Ukrainie, a organizacja rozpocznie rozmowy z brytyjskim nadawcą BBC, który w konkursie w 2022 zajął drugie miejsce[26]. W odpowiedzi Czernotycki oraz Tkaczenko wraz z ukraińskimi zwycięzcami Eurowizji Rusłaną, Dżamałą i członkiem Kalush Orchestra Ołehem Psiukiem wydali wspólne oświadczenie, poparte przez różnych polskich oraz brytyjskich polityków[27][28], w którym domagali się dalszych rozmów z EBU w sprawie organizacji imprezy na Ukrainie[29][30]. Stanowisko poparł m.in. ówczesny premier Wielkiej Brytanii Boris Johnson[29]. 19 czerwca The Guardian doniósł, że Unia Europejska pracuje nad organizacją konkursu w 2023 roku w Brukseli w imieniu Ukrainy jako gest solidarności[31]. Pod koniec czerwca EBU ponownie odrzuciła prośbę ukraińskiego nadawcy, podkreślając względy bezpieczeństwa, a jednocześnie wzywając do nieupolitycznienia procesu wyboru kraju gospodarza[32].

25 lipca 2022 roku ogłoszono, że konkurs na terenie Wielkiej Brytanii zorganizuje brytyjski nadawca BBC[33]. Równolegle z potwierdzeniem kraju gospodarza, nadawca BBC rozpoczął proces przetargowy wyboru miasta organizatora. Chętne brytyjskie miasta miały czas do 11 sierpnia zgłosić oficjalną kandydaturę do BBC i EBU. Miasta, które znalazły się w fazie finalnej, zostały ogłoszone 12 sierpnia 2022 podczas programu porannego BBC Radio 2[34][35], a miasta były następujące: Birmingham (w obiekcie NEC Arena, w mieście odbył się Konkurs Piosenki Eurowizji 1998), Glasgow (w obiekcie The Hydro, w którym odbył się konkurs w filmie Eurovision Song Contest: Historia zespołu Fire Saga), Leeds (w obiekcie Leeds Arena), Liverpool (w obiekcie Liverpool Arena), Manchester (w obiekcie Manchester Arena), Newcastle upon Tyne (w obiekcie Newcastle Arena) oraz Sheffield (w obiekcie Sheffield Arena, który dostał poparcie ze strony South Yorkshire Mayoral Combined Authority). Do 8 września miasta te miały czas uzupełnienia swojej kandydatury oraz dostarczenie jej ostatecznej wersji do przetargu[36]. Zwycięzcę przetargu wybrano z myślą o liście kryteriów takich jak: posiadanie odpowiedniej hali i wystarczającej przestrzeni, aby spełnić wymagania organizacyjne; zobowiązanie, jakie może podjąć miasto lub region w celu zorganizowania wydarzenia, w tym wkład finansowy; siła oferty kulturalnej, która obejmuje lokalną i regionalną aktywność, a także prezentację ukraińskiej kultury i muzyki; oraz zgodność ze strategicznymi priorytetami BBC jako nadawcy publicznego, takimi jak dostarczanie wartości wszystkim odbiorcom i wspieranie kreatywnej gospodarki w Wielkiej Brytanii[37].

Ostatecznie ofertę wysłało 20 brytyjskich miast, w tym: Aberdeen[38], Belfast[39], Birmingham[40], Bristol[41], Glasgow[42], Manchester[43], Newcastle upon Tyne[44], Leeds[45], Liverpool[46], Sheffield[47]. Mimo zainteresowania, kandydatury nie wysłały miasta: Brighton[48], Cardiff[49], Derry/Londonderry[50], Sunderland[51] i Wolverhampton[52]. Początkowo kandydaturę miała wysłać rada miejska Londynu[53], jednak nie wiadomo, czy do tego doszło. Konsultacje z rządem brytyjskim mogły zostać przeprowadzone w celu pomocy w podjęciu decyzji o miejscu organizacji, ale ostateczna decyzja została podjęta wyłącznie przez BBC i EBU. 27 września podano do informacji publicznej, że w przetargu o organizację konkursu pozostały jedynie Glasgow i Liverpool[54].

7 października organizatorzy potwierdzili, że konkurs odbędzie się w Liverpool Arena w Liverpoolu[6].

Przebieg konkursu[edytuj | edytuj kod]

W październiku 2022 nadawca BBC opublikował nazwiska ośmioosobowej grupy odpowiedzialnej za organizację konkursu: Andrew Cartell będzie pełnić rolę kierownika wykonawczego ze strony BBC, a trzeci rok z rzędu kierownikiem wykonawczym ze strony Europejskiej Unii Nadawców (EBU) został Martin Österdahl[6][55]; główne stanowisko dyrektora zarządzającego objął Martin Green, a scenariusz przygotował Lee Smithurst. Dyrektorem muzycznym konkursu został Kojo Samuela, a głównym dyrektorem kreatywnym – Dan Shipton[55][56][57]. Produkcją konkursu zajęło się BBC Studios, komercyjna spółka zależna BBC[58].

Pociąg liverpoolskiej kolei miejskiej Merseyrail oznaczony promocyjnie oficjalnym logo konkursu na czas wydarzenia

Ukraiński nadawca publiczny NSTU współpracował z BBC w celu opracowania i wdrożenia do konkursu ukraińskich elementów m.in. w grafice tematycznej, podkładzie muzycznym (stworzonym częściowo przez Dmytro Szurowa[59]), wyborze prezenterów, pocztówkach oraz aktach openingowych i interwałowych[33][60]. Memorandum pomiędzy BBC a NSTU zostało podpisane 12 października[60]. Ze strony ukraińskiej telewizji wytypowano na stanowisko producentów – Oksanę Sybińską, Tetianę Semenową i Hermana Nenowa[57]. W sumie 3 tys. biletów spośród każdego z koncertów zarezerwowano dla wysiedlonych Ukraińców, zamieszkałych w Wielkiej Brytanii[61].

Partnerem prezentacyjnym konkursu po raz kolejny został producent kosmetyków do włosów Moroccanoil, jako część pięcioletniego kontraktu podpisanego przez firmę z EBU[62]. Oficjalnym partnerem edycji została branża likieru Baileys[63], a oficjalną linią lotniczą konkursu została linia EasyJet[64][65]. Oficjalnym partnerem rozrywkowym konkursu ponownie została aplikacja TikTok, za pomocą której upubliczniono m.in. nagrania z prób[66].

Sprzedaż biletów ruszyła 7 marca, ceny biletów za udział w koncercie na żywo wahała się od 30 do 290 funtów, w przypadku prób i półfinałów na żywo oraz od 80 do 390 funtów w przypadku prób i wielkiego finału na żywo[67].

Przed konkursem tradycyjnie dla uczestników przygotowano tzw. eurowizyjne koncerty promocyjne: Barcelona Eurovision Party w Barcelonie, Polish Eurovision Party w Warszawie, Israel Calling w Tel Awiwie, PrePartyES 2023 w Madrycie, Eurovision in Concert w Amsterdamie oraz London Eurovision Party w Londynie[68].

Próby konkursowe uczestników odbywały się w dniach 30 kwietnia-6 maja, a dzień przed każdym koncertem na żywo odbywały się dwie próby generalne[69].

System głosowania[edytuj | edytuj kod]

22 listopada 2022 EBU ogłosiła zmiany w systemie głosowania w konkursie[70][71]. Na wyniki półfinałów, jak w latach 2004–2007, wpływ miało wyłącznie głosowanie telewidzów, lecz w finale wystąpił dotychczasowy system głosowania, w którym komisje jurorskie oraz telewidzowie w każdym kraju przyznają osobne punkty dziesięciu najwyżej ocenionym przez siebie krajom[72]. W przypadku, gdy kraj nie mógłby przedstawić wyniku telewidzów, wynik ten zostałby wygenerowany przez znalezienie średniej punktów innych krajów w koszyku losowania półfinałów, a jeśli to punkty jury zostaną unieważnione, to punkty ze strony telewidzów zostałyby podwojone[73]. Widzowie z krajów nieuczestniczących również mogli głosować w obydwu półfinałach i finale poprzez specjalną stronę internetową za weryfikacją karty kredytowej, a ich głosy zostaną zsumowane i przedstawione jako jeden indywidualny zestaw punktów pod nazwą „reszta świata”[70][71][73]. Czas głosowania w finale wydłużono do ok. 40 minut (w półfinałach, standardowo, czas wynosi 15 minut)[73].

Projekt grafiki i sceny[edytuj | edytuj kod]

Motyw graficzny konkursu na wyświetlaczu

31 stycznia 2023 odsłonięto grafikę tematyczną i slogan konkursu United by Music (tłum. Zjednoczeni przez muzykę). Logo, zaprojektowane przez dwie firmy produkcyjne: brytyjską Superunion i ukraińską Starlight Media, składa się z wielu dwuwymiarowych serc przypominających elektrokardiogram, co symbolizuje „bijące serca każdego uczestnika i widza”[74], a kolory motywowano flagami Ukrainy i Wielkiej Brytanii. Użyta typografia Penny Lane została zainspirowana XX-wiecznymi znakami ulicznymi Liverpoolu i muzycznym dziedzictwem miasta[75]. W związku z nietypową sytuacją dotyczącą organizacji konkursu logotyp konkursu został przerobiony – zawiera wyłącznie flagę Ukrainy, a pomiędzy sygnetem a podpisem „Liverpool 2023” znalazł się napis „United Kingdom”[76].

Wnętrze Liverpool Arena podczas próby generalnej pierwszego półfinału Konkursu Piosenki Eurowizji

Scenografię konkursu zaprojektował nowojorski scenograf Julio Himede. Projekt, ujawniony 2 lutego 2023, został oparty na „zasadach wspólnoty, świętowania i wspólnoty”, czerpiąc inspirację z uścisku całego świata wobec Ukrainy oraz „aspekty kulturowe i podobieństwa między Ukrainą, Wielką Brytanią, a zwłaszcza Liverpoolem, od muzyki, tańca i sztuki do architektury i poezji”[77].

Przed każdym występem konkursowym został pokazany krótki, ok. 40-sekundowy filmik (tzw. pocztówka). W każdej pocztówce zostały przedstawione trzy różne lokalizacje – jedna na Ukrainie, jedna w Wielkiej Brytanii i jedna w kraju pochodzenia artysty, wszystkie połączone wspólnym tematem[59][78]. Za realizację nagrań odpowiadały: brytyjska firma Windfall Films i ukraińska firma 23/32. Producentami pocztówek byli Carlo Massarella i Jane McGoldrick[59].

Prowadzący[edytuj | edytuj kod]

Prowadzący finału 67. Konkursu Piosenki Eurowizji: Alesha Dixon, Julija Sanina, Hannah Waddingham i Graham Norton

Po ogłoszeniu przez EBU rozmów z BBC rozpoczęły się spekulacje dotyczące prowadzących konkursu[79]. Faworytami zostali Graham Norton, Davina McCall, Rylan Clark, AJ Odudu, jak i wieloletni ukraiński komentator konkursu i prowadzący konkursu w 2017, Timur Mirosznyczenko[79][80]. Spekulowano również nad tym, że jedną z prowadzących będzie prowadząca konkursu w 2005, Marija Jefrosynina[81]. W lutym 2023 ujawniono, że wszyskie konkursowe koncerty poprowadzą: brytyjska piosenkarka Alesha Dixon, brytyjska aktorka Hannah Waddingham i ukraińska osobowość sceniczna i wokalistka zespołu The Hardkiss, Julija Sanina. W finale miał dołączyć do nich wieloletni komentator konkursu dla BBC, Graham Norton, kontynuując rozpoczęty w 1998 roku zwyczaj, według której brytyjski sprawozdawca pełni rolę komentatora oraz prowadzącego finału jednocześnie[82].

Losowanie półfinałów i kolejność występów[edytuj | edytuj kod]

Losowanie przydzielające poszczególne kraje do półfinałów odbyło się 31 stycznia 2023 w St George's Hall. Podczas wydarzenia odbyła się także m.in. ceremonia przekazania insygniów miasta. Ceremonię poprowadzili AJ Odudu i Rylan Clark[83]. Podobnie jak w poprzednich latach, wszystkie kraje uczestniczące, poza Wielką Piątką (czyli Francją, Hiszpanią, Niemcami, Wielką Brytanią i Włochami) oraz zeszłorocznym zwycięzcą (Ukrainą), zostały podzielone na tak zwane koszyki, a ich ułożenie było zależne od statystyk głosowania mieszkańców danych państw w poprzednich konkursach. Państwa zostały podzielone na dwa półfinały. Podział na koszyki został opublikowany 30 stycznia 2023[84].

Oprócz podziału państw na poszczególne półfinały, w wyniku losowania ustalono również, w której połowie każdego z półfinałów mieli wystąpić reprezentanci poszczególnych państw oraz w którym mieli głosować finaliści, w związku z nierówną liczbą państw występujących w półfinałach, EBU zadecydowało o tym, że 15 państw wystąpi w pierwszym półfinale (7 krajów w pierwszej a połowie, a w drugiej 8) oraz 16 państw w drugim półfinale[85].

Koszyk 1 Koszyk 2 Koszyk 3 Koszyk 4 Koszyk 5

Szczegółowa kolejność występów w półfinałach została ustalona przez produkcję i podana do wiadomości publicznej 22 marca[86]. 13 marca podczas zjazdu delegacji, kraj gospodarz (Wielka Brytania) oraz poprzedni zwycięzca (Ukraina) wylosowali odpowiednio 26 i 19 pozycję w finale[87].

Występy otwarcia i interwały[edytuj | edytuj kod]

Rita Ora wystąpiła jako gość specjalny podczas pierwszego półfinału konkursu

Pierwszy półfinał otworzył skecz taneczny do utworu „Together in Electric Dream”, poprzedzony wcześniej nagranym fragmentem, w którym wystąpili Paul Hollywood, Król Karol III, Królowa Kamila, Sister Sister, Ricky Tomlinson i Paul O'Grady[88]. Następnie współprowadząca Julija Sanina wykonała utwór „Majak”[89]. W czasie przerwy na głosowanie wystąpili: Alosza i Rebecca Ferguson wykonując „Ordinary World”, Rita Ora wykonując medley „Ritual”, „Anywhere”, „I Will Never Let You Down” i „Praising You”[90]. Drugi półfinał otworzył nagrany wcześniej fragment mówiony na temat historii konkursu autorstwa aktora Luke'a Evansa[91]. W czasie przerwy na głosowanie zabrzmiała składanka utworów muzycznych w wykonaniu Mariji Jaremczuk, Złaty Dziuńki oraz OTOY pt. Music Unites Generations, a także skecz taneczny Be Who You Wanna Be w choreografii Jasona Gilkisona i wykonany przez trzech artystów drag wraz z zespołem taneczyłem Podołja[92][93]. Finał otworzyło krótkie nagranie z gościnnym udziałem Bolt Strings, Andrew Lloyd Webber'a, Joss Stone'a, Ballet Black, Ms Banks, oraz księżna Walii Katarzyny[94][95], po czym na scenę wstąpił zespół Kalush Orchestra, wykonując swój zwycięski utwór „Stefania” oraz najnowszy singiel „Changes”. Następnie odbyła się parada flag, na której zaprezentowano wszystkich dwudziestu sześciu finalistów, którym towarzyszyło czterech byłych ukraińskich reprezentantów w konkursie, wykonując fragmenty swoich utworów: Go_A („Szum”), Dżamała („1944”), Tina Karol („Show Me Your Love”) i Wierka Serdiuczka („Dancing Lasha Tumbai”). W czasie przerwy na głosowanie wystąpił Sam Ryder wykonujący swój nowy singiel „Mountain” z Rogerem Taylorem z zespołu Queen oraz Mahmood („Imagine”), Netta („You Spin Me Round (Like a Record)”), Daði Freyr („Whole Again”), Cornelia Jakobs („I Turn to You”), Sonia („Better the Devil You Know”) i Duncan Laurence („You'll Never Walk Alone”) w ramach The Liverpool Songbook. Björn Ulvaeus z zespołu ABBA pojawił się także w krótkim skeczu wideo na temat ostatnich sukcesów komercyjnych konkursu[96][97][98][99].

Kontrowersje[edytuj | edytuj kod]

Zamieszania wokół preselekcji[edytuj | edytuj kod]

Wątpliwości dotyczące uczciwego przebiegu polskich preselekcji Tu bije serce Europy! Wybieramy hit na Eurowizję! zostały wyrażone przez wiele różnych organizacji oraz sympatyków Konkursu Piosenki Eurowizji. Podczas ogłoszenia wyników jury, zostały one wybuczane[100]. Tuż po finale konkursu pojawiły się oskarżenia wobec TVP i jury o powiązania ze zwyciężczynią konkursu, Blanką, co miało wiązać się z wygraną w preselekcjach. Ponadto sympatycy konkursu zarzucili celowe zaniżenie przez jury głównego faworyta Janna[101] na korzyść Blanki i domagali się z tego powodu anulowania wyników preselekcji[102]. Po finale konkursu pojawiły się dwie petycje, w których internauci domagali się zmiany reprezentanta, podpisane w sumie przez prawie 100 tysięcy osób[103][104]. Dzień po ogłoszeniu wyników polskie portale eurowizyjne, w tym wydział OGAE Polska, złożyły petycję pod adresem Telewizji Polskiej o transparentność w procesie wyboru reprezentanta[105]. TVP w wydanym 9 marca oświadczeniu stwierdziła, że podczas finału „zastosowała się do zasad głosowania zgodnie z regulaminem” i wyjaśniła, że nad przebiegiem głosowania „czuwał obecny podczas finału notariusz”[106].

Po ogłoszeniu Wiktora Wernikosa jako greckiego uczestnika, zdobywczyni drugiego miejsca w wewnętrznych preselekcjach kraju, Melisa Mantzukis, zagroziła podjęciem działań prawnych przeciwko nadawcy Ellinikí Radiofonía Tileórasi (ERT), chcąc przytoczyć dwie obawy w kwestionowaniu prawidłowości wyników: przed głosowaniem poinformowano, że zdobywcy trzeciego miejsca duet Kauri i Maragku, wycofały się z preselekcji, jednak zostały włączone do głosowania jurorskiego w głosowaniu; oraz fakt, że nawet przy uwzględnieniu wszystkich trzech uczestników, przyznane wartości punktowe nie sumują się do ilości dostępnych do rozdania punktów, co doprowadziło do przegranej piosenkarki[107][108]. Tymczasowy nakaz wstrzymujący udział Grecji został odrzucony przez greckie sądy 6 marca, powołując się na krótki okres między tym a datą wyznaczoną przez EBU jako termin składania zgłoszeń[109].

Krytyka wobec niderlandzkich reprezentantów[edytuj | edytuj kod]

Mia Nicolai i Dion Cooper, reprezentanci Holandii podczas występu w pierwszym półfinale konkursu

Po wyborze Mii Nicolai i Diona Coopera na reprezentantów Holandii w konkursie pojawiła się duża krytyka wśród lokalnych mediów[110]. Dwojga artystów po raz pierwszy wykonali utwór „Burning Daylight” dla publiczności na żywo 8 kwietnia 2023 roku na pre-party PrePartyES w Madrycie w Hiszpanii[111]. Ich występ był relacjonowany przez wiele holenderskich mediów, które krytykowały ich za „rozstrojenie”[112][113][114][115]. Nicolai i Cooper przypisywali swoje problemy z głosem oraz problemy techniczne z monitorami dousznymi. Po raz drugi wykonali piosenkę 15 kwietnia na pre-party Eurovision in Concert w Amsterdamie. Drugi występ również spotkał się z w dużej mierze z negatywną reakcją[116].

Krajowy nadawca odpowiedział na krytykę, stwierdzając, że występy nie były „dobre” i że będzie pracował nad poprawą występu. Po negatywnym przyjęciu reprezentantów kraju, Jan Smit ogłosił, że opuści komisję selekcyjną, ujawniając, że sprzeciwiał się wyborowi Nicolai i Coopera, pomimo doniesień AVROTROS, że wybór był jednogłośny. Smit ujawnił później, że jego decyzja o opuszczeniu komisji nie była związana z selekcją[117][118].

Przed wyjazdem do Liverpoolu duet wykonał w telewizji występ na żywo swojego utworu 28 kwietnia podczas progtamu Khalid en Sophie. Później ujawnili, że podniosą tonację piosenki o trzy półtony podczas występu na Eurowizji, aby lepiej pasowała do ich zakresów wokalnych[119][120].

Duet ostatecznie nie zakwalifikował się do finału konkursu, a krajowy nadawca rozważył powrót publicznych preselekcji do wyboru reprezentanta podczas konkursu w 2024 roku[121]. Ostatecznie jednak zdecydowała się kontynuować wewnętrzny wybór przedstawiciela Holandii[122].

Planowane zmiany w sposobie ogłaszania finalistów[edytuj | edytuj kod]

Podczas próby generalnej pierwszego półfinału 8 maja ujawniono zmiany w sposobie ogłoszenia finalistów. W przeciwieństwie do poprzednich lat, artyści nie mieli oczekiwać wyników ze swojej loży w specjalnie wyznaczonym do wyczekiwania wyników miejscu, lecz na trzech poziomach schodów umiejscowionych na scenie głównej, podobnie jak w programach typu talent show[123][124], co spotkało się z negatywnymi reakcjami ze strony fanów i widzów[124]. Krytykowano m.in. odizolowanie artystów od delegacji, nazywając format „brutalnym” i „bezdusznym”[124][125], jak i statyczność całego procesu[126]. W oświadczeniu tego samego dnia EBU ogłosiła wycofanie tego systemu od następnej próby generalnej[127][128].

Wypowiedź izraelskiej reprezentantki[edytuj | edytuj kod]

Podczas głosowania jurorów w finale reprezentantka Izraela Noa Kirel otrzymała od polskiego składu jury maksymalną liczbę 12 punktów. Po finale udzieliła wywiadu dziennikowi Ynetnews, w którym oceny z Polski skomentowała słowami: Czuję się zwycięsko. Otrzymanie maksymalnej oceny od Polski, w związku z przeszłością mojej rodziny, która ucierpiała w Holocauście, było prawdziwym momentem zwycięstwa. Moim zwycięstwem było ponowne umieszczenie Izraela na mapie, zostawienie po sobie śladu i sprawienie, że mój kraj był ze mnie dumny[129]. Wypowiedź spotkała się z szybką reakcją internautów, którzy zarzucili artystce brak wiedzy historycznej, antypolonizm i powielanie błędnych twierdzeń, że to Polacy odpowiadali za Holocaust[130][131].

Kraje uczestniczące[edytuj | edytuj kod]

Kraje miały czas do 15 września 2022 na złożenie wniosków o udział w konkursie, a do 11 października na wycofanie ich bez narażania się na sankcje finansowe[132]. 20 października 2022 EBU potwierdziła, że w konkursie wezmą udział reprezentacje 37 krajów[133]. Z uczestnictwa z powodu problemów finansowych wycofały się telewizje z Bułgarii, Czarnogóry i Macedonii Północnej[134][135][136][137]. Początkowo wycofaniem się z konkursu groziła telewizja z Rumunii pod wpływem oskarżeń ze strony EBU o nieregularne wzorce głosowania rumuńskiego jury podczas konkursu w 2022[138], jednak ostatecznie kraj złożył wniosek o udział[139].

Powracający artyści[edytuj | edytuj kod]

Loreen, laureatka 57. Konkursu Piosenki Eurowizji, maj 2012

W 67. Konkursie Piosenki Eurowizji wystąpiło kilku wykonawców, którzy już w przeszłości występowali w konkursie. W barwach Szwecji ponownie wystąpiła Loreen, laureatka 57. Konkursu Piosenki Eurowizji w 2012. Przedstawiciel Włoch, Marco Mengoni, reprezentował kraj już w 2013 roku[140]. W barwach Litwy wystąpiła Monika Linkytė, która reprezentowała kraj w 2015 roku wraz z Vaidasem Baumilą[141]. Reprezentantem Mołdawii był Pasha Parfeni, który wystąpił jako przedstawiciel w finale konkursu w 2012[142] oraz był kompozytorem i towarzyszył Alionie Moon podczas występu na scenie utworu „O mie”, który zaśpiewała w barwach kraju podczas konkursu w 2013[143].

Gustaph z Belgii wcześniej wystąpił w konkursie w charakterze chórzysty podczas występów reprezentantów kraju: Sennek w 2018 roku i Hooverphonic w 2021 roku[144]. W barwach Gruzji wystąpiła Iru Checzanowi, członkini zespołu Candy, który zwyciężył w finale Konkursu Piosenki Eurowizji dla Dzieci w 2011[145]. Współautorem piosenki „Burning Daylight” reprezentujących Holandię Mię Nicolai i Diona Coopera jest Duncan Laurence, który w barwach kraju zwyciężył w finale konkursu w 2019[146].

Uczestnicy i wyniki[edytuj | edytuj kod]

Pierwszy półfinał[edytuj | edytuj kod]

  • Pierwszy półfinał odbył się 9 maja 2023 o godzinie 21:00 (CEST).
  • Podczas półfinału możliwość głosowania mieli mieszkańcy krajów rywalizujących w tym koncercie, a także państw-finalistów: Francji, Niemiec i Włoch, jak i widzowie z krajów nieuczestniczących („reszta świata”).
  • Do finału zakwalifikowało się dziesięć krajów z największą liczbą punktów zdobytych w głosowaniu telewidzów.
Uczestnicy pierwszego półfinału Konkursu Piosenki Eurowizji 2023[147]
Lp. Kraj Wykonawca Utwór Język Miejsce Punkty
1  Norwegia Alessandra[148] „Queen of Kings”[148] angielski, włoski[a][149] 6 102
2  Malta The Busker[150] „Dance (Our Own Party)”[150] angielski[151] 15 3
3  Serbia Luke Black[152] „Samo mi se spava”[152] serbski, angielski[153] 10 37
4  Łotwa Sudden Lights[154] „Aijā”[154] angielski, łotewski[155] 11 34
5  Portugalia Mimicat[156] „Ai coração”[156] portugalski[157] 9 74
6  Irlandia Wild Youth[158] „We Are One”[158] angielski[159] 12 10
7  Chorwacja Let 3[160] „Mama šč!”[160] chorwacki[161] 8 76
8  Szwajcaria Remo Forrer[162] „Watergun”[163] angielski[164] 7 97
9  Izrael Noa Kirel[165] „Unicorn”[166] angielski[b][167] 3 127
10  Mołdawia Pasha Parfeni[168] „Soarele și luna”[168] rumuński[169] 5 109
11  Szwecja Loreen[170] „Tattoo”[170] angielski[171] 2 135
12  Azerbejdżan TuralTuranX[172] „Tell Me More”[172] angielski[173] 14 4
13  Czechy Vesna[174] „My Sister’s Crown”[174] angielski, bułgarski, czeski[c][175] 4 110
14  Holandia Mia Nicolai i Dion Cooper[176] „Burning Daylight”[177] angielski[178] 13 7
15  Finlandia Käärijä[179] „Cha Cha Cha”[179] fiński[180] 1 177

Legenda:

     Kraje zakwalifikowane do finału

Tabela punktacyjna pierwszego półfinału[181]

     Awans do finału

 Kraje głosujące
Suma punktów Norwegia Malta Serbia Łotwa Portugalia Irlandia Chorwacja Szwajcaria Izrael Mołdawia Szwecja Azerbejdżan Czechy Holandia Finlandia Francja Niemcy Włochy Reszta świata
Uczestnicy konkursu Norwegia 102 10 5 4 3 2 6 3 10 8 10 2 10 5 10 1 3 10
Malta 3 2 1
Serbia 37 5 10 6 1 3 3 4 2 1 2
Łotwa 34 2 4 4 1 6 1 1 3 3 1 8
Portugalia 74 2 4 3 1 5 12 3 4 4 2 7 2 12 5 2 6
Irlandia 10 3 3 1 2 1
Chorwacja 76 4 12 7 5 5 5 3 5 4 2 6 10 5 3
Szwajcaria 97 8 6 1 3 5 7 2 4 7 8 7 5 8 8 6 8 4
Izrael 127 5 8 7 8 7 6 7 7 12 3 12 12 4 1 8 2 6 12
Mołdawia 109 6 1 4 6 12 10 3 2 6 6 4 7 3 7 10 6 12 4
Szwecja 135 10 12 6 10 8 8 4 8 7 10 10 6 12 5 5 4 3 7
Azerbejdżan 4 2 1 1
Czechy 110 7 2 8 5 6 3 8 4 8 5 7 5 6 12 4 7 8 5
Holandia 7 1 1 2 2 1
Finlandia 177 12 7 10 12 10 12 12 10 12 6 12 8 8 10 7 12 7 10

Drugi półfinał[edytuj | edytuj kod]

  • Drugi półfinał odbył się 11 maja 2023 o godzinie 21:00 (CEST).
  • Podczas półfinału możliwość głosowania mieli mieszkańcy krajów rywalizujących w tym koncercie, a także państw-finalistów: Hiszpanii, Ukrainy i Wielkiej Brytanii, jak i widzowie z krajów nieuczestniczących („reszta świata”).
  • Do finału zakwalifikowało się dziesięć krajów z największą liczbą punktów zdobytych w głosowaniu telewidzów.
Uczestnicy drugiego półfinału Konkursu Piosenki Eurowizji 2023[182]
Lp. Kraj Wykonawca Utwór Język Miejsce Punkty
1  Dania Reiley[183] „Breaking My Heart”[183] angielski[184] 14 6
2  Armenia Brunette[185] „Future Lover”[186] angielski, ormiański[187] 6 99
3  Rumunia Theodor Andrei[188] „D.G.T. (Off and On)”[188] angielski, rumuński[189] 15 0
4  Estonia Alika[190] „Bridges”[190] angielski[191] 10 74
5  Belgia Gustaph[192] „Because of You”[192] angielski[193] 8 90
6  Cypr Andrew Lambrou[194] „Break a Broken Heart”[195] angielski[196] 7 94
7  Islandia Diljá[197] „Power”[197] angielski[198] 11 44
8  Grecja Wiktor Wernikos[199] „What They Say”[199] angielski[200] 13 14
9  Polska Blanka[201][202] „Solo”[201][202] angielski[203] 3 124
10  Słowenia Joker Out[204] „Carpe Diem”[205] słoweński[d][206] 5 103
11  Gruzja Iru[207] „Echo”[208] angielski[209] 12 33
12  San Marino Piqued Jacks[210] „Like an Animal”[210] angielski[211] 16 0
13  Austria Teya i Salena[212] „Who the Hell Is Edgar?”[213] angielski[e][214] 2 137
14  Albania Albina i Familja Kelmendi[215] „Duje”[215] albański[216] 9 83
15  Litwa Monika Linkytė[217] „Stay”[217] angielski[f][216] 4 110
16  Australia Voyager[218] „Promise”[218] angielski[219] 1 149

Legenda:

     Kraje zakwalifikowane do finału

Tabela punktacyjna drugiego półfinału[220]

     Awans do finału

 Kraje głosujące
Suma punktów Dania Armenia Rumunia Estonia Belgia Cypr Islandia Grecja Polska Słowenia Gruzja San Marino Austria Albania Litwa Australia Hiszpania Ukraina Wielka Brytania Reszta świata
Uczestnicy konkursu Dania 6 6
Armenia 99 6 3 12 10 8 5 1 12 4 4 8 1 2 10 3 10
Rumunia 0
Estonia 74 1 6 5 2 3 3 3 2 5 2 10 3 2 10 4 1 8 2 2
Belgia 90 8 1 4 4 7 1 3 7 3 5 12 3 5 7 8 1 6 5
Cypr 94 4 10 4 5 4 5 12 7 4 5 1 2 6 4 10 3 4 4
Islandia 44 12 2 1 3 6 7 1 1 2 5 1 3
Grecja 14 2 12
Polska 124 7 8 3 8 7 6 10 5 8 8 2 7 7 12 4 12 10
Słowenia 103 2 5 12 7 3 2 1 2 12 1 10 4 7 8 12 6 3 6
Gruzja 33 12 2 1 7 1 3 3 1 2 1
San Marino 0
Austria 137 6 3 7 6 10 5 8 6 10 10 4 8 10 6 12 6 5 7 8
Albania 83 3 7 8 8 1 2 10 4 12 6 3 2 5 12
Litwa 110 5 1 10 5 8 4 6 2 10 12 5 5 6 5 10 12 4
Australia 149 10 4 10 12 6 7 12 4 8 6 7 6 8 12 8 7 7 8 7

Finał[edytuj | edytuj kod]

  • Finał odbył się 13 maja 2023 o godzinie 21:00 (CEST).
  • Podczas koncertu wystąpili przedstawiciele 26 krajów, w tym 20 uczestników półfinału, przedstawiciele krajów tzw. „Wielkiej Piątki” (tj. Francji, Hiszpanii, Niemiec, gospodarzy Wielkiej Brytanii i Włoch) oraz poprzedni zwycięzcy (Ukraina).
  • O wynikach zadecydowali jurorzy i telewidzowie ze wszystkich krajów rywalizujących w konkursie, swoje głosy oddawali również telewidzowie z krajów nieuczestniczących w konkursie głosując jako „reszta świata”.
  • Po zsumowaniu punktów ze wszystkich krajów państwo z największą liczbą punktów zostało ogłoszone zwycięzcą 67. Konkursu Piosenki Eurowizji.
Uczestnicy finału Konkursu Piosenki Eurowizji 2023[221]
Lp. Kraj Wykonawca Utwór Język Miejsce Punkty
1  Austria Teya i Salena „Who the Hell Is Edgar?” angielski[e] 15 120
2  Portugalia Mimicat „Ai coração” portugalski 23 59
3  Szwajcaria Remo Forrer „Watergun” angielski 20 92
4  Polska Blanka „Solo” angielski 19 93
5  Serbia Luke Black „Samo mi se spava” serbski, angielski 24 30
6  Francja La Zarra[222] „Évidemment”[223] francuski[224] 16 104
7  Cypr Andrew Lambrou „Break a Broken Heart” angielski 12 126
8  Hiszpania Blanca Paloma[225] „Eaea”[225] hiszpański[226] 17 100
9  Szwecja Loreen „Tattoo” angielski 1 583
10  Albania Albina i Familja Kelmendi „Duje” albański 22 76
11  Włochy Marco Mengoni[227] „Due vite”[227] włoski[228] 4 350
12  Estonia Alika „Bridges” angielski 8 168
13  Finlandia Käärijä „Cha Cha Cha” fiński 2 526
14  Czechy Vesna „My Sister’s Crown” angielski, bułgarski, czeski[c] 10 129
15  Australia Voyager „Promise” angielski 9 151
16  Belgia Gustaph „Because of You” angielski 7 182
17  Armenia Brunette „Future Lover” angielski, ormiański 14 122
18  Mołdawia Pasha Parfeni „Soarele și luna” rumuński 18 96
19  Ukraina Tvorchi[229] „Heart of Steel”[229] angielski, ukraiński[230] 6 243
20  Norwegia Alessandra „Queen of Kings” angielski, włoski[a] 5 268
21  Niemcy Lord of the Lost[231] „Blood and Glitter”[231] angielski[232] 26 18
22  Litwa Monika Linkytė „Stay” angielski[f] 11 127
23  Izrael Noa Kirel „Unicorn” angielski[b] 3 362
24  Słowenia Joker Out „Carpe Diem” słoweński[d] 21 78
25  Chorwacja Let 3 „Mama šč!” chorwacki 13 123
26  Wielka Brytania Mae Muller[233] „I Wrote a Song”[233] angielski[234] 25 24

Tabela punktacyjna finału[235]

     Jurorzy

     Telewidzowie

 Kraje głosujące
Suma punktów Austria Portugalia Szwajcaria Polska Serbia Francja Cypr Hiszpania Szwecja Albania Włochy Estonia Finlandia Czechy Australia Belgia Armenia Mołdawia Ukraina Norwegia Niemcy Litwa Izrael Słowenia Chorwacja Wielka Brytania Azerbejdżan Dania Grecja Gruzja Holandia Irlandia Islandia Łotwa Malta Rumunia San Marino Reszta świata
Kraje uczestniczące Austria 120 104 7 6 10 10 2 6 12 2 2 8 6 3 7 7 1 8 1 6
16 3 2 7 4
Portugalia 59 43 5 6 3 2 8 1 10 5 3
16 7 5 4
Szwajcaria 92 61 4 2 2 3 2 6 7 4 10 2 1 4 2 6 6
31 2 8 1 4 1 2 5 3 1 4
Polska 93 12 2 1 6 2 1
81 2 1 3 4 5 4 12 6 4 8 1 8 5 2 8 7 1
Serbia 30 14 4 1 3 4 1 1
16 1 6 7 2
Francja 104 54 4 5 10 7 1 7 6 6 3 5
50 2 1 3 2 3 2 2 10 8 1 1 3 3 4 1 3 1
Cypr 126 68 2 10 1 4 1 3 5 4 7 1 1 5 4 3 6 5 6
58 4 7 8 8 3 2 6 2 12 1 5
Hiszpania 100 95 10 3 3 6 1 2 3 4 6 6 3 1 7 2 6 5 7 7 3 8 2
5 3 2
Szwecja 583 340 10 5 6 7 5 6 12 12 12 8 12 12 10 7 8 10 12 12 10 12 12 12 7 10 12 10 12 6 4 12 12 7 10 12 10 4
243 4 7 5 7 6 3 8 5 10 3 10 6 10 10 7 8 3 10 1 7 4 4 2 5 10 8 8 7 8 6 10 8 10 8 8 7
Albania 76 17 1 8 3 5
59 3 12 7 3 8 7 6 4 3 6
Włochy 350 176 12 8 6 2 2 5 10 7 2 5 6 4 1 7 10 2 6 4 12 12 2 6 8 3 10 12 12
174 8 6 10 2 7 6 6 6 12 2 1 7 3 5 7 10 6 7 8 8 4 3 5 5 3 1 12 7 7
Estonia 168 146 8 10 8 7 2 8 6 2 8 7 5 10 5 5 10 3 6 1 5 12 8 10
22 6 5 5 6
Finlandia 526 150 8 7 8 3 1 12 10 5 5 5 8 12 3 8 7 3 8 1 10 8 10 8
376 12 10 8 10 12 6 7 12 12 6 6 12 10 12 12 6 7 10 12 12 12 12 10 10 12 8 12 10 8 12 12 12 12 8 10 12 10

     Jurorzy

     Telewidzowie

 Kraje głosujące
Suma punktów Austria Portugalia Szwajcaria Polska Serbia Francja Cypr Hiszpania Szwecja Albania Włochy Estonia Finlandia Czechy Australia Belgia Armenia Mołdawia Ukraina Norwegia Niemcy Litwa Izrael Słowenia Chorwacja Wielka Brytania Azerbejdżan Dania Grecja Gruzja Holandia Irlandia Islandia Łotwa Malta Rumunia San Marino Reszta świata
Uczestnicy konkursu Czechy 129 94 5 7 12 1 4 1 3 7 8 3 7 4 5 4 6 8 3 6
35 3 4 3 2 10 1 2 2 3 3 1 1
Australia 151 130 12 2 4 8 3 8 7 4 5 8 5 8 4 4 10 5 2 5 2 4 12 3 5
21 1 6 8 2 1 3
Belgia 182 127 3 6 5 4 5 2 6 5 12 7 3 5 7 3 12 12 4 10 5 2 2 7
55 1 2 3 7 3 4 2 2 6 6 10 3 6
Armenia 122 69 1 5 1 7 4 3 10 5 3 8 2 3 10 6 1
53 12 4 2 2 6 2 3 2 12 8
Mołdawia 96 20 8 2 7 3
76 8 8 1 1 12 3 5 6 2 5 1 1 1 3 4 12 3
Ukraina 243 54 1 10 7 12 3 6 2 7 2 4
189 5 12 12 4 10 10 4 8 8 12 1 1 12 1 7 10 8 4 7 7 10 7 2 7 5 4 6 5
Norwegia 268 52 1 4 2 8 4 6 10 10 4 2 1
216 7 4 2 8 5 1 5 8 10 4 10 7 12 7 6 8 4 6 7 5 10 5 5 7 2 10 6 2 7 5 8 3 7 5 4 4
Niemcy 18 3 1 2
15 6 4 5
Litwa 127 81 7 3 3 1 10 10 1 8 8 4 6 1 7 4 8
46 1 5 4 10 4 10 10 2
Izrael 362 177 1 12 10 12 7 8 5 6 12 4 10 12 1 3 10 8 4 12 8 7 2 7 5 7 4
185 1 5 3 5 7 10 12 7 5 5 8 5 5 12 10 1 3 3 4 3 12 7 6 6 1 5 6 6 10 12
Słowenia 78 33 6 12 6 3 5 1
45 2 8 2 1 7 3 1 12 5 2 2
Chorwacja 123 11 3 8
112 10 6 6 10 5 8 4 4 4 4 8 6 4 6 12 1 2 5 4 3
Wielka Brytania 24 15 4 4 4 1 2
9 5 4

Pozostałe nagrody[edytuj | edytuj kod]

Nagrody im. Marcela Bezençona[edytuj | edytuj kod]

W 2023 po raz kolejny przyznane zostały tzw. Nagrody im. Marcela Bezençona, czyli wyróżnienia przyznawane od 2002 dla najlepszych piosenek biorących udział w koncercie finałowym, sygnowane nazwiskiem twórcy konkursu – Marcela Bezençona. Pomysłodawcami statuetek byli szwedzcy piosenkarze Christer Björkman i Richard Herrey z zespołu Herreys[236].

Nagrody podzielone są na trzy kategorie[236]:

  • Nagroda Dziennikarzy (zwycięzcę wybierają akredytowani dziennikarze),
  • Nagroda Artystyczna (zwycięzcę wybierają komentatorzy konkursu),
  • Nagroda Kompozytorska (zwycięzcę wybierają kompozytorzy biorący udział w konkursie).

W 2023 zdobywcami nagród byli[237]:

Kategoria Kraj Wykonawca Utwór Autor(zy)
Nagroda Dziennikarzy  Szwecja Loreen „Tattoo” Lorine Talhaoui
Jimmy Jansson
Jimmy „Joker“ Thörnfeldt
Cazzi Opeia
Peter Boström
Thomas G:son
Nagroda Artystyczna
Nagroda Kompozytorów  Włochy Marco Mengoni „Due vite” Marco Mengoni
Davide Petrella
Davide Simonetta

Faworyt OGAE[edytuj | edytuj kod]

Loreen, zwyciężczyni Stowarzyszenia Miłośników Konkursu Piosenki Eurowizji (OGAE) do wygrania konkursu

Od 2007 corocznie, przed każdym konkursem, większość oddziałów Stowarzyszenia Miłośników Konkursu Piosenki Eurowizji (OGAE)[238][239], zrzeszającej 44 krajowych fanklubów Konkursu Piosenki Eurowizji[240], przeprowadza głosowanie, w którym głosuje na wszystkie piosenki zgłoszone do danej edycji (z wyłączeniem propozycji krajowej), przy użyciu tak zwanego systemu eurowizyjnego (to znaczy 1–8, 10 i 12 punktów dla dziesięciu ulubionych utworów)[238].

W 2023 faworytami do zwycięstwa byli[241]:

Miejsce Kraj Wykonawca Utwór Punkty
OGAE
1  Szwecja Loreen „Tattoo” 423
2  Finlandia Käärijä „Cha Cha Cha” 394
3  Francja La Zarra „Évidemment” 302
4  Norwegia Alessandra „Queen of Kings” 263
5  Austria Teya i Salena „Who the Hell Is Edgar?” 228

Pozostałe kraje[edytuj | edytuj kod]

Możliwość wzięcia udziału w Konkursie Piosenki Eurowizji wymaga narodowego nadawcy z aktywnym członkostwem w Europejskiej Unii Nadawców, który będzie mógł nadawać konkurs za pośrednictwem sieci Eurowizji.

Aktywni członkowie EBU[edytuj | edytuj kod]

  •  Bułgaria – 18 października media po próbie kontaktu z nadawcą przez inne profile, czy też oficjalne centrum prasowe otrzymywały informację, że „nie ma oficjalnego stanowiska ani informacji, którymi można by się obecnie podzielić”[242][243], ale 19 października BNT potwierdziło bułgarskim mediom, że kraj nie weźmie udziału w konkursie z powodu ograniczeń finansowych[134]. Przedtem, eurowizyjne konto na Twitterze, które w przeszłości należało do bułgarskiego nadawcy Byłgarska nacionałna telewizija (BNT) na pytanie, czy kraj weźmie udział w konkursie, potwierdziło brak udziału z powodu braku zainteresowania nadawcy[244]. Podkreślono też, że szanse na powrót kraju w niedalekiej przyszłości są znikome[244].
  •  Czarnogóra – 13 października 2022 czarnogórski nadawca Radiotelevizija Crne Gore (RTCG) potwierdził wycofanie się kraju z udziału w konkursie z powodu ograniczeń finansowych oraz braku chętnych sponsorów, stwierdzając, że „istniejące środki powinny być skierowane na finansowanie bieżących i planowanych projektów krajowych oraz reform organizacyjnych i programowych”[136].
  •  Macedonia Północna – w maju 2022 roku nadawca Makedonska Radio Televizija (MKRTV) wydał oświadczenie, w którym jest zawarte m.in. to, że rozważa rezygnację z konkursu z powodu negatywnego obrazu wizerunku kreowanego przez delegację, a także z powodu negatywnych opinii publiczności macedońskiej[245]. Konkurs nie znalazł się w planach budżetowych nadawcy na 2023 rok[246]. 14 października 2022 dyrektor generalny nadawcy wydał oświadczenie, w którym ogłosił rezygnację Macedonii Północnej z udziału w konkursie z powodu ograniczeń finansowych i ryzyka wzrośnięcia opłaty za składkę na uczestnictwo, ale ma nadzieje na powrót państwa w 2024[137].
  •  Monako – udział w konkursie znalazł się we wstępnym budżecie państwa na rok 2022[247], lecz w kwietniu 2022 okazało się jednak, że plany te zostały finalnie opóźnione, ponieważ nowy krajowy nadawca publiczny, TVMonaco, ma rozpocząć nadawanie dopiero pomiędzy czerwcem a wrześniem 2023 roku, zamiast początkowo przewidywanego okresu pod koniec 2022 roku[248], oraz uzyskać członkostwo w Europejskiej Unii Nadawców[249]. Poprzedni nadawca kraju w konkursie i jedyny dotychczas członek EBU, Télé Monte-Carlo (TMC), jest teraz w 100% własnością francuskiego nadawcy TF1[249]. 5 września 2022 spółka MMD potwierdziła, że nie zorganizuje powrotu kraju do udziału w konkursie[250].
  •  Słowacja – 10 czerwca 2022 słowacki nadawca Rozhlas a televízia Slovenska (RTVS) potwierdził, że nie powróci do udziału w konkursie w 2023 z powodu ograniczeń finansowych i niskiej oglądalności konkursu na Słowacji[251], jednak dwa dni później czeskie źródło podało, że wycofują się z tej decyzji twierdząc, że zostanie ona podjęta w sierpniu, gdyż w tym samym okresie dojdzie do zmiany dyrektora telewizji RTVS. Słowacja nie znalazła się na liście państw uczestniczących w konkursie[133].

Poniższe kraje potwierdziły, że nie planują powrócić do udziału w konkursie w 2023 bez podania przyczyny:

Członkowie stowarzyszeni EBU[edytuj | edytuj kod]

  •  Kazachstan – 5 października 2022 producent telewizyjny Żan Mukanow stwierdził, że kazachski nadawca Khabar Agency (KA) dyskutował z EBU na temat potencjalnego zaproszenia do debiutu w konkursie w 2023, stwierdzając, że „istnieje każda szansa [dla Kazachstanu] na udział w dorosłej Eurowizji w przyszłym roku”, i że udział kraju w Konkursie Piosenki Eurowizji dla Dzieci 2022 ma „znaczący wpływ” na jego szanse na debiut[255][256]. Kazachstan nie znalazł się na liście państw uczestniczących w konkursie[133].

Członkowie spoza EBU[edytuj | edytuj kod]

  •  Białoruś – 28 maja 2021 podczas specjalnie zwołanego spotkania Europejska Unia Nadawców zdecydowała się na zawieszenie członkostwa białoruskiego nadawcy Biełteleradyjokampanija (BTRC), przez co formalnie białoruski nadawca nie może m.in. uczestniczyć w konkursach EBU[257]. Od 28 maja zarząd stacji miał dwa tygodnie na ustosunkowanie się do decyzji[258], jednak tego nie zrobił. 1 lipca stacja oficjalnie została wykluczona z organizacji, przez co może wziąć udział w konkursie najwcześniej w 2025 roku, chyba że EBU zdecyduje się na wcześniejsze przywrócenie członkostwa[259].
  •  Kosowo – 16 maja 2022 Shkumbin Ahmetxhekaj, pełniący obowiązki dyrektora generalnego kosowskiego nadawcy RTK powiedział, że stacja chce ubiegać się o członkostwo w Europejskiej Unii Nadawców do końca tego roku, aby umożliwić jej udział w Konkursie Piosenki Eurowizji. Potwierdził również, że jeśli RTK uzyska członkostwo, Kosowo weźmie udział w konkursie[260].
  •  Liechtenstein – 9 sierpnia 2022 krajowy nadawca 1FLTV poinformował, że nie będzie ubiegać się o członkostwo w Europejskiej Unii Nadawców, przez co kraj nie weźmie udział w konkursie w 2023[261].
  •  Rosja – 26 lutego 2022, dzień po wykluczeniu kraju z udziału w konkursie w 2022 w świetle rosyjskiej inwazji na Ukrainę, poinformowano o wyjściu z EBU wszystkich trzech stacji pochodzących z Rosji (Pierwyj kanał, RTR i Radio Dom Ostankino), co uniemożliwiło udział kraju w przyszłych konkursach, dopóki stacje dołączą do EBU ponownie[262].

Międzynarodowi nadawcy oraz głosowanie[edytuj | edytuj kod]

Sekretarze[edytuj | edytuj kod]

Poniższy spis uwzględnia poszczególne nazwiska osób, które podały punkty od jury każdego poszczególnego państwa w finale konkursu.

  1.  Ukraina – Złata Ogniewicz
    (reprezentantka Ukrainy w konkursie w 2013)
  2.  Włochy – Kaze
  3.  Łotwa – Jānis Pētersons
    (reprezentant Łotwy w konkursie w 2022 jako członek zespołu Citi Zēni)
  4.  Holandia – S10
    (reprezentantka Holandii w konkursie w 2022)
  5.  Malta – Ryan Hili
  6.  Mołdawia – Doina Stimpovschi
  7.  Irlandia – Niamh Kavanagh
    (zwyciężczyni konkursu w 1993 oraz reprezentantka Irlandii w konkursie w 2010)
  8.  San Marino – John Kennedy O'Connor
  9.  Azerbejdżan – Narmin Salmanova
  10.  Austria – Philipp Hansa
  11.  Francja – Anggun
    (reprezentantka Francji w konkursie w 2012)
  12.  Finlandia – Bess
  13.  Belgia – Bart Cannaerts
  14.  Niemcy – Elton
  15.  Portugalia – Maro
    (reprezentantka Portugalii w konkursie w 2022)
  16.  Chorwacja – Maja Ciglenečki
  17.  Estonia – Ragnar Klavan
  18.  Armenia – Maléna
    (zwyciężczyni Konkursu Piosenki Eurowizji dla Dzieci w 2021)
  19.  Polska – Ida Nowakowska
    (współprowadząca konkurs Piosenki Eurowizji dla Dzieci w 2019 i w 2020)
  20.  Rumunia – Eda Marcus
  21.  Islandia – Einar Stefánsson
    (reprezentant Islandii w konkursie w 2019 jako członek zespołu Hatari)
  22.  Serbia – Dragana Kosjerina
  23.  Cypr – Lukas Hamatsos
  24.  Norwegia – Ben Adams
    (reperezentant Norwegii w konkursie w 2022 jako członek zespołu Subwoolfer)
  25.  Szwajcaria – Chiara Dubey
  26.  Australia – Catherine Martin
  27.  Dania – Tina Müller
  28.  Hiszpania – Ruth Lorenzo
    (reprezentantka Hiszpanii w konkursie w 2014)
  29.  Izrael – Ilanit
    (reprezentantka Izraela w konkursach w 1973 i 1977)
  30.  Szwecja – Farah Abadi
  31.  Gruzja – Archil Sulakwelidze
    (reprezentant Gruzji w konkursie w 2022 jako członek zespołu Circus Mircus)
  32.  Czechy – Radka Rosická
  33.  Słowenia – Melani Mekicar
  34.  Grecja – Fotis Sergulopulos
  35.  Albania – Andri Xhahu
  36.  Litwa – Monika Liu
    (reprezentantka Litwy w konkursie w 2022)
  37.  Wielka Brytania – Catherine Tate

Nadawcy publiczni i komentatorzy[edytuj | edytuj kod]

Poniższy spis uwzględnia nazwiska komentatorów poszczególnych nadawców publicznych transmitujących widowisko.

Kraje uczestniczące
Kraje nieuczestniczące

Oglądalność[edytuj | edytuj kod]

Europejska Unia Nadawców ogłosiła, że finał jak i pozostałe dwa wieczory półfinałowe oglądało 162 milionów widzów. Dane zebrano od 38 nadawców publicznych, transmitujących konkurs. Udział widowni wynosił 40,9%, gdzie średnio na co dzień krajowi nadawcy generują udział na poziomie 17,4%[312]. Konkurs w Polsce obejrzało średnio 3,497 mln widzów, co stanowi spadek o 270 tysięcy osób w porównaniu z ubiegłorocznym koncertem w Turynie. Wzrósł udział w rynku wieczora: z 36,35% do 38,89%[289].

Konkurs cieszył się ogromnym zainteresowaniem w Wielkiej Brytanii. Finał w BBC One śledziło średnio 9,9 miliona widzów, co przyniosło udział widowni na poziomie 62,3%. Co trzeci nadawca publiczny transmitujący konkurs przyciągnął dzięki programowi co najmniej 50% całej widowni, oglądającej w tym czasie telewizję. Na pierwszym miejscu znalazła się Islandia (98,7%), Na kolejnych pozycjach znalazły się Norwegia (87,8%), Finlandia (85,6%) i Szwecja (82,3%). Duże wzrosty oglądalności zanotowały Australia, Słowenia, Niemcy, Francja czy Finlandia, która osiągnęła największą widownię od 2007 roku – czyli edycji, gdy konkurs miał miejsce w Helsinkach[289].

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Why is the United Kingdom hosting Eurovision on behalf of Ukraine in 2023? [online], eurovision.tv, 7 października 2022 [dostęp 2022-10-09] (ang.).
  2. ↑ a b The UK is taking over Eurovision hosting duties for another country for a fifth time, due to the ongoing war in Ukraine. Here is a short thread about what happened in those four other years 🧵 1/14 [online], Twitter [dostęp 2022-07-26] (ang.).
  3. ↑ Sweden's Loreen wins the Eurovision Song Contest 2023 [online], eurovision.tv, 14 maja 2023 [dostęp 2023-05-14] (ang.).
  4. ↑ EBU Statement on Hosting of 2023 Eurovision Song Contest [online], Eurovision.tv, 17 czerwca 2022 [dostęp 2022-06-17] (ang.).
  5. ↑ United Kingdom to host Eurovision Song Contest 2023 [online], eurovision.tv, 25 lipca 2022 [dostęp 2022-07-25] (ang.).
  6. ↑ a b c Liverpool will host Eurovision 2023 [online], eurovision.tv, 7 października 2022 [dostęp 2022-10-07] (ang.).
  7. ↑ Simon Falk, Turquoise Carpet and Welcome Party with access for OGAE members [online], wiwibloggs, 5 kwietnia 2023 [dostęp 2023-04-26] (ang.).
  8. ↑ Eurovision Song Contest 2023 on the BBC [online], www.bbc.co.uk [dostęp 2023-04-26] (ang.).
  9. ↑ David Humphreys, Pier Head to host Eurovision village during song contest [online], Liverpool Echo, 1 listopada 2022 [dostęp 2022-12-18] (ang.).
  10. ↑ Liverpool 2023: EuroClub revealed... Camp and Furnace! [online], eurovision.tv, 6 grudnia 2022 [dostęp 2022-12-18] (ang.).
  11. ↑ Eurovision Song Contest 2005 Final. [w:] EBU [on-line]. eurovision.tv. [dostęp 2017-04-15]. (ang.).
  12. ↑ Julia Ostromogilska: 'Eurovision 2005 in Kiev Sports Palace'. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-09-04. [dostęp 2017-04-15]. (ang.).
    Sietse Bakker: NTU and EBU confirm: Palats Sportu. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-09-06. [dostęp 2017-04-15]. (ang.).
    Sietse Bakker: Palats Sportu 70% ready. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-03-13. [dostęp 2017-04-15]. (ang.).
  13. ↑ Paul Jordan: Kyiv to host Eurovision 2017!. [w:] EBU [on-line]. eurovision.tv, 2016-09-09. [dostęp 2016-09-09]. (ang.).
  14. ↑ How it Works – Eurovision Song Contest [online], eurovision.tv [dostęp 2019-02-27].
  15. ↑ Host city speculation: Could Eurovision 2023 be held in Switzerland? [online], wiwibloggs, 27 maja 2022 [dostęp 2022-05-31] (ang.).
  16. ↑ Ewan McCaig, 🇮🇹 Eurovision 2022: Mayor Of Stockholm Offers To Host Eurovision 2023 In Event Of Ukraine Win [online], Eurovoix, 10 maja 2022 [dostęp 2022-05-15] (ang.).
  17. ↑ Franciska van Waarden, 🇮🇹 Italy: Turin Offering to Host Eurovision Again in 2023 Following Ukraine’s Win [online], Eurovoix, 15 maja 2022 [dostęp 2022-05-15] (ang.).
  18. ↑ Hayley Dixon, Nataliya Vasilyeva, Eurovision winner Oleh Psiuk heads home to serve Ukraine, „The Telegraph”, 15 maja 2022, ISSN 0307-1235 [dostęp 2022-05-17] (ang.).
  19. ↑ Songfestivalregisseur zet editie in Rotterdam weer in optie [online], RTL Boulevard, 15 maja 2022 [dostęp 2022-05-17] (niderl.).
  20. ↑ Anthony Granger, 🇵🇱 Poland: TVP is Willing to Help Host Eurovision 2023 [online], Eurovoix, 15 maja 2022 [dostęp 2022-05-15] (ang.).
  21. ↑ Dnipro Today, Євробачення 2023. Конкурс не проводитиметься в Україні. Заява Європейського мовного союзу [online], DNIPROTODAY - Новини України, 27 czerwca 2022 [dostęp 2023-12-20] (ukr.).
  22. ↑ Mieszko Czerniawski, Eurowizja 2022: Ukraina wygrywa. Kto zorganizuje konkurs? [online], Eurowizja.org - najwięcej o Eurowizji, 15 maja 2022 [dostęp 2022-05-15] (pol.).
  23. ↑ a b suspilne, Микола Чернотицький: Розпочинаємо консультації з ЄМС щодо проведення Євробачення-2023 в Україні [online], corp.suspilne.media [dostęp 2022-05-17] (ang.).
  24. ↑ Anthony Granger, Eurovision 2023: 🇺🇦 UA:PBC Requests Further Meetings with EBU After Ukraine Rejected as Host Country [online], Eurovoix, 17 czerwca 2022 [dostęp 2022-06-17] (ang.).
  25. ↑ Anthony Granger, 🇺🇦 Eurovision 2023: Kyiv States its Ready to Host if Asked [online], Eurovoix, 26 maja 2022 [dostęp 2022-12-19] (ang.).
  26. ↑ suspilne, Суспільне Мовлення спільно з Кабміном презентували перші кроки підготовки до проведення Євробачення-2023 [online], corp.suspilne.media [dostęp 2022-06-15] (ukr. • ang.).
  27. ↑ Boris Johnson says Ukraine ‘can and should’ host Eurovision contest in 2023 [online], The Independent, 18 czerwca 2022 [dostęp 2022-06-24] (ang.).
  28. ↑ Anthony Granger, 🇵🇱 Poland: TVP & Ministry of Culture Call For EBU to Continue Talks With Ukraine [online], Eurovoix, 19 czerwca 2022 [dostęp 2022-06-24] (ang.).
  29. ↑ a b Anthony Granger, Eurovision 2023: 🇺🇦 UA:PBC Requests Further Meetings with EBU After Ukraine Rejected as Host Country [online], Eurovoix, 17 czerwca 2022 [dostęp 2022-06-24] (ang.).
  30. ↑ Alex Marshall, Eurovision rules out Ukraine as host of next year’s song contest., „The New York Times”, 17 czerwca 2022, ISSN 0362-4331 [dostęp 2022-06-24] (ang.).
  31. ↑ Neil Farren, 🇧🇪 Belgium: Brussels to Bid to Host Eurovision 2023? [online], Eurovoix, 19 czerwca 2022 [dostęp 2022-06-24] (ang.).
  32. ↑ EBU Statement on Hosting of the 2023 Eurovision Song Contest [online], Eurovision.tv, 23 czerwca 2022 [dostęp 2022-06-24] (ang.).
  33. ↑ a b United Kingdom to host Eurovision Song Contest 2023 [online], eurovision.tv, 25 lipca 2022 [dostęp 2022-07-25] (ang.).
  34. ↑ 🚨 Major #Eurovision news incoming! 🚨 Tomorrow on the @ZoeTheBall Breakfast Show, we reveal which UK cities have been shortlisted to host next year’s contest on behalf of Ukraine. 📻 Listen live from 8:35am. [online], Twitter, 11 sierpnia 2022 (ang.).
  35. ↑ BBC announces 7 Shortlisted Host Cities for Eurovision 2023 [online], eurovision.tv, 12 sierpnia 2022 [dostęp 2022-09-10] (ang.).
  36. ↑ Anthony Granger, 🇬🇧 Eurovision 2023: Complete Bids to be Submitted to BBC by September 8 [online], Eurovoix, 29 sierpnia 2022 [dostęp 2022-09-10] (ang.).
  37. ↑ BBC announces 7 Shortlisted Host Cities for Eurovision 2023 [online], eurovision.tv, 12 sierpnia 2022 [dostęp 2023-04-26] (ang.).
  38. ↑ Anthony Granger, Eurovision 2023: 🇬🇧 Aberdeen City Council to Debate Whether to Bid to Host Eurovision [online], Eurovoix, 21 czerwca 2022 [dostęp 2022-06-24] (ang.).
  39. ↑ Franciska van Waarden, Eurovision 2023: 🇬🇧 Belfast Expresses Interest to Host [online], Eurovoix, 8 sierpnia 2022 [dostęp 2022-08-11] (ang.).
  40. ↑ James Washak, Eurovision 2023: 🇬🇧 Birmingham Confirms Bid to Host Eurovision 2023 at Resorts World Arena [online], Eurovoix, 27 lipca 2022 [dostęp 2022-08-11] (ang.).
  41. ↑ Anthony Granger, Eurovision 2023: 🇬🇧 Bristol Submits Its Bid To Host [online], Eurovoix, 9 sierpnia 2022 [dostęp 2022-08-11] (ang.).
  42. ↑ Anthony Granger, Eurovision 2023: 🇬🇧 Scottish First Minister Supports Glasgow Hosting Eurovision [online], Eurovoix, 17 czerwca 2022 [dostęp 2022-06-24] (ang.).
  43. ↑ Eurovision Song Contest: Which UK cities could host 2023 show?, „BBC News”, 17 czerwca 2022 [dostęp 2022-06-24] (ang.).
  44. ↑ Simon Duke, Newcastle officially confirms bid to host Eurovision next year [online], ChronicleLive, 8 sierpnia 2022 [dostęp 2022-08-11] (ang.).
  45. ↑ Anthony Granger, Eurovision 2023: 🇬🇧 Leeds Expresses Interest in Hosting Eurovision [online], Eurovoix, 17 czerwca 2022 [dostęp 2022-06-24] (ang.).
  46. ↑ Anthony Granger, Eurovision 2023: 🇬🇧 Liverpool Intends to Bid to Host Eurovision [online], Eurovoix, 17 czerwca 2022 [dostęp 2022-06-24] (ang.).
  47. ↑ Local Sheffield Councillors ready to bid for Eurovision 2023 [online], ESCXTRA.com, 17 czerwca 2022 [dostęp 2022-06-17] (ang.).
  48. ↑ Anthony Granger, Eurovision 2023: 🇬🇧 Brighton Will Bid to Host Eurovision [online], Eurovoix, 17 czerwca 2022 [dostęp 2022-06-24] (ang.).
  49. ↑ Cardiff cancels Eurovision 2023 host city bid over Principality Stadium scheduling conflicts [online], wiwibloggs, 3 sierpnia 2022 [dostęp 2022-08-03] (ang.).
  50. ↑ Anthony Granger, Eurovision 2023: 🇬🇧 Derry Will Not Bid To Host [online], Eurovoix, 8 sierpnia 2022 [dostęp 2022-08-09] (ang.).
  51. ↑ Alistair Brown, Eurovision 2023: 🇬🇧 Sunderland Will Not Bid To Host [online], Eurovoix, 11 sierpnia 2022 [dostęp 2022-08-11] (ang.).
  52. ↑ Eurovision 2023 in UK: British cities express interest as United Kingdom likely to host [online], wiwibloggs, 17 czerwca 2022 [dostęp 2022-06-24] (ang.).
  53. ↑ Matt Smith, London "ready to step up" and host Eurovision 2023 - Chiswick Calendar News [online], The Chiswick Calendar, 18 czerwca 2022 [dostęp 2023-04-26] (ang.).
  54. ↑ Eurovision 2023: It’s Glasgow or Liverpool [online], eurovision.tv, 27 września 2022 [dostęp 2022-09-27] (ang.).
  55. ↑ a b Eurowizja 2023 w dobrych rękach! Za organizacją stoją producenci Igrzysk Olimpijskich [online], Eurowizja.org - najwięcej o Eurowizji, 18 października 2022 [dostęp 2022-10-20] (pol.).
  56. ↑ BBC announces Eurovision Song Contest 2023 senior production team [online], eurovision.tv, 17 października 2022 [dostęp 2022-10-20] (ang.).
  57. ↑ a b BBC reveals further production team details for Liverpool 2023 [online], eurovision.tv, 20 grudnia 2022 [dostęp 2023-04-19] (ang.).
  58. ↑ BBC sets out Host City process and production plans for the 2023 Eurovision Song Contest [online], www.bbc.co.uk [dostęp 2022-10-09] (ang.).
  59. ↑ a b c BBC announces new commissions ahead of the Eurovision Song Contest 2023 [online], www.bbc.co.uk [dostęp 2023-04-19] (ang.).
  60. ↑ a b suspilne, Суспільне Мовлення і BBC підписали Меморандум про співпрацю під час Євробачення-2023 [online], corp.suspilne.media [dostęp 2022-10-20] (ang.).
  61. ↑ Liverpool 2023: Tickets to be made available for displaced Ukrainians [online], eurovision.tv, 24 lutego 2023 [dostęp 2023-04-20] (ang.).
  62. ↑ Claudio·Eurovision 2022, Eurovision 2022: Moroccanoil ancora sponsor ufficiale [online], EIN, 11 czerwca 2021 [dostęp 2022-01-05] (wł.).
  63. ↑ Baileys announced as Official Partner of the Eurovision Song Contest [online], eurovision.tv, 13 lutego 2023 [dostęp 2023-04-20] (ang.).
  64. ↑ James Washak, 🇺🇦🇬🇧 Eurovision 2023: EasyJet Announced as the Official Airline of the Eurovision Song Contest 2023 [online], Eurovoix, 21 kwietnia 2023 [dostęp 2023-04-22] (ang.).
  65. ↑ Charlotte Seet, easyJet Will Be The Official Airline Of 2023's Eurovision Contest [online], Simple Flying, 20 kwietnia 2023 [dostęp 2023-04-22] (ang.).
  66. ↑ TikTok selected as Official Entertainment Partner of Eurovision Song Contest 2023 [online], Newsroom | TikTok, 16 sierpnia 2019 [dostęp 2023-05-02] (ang.).
  67. ↑ Eurowizja 2023: sprzedaż biletów rusza 7 marca. Co trzeba wiedzieć? [online], Eurowizja.org - najwięcej o Eurowizji, 2 marca 2023 [dostęp 2023-06-10] (pol.).
  68. ↑ Save the dates: Your invite to Eurovision pre-party season [online], eurovision.tv, 23 marca 2023 [dostęp 2023-04-21] (ang.).
  69. ↑ Eurovision 2023: Rehearsal Schedule [online], Eurovisionworld, 30 kwietnia 2023 [dostęp 2023-05-11] (ang.).
  70. ↑ a b Eurowizja 2023: rewolucyjne zmiany w systemie głosowania! [online], Eurowizja.org - najwięcej o Eurowizji, 22 listopada 2022 [dostęp 2022-11-22] (pol.).
  71. ↑ a b Voting changes announced for Eurovision Song Contest 2023 [online], eurovision.tv, 22 listopada 2022 [dostęp 2022-11-22] (ang.).
  72. ↑ Eurovision Song Contest 1975. [w:] Europejska Unia Nadawców [on-line]. eurovision.tv. [dostęp 2013-03-22].
  73. ↑ a b c Eurowizja 2023: zmiany w głosowaniu. Znamy szczegółowe zasady! [online], Eurowizja.org - najwięcej o Eurowizji, 12 kwietnia 2023 [dostęp 2023-04-19] (pol.).
  74. ↑ ‘United By Music’: Liverpool 2023 theme revealed [online], eurovision.tv, 31 stycznia 2023 [dostęp 2023-02-23] (ang.).
  75. ↑ Eurowizja 2023: zjednoczeni przez muzykę – oto logo i slogan konkursu! [online], Eurowizja.org - najwięcej o Eurowizji, 31 stycznia 2023 [dostęp 2023-02-07] (pol.).
  76. ↑ Liverpool to host 2023 Eurovision Song Contest [online], www.bbc.com [dostęp 2022-10-09] (ang.).
  77. ↑ First look at the Eurovision 2023 stage! [online], eurovision.tv, 2 lutego 2023 [dostęp 2023-02-07] (ang.).
  78. ↑ 111 locations, 37 acts: Eurovision 2023 Postcards announced [online], www.bbc.co.uk [dostęp 2023-04-19] (ang.).
  79. ↑ a b Graham Norton among favorites to host Eurovision 2023 [online], ESCXTRA.com, 21 czerwca 2022 [dostęp 2022-06-30] (ang.).
  80. ↑ Eurovision 2023 presenters: Graham Norton, Davina and Rylan among favourites to present song contest if it’s in the U.K. [online], wiwibloggs, 25 czerwca 2022 [dostęp 2022-06-30] (ang.).
  81. ↑ Megan Davies, 🇺🇦 Eurovision 2023: Timur Miroshnychenko and Masha Efrosinina To Host? [online], Eurovoix, 8 grudnia 2022 [dostęp 2022-12-17] (ang.).
  82. ↑ Eurovision 2023: Hosts revealed for Liverpool [online], eurovision.tv, 22 lutego 2023 [dostęp 2023-02-22] (ang.).
  83. ↑ Eurovision 2023: AJ & Rylan to host Allocation Draw [online], eurovision.tv, 10 stycznia 2023 [dostęp 2023-01-30] (ang.).
  84. ↑ How to watch the Eurovision 2023 Semi-Final Allocation Draw [online], eurovision.tv, 30 stycznia 2023 [dostęp 2023-01-30] (ang.).
  85. ↑ Eurovision 2023: Allocation Draw results [online], eurovision.tv, 31 stycznia 2023 [dostęp 2024-02-22] (ang.).
  86. ↑ Eurovision 2023: Semi-Final running orders revealed! [online], eurovision.tv, 22 marca 2023 [dostęp 2023-03-23] (ang.).
  87. ↑ Ukraine 19th and the United Kingdom 26th in Grand Final [online], eurovision.tv, 13 marca 2023 [dostęp 2023-03-13] (ang.).
  88. ↑ Asyia Iftikhar, Paul O'Grady's posthumous Eurovision 2023 cameo moves fans to tears [online], PinkNews | Latest lesbian, gay, bi and trans news | LGBTQ+ news, 10 maja 2023 [dostęp 2023-06-30] (ang.).
  89. ↑ Юлія Саніна феєрично виступила на Євробаченні у вогняному вбранні [online], Главком | Glavcom, 9 maja 2023 [dostęp 2023-06-30] (ukr.).
  90. ↑ Maciej Blazewicz, [UPDATE!] Eurowizja 2023: Pierwsza próba generalna zakończona kontrowersją. Nowa forma podawania wyników w ogniu krytyki • Spojlery: Co zobaczymy we wtorek? Co nowego wiemy o występach i pocztówkach? • Eurowizyjne stacje radiowe na RMF ON! [online], DZIENNIK-EUROWIZYJNY.pl, 8 maja 2023 [dostęp 2023-06-30] (pol.).
  91. ↑ Tonight: Semi-final 2 of the Eurovision Song Contest 2023 [online], Eurovisionworld, 11 maja 2023 [dostęp 2023-06-30] (ang.).
  92. ↑ Donato Cafarelli, Eurovision 2023: tra gli interval act delle semifinali Rita Ora, Mariya Yaremchuck e Alyosha [online], 13 kwietnia 2023 [dostęp 2023-06-30] (wł.).
  93. ↑ Alastair James, Eurovision 2023: Luke Evans, Peppa Pig, and Scooch - surprises and highlights of Semi-Final 2 [online], Attitude, 11 maja 2023 [dostęp 2023-06-30] (ang.).
  94. ↑ Eurovision: Catherine, Princess of Wales, makes surprise appearance, „BBC News”, 13 maja 2023 [dostęp 2023-06-30] (ang.).
  95. ↑ Cydney Yeates, Princess of Wales stuns fans with surprise cameo at Eurovision final 2023 [online], Metro, 13 maja 2023 [dostęp 2023-06-30] (ang.).
  96. ↑ Christopher Megrath, Liverpool classics to be performed at Eurovision Grand Final [online], Liverpool Echo, 12 maja 2023 [dostęp 2023-06-30] (ang.).
  97. ↑ Maciej Blazewicz, Eurowizja: Tak wyglądać będzie finał konkursu! Relacja i spojlery z próby generalnej. [online], DZIENNIK-EUROWIZYJNY.pl, 12 maja 2023 [dostęp 2023-06-30] (pol.).
  98. ↑ Anthony Granger, Live From Liverpool: 🇺🇦🇬🇧 Eurovision 2023 Grand Final Jury Show [online], Eurovoix, 12 maja 2023 [dostęp 2023-06-30] (ang.).
  99. ↑ Eurovision 2023: All about the Grand Final [online], Eurovisionworld, 13 maja 2023 [dostęp 2023-06-30] (ang.).
  100. ↑ Ireneusz Oprzędek, Widownia wybuczała Edytę Górniak. Zaskakująca sytuacja w studio TVP [online], teleshow.wp.pl, 26 lutego 2023 [dostęp 2023-02-27] (pol.).
  101. ↑