Lista kolonii brytyjskich – Wikipedia, wolna encyklopedia

Poniższa lista przedstawia brytyjskie kolonie, protektoraty, dominia oraz pozostałe terytoria zależne imperium brytyjskiego.

Wśród terytoriów należących do Wielkiej Brytanii można wyróżnić:

• Zjednoczone Królestwo (od 1801) – Anglia, Walia, Szkocja oraz Irlandia (od 1922 Irlandia Północna).
• Dependencje korony brytyjskiej – Wyspa Man, Jersey i Guernsey (Wyspy Normandzkie). Rząd brytyjski jest odpowiedzialny za ich obronność oraz politykę zagraniczną. Każde z tych terytoriów posiada własne prawo oraz instytucje polityczne.
• Kolonie – były terytoriami, które miały być miejscem trwałego zamieszkania osadników. Korona brytyjska miała nad nimi pełna kontrolę, chociaż nie były częścią Zjednoczonego Królestwa. W koloniach obowiązywało prawo brytyjskie oraz wszelkie uchwały parlamentarne. Przedstawicielem monarchy brytyjskiego zazwyczaj był gubernator mianowany przez rząd w Londynie. Z czasem, w niektórych koloniach utworzono lokalny rząd. Wśród kolonii brytyjskich wyróżnia się trzy rodzaje:
  • Kolonie nadawane konkretnym osobom; XVI-XVII wiek.
  • Kolonie administrowane przez kompanie handlowe (np. Brytyjską Kompanię Wschodnioindyjską); XVIII-XX wiek.
  • Kolonie korony brytyjskiej.
• Protektoraty – były terytoriami posiadającymi własny rząd, znajdującymi się pod zwierzchnictwem Wielkiej Brytanii. Władze brytyjskie odpowiadały m.in. za politykę zagraniczną oraz gospodarczą tych państw. Protektoraty ustanawiano zazwyczaj w celu ograniczenia wpływów innych imperiów kolonialnych oraz chronienia brytyjskich interesów na danym terenie.
• Dominia – są to byłe kolonie lub federacje kolonii, które uzyskały niepodległość, zachowując monarchę brytyjskiego, jako głowę państwa i ściśle współpracując ze Zjednoczonym Królestwem. Formalne potwierdzenie statusu dominiów zapisane jest w Statucie Westminsterskim z 1931 roku.
• Terytoria mandatowe – dawne niemieckie oraz tureckie kolonie i protektoraty, przyznane po I wojnie światowej Wielkiej Brytanii oraz państwom Wspólnoty Narodów, którymi miały zarządzać w imieniu Ligi Narodów z korzyścią dla mieszkańców. Większość z nich w 1946 roku przekształcono w terytoria powiernicze ONZ.

Obecne terytoria zależne[edytuj | edytuj kod]

W ciągu 20 lat od uzyskania niepodległości przez Indie w 1947 roku, większość terytoriów zależnych Wielkiej Brytanii uzyskało niepodległość. Aktualnie jedynie czternaście terytoriów na świecie (od 2002 roku znanych jako brytyjskie terytoria zamorskie) pozostaje pod brytyjskim zwierzchnictwem. Większość z nich to małe wyspy z niewielką liczbą ludności.

•  Anguilla
•  Bermudy
•  Brytyjskie Terytorium Antarktyczne
•  Brytyjskie Terytorium Oceanu Indyjskiego
•  Brytyjskie Wyspy Dziewicze
•  Kajmany
•  Falklandy (sporne z Argentyną)
•  Gibraltar
•  Montserrat
•  Pitcairn
•  Wyspa Świętej Heleny, Wyspa Wniebowstąpienia i Tristan da Cunha
•  Georgia Południowa i Sandwich Południowy
•  Turks i Caicos
•  Akrotiri
•  Dhekelia

Brytyjska Wspólnota Narodów[edytuj | edytuj kod]

Większość byłych terytoriów Imperium Brytyjskiego należy do Brytyjskiej Wspólnoty Narodów, która powstała w 1931 roku wraz z przyjęciem Statutu Westminsterskiego. W szesnastu państwach należących do wspólnoty (w tym w Wielkiej Brytanii) głową państwa jest Karol III.

Irlandia[edytuj | edytuj kod]

Po trwającej osiemnaście miesięcy irlandzkiej wojnie o niepodległość w latach 1919–1921, południowa część Irlandii uzyskała niepodległość jako dominium brytyjskie pod nazwą Wolne Państwo Irlandzkie. Ostateczne zerwanie więzów z Wielką Brytanią miało miejsce w 1949 roku, gdy Irlandia została republiką. Natomiast Irlandia Północna nadal należy do Zjednoczonego Królestwa.

Hanower[edytuj | edytuj kod]

W latach 1714–1837 na tronie brytyjskim zasiadali elektorzy (z czasem królowie) Hanoweru, państwa w północno-zachodnich Niemczech. Była to jedynie unia personalna, a Hanower nie był uważany za część imperium.

Lista kolonii, protektoratów i dominiów[edytuj | edytuj kod]

Lista nie uwzględnia terytoriów okupowanych przez Wielką Brytanię. W nawiasach podano współczesne nazwy terytoriów.

Europa[edytuj | edytuj kod]

• Anglia
  • X wiek – utworzenie królestwa
  • 1536 – włączenie Walii
  • 1603–1649 – unia personalna ze Szkocją
  • 1649–1660 – republika
  • 1660–1707 – unia personalna ze Szkocją
  • 1707 – unia ze Szkocją; utworzenie Wielkiej Brytanii
• Wielka Brytania
  • 1707 – utworzona ze zjednoczonej Anglii i Szkocji
  • 1801 – unia z Irlandią; utworzenie Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii
• Zjednoczone Królestwo
  • 1801 – utworzone ze zjednoczonej Wielkiej Brytanii i Irlandii
  • 1922 – secesja Wolnego Państwa Irlandzkiego
  • 1927 – zmiana nazwy ze Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii na Zjednoczone Królestwo Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej
• Irlandia
  • 1172–1541 – częściowo podbita przez Anglię
  • 1541–1800 – królestwo podporządkowane Anglii
  • 1801 – unia z Wielką Brytanią; utworzenie Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii
  • 1922 – utworzenie Wolnego Państwa Irlandzkiego
  • 1937 – zerwanie więzi między Wolnym Państwem Irlandzkim a Wielką Brytanią i zmiana nazwy na Irlandię
  • 1949 – republika; opuszczenie Wspólnoty Narodów
• Irlandia Północna
  • 1921- – prowincja Zjednoczonego Królestwa
• Szkocja
  • IX wiek – utworzenie królestwa
  • 1603–1649 – unia personalna z Anglią
  • 1653–1660 – włączona do republiki
  • 1660–1707 – unia personalna z Anglią
  • 1707 – unia z Anglią; utworzenie Wielkiej Brytanii
  • 1999- – autonomia
• Walia
  • 1282–1301 – podporządkowana Anglii
  • 1301–1536 – księstwo podporządkowane Anglii
  • 1536–1999 – unia z Anglią
  • 1999- – autonomia
• Akrotiri i Dhekelia
  • 1960–1983 – kolonie
  • 1983–2002 – terytoria zależne
  • 2002- – brytyjskie terytoria zamorskie
• Alderney
  • 1204–1279 – lenno
  • 1279–1660 – część baliwatu Guernsey
  • 1660–1825 – lenno
  • 1825 – podporządkowane Guernsey
• Calais
  • 1347–1558 – fort
  • 1558 – zdobyte przez Francję
• Cypr
  • 1878–1914 – administracja brytyjska
  • 1914–1925 – aneksja
  • 1925–1960 – kolonia korony
  • 1960 – niepodległość
• Gibraltar
  • 1713–1830 – garnizon
  • 1830–1983 – kolonia korony
  • 1983–2002 – terytorium zależne
  • 2002- – brytyjskie terytorium zamorskie
• Guernsey
  • 1204–1279 – lenno
  • 1279- – baliwat (dependencja korony brytyjskiej)
• Jersey
  • 1204–1279 – lenno podporządkowane Guernsey
  • 1279–1487 – baliwat podporządkowany Guernsey
  • 1487- – baliwat (dependencja korony brytyjskiej)
• Wyspa Man
  • 1333–1594 – lenno
  • 1594–1610 – posiadłość korony brytyjskiej
  • 1610–1649 – lenno
  • 1649–1660 – protektorat
  • 1660–1765 – lenno
  • 1765–1827 – posiadłość korony brytyjskiej
  • 1827- – dependencja korony brytyjskiej
• Helgoland
  • 1814–1890 – kolonia
  • 1890 – włączona do Niemiec
• Wyspy Jońskie
  • 1815–1864 – protektorat
  • 1864 – włączone do Grecji
• Malta
  • 1814–1921 – kolonia korony
  • 1921–1933 – samorządna kolonia
  • 1933–1947 – kolonia korony
  • 1947–1964 – samorządna kolonia
  • 1964 – niepodległość
• Minorka
  • 1714–1756 – kolonia
  • 1798–1802 – kolonia
  • 1802 – zwrócona Hiszpanii

Afryka[edytuj | edytuj kod]

• Basuto (Lesotho)
  • 1868–1871 – protektorat
  • 1871–1884 – włączone do Kolonii Przylądkowej
  • 1884–1965 – kolonia
  • 1965–1966 – samorządna kolonia
  • 1966 – niepodległość jako Lesotho
• Beczuana (Botswana)
  • 1884–1964 – protektorat
  • 1964–1965 – kolonia
  • 1965–1966 – samorządna kolonia
  • 1966 – niepodległość jako Botswana
• Brytyjska Afryka Zachodnia
• Gambia
  • 1816–1965 – kolonia korony
  • 1965 – niepodległość
• Sierra Leone
  • 1808–1896 – kolonia
  • 1896–1961 – protektorat
  • 1961 – niepodległość
• Złote Wybrzeże (Ghana)
  • 1874–1957 – kolonia
  • 1957 – niepodległość jako Ghana
• Togo Brytyjskie
  • 1916–1945 – terytorium mandatowe Ligi Narodów
  • 1945–1956 – terytorium powiernicze ONZ
  • 1956 – włączone do Złotego Wybrzeża
• Zatoka Beninu
  • 1852–1891 – protektorat
  • 1891 – włączenie do Protektoratu Południowej Nigerii
• Zatoka Biafra
  • 1849–1891 – protektorat
  • 1891 – włączenie do Protektoratu Południowej Nigerii
• Protektorat Lagos
  • 1887–1906 – protektorat
  • 1906 – włączony do Protektoratu Południowej Nigerii
• Kolonia Południowej Nigerii
  • 1906–1913 – kolonia
  • 1913 – zmiana nazwy na Kolonię Nigerii
• Kolonia Nigerii
  • 1913–1954 – kolonia
  • 1954 – połączona z Protektoratem Nigerii w Federację Nigerii
• Protektorat Południowej Nigerii
  • 1891–1913 – protektorat
  • 1914 – połączony z Protektoratem Północnej Nigerii w Protektorat Nigerii
• Protektorat Nigerii
  • 1914–1954 – protektorat
  • 1954 – połączany z Kolonią Nigerii w Federację Nigerii
• Federacja Nigerii (Nigeria)
  • 1954–1960 – federacja autonomiczna utworzona z kolonii i protektoratu Nigerii
  • 1960 – niepodległość
• Dystrykt Nigru
  • 1885–1899 – protektorat zarządzany przez Królewską Kompanię Nigru
  • 1900 – włączony do Północnej Nigerii
• Delta Nigru
  • 1886–1899 – protektorat zarządzany przez Królewską Kompanię Nigru
  • 1900 – włączony do Południowej Nigerii
• Protektorat Północnej Nigerii
  • 1900–1913 – protektorat
  • 1914 – połączona z Protektoratem Południowej Nigerii w Protektorat Nigerii
• Kamerun Brytyjski
  • 1919–1946 – terytorium mandatowe Ligi Narodów
  • 1946–1961 – terytorium powiernicze ONZ
  • 1961 – część północna włączona do Nigerii, południowa do Kamerunu
• Brytyjska Afryka Wschodnia (Kenia)
  • 1888–1895 terytorium dzierżawione przez Brytyjską Imperialną Kompanię Wschodnioafrykańską od sułtana Zanzibaru
  • 1895–1920 – protektorat
  • 1920 – podzielona na kolonię i protektorat Kenii
• Kenia
  • 1920–1963 – kolonia/protektorat
  • 1963 – niepodległość
• Uganda
  • 1893–1905 – protektorat
  • 1905–1962 – kolonia
  • 1962 – niepodległość
• Tanganika (Tanzania)
  • 1922–1946 – terytorium mandatowe Ligi Narodów
  • 1946–1961 – terytorium powiernicze ONZ
  • 1961 – niepodległość
  • 1964 – połączenie z Zanzibarem w Tanzanię
• Zanzibar
  • 1890–1963 – protektorat
  • 1963 – niepodległość
  • 1964 – połączenie z Tanganiką w Tanzanię
• Somali Brytyjskie (Somaliland)
  • 1884–1960 – protektorat
  • 1960 – niepodległość
• Cyrenajka i Trypolitania (Libia)
  • 1942–1946 – administracja brytyjska
  • 1946–1951 – terytorium powiernicze ONZ
  • 1951 – niepodległość
• Egipt
  • 1882–1914 – kontrola brytyjska
  • 1914–1922 – protektorat
  • 1922 – niepodległość
• Kanał Sueski
  • 1882–1956 – kontrola brytyjska
  • 1956 – przekazany Egiptowi
• Sudan Anglo-Egipski (Sudan)
  • 1899–1956 – kondominium brytyjsko-egipskie
  • 1956 – niepodległość jako Sudan
• Brytyjska Afryka Centralna
  • 1891–1907 – protektorat
  • 1907 – przemianowana na Niasę
• Niasa (Malawi)
  • 1907–1964 – protektorat
  • 1953–1963 – część Federacji Rodezji i Niasy
  • 1964 – niepodległość jako Malawi
• Matabele
  • 1888–1894 – protektorat zarządzany przez Brytyjską Kompanię Południowoafrykańską
  • 1894 – zjednoczone z Maszona w Zambezję Południową
• Maszona
  • 1889–1894 – protektorat zarządzany przez Brytyjską Kompanię Południowoafrykańską
  • 1894 – zjednoczone z Matabele w Zambezję Południową
• Zambezja Południowa
  • 1894–1895 – protektorat zarządzany przez Brytyjską Kompanię Południowoafrykańską
  • 1895 – zjednoczona z Zambezją Północną w Rodezję
• Zambezja Północna
• Rodezja
  • 1895–1901 – protektorat zarządzany przez Brytyjską Kompanię Południowoafrykańską
  • 1901 – przemianowana na Rodezję Południową
• Rodezja Południowa
  • 1901–1923 – protektorat zarządzany przez Brytyjską Kompanię Południowoafrykańską
  • 1923–1953 – samorządna kolonia
  • 1953–1963 – część Federacji Rodezji i Niasy
  • 1964 – przemianowana na Rodezję
• Rodezja Północno-Zachodnia
  • 1891–1911 – protektorat zarządzany przez Brytyjską Kompanię Południowoafrykańską
  • 1911 – połączona z Rodezją Północno-Wschodnią w Rodezję Północną
• Rodezja Północno-Wschodnia
  • 1891–1911 – protektorat zarządzany przez Brytyjską Kompanię Południowoafrykańską
  • 1911 – połączona z Rodezją Północno-Zachodnią w Rodezję Północną
• Rodezja Północna (Zambia)
  • 1911–1924 – protektorat zarządzany przez Brytyjską Kompanię Południowoafrykańską
  • 1924–1953 – samorządna kolonia
  • 1953–1963 – część Federacji Rodezji i Niasy
  • 1964 – niepodległość jako Zambia
• Rodezja
  • 1964–1965 – kolonia korony
  • 1965–1970 – jednostronne ogłoszenie niepodległości, z Elżbietą II jako głową państwa (nie uznawana na arenie międzynarodowej)
  • 1970–1979 – republika (nieuznawana na arenie międzynarodowej)
  • 1979 – powrót do administracji brytyjskiej; zmiana nazwy na Zimbabwe-Rodezja
• Zimbabwe-Rodezja (Zimbabwe)
  • 1979–1980 – kolonia
  • 1980 – niepodległość jako Zimbabwe
• Kolonia Przylądkowa
  • 1806–1910 – kolonia
  • 1910 – włączenie do Związku Południowej Afryki
• Kolonia Rzeki Oranje
  • 1900–1910 – kolonia
  • 1910 – włączenie do Związku Południowej Afryki
• Natal
  • 1856–1910 – kolonia
  • 1910 – włączenie do Związku Południowej Afryki
• Transwal
  • 1877–1881 – kolonia
  • 1881–1900 – niepodległość jako Republika Południowoafrykańska
  • 1900–1906 – kolonia
  • 1906–1910 – samorządna kolonia
  • 1910 – włączenie do Związku Południowej Afryki
• Związek Południowej Afryki (Republika Południowej Afryki)
  • 1910–1961 – dominium
  • 1961 – przekształcone w Republikę Południowej Afryki
• Suazi
  • 1893–1902 – protektorat zarządzany przez Transwal
  • 1902–1967 – protektorat
  • 1967–1968 – autonomia
  • 1968 – niepodległość
• Walvis Bay
  • 1878–1884 – protektorat
  • 1884 – włączony do Kolonii Przylądkowej
• Afryka Południowo-Zachodnia (Namibia)
  • 1920–1945 – terytorium mandatowe Ligi Narodów (administracja ZPA)
  • 1945–1949 – terytorium powiernicze ONZ (administracja ZPA)
  • 1949 – aneksja przez Związek Południowej Afryki
  • 1990 – niepodległość jako Namibia
• Zululand
  • 1887–1897 – kolonia korony
  • 1897 – włączony do Natalu

Ameryka Północna[edytuj | edytuj kod]

• Dominium Kanady (Kanada)
  • 1867 – utworzone z prowincji Kanada, Nowy Brunszwik i Nowa Szkocja
  • 1867- – dominium
• Prowincja Kanada
  • 1841 – utworzenie z Dolnej i Górnej Kanady
  • 1841–1867 – kolonia
  • 1867 – włączona do Dominium Kanady
• Quebec
  • 1763–1791 – kolonia
  • 1791 – podzielony na Górną i Dolną Kanadę
• Dolna Kanada
  • 1791–1841 – kolonia
  • 1841 – połączona z Górną Kanadą w Prowincję Kanady
• Górna Kanada
  • 1791–1841 – kolonia
  • 1841 – połączona z Dolną Kanadą w Prowincję Kanady
• Nowa Szkocja
  • 1621–1632 – kolonia szkocka
  • 1713–1848 – kolonia
  • 1848–1867 – samorządna kolonia
  • 1867 – włączona do Dominium Kanady
• Cape Breton
  • 1784–1820 – kolonia wydzielona z Nowej Szkocji
  • 1820 – ponowne włączenie do Nowej Szkocji
• Nowy Brunszwik
  • 1784 – wydzielony z Nowej Szkocji
  • 1784–1867 – kolonia
  • 1867 – włączony do Dominium Kanady
• Wyspa Księcia Edwarda
  • 1769 – wydzielona z Nowej Szkocji
  • 1769–1873 – kolonia
  • 1873 – włączona do Dominium Kanady
• Nowa Fundlandia
  • 1497–1583 – roszczenia angielskie
  • 1583–1818 – kolonia
  • 1818–1907 – kolonia korony
  • 1907–1934 – dominium
  • 1934–1949 – kolonia korony
  • 1949 – włączenie do Kanady
• Labrador
  • 1763–1774 – część Nowej Fundlandii
  • 1774–1809 – część Quebecu
  • 1809 – włączony do Nowej Fundlandii
• Terytoria Północno-Zachodnie
  • 1859–1870 – kolonia
  • 1870 – włączone do Kanady jako prowincja Terytoria Północno-Zachodnie
• Ziemia Ruperta
  • 1670–1870 – własność Kompanii Zatoki Hudsona
  • 1870 – włączona do Dominium Kanady
• Kolumbia Brytyjska
  • 1851–1871 – kolonia korony
  • 1871 – włączona do Dominium Kanady
• Terytorium Stikine
  • 1862–1863 – kolonia
  • 1863 – włączone do Kolumbii Brytyjskiej
• Vancouver
  • 1849–1866 – kolonia korony
  • 1866 – połączenie z Kolumbią Brytyjską
• Trzynaście kolonii (Stany Zjednoczone)
• Dominium Nowej Anglii
• New Hampshire (New Hampshire, USA)
  • 1691–1776 – kolonia
  • 1776 – ogłoszenie niepodległości jako część Stanów Zjednoczonych
• New Plymouth
  • 1620–1691 – kolonia
  • 1691 – włączone do Massachusetts Bay
• Massachusetts Bay (Massachusetts, USA)
  • 1691–1776 – kolonia korony
  • 1776 – ogłoszenie niepodległości jako część Stanów Zjednoczonych
• Rhode Island i Plantacje Providence (Rhode Island, USA)
  • 1636–1776 – kolonia
  • 1776 – ogłoszenie niepodległości jako część Stanów Zjednoczonych
• New Haven
  • 1637–1662 – kolonia
  • 1662 – włączenie do Connecticut
• Connecticut (Connecticut, USA)
  • 1636–1776 – kolonia
  • 1776 – ogłoszenie niepodległości jako część Stanów Zjednoczonych
• Nowy Jork (Nowy Jork, USA)
  • 1664–1776 – kolonia
  • 1776 – ogłoszenie niepodległości jako część Stanów Zjednoczonych
• New Jersey (New Jersey, USA)
  • 1664–1776 – kolonia
  • 1776 – ogłoszenie niepodległości jako część Stanów Zjednoczonych
• Pensylwania (Pensylwania, USA)
  • 1681–1776 – kolonia
  • 1776 – ogłoszenie niepodległości jako część Stanów Zjednoczonych
• Delaware (Delaware, USA)
  • 1703–1776 – kolonia
  • 1776 – ogłoszenie niepodległości jako część Stanów Zjednoczonych
• Maryland (Maryland, USA)
  • 1632–1776 – kolonia
  • 1776 – ogłoszenie niepodległości jako część Stanów Zjednoczonych
• Wirginia (Wirginia, USA)
  • 1607–1624 – kolonia
  • 1624–1776 – kolonia korony
  • 1776 – ogłoszenie niepodległości jako część Stanów Zjednoczonych
• Karolina
  • 1586–1663 – osada
  • 1663–1712 – kolonia
  • 1712 – podział na Karolinę Południową i Północną
• Karolina Północna (Karolina Północna, USA)
  • 1712–1776 – kolonia
  • 1776 – ogłoszenie niepodległości jako część Stanów Zjednoczonych
• Karolina Południowa (Karolina Południowa, USA)
  • 1712–1776 – kolonia
  • 1776 – ogłoszenie niepodległości jako część Stanów Zjednoczonych
• Georgia (Georgia, USA)
  • 1732–1755 – kolonia
  • 1755–1776 – kolonia korony
  • 1776 – ogłoszenie niepodległości jako część Stanów Zjednoczonych
• Floryda Zachodnia
  • 1763–1781 – kolonia
  • 1781 – zwrócona Hiszpanii
• Floryda Wschodnia (Floryda, USA)
  • 1763–1783 – kolonia
  • 1783 – zwrócona Hiszpanii

Ameryka Środkowa i Karaiby[edytuj | edytuj kod]

• Anguilla
  • 1650–1696 – część kolonii Saint Kitts
  • 1696–1956 – część kolonii Brytyjskie Wyspy Podwietrzne
  • 1956–1967 – część kolonii Saint Christopher-Nevis-Anguilla
  • 1967–1969 – jednostronne ogłoszenie niepodległości
  • 1969–1980 – część kolonii Saint Christopher-Nevis-Anguilla
  • 1980–1983 – samorządna kolonia
  • 1983–2002 – terytorium zależne
  • 2002- – brytyjskie terytorium zamorskie
• Antigua
  • 1632–1671 – kolonia
  • 1671–1816 – część kolonii Brytyjskie Wyspy Podwietrzne
  • 1816–1833 – część kolonii Antigua-Barbuda-Montserrat
  • 1833–1860 – część kolonii Brytyjskie Wyspy Podwietrzne
  • 1860 – połączona z Barbudą w Antiguę i Barbudę
• Barbuda
  • 1628–1632 – kolonia
  • 1632–1671 – dependencja Antigui
  • 1671–1816 – część kolonii Brytyjskie Wyspy Podwietrzne
  • 1816–1833 – część kolonii Antigua-Barbuda-Montserrat
  • 1833–1860 – część kolonii Brytyjskie Wyspy Podwietrzne
  • 1860 – połączona z Antiguą w Antiguę i Barbudę
• Antigua-Barbuda-Montserrat
  • 1816–1833 – kolonia
  • 1833 – rozwiązana
• Antigua i Barbuda
  • 1860–1956 – część kolonii Brytyjskie Wyspy Podwietrzne
  • 1956–1958 – kolonia
  • 1958–1962 – prowincja Federacji Indii Zachodnich
  • 1962–1967 – kolonia
  • 1967–1981 – państwo stowarzyszone
  • 1981 – niepodległość
• Bahamy
  • 1670–1684 – kolonia
  • 1718–1964 – kolonia korony
  • 1964–1969 – samorządna kolonia
  • 1969–1973 – wspólnota
  • 1973 – niepodległość
• Barbados
  • 1624–1627 – roszczenia angielskie
  • 1627–1652 – kolonia
  • 1652–1663 – kolonia
  • 1663–1833 – kolonia korony
  • 1833–1885 – część kolonii Brytyjskie Wyspy Zawietrzne
  • 1885–1958 – kolonia
  • 1958–1962 – prowincja Federacji Indii Zachodnich
  • 1962–1966 – kolonia
  • 1966 – niepodległość
• Wyspy Bahia
  • 1643–1780 – kolonia korony
  • 1780–1860 – kolonia korony podporządkowana Jamajce
  • 1860 – odstąpione Hondurasowi
• Honduras Brytyjski
  • 1665–1840 – osada
  • 1840–1862 – kolonia
  • 1862–1954 – kolonia korony
  • 1954–1964 – autonomia
  • 1964–1973 – samorządna kolonia
  • 1973 – zmiana nazwy na Belize
• Belize
  • 1973–1981 – samorządna kolonia
  • 1981 – niepodległość
• Brytyjskie Wyspy Dziewicze
  • 1672–1713 – część kolonii Brytyjskie Wyspy Podwietrzne
  • 1713–1871 – część koronna kolonii Brytyjskie Wyspy Podwietrzne
  • 1871–1960 – część kolonii Brytyjskie Wyspy Podwietrzne
  • 1960–1967 – kolonia
  • 1967–1983 – autonomia
  • 1983–2002 – terytorium zależne
  • 2002- – brytyjskie terytorium zamorskie
• Kajmany
  • 1670–1958 – część kolonii Jamajka
  • 1958–1962 – prowincja Federacji Indii Zachodnich
  • 1962–1983 – kolonia korony
  • 1983–2002 – terytorium zależne
  • 2002- – brytyjskie terytorium zamorskie
• Dominika
  • 1784–1871 – kolonia
  • 1871–1939 – część kolonii Brytyjskie Wyspy Podwietrzne
  • 1940–1958 – część kolonii Brytyjskie Wyspy Zawietrzne
  • 1958–1962 – prowincja Federacji Indii Zachodnich
  • 1962–1967 – kolonia
  • 1967–1978 – państwo stowarzyszone
  • 1978 – niepodległość
• Grenada
  • 1763–1802 – część kolonii Wyspy Południowokaraibskie
  • 1802–1833 – kolonia
  • 1833–1958 – część kolonii Brytyjskie Wyspy Zawietrzne
  • 1958–1962 – prowincja Federacji Indii Zachodnich
  • 1962–1967 – kolonia
  • 1967–1974 – państwo stowarzyszone
  • 1974 – niepodległość
• Jamajka
  • 1670–1953 – kolonia
  • 1953–1958 – samorządna kolonia
  • 1958–1962 – prowincja Federacji Indii Zachodnich
  • 1962 – niepodległość
• Brytyjskie Wyspy Podwietrzne
  • 1671–1816 – kolonia
  • 1833–1871 – kolonia
  • 1871–1956 – kolonia federalna
  • 1956–1960 – terytorium
  • 1960 – rozwiązane
• Brytyjskie Wyspy Zawietrzne
  • 1833–1956 – kolonia
  • 1956–1960 – terytorium
  • 1960 – rozwiązane
• Montserrat
  • 1632–1667 – część kolonii Antigua
  • 1668–1816 – część kolonii Brytyjskie Wyspy Podwietrzne
  • 1816–1833 – część kolonii Antigua-Barbuda-Montserrat
  • 1833–1956 – część kolonii Brytyjskie Wyspy Podwietrzne
  • 1956–1958 – kolonia
  • 1958–1962 – prowincja Federacji Indii Zachodnich
  • 1962–1967 – kolonia
  • 1967–1983 – państwo stowarzyszone
  • 1983–2002 – terytorium zależne
  • 2002- – brytyjskie terytorium zamorskie
• Wybrzeże Moskitów
  • 1668–1861 – protektorat
  • 1861 – włączone do Nikaragui
• Nevis
  • 1628–1671 – kolonia
  • 1671–1882 – część kolonii Brytyjskie Wyspy Podwietrzne
  • 1882 – połączone z Saint Kitts w Saint Kitts i Nevis
• Saint Kitts
  • 1623–1666 – kolonia
  • 1671–1882 – część kolonii Brytyjskie Wyspy Podwietrzne
  • 1882 – połączone z Nevis w Saint Kitts i Nevis
• Saint Kitts i Nevis
  • 1882–1958 – część kolonii Brytyjskie Wyspy Podwietrzne
  • 1958–1962 – część Federacji Indii Zachodnich
  • 1962–1980 – część kolonii Saint Christopher-Nevis-Anguilla
  • 1980–1983 – państwo stowarzyszone
  • 1983 – niepodległość
• Saint Lucia
  • 1605–1640 – osada
  • 1640 – opuszczona
  • 1803–1838 – kolonia
  • 1838–1958 – część koronna kolonii Brytyjskie Wyspy Zawietrzne
  • 1958–1962 – prowincja Federacji Indii Zachodnich
  • 1962–1967 – kolonia korony
  • 1967–1979 – państwo stowarzyszone
  • 1979 – niepodległość
• Saint Vincent i Grenadyny
  • 1627–1636 – roszczenia brytyjskie
  • 1672 – roszczenia brytyjskie
  • 1763–1776 – kolonia
  • 1776–1833 – kolonia korony
  • 1833–1958 – część kolonii Brytyjskie Wyspy Zawietrzne
  • 1958–1962 – prowincja Federacji Indii Zachodnich
  • 1962–1969 – kolonia
  • 1969–1979 – państwo stowarzyszone
  • 1979 – niepodległość
• Wyspy Południowokaraibskie
  • 1763–1802 – kolonia
  • 1802 – rozwiązane
• Trynidad
  • 1802–1888 – kolonia
  • 1889 – połączony z Tobago w Trynidad i Tobago
• Tobago
  • 1762–1764 – część kolonii Brytyjskie Wyspy Zawietrzne
  • 1764–1781 – kolonia
  • 1803–1833 – kolonia korony
  • 1833–1888 – część kolonii Brytyjskie Wyspy Zawietrzne
  • 1889 – połączone z Trynidadem w Trynidad i Tobago
• Trynidad i Tobago
  • 1889–1958 – kolonia
  • 1958–1962 – prowincja Federacji Indii Zachodnich
  • 1962 – niepodległość
• Tortuga
  • 1631–1635 – kolonia
  • 1635 – zdobyta przez Francję
• Turks i Caicos
  • 1799–1848 – część kolonii Bahamy
  • 1848–1874 – kolonia
  • 1874–1959 – część kolonii Jamajka
  • 1959–1962 – prowincja Federacji Indii Zachodnich
  • 1962–1983 – kolonia korony
  • 1983–2002 – terytorium zależne
  • 2002- – brytyjskie terytorium zamorskie
• Federacja Indii Zachodnich
  • 1958–1962 – federacja kolonii
  • 1962 – rozwiązana

Ameryka Południowa[edytuj | edytuj kod]

• Berbice
  • 1814–1831 – kolonia
  • 1831 – zjednoczone z Demerara-Essequibo w Gujanę Brytyjską
• Demerara-Essequibo
  • 1814–1831 – kolonia
  • 1831 – połączona z Berbice w Gujanę Brytyjską
• Gujana Brytyjska (Gujana)
  • 1831–1961 – kolonia
  • 1961–1966 – samorządna kolonia
  • 1966 – niepodległość jako Gujana

Region Antarktyczny[edytuj | edytuj kod]

• Szetlandy Południowe
  • 1819–1908 – roszczenia brytyjskie
  • 1908 – włączone do Brytyjskiego Terytorium Antarktycznego
• Południowe Orkady
  • 1821–1908 – roszczenia brytyjskie
  • 1908 – włączone do Brytyjskiego Terytorium Antarktycznego
• Ziemia Grahama
  • 1832–1908 – roszczenia brytyjskie
  • 1908 – włączona do Brytyjskiego Terytorium Antarktycznego
• Brytyjskie Terytorium Antarktyczne
  • 1908–1962 – kolonia administrowana przez Falklandy
  • 1962–1983 – kolonia
  • 1983–2002 – terytorium zależne
  • 2002- – brytyjskie terytorium zamorskie
• Ziemia Enderby
  • 1930–1933 – roszczenia brytyjskie
• Ziemia Wiktorii
  • 1841–1933 – roszczenia brytyjskie

Ocean Atlantycki[edytuj | edytuj kod]

• Bermudy
  • 1612–1684 – kolonia
  • 1684–1968 – kolonia korony
  • 1968–1983 – samorządna kolonia
  • 1983–2002 – terytorium zależne
  • 2002- – brytyjskie terytorium zamorskie
• Falklandy
  • 1833–1841 – kolonia
  • 1841–1892 – kolonia korony
  • 1892–1983 – kolonia
  • 1983–2002 – terytorium zależne
  • 2002- – brytyjskie terytorium zamorskie
• Święta Helena
  • 1588–1673 – roszczenia brytyjskie
  • 1673–1815 – własność Brytyjskiej Kompanii Wschodnioindyjskiej
  • 1815–1821 – kolonia korony
  • 1821–1834 – własność Brytyjskiej Kompanii Wschodnioindyjskiej
  • 1834–1983 – kolonia korony
  • 1983–2002 – terytorium zależne
  • 2002- – brytyjskie terytorium zamorskie
• Wyspa Wniebowstąpienia
  • 1815–1922 – kolonia
  • 1922- – dependencja Świętej Heleny
• Tristan da Cunha
  • 1816–1938 – kolonia
  • 1938- – dependencja Świętej Heleny
• Georgia Południowa i Sandwich Południowy
  • 1775–1908 – roszczenia brytyjskie
  • 1908–1985 – dependencja Falklandów
  • 1985–2002 – terytorium zależne
  • 2002- – brytyjskie terytorium zamorskie

Azja[edytuj | edytuj kod]

• Aden (Jemen)
  • 1839–1873 – kolonia podporządkowana Bombajowi
  • 1873–1932 – protektorat
  • 1932–1937 – prowincja Indii Brytyjskich
  • 1937 – podział na Kolonię i Protektorat Adenu
  • 1937–1963 – kolonia korony
  • 1963 – włączony do Federacji Arabii Południowej
• Protektorat Aden
  • 1937–1963 – protektorat
  • 1963 – włączony do Federacji i Protektoratu Arabii Południowej
• Federacja Arabii Południowej
  • 1963–1967 – protektorat
  • 1967 – niepodległość; utworzenie Ludowo-Demokratycznej Republiki Jemenu
• Protektorat Arabii Południowej
  • 1963–1967 – protektorat
  • 1967 – niepodległość; rozwiązanie
• Oman Traktatowy (Zjednoczone Emiraty Arabskie)
  • 1892–1971 – protektorat
  • 1971 – niepodległość jako Zjednoczone Emiraty Arabskie
• Oman
  • 1891–1971 – protektorat
  • 1971 – pełna suwerenność
• Katar
  • 1916–1971 – protektorat
  • 1971 – niepodległość
• Bahrajn
  • 1880–1961 – protektorat
  • 1961–1971 – autonomia
  • 1971 – niepodległość
• Palestyna (Izrael)
  • 1920–1948 – mandat Ligi Narodów
  • 1948 – niepodległość jako Izrael
• Transjordania (Jordania)
  • 1920–1921 – część Mandatu Palestyny
  • 1921–1928 – mandat Ligi Narodów
  • 1928–1946 – protektorat
  • 1946 – niepodległość jako Jordania
• Irak
  • 1920–1932 – terytorium mandatowe Ligi Narodów
  • 1932 – niepodległość
• Kuwejt
  • 1899–1961 – protektorat
  • 1961 – niepodległość
• Afganistan
  • 1839–1842 – protektorat
  • 1879–1919 – protektorat
  • 1919 – niepodległość
• Bengal
  • 1634–1658 – faktorie handlowe
  • 1658–1700 – podporządkowany Madrasowi
  • 1700–1774 – prezydencja
  • 1774–1947 – część Indii Brytyjskich
  • 1947 – podzielony pomiędzy Indie i Pakistan Wschodni
• Surat
  • 1612–1658 – faktoria
  • 1658–1668 – prezydencja
  • 1668 – włączony do prezydencji Bombaju
• Bombaj
  • 1661–1668 – kolonia
  • 1668–1757 – prezydencja
  • 1757 – część Indii Brytyjskich; prezydencja
• Madras
  • 1639–1757 – własność Brytyjskiej Kompanii Wschodnioindyjskiej
  • 1757 – część Indii Brytyjskich; prezydencja
• Indie Brytyjskie (Indie, Pakistan, Bangladesz)
  • 1757–1858 – kolonia; własność Brytyjskiej Kompanii Wschodnioindyjskiej
  • 1858–1947 – kolonia
  • 1947 – niepodległość jako Indie i Pakistan
• Bhutan
  • 1910-1949 - protektorat
  • 1949 - zależne od Indii
• Sikkim
  • 1890-1947 - protektorat
  • 1947 - zależne od Indii
• Birma
  • 1886–1937 – część Indii Brytyjskich
  • 1937–1948 – kolonia
  • 1948 – niepodległość
• Banten
  • 1603–1621 – kontrola brytyjska
  • 1630–1634 – podporządkowane Suratowi
  • 1634–1652 – prezydencja
  • 1652–1682 – podporządkowane Suratowi
  • 1682 – zdobyte przez Holendrów
• Bengkulu
  • 1685–1760 – faktoria i garnizon podporządkowany Madrasowi
  • 1760–1785 – prezydencja
  • 1785–1825 – podporządkowany Bengalowi
  • 1825 – przekazany Holendrom
• Hongkong
  • 1841–1843 – aneksja
  • 1843–1983 – kolonia korony
  • 1983–1997 – terytorium zależne
  • 1997 – zwrócony Chinom jako Specjalny Region Administracyjny
• Straits Settlements
  • 1826–1858 – własność Brytyjskiej Kompanii Wschodnioindyjskiej
  • 1858–1867 – podporządkowane Indiom Brytyjskim
  • 1867–1946 – kolonia korony
  • 1946 – podział pomiędzy Singapur, Związek Malajski oraz Borneo Północne
• Związek Malajski
  • 1946–1948 – kolonia
  • 1948 – przekształcony w Federację Malajską
• Federacja Malajska
  • 1948–1957 – kolonia
  • 1957 – niepodległość
• Borneo Północne
  • 1882–1946 – protektorat
  • 1946–1963 – kolonia korony
  • 1963 – włączone do Malezji
• Sarawak
  • 1842–1946 – protektorat
  • 1946–1963 – kolonia
  • 1963 – włączony do Malezji
• Brunei
  • 1888–1984 – protektorat
  • 1984 – niepodległość
• Singapur
  • 1819–1826 – dzierżawa
  • 1826–1867 – kolonia
  • 1867–1946 – część kolonii Straits Settlements
  • 1946–1959 – kolonia
  • 1959 – niepodległość
• Weihaiwei
  • 1898–1930 – dzierżawa
  • 1930 – zwrócone Chinom

Ocean Indyjski[edytuj | edytuj kod]

• Andamany
  • 1789–1947 – kolonia
  • 1947 – włączone do Indii
• Nikobary
  • 1848–1947 – kolonia
  • 1947 – włączone do Indii
• Wyspy Ashmore i Cartiera
  • 1878–1931 – aneksja
  • 1931 – przekazane Australii
• Brytyjskie Terytorium Oceanu Indyjskiego
  • 1814–1903 – część kolonii Seszele
  • 1903–1965 – część kolonii Mauritius
  • 1965–1983 – kolonia
  • 1983–2002 – terytorium zależne
  • 2002- – brytyjskie terytorium zamorskie
• Cejlon (Sri Lanka)
  • 1795–1798 – podporządkowany Madrasowi
  • 1798–1802 – kolonia
  • 1802–1948 – kolonia korony
  • 1948 – niepodległość (od 1972 jako Sri Lanka)
• Wyspa Bożego Narodzenia
  • 1888–1890 – aneksja
  • 1900–1942 – dependencja kolonii Straits Settlements
  • 1945–1946 – administracja wojskowa
  • 1946–1958 – dependencja kolonii Singapur
  • 1958 – kolonia korony
  • 1958 – przekazana Australii
• Wyspy Kokosowe
  • 1825–1831 – osada
  • 1831–1857 – lenno
  • 1857–1878 – kolonia korony
  • 1878–1886 – część kolonii Cejlon
  • 1886–1942 – część kolonii Straits Settlements
  • 1942–1946 – część kolonii Cejlon
  • 1946–1955 – dependencja Singapuru
  • 1955 – przekazane Australii
• Wyspy Heard i McDonalda
  • 1833–1947 – roszczenia brytyjskie
  • 1947 – włączone do Australijskiego Terytorium Antarktycznego
• Malediwy
  • 1796–1953 – protektorat
  • 1953–1954 – republika
  • 1954–1965 – protektorat
  • 1965 – niepodległość
• Mauritius
  • 1810–1968 – kolonia
  • 1968 – niepodległość
• Seszele
  • 1810–1814 – kolonia podporządkowana Mauritiusowi
  • 1814–1903 – kolonia
  • 1903–1970 – kolonia korony
  • 1970–1976 – kolonia samorządna
  • 1976 – niepodległość

Australia i Oceania[edytuj | edytuj kod]

• Australia
  • 1901–1942 – dominium
  • 1942 – niepodległość
• Nowa Południowa Walia
  • 1788–1901 – kolonia
  • 1901 – włączona do Australii
• Lord Howe
  • 1788–1834 – roszczenia brytyjskie
  • 1834–1855 – osada
  • 1855 – włączona do Nowej Południowej Walii
• Australia Południowa
  • 1788–1836 – część kolonii Nowa Południowa Walia
  • 1836–1901 – prowincja
  • 1863–1901 – prowincja
  • 1901 – włączona do Australii
• Queensland
  • 1824–1859 – część kolonii Nowa Południowa Walia
  • 1859–1901 – kolonia
  • 1901 – włączona do Australii
• Wiktoria
  • 1839–1851 – część kolonii Nowa Południowa Walia
  • 1851–1901 – kolonia
  • 1901 – stan Australii
• Kolonia Rzeki Swan
  • 1829–1832 – kolonia
  • 1832 – zmiana nazwy na Australię Zachodnią
• Australia Zachodnia
  • 1832–1901 – kolonia
  • 1901 – włączona do Australii
• Ziemia van Diemena
  • 1803–1825 – część Nowej Południowej Walii
  • 1825–1855 – kolonia
  • 1855 – zmiana nazwy na Tasmanię
• Tasmania
  • 1856–1901 – kolonia
  • 1901 – włączona do Australii
• Wyspa Baker
  • 1886–1934 – roszczenia brytyjskie
  • 1934 – odstąpiona Stanom Zjednoczonym
• Wyspy Bonin
  • 1827–1876 – roszczenia brytyjskie
  • 1876 – aneksja japońska
• Nowa Gwinea Brytyjska
  • 1884–1886 – protektorat
  • 1886–1906 – kolonia
  • 1906 – przekazana Australii; zmiana nazwy na Papuę
• Papua
  • 1906–1949 – kolonia australijska
  • 1949 – połączona z Nową Gwineą Australijską w Terytorium Papui i Nowej Gwinei
• Nowa Gwinea Australijska
  • 1919–1945 – terytorium mandatowe Ligi Narodów (administracja australijska)
  • 1945–1949 – terytorium powiernicze ONZ (administracja australijska)
  • 1949 – połączona z Papuą w Terytorium Papui i Nowej Gwinei
• Terytorium Papui i Nowej Gwinei (Papua-Nowa Gwinea)
  • 1949–1975 – terytorium powiernicze ONZ (administracja australijska)
  • 1975 – niepodległość jako Papua-Nowa Gwinea
• Brytyjskie Terytoria Zachodniego Pacyfiku
  • 1877–1976 – kolonia
  • 1976 – rozwiązane
• Brytyjskie Wyspy Salomona
  • 1889–1893 – protektorat
  • 1893–1971 – część kolonii Brytyjskie Terytoria Zachodniego Pacyfiku
  • 1971–1973 – protektorat
  • 1973–1975 – autonomia
  • 1975 – zmiana nazwy na Wyspy Salomona
• Wyspy Salomona
  • 1975–1976 – autonomia
  • 1976–1978 – samorządna kolonia
  • 1978 – niepodległość
• Wyspy Cooka
  • 1888–1891 – protektorat
  • 1891–1900 – federacja
  • 1900 – włączone do Nowej Zelandii
• Fidżi
  • 1874–1877 – kolonia
  • 1877–1952 – część kolonii Brytyjskie Terytoria Zachodniego Pacyfiku
  • 1952–1970 – kolonia
  • 1970 – niepodległość
• Tonga
  • 1889–1900 – protektorat
  • 1900–1952 – część kolonii Brytyjskie Terytoria Zachodniego Pacyfiku
  • 1952–1970 – protektorat
  • 1970 – niepodległość
• Wyspy Gilberta i Lagunowe
  • 1892–1916 – protektorat
  • 1916–1975 – koronna część kolonii Brytyjskie Terytoria Zachodniego Pacyfiku
  • 1975 – podział na Wyspy Gilberta i Wyspy Lagunowe
• Wyspy Gilberta (Kiribati)
  • 1975–1976 – koronna część kolonii Brytyjskie Terytoria Zachodniego Pacyfiku
  • 1976–1979 – kolonia
  • 1979 – niepodległość jako Kiribati
• Wyspy Lagunowe (Tuvalu)
  • 1975–1976 – część kolonii Brytyjskie Terytoria Zachodniego Pacyfiku
  • 1976–1978 – kolonia
  • 1978 – niepodległość jako Tuvalu
• Canton i Enderbury
  • 1889–1939 - roszczenia brytyjskie
  • 1939–1979 - kondominium brytyjsko-amerykańskie
  • 1979 - włączone do Kiribati
• Howland
  • 1886–1935 – roszczenia brytyjskie
  • 1935 – odstąpione Stanom Zjednoczonym
• Jarvis
  • 1889–1935 – aneksja
  • 1935 – odstąpione Stanom Zjednoczonym
• Nauru
  • 1914–1920 – część kolonii Brytyjskie Terytoria Zachodniego Pacyfiku
  • 1920–1942 – terytorium mandatowe Ligi Narodów
  • 1945–1968 – terytorium powiernicze ONZ
  • 1968 – niepodległość
• Nowe Hebrydy (Vanuatu)
  • 1824–1878 – protektorat
  • 1878–1887 – terytorium neutralne
  • 1887–1976 – kondominium; część kolonii Brytyjskie Terytoria Zachodniego Pacyfiku
  • 1976–1980 – kondominium
  • 1980 – niepodległość jako Vanuatu
• Nowa Zelandia
  • 1769–1788 – roszczenia brytyjskie
  • 1792–1835 – część Nowej Południowej Walii
  • 1835–1840 – protektorat
  • 1840–1907 – kolonia
  • 1907–1947 – dominium
  • 1947 – niepodległość
• Niue
  • 1889–1900 – protektorat
  • 1900–1901 – protektorat; część kolonii Brytyjskie Terytoria Zachodniego Pacyfiku
  • 1901 – włączone do Nowej Zelandii
• Palmyra
  • 1889–1898 – aneksja
  • 1898 – włączona do Stanów Zjednoczonych
• Pitcairn
  • 1838–1887 – protektorat
  • 1887–1898 – kolonia
  • 1898–1970 – część kolonii Brytyjskie Terytoria Zachodniego Pacyfiku
  • 1970–1983 – kolonia
  • 1983–2002 – terytorium zależne
  • 2002- – brytyjskie terytorium zamorskie
• Samoa
  • 1889–1900 – protektorat
  • 1900 – aneksja niemiecka
• Sandwich Islands (Hawaje, USA)
  • 1794–1843 – protektorat
  • 1843 – niepodległość
• Tokelau
  • 1889–1898 – protektorat
  • 1898–1916 – protektorat; część kolonii Brytyjskie Terytoria Zachodniego Pacyfiku
  • 1916–1949 – część kolonii Wyspy Gilberta i Lagunowe
  • 1949 – przekazane Nowej Zelandii

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

• Imperium brytyjskie
• Wspólnota Narodów
• Brytyjskie terytoria zamorskie
• Imperializm
• Kolonializm
• Dekolonizacja
• Commonwealth realm

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

• UK Overseas Territories
• The Commonwealth
• World Statesmen

• p
• d
• e

Kolonie, protektoraty i terytoria zależne Wielkiej Brytanii

Europa	Wolne Państwo Irlandzkie Akrotiri Dhekelia Cypr Gibraltar Guernsey Jersey Wyspa Man Helgoland Zjednoczone Kraje Wysp Jońskich Malta Minorka
Afryka	Basuto Beczuana Brytyjska Afryka Zachodnia Eswatini Gambia Sierra Leone Złote Wybrzeże Togo Brytyjskie Nigeria Południowa Nigeria Północna Nigeria Kamerun Brytyjski Protektorat Afryki Wschodniej Protektorat Zatoki Ambas Brytyjska Afryka Wschodnia Kenia Uganda Tanganika Zanzibar Somali Brytyjskie Libia Egipt Sudan Anglo-Egipski Brytyjska Afryka Centralna Niasa Rodezja Rodezja Południowa Rodezja Północna Kolonia Przylądkowa Kolonia Rzeki Oranje Natal Transwal Związek Południowej Afryki Walvis Bay Afryka Południowo-Zachodnia Zululand
Ameryka Północna	Stany Zjednoczone Kolonia Plymouth Floryda Zachodnia Floryda Wschodnia Trzynaście kolonii New Hampshire Massachusetts Bay Rhode Island i Plantacje Providence Connecticut Nowy Jork New Jersey Pensylwania Delaware Maryland Wirginia Karolina Północna Karolina Południowa Georgia Kanada Prowincja Kanada Quebec Dolna Kanada Górna Kanada Nowa Szkocja Cape Breton Nowy Brunszwik Wyspa Księcia Edwarda Kolonia Nowej Fundlandii Dominium Nowej Fundlandii Labrador Terytoria Północno-Zachodnie Ziemia Ruperta Kolumbia Brytyjska Terytorium Stikine Vancouver
Ameryka Łacińska i Karaiby	Antigua i Barbuda Bahamy Barbados Honduras Brytyjski Brytyjskie Wyspy Dziewicze Kajmany Dominika Grenada Jamajka Brytyjskie Wyspy Podwietrzne Brytyjskie Wyspy Zawietrzne Montserrat Wybrzeże Moskitów Saint Christopher-Nevis-Anguilla Saint Lucia Saint Vincent i Grenadyny Trynidad i Tobago Turks i Caicos Federacja Indii Zachodnich Gujana Brytyjska
Antarktyda i Ocean Atlantycki	Brytyjskie Terytorium Antarktyczne Bermudy Falklandy Wyspa Świętej Heleny, Wyspa Wniebowstąpienia i Tristan da Cunha (Wyspa Świętej Heleny, Wyspa Wniebowstąpienia, Tristan da Cunha) Georgia Południowa i Sandwich Południowy
Azja	Aden Protektorat Adeński Oman Traktatowy Oman Katar Bahrajn Palestyna Irak Kuwejt Afganistan Indie Birma Hongkong Straits Settlements Malaje Borneo Północne Sarawak Brunei Singapur Weihai
Ocean Indyjski	Andamany Nikobary Wyspy Ashmore i Cartiera Brytyjskie Terytorium Oceanu Indyjskiego Cejlon Wyspa Bożego Narodzenia Wyspy Kokosowe Wyspy Heard i McDonalda Malediwy Mauritius Seszele
Australia i Oceania	Australia Nowa Południowa Walia Australia Południowa Queensland Wiktoria Kolonia Rzeki Swan Australia Zachodnia Ziemia van Diemena Tasmania Oceania Nowa Gwinea Brytyjska Brytyjskie Terytoria Zachodniego Pacyfiku Wyspy Salomona Wyspy Cooka Fidżi Tonga Wyspy Gilberta i Lagunowe Nauru Nowe Hebrydy Nowa Zelandia Niue Pitcairn Samoa Hawaje Tokelau

• Imperium brytyjskie
• Brytyjskie terytoria zależne