Kościół Matki Bożej Królowej Polski w Krakowie (Arka Pana) – Wikipedia, wolna encyklopedia

Kościół
Matki Bożej Królowej Polski
(Arka Pana)
kościół parafialny
Ilustracja
Widok kościoła z północnego zachodu.
Państwo

 Polska

Województwo

 małopolskie

Miejscowość

Kraków

Adres

ul. Obrońców Krzyża 1

Wyznanie

katolickie

Kościół

Kościół łaciński

Parafia

Najświętszej Maryi Panny Królowej Polski w Krakowie-Bieńczycach

Wezwanie

Matki Bożej Królowej Polski

Wspomnienie liturgiczne

3 maja

Położenie na mapie Krakowa
Mapa konturowa Krakowa, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „KościółMatki Bożej Królowej Polski(Arka Pana)”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „KościółMatki Bożej Królowej Polski(Arka Pana)”
Położenie na mapie województwa małopolskiego
Mapa konturowa województwa małopolskiego, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „KościółMatki Bożej Królowej Polski(Arka Pana)”
Ziemia50°05′06,0″N 20°01′44,8″E/50,085000 20,029111
Strona internetowa
Widok kościoła z zachodu
Wnętrze kościoła

Kościół Matki Bożej Królowej Polski (Arka Pana) – rzymskokatolicki kościół parafialny znajdujący się w Krakowie w dzielnicy XVI przy ulicy Obrońców Krzyża 1, w Nowej Hucie.

Historia[edytuj | edytuj kod]

Tablica upamiętniająca budowniczych
Dzwony przy wejściu do kościoła
Pieta. Autor Antoni Rząsa

Był to szósty, a pierwszy nowo zbudowany, kościół w Nowej Hucie. Powstał z inicjatywy ks. Józefa Gorzelanego w latach 1967–1977 według projektu architekta mgr. inż. Wojciecha Pietrzyka. Dach budowli upodabnia kościół nie tylko do arki, ale i do kaplicy w Ronchamp, projektu Le Corbusiera.

Historia powstania kościoła związana jest z obroną krzyża przez mieszkańców Nowej Huty w 1960, w miejscu gdzie pierwotnie miał stanąć kościół. Władze komunistyczne zezwoliły na budowę świątyni, jednak już w innym miejscu. 18 maja 1969 arcybiskup Krakowa, kard. Karol Wojtyła, wmurował kamień węgielny pochodzący z bazyliki św. Piotra na Watykanie i poświęcony przez papieża Pawła VI.

15 maja 1977 kard. Karol Wojtyła dokonał konsekracji kościoła, nadając mu wezwanie Matki Bożej Królowej Polski.

Kościół[edytuj | edytuj kod]

Budynek ma powierzchnię 1300 m² i może jednocześnie pomieścić ok. 6000 osób.

Nad świątynią góruje 70-metrowy krzyżmaszt, który stanowi również podstawę konstrukcyjną Arki Pana. Do kościoła prowadzi siedmioro drzwi – symbol siedmiu sakramentów świętych, do ołtarza wiedzie siedem stopni – symbol siedmiu darów Ducha Świętego.

Ołtarz wykuty został z jednolitego bloku marmuru karraryjskiego z Włoch i stylizowany jest na kształt płasko położonej dłoni. W tabernakulum, odlanym z brązu w kształcie kuli ziemskiej, którą otaczają stalowe pierścienie, iskrzy się kamień z Księżyca podarowany kardynałowi Karolowi Wojtyle przez papieża Pawła VI, który z kolei otrzymał go od załogi amerykańskiego statku Apollo 11[a]. Według makroskopowej diagnozy „kamień z Księżyca” jest agregatem dużych kryształów pirytu, przyklejonym do fragmentu drobnokrystalicznej konkrecji zbudowanej z tego samego materiału[1]. Na pewno nie jest to również agregat kryształów rutylu[2]. W związku z tymi wynikami badań informacje o pozaziemskim pochodzeniu kamienia są raczej wątpliwe[1].

Na prawo od ołtarza zawieszony jest na dwóch stalowych linach wizerunek Matki Bożej będący wierną kopią obrazu w kościele w Zbarażu.

W środkowej części kościoła umieszczona jest monumentalna rzeźba pt. „Z życia do życia” – postać Chrystusa Ukrzyżowanego – autorstwa prof. Bronisława Chromego. Ściany boczne natomiast pokrywa Droga krzyżowa pędzla krakowskiego malarza, Mariusza Lipińskiego, wykonana w latach 1980–1983.

Darem katolików z Portugalii jest, umieszczona w specjalnej grocie, cudowna figura Matki Bożej Fatimskiej, której uroczysta koronacja odbyła się 13 września 1992.

W podziemiach kościoła znajduje się „Kaplica pojednania”, w której umieszczone są drewniane Piety polskie dłuta Antoniego Rząsy, a także niewielka figura Matki Bożej Pancernej, która została wykonana z kul wydobytych z ran żołnierzy II Korpusu walczących o klasztor na Monte Cassino.

Na stopniach schodów prowadzących do kościoła postawiono pomnik Jana Pawła II, który został odsłonięty przez kard. Stanisława Dziwisza w dniu 16 października 2009.

Organy[edytuj | edytuj kod]

Organy wykonała w 1979 niemiecka firma Rudolf von Beckerath Orgelbau z Hamburga. Instrument posiada 44 głosy w czterech sekcjach brzmieniowych, 3244 piszczałki, mechaniczną trakturę gry oraz elektryczną trakturę rejestrów wraz z pamięcią typu Setzer. Poświęcenia organów dokonał 25 listopada 1979 kardynał Franciszek Macharski.

Dzwony (Carillon)[edytuj | edytuj kod]

Dzwony zawieszone na frontowej ścianie kościoła są darem katolików z Holandii i Belgii. O każdej pełnej godzinie (od 6:00 do 21:00) wydzwaniają melodie znanych pieśni kościelnych. Jest ich osiem, a ich nazwy pochodzą od imion najbardziej zasłużonych budowniczych świątyni:

  • Wojciech (Pietrzyk) – architekt;
  • Józef (Gorzelany) – inicjator budowy świątyni i pierwszy proboszcz;
  • Lonny (Glaser) – współorganizatorka pomocy materialnej budowy kościoła z Austrii;
  • Jan (Norek) – kierownik budowy;
  • Bruno (Gryksa) – fundator dzwonu;
  • Antoni (Pietraszek) – mistrz budowy;
  • Karol (Wojtyła) – kardynał, arcybiskup Krakowa;
  • Stanisław (Biela) – główny zaopatrzeniowiec budowy.

Nagrody[edytuj | edytuj kod]

Kościół uhonorowano nagrodami:

  • Nagroda Pilgrama – nagroda arcybiskupa Wiednia, kardynała Franza Königa dla architekta kościoła Wojciecha Pietrzyka;
  • Nagroda Stowarzyszenia „Caritas” im. Brata Alberta za budownictwo sakralne i wystrój.

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. Cytat z: „Kamienny Kraków” autor Jacek Rajchel wyd. UWND AGH 2005: „Proboszcz Arki z tego okresu, ksiądz J. Gorzelany nie dawał jednoznacznej odpowiedzi na temat pochodzenia tego okazu. Również pytany listownie asesor Sekretariatu Stanu z Watykanu Monsignore Pedro López Quintana nie dysponował żadnymi informacjami na ten temat, aczkolwiek podkreślił, iż ówczesny kardynał Karol Wojtyła taki kamień otrzymał”.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b Jacek Rajchel: Kamienny Kraków. Kraków: UWND AGH, Jacek Rajchel, 2005, s. 132. ISBN 83-89388-54-5. ISBN 83-86774-40-1.
  2. Marian Kordaszewski: „Arka Pana”. Przewodnik. Historia i symbolika. Kraków: 1995, 2002.

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]