Karnozaury – Wikipedia, wolna encyklopedia

Karnozaury

Carnosauria
von Huene, 1920
Szkielet giganotozaura (Australian Museum Sydney)
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	zauropsydy
Podgromada	diapsydy
Infragromada	archozauromorfy
(bez rangi)	archozaury
(bez rangi)	Ornithodira
Nadrząd	dinozaury
Rząd	dinozaury gadziomiedniczne
Podrząd	teropody
Infrarząd	tetanury
(bez rangi)	karnozaury
Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons

Karnozaury (Carnosauria) – grupa dużych dinozaurów mięsożernych występujących od jury do późnej kredy. Była ona różnie definiowana – niegdyś do karnozaurów wliczano wszystkie duże teropody (np. tyranozaury, megalozaury czy ceratozaury), nie zważając na różnice w ich budowie. Niektórzy klasyfikowali w tej grupie nawet przedstawicieli Crurotarsi, takich jak teratozaur, czy ornitozuch^[1]. Dopiero badania prowadzone w latach 1980–1990 wykazały, że nie są one ze sobą blisko spokrewnione i istnieje między nimi dużo różnic. Obecnie tyranozaury uznaje się za celurozaury, megalozaury za bazalne tetanury a ceratozaury za prymitywniejsze awerostry. Obecnie uważa się ją za grupę dinozaurów, którym bliżej do gatunku Allosaurus fragillis niż do Passer domesticus (zmodyfikowana definicja Holtza z 2004, powstała ze zmodyfikowanej definicji Holtza z 1995). Pod względem definicji jest ona równa następującym grupom: Allosauria (według definicji Paula z 1988), Allosauroidea (według definicji Paula Sereno z 1998) oraz Yangchuanosauria (Longrich, 2002)^[2]. Ostatnio odkryto bardzo duże karnozaury takie jak giganotozaur czy tyranotytan, należące do największych znanych teropodów. Pod względem rozmiarów karnozaury ustępują tylko megalozauroidom, do których należy spinozaur – największy znany teropod. Charakterystycznymi cechami karnozaurów są: duże oczy, długa wąska czaszka oraz kość udowa będąca dłuższa niż piszczel. Ich mózgi przypominały budową mózgi aligatorów. Karnozaury łącznie z celurozaurami należą do grupy Avetheropoda, obejmującej ostatniego wspólnego przodka gatunków Allosaurus fragillis i Passer domesticus i wszystkich jego potomków.

Klasyfikacja[edytuj | edytuj kod]

• Carnosauria
  • Gazozaur?
  • Siamotyrannus ?
  • Nadrodzina Allosauroidea
    • Becklespinax?
    • Erektopus
    • Rodzina Allosauridae
    • Rodzina Carcharodontosauridae
    • Rodzina Neovenatoridae
    • Rodzina Sinraptoridae

Dawniej zaliczano do tej grupy (oprócz karnozaurów incertae sedis) rodziny: Abelisauridae, Baryonynchidae, Ceratosauridae, Cryolophosauridae, Megalosauridae, Spinosauridae i Tyrannosauridae.

Carnosaurus[edytuj | edytuj kod]

„Carnosaurus” to nieformalny rodzaj teropoda, pojawiający się na niektórych listach dinozaurów. Nazwy tej po raz pierwszy użył Friedrich von Huene w 1929. Najprawdopodobniej powstała ona w wyniku literówki. Początkowo Heune przypisał odkryte przez siebie skamieliny do Carnosauria incertae sedis, jednak w czasie publikacji nazwa ta została zmieniona na „Carnosaurus”, w wyniku czego powstał nowy, nieformalny rodzaj teropoda. „Carnosaurus” nie został formalnie opisany i nazwa ta nie jest używana.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]