French
DeutschKamienica przy ul. Dworcowej 10 w Bytomiu – Wikipedia, wolna encyklopedia
 nr rej. A/1665/97 z 17 grudnia 1997[1] | |
 Fasada (2023) | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miejscowość | |
| Adres | ul. Dworcowa 10 |
| Styl architektoniczny | |
| Architekt | Josef Königsberger, Karl von Kozlowski |
| Inwestor | Carl Lichtenstein |
| Rozpoczęcie budowy | 2. połowa XIX wieku |
| Ważniejsze przebudowy | 1906–1908 |
| Kolejni właściciele | Sobocinski |
Położenie na mapie Bytomia  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa śląskiego  | |
 50°20′46,08″N 18°55′04,29″E/50,346133 18,917858 | |
Kamienica przy ul. Dworcowej 10 w Bytomiu – kamienica z 2. połowy XIX wieku, przebudowana w stylu secesyjnym w latach 1906–1908 w Bytomiu, wpisana do rejestru zabytków nieruchomych województwa śląskiego.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Na terenie dzisiejszej kamienicy znajdowały się zabudowania gospodarskie, następnie w 1871 roku wzniesiono w ich miejscu kamienicę w stylu historyzmu[2] (w rejestrze zabytków widnieje data 1886[1]) według projektu Herrmanna dla Josefiny Mokrski[3].
Inwestorem przebudowy był Carl Lichtenstein[4]. Jej projektantami byli architekci Josef Königsberger[5] i Karl von Kozlowski z firmy Sobocinski & comp., który poprawił i ukończył pierwotny projekt Königsbergera[4]. Przebudowa została rozpoczęta 1906 roku[5], ówczesnym właścicielem budynku był mistrz budowlany Kowollik[2]. Kamienica w obecnym kształcie powstała w 1908 roku[6][4]. Carl Lichtenstein otworzył na parterze dobrze wyposażoną kawiarnię[2]. Budowniczy Sobocinski z Bytomia nabył budynek w 1909 roku[2]. Od kwietnia 1911 roku kamienica była siedzibą Spółki Parcelacyjnej[2].
Josef Schmidt otworzył na parterze kawiarnię w 1913 roku[2]. W lokalu po południu i wieczorami grała codziennie orkiestra, którą dyrygował skrzypek Küppel[2]; kawiarnia i ciastkarnia przetrwała do 1945 roku[2].
Parter oraz tył budynku zostały przebudowane[5]. Od 1995 roku na parterze mieści się restauracja McDonald’s[2]. 17 grudnia 1997 roku budynek wpisano do rejestru zabytków nieruchomych województwa śląskiego (nr rej. A/1665/97)[1].
Historyczne adresy budynku to: Vorstadt 47, następnie Bahnhofstrasse 37 i Bahnhofstrasse 10[4]; po II wojnie światowej: 1. Maja 10[4].
Architektura[edytuj | edytuj kod]
Fasada kamienicy została wykonana z różowego piaskowca[2] z wykuszem, stylistycznie reprezentuje secesję geometryczną[5]. Jest zbliżona stylistycznie do fasady kamienicy przy ul. Gliwickiej 25 w Bytomiu[4].
Elewacja tylna została pokryta białą glazurowaną cegłą[2]. Zachował się secesyjny wystrój wnętrz[2].
Galeria[edytuj | edytuj kod]
-
Fasada (2018) -
Okno w wykuszu (2023) -
Widok od podwórza (2023) -
Elewacja południowo-zachodnia (2023) -
Elewacja zachodnia (2023)
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Rejestr zabytków nieruchomych – województwo śląskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023, s. 39 [dostęp 2023-08-22].
- ↑ a b c d e f g h i j k l Jan Drabina (red.), Bytomskie zabytki: praca zbiorowa, Bytom: Towarzystwo Miłośników Bytomia, 2001, s. 138, ISBN 978-83-908018-4-1.
- ↑ kamienica, [w:] Narodowy Instytut Dziedzictwa [online], zabytek.pl [dostęp 2023-08-23] (pol.).
- ↑ a b c d e f Dworcowa 10, [w:] Cyfrowa Biblioteka Bytomskiej Architektury [online], architekturabytomia.org [dostęp 2023-08-22].
- ↑ a b c d Ariana Gano-Kotula, Architektura śródmieścia Bytomia, Pracownia Konserwatorska Akant, 1995 (Bytom Wczoraj i Dziś), s. 24, ISBN 83-902209-0-3.
- ↑ Piotr Kożurno, Maria Śliwińska, Marek Wieczorek, Secesja w architekturze Polski: motywy, tematy, inspiracje, Toruń: Międzynarodowe Centrum Zarządzania Informacją, 2014, s. 246, ISBN 978-83-936670-1-7 [dostęp 2023-08-22].