French
DeutschKamienica Johna w Warszawie – Wikipedia, wolna encyklopedia
 nr rej. 237 z 01.07.1965[1] | |
 Kamienica Johna współcześnie | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miejscowość | |
| Adres | |
| Styl architektoniczny | |
| Architekt | |
| Ukończenie budowy | przed 1743 |
| Ważniejsze przebudowy | 1754, 1863, 1868, 1911 |
| Zniszczono | 1944 |
| Odbudowano | 1669, 1949 |
| Pierwszy właściciel | Adamecki |
| Kolejni właściciele | Matiasz Brankiewicz, Henryk Münchenbeck, Aleksander John |
Położenie na mapie Warszawy  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa mazowieckiego  | |
 52°14′49,1500″N 21°00′47,0077″E/52,246986 21,013058 | |
Kamienica Aleksandra Johna, także kamienica Ignacego Nowickiego[2] – rokokowa narożna kamienica w Warszawie przy placu Zamkowym pod adresem ul. Krakowskie Przedmieście 89.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Pierwsza kamienica powstała tu w 1654 dla muzyka Adameckiego. Po 1669 odbudowana ze zniszczeń dla Matiasza Barankiewicza. W 1743 należała do A. Rojkiewicza. Została przebudowana gruntownie około 1754 według projektu Jana Z. Deybla przez metrykanta koronnego Ignacego Ludwika Nowickiego. Od 1784 własność Henryka Münchenbecka, mieściła m.in. jego skład towarów żelaznych. W latach 1790-1796 znajdowała się tu księgarnia i wypożyczalnia książek Fryderyka Chrystiana Netty, a w XIX w. popularny zakład krawiecki Jana Willera oraz sklep fabryki Skiba i Ulkan. Na przełomie XIX i XX w. mieścił się tu magazyn wyrobów jubilerskich Aleksandra Rotherta. W 1909 kupił ją adwokat Aleksander John, ojciec grafika Edmunda Johna.
Spłonęła w 1939, a w 1944 została całkowicie zniszczona.
W 1947 kamienica została rozebrana z powodu budowy tunelu Trasy W-Z. Odbudowana w 1949 według projektu Włodzimierza Wapińskiego i Kazimierza Thora. Fasadę z 1768 odtworzono na podstawie obrazu Canaletta. Ze względu na umieszczenie w parterze maszynowni i wylotu schodów ruchomych łączących Trasę W-Z z placem Zamkowym konieczne było powiększenie kamienicy o 80 cm w kierunku placu. Wewnętrznie została połączona z sąsiednią kamienicą Prażmowskich. Została oddana do użytku w czerwcu 1950[3].
W 1965 roku kamienica została wpisana do rejestru zabytków[1].
Kamienica jest siedzibą Stowarzyszenia Pisarzy Polskich, PEN Clubu i Związku Literatów Polskich.
Architektura[edytuj | edytuj kod]
Została zbudowana przed 1743 na miejscu poprzedniej pochodzącej z XVII w. Gruntownie przebudowana w 1754 jako dwupiętrowa z poddaszem krytym czterospadowym dachem mansardowym z lukarnami, o rokokowej ornamentacji. Dwutraktowy układ wnętrza dostosowany był do funkcji ówczesnego domu czynszowego. W latach 1862-1863 dobudowano czwartą kondygnację i zmieniono jej elewację na styl eklektyczny (1868). Kolejny właściciel Aleksander John rozpisał w 1910 konkurs na projekt fasady. Wygrał go architekt Konrad Kłos. W 1911 po zabiegach Towarzystwa Opieki nad Zabytkami Przeszłości przywrócono kamienicy rokokowy charakter, zachowując jednak 3. piętro.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Wykaz zabytków nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków (księga A) − stan na 30 czerwca 2023 roku. Woj. mazowieckie (Warszawa). [w:] Narodowy Instytut Dziedzictwa [on-line]. nid.pl. s. 40. [dostęp 2023-07-24].
- ↑ Jarosław Zieliński: Atlas dawnej architektury ulic i placów Warszawy. Tom 7 – Krakowskie Przedmieście. Warszawa: Towarzystwo Opieki nad Zabytkami, 2001, s. 143. ISBN 83-88372-14-9.
- ↑ Kronika wydarzeń w Warszawie 1945−1958. „Warszawskie Kalendarz Ilustrowany 1959”, s. 58, 1958. Wydawnictwo Tygodnika Ilustrowanego „Stolica”.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Juliusz A. Chróścicki: Atlas architektury Warszawy. Warszawa: Arkady, 1977.
- Bartłomiej Kaczorowski: Encyklopedia Warszawy. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1994. ISBN 83-01-08836-2.
- Kamienica w serwisie warszawa1939.pl