José Mujica – Wikipedia, wolna encyklopedia

José Alberto Mujica Cordano
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

20 maja 1935
Montevideo

Prezydent Urugwaju
Okres

od 1 marca 2010
do 1 marca 2015

Przynależność polityczna

Szeroki Front

Poprzednik

Tabaré Vázquez

Następca

Tabaré Vázquez

Minister Rolnictwa
Okres

od 1 marca 2005
do 3 marca 2008

Przynależność polityczna

Szeroki Front

Poprzednik

Martín Aguirrezabala

Następca

Ernesto Agazzi

Faksymile
Odznaczenia
Łańcuch Orderu Orła Azteckiego (Meksyk) Kollana Narodowego Orderu Zasługi (Paragwaj) Krzyż Wielki Orderu Słońca Peru Łańcuch Orderu Republiki Serbskiej
Mujica wspólnie z prezydentem Brazylii Lulą da Silva, sierpień 2009

José Alberto Mujica Cordano, zw. el Pepe (ur. 20 maja 1935 w Montevideo) – urugwajski polityk, minister rolnictwa w latach 2005–2008. Senator i były deputowany. Zwycięzca wyborów prezydenckich w 2009. Prezydent Urugwaju od 1 marca 2010 do 1 marca 2015. Ma baskijsko-włoskie pochodzenie[1].

Młodość i działalność partyzancka[edytuj | edytuj kod]

José Mujica urodził się w 1935 w rodzinie rolników na obrzeżach Montevideo. Naukę przerwał jeszcze przed ukończeniem szkoły średniej. W młodości był aktywnym członkiem Partii Narodowej. Z jej szeregów wstąpił następnie do lewicowej organizacji Tupamaros, która w latach 60. i 70. XX w. prowadziła w Urugwaju walkę partyzancką z władzami. Po przewrocie wojskowym w Urugwaju w 1973, został aresztowany i osadzony w więzieniu wojskowym[2]. W sumie w ciągu całego życia spędził w więzieniu ponad 14 lat[3][4].

W 1985, po przywróceniu w kraju rządów demokratycznych, został zwolniony z więzienia na mocy powszechnej amnestii dla więźniów politycznych[2][4].

Jego żoną od 2005[1] jest Lucía Topolansky, urugwajska senator i była deputowana[5], którą poznał w latach 70., będąc wraz z nią działaczem Tupamaros[1].

Działalność polityczna[edytuj | edytuj kod]

W drugiej połowie lat 80. XX w. został członkiem Movimiento de Participación Popular (MPP, Ruch Powszechnego Uczestnictwa), partii politycznej, która stała się największą frakcją lewicowej koalicji Szeroki Front (FA, Frente Amplio)[2][4].

W 1995 objął fotel deputowanego w Izbie Reprezentantów, a w 1999 został senatorem[4]. W wyborach parlamentarnych z 31 października 2004 uzyskał reelekcję w Senacie. Nie objął jednak urzędu, gdyż 1 marca 2005 prezydent Tabaré Vázquez mianował go ministrem hodowli zwierząt, rolnictwa i rybołówstwa w swoim gabinecie. 3 marca 2008 zrezygnował ze stanowiska ministra i objął w tym samym dniu mandat senatora[2].

14 grudnia 2008 Mujica został wybrany na jednego z pięciu kandydatów Szerokiego Frontu w prawyborach prezydenckich. W głosowaniu uzyskał największą liczbę głosów[6]. W prawyborach 28 czerwca 2009 zdobył 54,1% głosów poparcia i pokonał swojego głównego rywala Danilo Astoriego, zostając tym samym oficjalnym kandydatem Szerokiego Frontu w wyborach prezydenckich w październiku 2009[7]. 11 lipca 2009 wybrał Astoriego swoim kandydatem na stanowisko wiceprezydenta kraju[8]. Mujica uważany był za faworyta w wyścigu wyborczym. W czasie kampanii zapowiadał kontynuowanie polityki lewicowego rządu prezydenta Vazqueza, który doprowadził do zmniejszenia bezrobocia w kraju o połowę oraz poszerzył prawa mniejszości[9][10].

W I turze wyborów prezydenckich 25 października 2009 odniósł zwycięstwo, zdobywając 48% głosów poparcia, przed Luisem Alberto Lacalle, który z wynikiem 29,1% głosów zajął drugie miejsce[9][11][12]. Ponieważ nie udało się mu zdobyć ponad 50% głosów, 29 listopada 2009 zmierzył się z nim w II turze wyborów, którą wygrał stosunkiem głosów 52,6% do 43,3%. W czasie kampanii wyborczej porównywał się często z prezydentem Brazylii Luizem Inácio Lula da Silvą i deklarował prowadzenie podobnej centrolewicowej polityki. Zapowiedział również kontynuację polityki prezydenta Tabaré Vázqueza, która doprowadziła do szybkiego wzrostu gospodarczego i znaczącej redukcji bezrobocia w kraju[13][14].

Urząd prezydenta Urugwaju objął 1 marca 2010. Został oficjalnie zaprzysiężony w Palacio Legislativo, siedzibie parlamentu. W ceremonii wzięło udział wielu zagranicznych gości, w tym prezydenci Argentyny, Boliwii, Brazylii, Ekwadoru, Kolumbii, Paragwaju, Wenezueli oraz Sekretarz stanu Stanów Zjednoczonych i następca hiszpańskiego tronu. Przy tej okazji wezwał do jedności latynoamerykańskiej[15][16]. W styczniu 2011 roku przekazał równowartość swojego rocznego wynagrodzenia na cele budownictwa socjalnego (2,5 miliona pesos)[17], z kolei 90% swoich miesięcznych zarobków przeznaczał na cele dobroczynne[18].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c Aleksandra Lipczak: José Mujica i Lucia Topolansky – najskromniejsza para u władzy. wysokieobcasy.pl, 2013-11-05. [dostęp 2014-09-26]. (pol.).
  2. a b c d José Mujica. Uruguay Daily News, 25 czerwca 2009. [dostęp 2009-10-14]. (ang.).
  3. URUGUAY: Front-runner in Presidential election race Jose Mujica out to shed radical past. ITN Source, 9 września 2009. [dostęp 2009-10-14]. (ang.).
  4. a b c d Con el senador tupamaro José Mujica La liberación nacional, „una etapa inevitable”. Rel- UITA, 2 lipca 2004. [dostęp 2009-10-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-07-13)]. (hiszp.).
  5. Mujica pide a Kirchner asueto para que uruguayos puedan ir a votar. Radio La Primerisima, 11 września 2009. [dostęp 2009-10-14]. (hiszp.).
  6. MUJICA ES CANDIDATO OFICIAL DEL FRENTE AMPLIO. AnsaLatina.com, 14 grudnia 2008. [dostęp 2009-10-14]. (hiszp.).
  7. Sin sorpresas concluyó el escrutinio. larepublica.com, 9 lipca 2009. [dostęp 2009-10-14]. (hiszp.).
  8. Progressive Encounter seeks second victory. Angus Reid Global Monitor. [dostęp 2009-10-14]. (ang.).
  9. a b Uruguay set for run-off election. BBC News, 26 października 2009. [dostęp 2009-10-27]. (ang.).
  10. November run-off scheduled despite wide Mujica lead. France 24, 26 października 2009. [dostęp 2009-10-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-04-26)]. (ang.).
  11. Resultados de la Cotre Electoral. El Pais. [dostęp 2009-10-31]. (hiszp.).
  12. Los datos finales de la Corte Electoral Dame Corte. Montevideo COMM, 26 października 2009. [dostęp 2009-10-27]. (hiszp.).
  13. Ex-guerrilla fighter Mujica to rule Uruguay. Reuters, 30 listopada 2009. [dostęp 2009-11-30]. (ang.).
  14. Finalizó el escrutinio primario; faltan votos observados. El Pais, 30 listopada 2009. [dostęp 2009-11-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-12-03)]. (hiszp.).
  15. Jose Mujica assumes Uruguayan presidency. momento24, 1 marca 2010. [dostęp 2010-03-01]. (ang.).
  16. Uruguay inaugurates former guerrilla leader Jose Mujica as president. TheSpec.com, 1 marca 2010. [dostęp 2010-03-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-05-19)]. (ang.).
  17. Urugwaj - Hojny gest lewicowego prezydenta - lewica.pl [online], lewica.pl [dostęp 2017-11-24] (pol.).
  18. "Najbiedniejszy prezydent świata”. 90 proc. pensji rozdaje. tvn24.pl, 25 września 2012. [dostęp 2012-09-25]. (pol.).

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]