Jezioro Powsinkowskie – Wikipedia, wolna encyklopedia

Jezioro Powsinkowskie
Jeziorko Powsinkowskie
Ilustracja
Jezioro Powsinkowskie – widok od strony ulicy Vogla
Położenie
Państwo

 Polska

Lokalizacja

Warszawa

Wysokość lustra

82,8 m n.p.m.

Wyspy

1

Morfometria
Powierzchnia

10,9152 ha

Wymiary
• max długość
• max szerokość


700 m
100 m

Głębokość
• średnia


2–3 m

Hydrologia
Klasa jakości wody

II (w roku 2009)

Rzeki zasilające

Rów Natoliński
Rów Powsinkowy

Rodzaj jeziora

starorzecze

Położenie na mapie Warszawy
Mapa konturowa Warszawy, na dole znajduje się owalna plamka nieco zaostrzona i wystająca na lewo w swoim dolnym rogu z opisem „Jezioro Powsinkowskie”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum na prawo znajduje się owalna plamka nieco zaostrzona i wystająca na lewo w swoim dolnym rogu z opisem „Jezioro Powsinkowskie”
Położenie na mapie województwa mazowieckiego
Mapa konturowa województwa mazowieckiego, w centrum znajduje się owalna plamka nieco zaostrzona i wystająca na lewo w swoim dolnym rogu z opisem „Jezioro Powsinkowskie”
Ziemia52°09′32″N 21°05′56″E/52,158889 21,098889
Multimedia w Wikimedia Commons

Jezioro Powsinkowskie (lub Jeziorko Powsinkowskie[1]) – jezioro w Warszawie, starorzecze wiślane w dzielnicy Wilanów[2], w rejonie osiedla Powsinek.

Położenie i charakterystyka[edytuj | edytuj kod]

Jezioro położone jest w południowej części Warszawy, w dzielnicy Wilanów, na osiedlu Powsinek[3]. Od strony północno-zachodniej graniczy z Jeziorem Wilanowskim. Rozdziela je most z ulicą Vogla[4]. Jezioro połączone jest z Jeziorem pod Morgami poprzez Rów Powsinkowy[5]. Do zbiornika wodnego uchodzi także Rów Natoliński[6].

Jezioro Powsinkowskie znajduje się w otoczeniu zabudowy jednorodzinnej, sadów oraz terenów otwartych z turzycowiskiem[4]. Jest starorzeczem Wisły znajdującym się po lewej stronie rzeki i współtworzy 12-kilometrowy ciąg starorzeczy, rozpoczynający się od jezior Bielawskich (Górnego i Dolnego[1]), przez Jezioro Lisowskie, Jezioro pod Morgami, Jezioro Powsinkowskie do Jeziora Wilanowskiego[5]. Brzegi są piaszczyste, zachodnie wyniesione na ok. 3 m, pozostałe brzegi o wysokości 1–2 m[1].

Jezioro stanowi część kompleksu „dobra Wilanów” utworzonego w XVIII w., którego właścicielem był m.in. ród Czartoryskich[7].

Zgodnie z ustaleniami w ramach „Programu Ochrony Środowiska dla m. st. Warszawy na lata 2009–2012 z uwzględnieniem perspektywy do 2016 r.” jezioro położone jest na terasie zalewowej, a jego powierzchnia wynosi 10,9152 hektara[8]. Inne źródła mówią o 8,5 ha[3][1]. Według numerycznego modelu terenu udostępnionego przez Geoportal lustro wody znajduje się na wysokości 82,8 m n.p.m.[9] Długość akwenu wynosi 700 m, a jego maksymalna szerokość to 100 m, głębokość to 2–3 m[3]. Jezioro jest wydłużone w kierunkach północ–południe, tworząc na południu dwa odgałęzienia: do wschodniego uchodzi Rów Powsinkowy, do zachodniego Rów Natoliński[1].

Przyroda[edytuj | edytuj kod]

Jezioro charakteryzuje się bogatym i różnorodnym zespołem makrobezkręgowców bentosowych, co może świadczyć o jego dużej wartości przyrodniczej. Zbiornikowi przyznano w 2009 roku II klasę czystości wody wg metody BMWP-PL. Wskaźniki dla Jeziora Powsinkowskiego: liczba rodzin makrobezkręgowców: 23, wskaźnik Margalefa: 3,58; wskaźnik Simpsona: 0,78[4]. Zgodnie z monitoringiem w ramach Natura 2000 przeprowadzonym w latach 2009–2011 jezioro wykazało stan niezadowalający (U1)[10].

W rejonie jeziora występują liczne ptaki, w tym chronione m.in. bączek, czajka, czernica, rybitwa białowąsa, rybitwa czarna, rybitwa rzeczna i dziwonia[11]. Wśród roślinności występuje grążel żółty, a także zbiorowiska wodne i szuwarowe Phragmitetalia, w tym szuwar jeżogłówki gałęzistej[12].

Jezioro Powsinkowskie, wraz z Jeziorem Wilanowskim, doliną rzeki Wilanówka, Morysinem oraz pobliskimi łąkami i polami stanowią ważny ciąg przyrodniczy Warszawy, który pełni istotne funkcje hydrologiczne, ma też spore znaczeniu dla klimatu. Ciąg ten nawietrza Warszawę masami czystego powietrza transportowanymi od południa, wytworzonymi przez roślinność Lasu Kabackiego i Lasów Chojnowskich[13].

Jezioro, wraz z Potokiem Służewieckim, zgodnie z miejscowymi planami zagospodarowania przestrzennego jest odbiornikiem wód opadowych z pobliskiego Miasteczka Wilanów[14].

Jezioro Powsinkowskie położone jest na terenie Warszawskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu (Dz. Urz. Woj. Maz. Nr 42/14.02.2007 r., poz. 870)[15][16].

Galeria[edytuj | edytuj kod]

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b c d e Zdzisław Biernacki: IV. Geomorfologia i wody powierzchniowe. W: Wisła w Warszawie. Warszawa: Biuro Zarządu m.st. Warszawy, Wydział Planowania Przestrzennego i Architektury, Opracowanie graficzne, druk i oprawa: Dom Wydawniczy ELIPSA, 2000, s. 22-70. ISBN 83-907333-7-4. [dostęp 2020-07-04].
  2. ↑ Nazewnictwo geograficzne Polski. Tom 1. Hydronimy. Część 2. Wody stojące, Ewa Wolnicz-Pawłowska, Jerzy Duma, Janusz Rieger, Halina Czarnecka (oprac.), Warszawa: Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 2006 (seria Nazewnictwo Geograficzne Polski), s. 278, ISBN 83-239-9607-5.
  3. ↑ a b c Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy, Program Ochrony Środowiska dla Miasta Stołecznego Warszawy na lata 2009–2012 z uwzględnieniem perspektywy do 2016 r., Warszawa, listopad 2009, s. 20 [dostęp 2020-07-04] [zarchiwizowane z adresu 2020-04-11].
  4. ↑ a b c Julia Dobrzańska, Piotr Hewelke: Waloryzacja przyrodnicza wybranych Starorzeczy Wisły na terenie Warszawy. Polska Akademia Nauk, Oddział w Krakowie. [dostęp 2013-07-23]. (pol.).
  5. ↑ a b Opracowanie ekofizjograficzne do studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego m. st. Warszawy. Miejska Pracownia Planowania Przestrzennego i Strategii Rozwoju, 2006. [dostęp 2013-07-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)]. (pol.).
  6. ↑ Łukasz Szkudlarek, Analiza powierzchniowa zlewni. Charakterystyka i ocena funkcjonowania układu hydrograficznego, ze szczególnym uwzględnieniem systemów melioracyjnych na obszarze m.st. Warszawy wraz z zaleceniami do Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego m.st. Warszawy i planów miejscowych [online], 2015, s. 11 [dostęp 2020-07-04] [zarchiwizowane z adresu 2020-06-22].
  7. ↑ Piotr Szpanowski: Otoczenie rezydencji wilanowskiej. Muzeum Pałac w Wilanowie. [dostęp 2013-07-23]. (pol.).
  8. ↑ Rada m.st. Warszawy: ZAŁĄCZNIK TEKSTOWY I TABELARYCZNY DO PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA MIASTA STOŁECZNEGO WARSZAWY na lata 2009–2012 z uwzględnieniem perspektywy do 2016 r.. bip.warszawa.pl, 21 października 2010 r.. [dostęp 2020-07-04]. (pol.).
  9. ↑ Główny Urząd Geodezji i Kartografii: Geoportal krajowy. geoportal.gov.pl. [dostęp 2020-07-04].
  10. ↑ Starorzecza i naturalne eutroficzne zbiorniki wodne ze zbiorowiskami z Nympheion, Potamion. Biuro Naczelnego Architekta Miasta. [dostęp 2013-07-23]. (pol.).
  11. ↑ Opracowanie ekofizjograficzne do studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego m. st. Warszawy - Załącznik nr II.7. Biuro Naczelnego Architekta Miasta, 2004. [dostęp 2013-07-23]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (pol.).
  12. ↑ Andrzej Berliński i inni, Opracowanie stadium projektu budowlanego budowy Południowej Obwodnicy Warszawy na odcinku od węzła „Puławska” do węzła „Lubelska” (długość ok. 19.5 km) – Koncepcja Programowa. Odcinek „B” od km 5+050,00 do km 11+500,00 [online], luty 2014, s. 7, 17–20 [dostęp 2020-07-31].
  13. ↑ Małgorzata Kaczyńska: Krajobraz Kulturowy Wilanowa. wilanow.pl. [dostęp 2013-07-23]. (pol.).
  14. ↑ System gospodarki wodami opadowymi w projektowanym Miasteczku Wilanów. cdmsmith.com. [dostęp 2013-07-23]. (pol.).
  15. ↑ Dz. Urz. Woj. Maz. Nr 42/14.02.2007 r., poz. 870: Rozporządzenie Nr 3 Wojewody Mazowieckiego z dnia 13 lutego 2007 r. w sprawie Warszawskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu; Załącznik nr 43 do rozporządzenia nr 3 Wojewody Mazowieckiego z dnia 13 lutego 2007 r. Opis przebiegu granicy Warszawskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu dla m. stoł. Warszawy Dzielnicy Wilanów wg mapy sygnatura Warszawa-Wilanów//WOChK/z z dnia 22 grudnia 2000 r. [data dostępu: 2015-01-08]
  16. ↑ Geoserwis GDOŚ. [dostęp 2015-01-08].

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Jezioro_Powsinkowskie&oldid=71874864”