Jewgienij Szwarc – Wikipedia, wolna encyklopedia

Jewgienij Szwarc
Евге́ний Льво́вич Шварц
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

9 października?/21 października 1896
Kazań

Data i miejsce śmierci

15 stycznia 1958
Leningrad

Przyczyna śmierci

Cmentarz Bogosłowski

Zawód, zajęcie

pisarz

Odznaczenia
Order Czerwonego Sztandaru Pracy Medal „Za obronę Leningradu” Medal „Za ofiarną pracę w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941–1945”

Jewgienij Lwowicz Szwarc (ros. Евге́ний Льво́вич Шварц; ur. 9 października?/21 października 1896 w Kazaniu, zm. 15 stycznia 1958 w Leningradzie) – rosyjski dramatopisarz, autor baśni teatralnych i scenariuszy filmowych[1].

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Urodził się w rodzinie lekarza i słuchaczki kursów położniczych. Ojciec był ochrzczonym Żydem, matka Rosjanką. W wieku 7 lat został ochrzczony w kościele prawosławnym.

W latach 1913–1916 studiował prawo na Uniwersytecie Moskiewskim[2].

W 1916 roku został wcielony do armii rosyjskiej i skierowany na front zachodni. Po rewolucji bolszewickiej opowiedział się za Białymi. Podczas szturmu na Krasnodar doznał szeregu poważnych obrażeń i ran. W okresie 1919–1921 zajmował się konferansjerską i aktorstwem w Rostowie nad Donem i w Piotrogrodzie. W 1922 roku był sekretarzem Kornieja Czukowskiego[2]. W latach 1923–1924 był dziennikarzem w Zagłębiu Donieckim. Od 1925 do 1931 roku współpracował z Samuiłem Marszakiem w leningradzkim oddziale Państwowego Wydawnictwa Literatury dla Dzieci. Utrzymywał związki z grupą literacką „Bracia Serafiońscy” oraz z oberiutami.

Od 1928 roku napisał około 30 baśni teatralnych z podtekstami politycznymi, w których dobro wprawdzie zwycięża, lecz droga do tego zwycięstwa nie jest łatwa. Sporo publikował w czasopismach dla dzieci „Jeż” (Ёж) i „Czyżyk” (Чиж), których był stałym współpracownikiem od 1925 roku.

W 1934 roku dla leningradzkiego Music-hallu napisał sztukę „Nagi król”. W 1940 roku jego baśń dla dorosłych „Człowiek i jego cień” została zdjęta z afisza od razu po premierze. W 1944 roku napisał swoją najbardziej znaną sztukę Smok, opowiadającą o „zrobaczywieniu dusz ludzkich” w systemie totalitarnym. Po premierze (sztukę reżyserował Nikołaj Akimow) uznano, że to „baśń szkodliwa”[3]. Aż do 1962 roku była zakazana. Inscenizację Nagiego króla Szwarca w moskiewskim teatrze „Sowriemiennik” (1962 rok) uznano za koniec odwilży.

Wiele jego utworów przetłumaczonych zostało na obce języki i do dzisiaj utrzymują się w repertuarze teatralnym.

Pochowany na Cmentarzu Bogosłowskim w Petersburgu[4].

Realizacje sceniczne[edytuj | edytuj kod]

W Polsce[edytuj | edytuj kod]

  • Baśń o zmarnowanym czasie
  • Cień
  • Czerwony Kapturek – również pod nazwą Zając w potrzasku albo Czerwony Kapturek
  • Człowiek i cień
  • Klonowi bracia – inne tytuły sztuki w polskich realizacjach: Dwa klony oraz Baśń o zaklętych braciach. W 1989 operę Krzysztofa Meyera według tej sztuki wystawił Teatr Wielki w Poznaniu.
  • Kopciuszek
  • Królowa Śniegu – inny tytuł: Śnieżna baśń
  • Nagi król
  • Najzwyklejszy cud – inny tytuł: Cud nie cud
  • Smok[5]

W pozostałych krajach[edytuj | edytuj kod]

  • Człowiek i cień – w 1974 roku operę na motywach tej sztuki skomponował Fritz Geißler
  • Smok stał się podstawą opery Lanzelot Paula Dessaua (1969)

Wybrane scenariusze filmowe[edytuj | edytuj kod]

Źródło:[6]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Szwarc Jewgienij L., [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2015-11-27].
  2. ↑ a b G. Przebinda, J. Smaga, Kto jest kim w Rosji po 1917 roku : leksykon, Kraków, 2000, s. 286.
  3. ↑ G. Przebinda, J. Smaga, Kto jest kim w Rosji po 1917 roku : leksykon, Kraków, 2000, s. 287.
  4. ↑ Могилы знаменитостей. Шварц Евгений Львович (1896-1958)
  5. ↑ Na podstawie http://www.e-teatr.pl/pl/realizacje/597,autor.html
  6. ↑ Jewgienij Szwarc w bazie IMDb (ang.)

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Jewgienij_Szwarc&oldid=72926252”