Jerzy Józef Szembek – Wikipedia, wolna encyklopedia

Jerzy Józef Szembek
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

14 czerwca 1851
Ujście

Data i miejsce śmierci

7 sierpnia 1905
Poręba Żegoty

Arcybiskup metropolita mohylewski
Okres sprawowania

1903–1905

Biskup diecezjalny płocki
Okres sprawowania

1901–1903

Wyznanie

katolicyzm

Kościół

rzymskokatolicki

Prezbiterat

19 marca 1893

Nominacja biskupia

15 kwietnia 1901

Sakra biskupia

30 czerwca 1901

Sukcesja apostolska
Data konsekracji

30 czerwca 1901

Miejscowość

Petersburg

Miejsce

kościół św. Katarzyny

Konsekrator

Bolesław Hieronim Kłopotowski

Współkonsekratorzy

Antanas Baranauskas
Karol Antoni Niedziałkowski

Jerzy Józef Elizeusz Szembek[1] (ur. 14 czerwca 1851 w Ujściu, zm. 7 sierpnia 1905 w Porębie Żegoty) – polski duchowny rzymskokatolicki, biskup diecezjalny płocki w latach 1901–1903, arcybiskup metropolita mohylewski i administrator apostolski diecezji mińskiej w latach 1903–1905.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Urodził się 14 czerwca 1851[2] w Ujściu na Podolu w rodzinie Józefa Szembeka i Józefy z Moszyńskich[3][4]. Dzieciństwo spędził w Warszawie przy rodzicach, następnie kształcił się w Gimnazjum św. Anny w Krakowie, które ukończył z wyróżnieniem w 1869. Studiował historię literatury polskiej i prawo na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie. Jako 38-latek wstąpił do seminarium duchownego w Saratowie. Tamże 19 marca 1893 otrzymał święcenia prezbiteratu[3].

Pracował jako duszpasterz w Astrachaniu i proboszcz parafii katedralnej w Saratowie[5], gdzie odbudował zniszczony kościół, zorganizował szkółki parafialne oraz utworzył dwa przytułki dla bezdomnych[3]. Był profesorem seminarium duchownego w Saratowie. Uzyskał godność kanonika kapituły katedralnej[5].

15 kwietnia 1901 papież Leon XIII prekonizował go biskupem diecezjalnym diecezji płockiej[3]. Święcenia biskupie otrzymał 30 czerwca 1901 w kościele św. Katarzyny w Petersburgu[4]. Konsekrował go Bolesław Hieronim Kłopotowski, arcybiskup metropolita mohylewski, któremu asystowali Antanas Baranauskas, biskup diecezjalny sejneński, i Karol Antoni Niedziałkowski, biskup diecezjalny łucki i żytomierski[1]. Diecezję płocką objął 7 lipca 1901[5]. Jako jej ordynariusz przeprowadził gruntowną przebudowę katedry[4].

9 listopada 1903 decyzją papieża Piusa X został mianowany arcybiskupem metropolitą mohylewskim i administratorem apostolskim diecezji mińskiej[3][1]. Rządy w archidiecezji przejął 9 maja 1904. Zwołał pierwszy zjazd biskupów metropolii mohylewskiej, na którym wystąpił w obronie praw Kościoła[5]. W związku z carskim ukazem wprowadzającym wolność wiary rozpoczął wizytowanie ośrodków katolickich guberni mohylewskiej[3].

Konsekrował biskupa diecezjalnego kujawsko-kaliskiego Stanisława Zdzitowieckiego (1902), biskupa diecezjalnego Tyraspolu Josefa Aloisa Kesslera (1904) i biskupa diecezjalnego płockiego Apolinarego Wnukowskiego (1904), a także był współkonsekratorem podczas sakry biskupa diecezjalnego Tyraspolu Edwarda von Roppa (1902)[1].

Podczas objazdu archidiecezji zachorował na tyfus[6][3]. Zmarł 7 sierpnia 1905[1][7] w Porębie Żegoty[6], gdzie zatrzymał się u stryjecznego brata[8]. Tamże 10 sierpnia 1905 został pochowany[3].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c d e Józef Jerzy Szembek. catholic-hierarchy.org. [dostęp 2014-11-17]. (ang.).
  2. Jako data urodzenia podawany jest także 2 stycznia 1851. P. Nitecki: Biskupi Kościoła w Polsce w latach 965–1999. Słownik biograficzny. Warszawa: Instytut Wydawniczy „Pax”, 2000, kol. 429. ISBN 83-211-1311-7. Józef Jerzy Szembek. catholic-hierarchy.org. [dostęp 2014-11-17]. (ang.).
  3. a b c d e f g h R. Winiarek: Jerzy Józef Elizeusz hrabia Szembek (1851–1905). gazetacz.com.pl (arch.). [dostęp 2020-03-27].
  4. a b c Nowy metropolita mohylowski. „Gazeta Lwowska”. Nr 260, rok 93, s. 2–3, 1903-11-13. [dostęp 2014-11-17]. 
  5. a b c d P. Nitecki: Biskupi Kościoła w Polsce w latach 965–1999. Słownik biograficzny. Warszawa: Instytut Wydawniczy „Pax”, 2000, kol. 429. ISBN 83-211-1311-7.
  6. a b † Ks. Metropolita mohylowski Jerzy hr. Szembek. „Gazeta Lwowska”. Nr 180, rok 95, s. 2, 1905-08-09. [dostęp 2014-11-18]. 
  7. P. Nitecki (Biskupi Kościoła w Polsce w latach 965–1999. Słownik biograficzny. Warszawa: Instytut Wydawniczy „Pax”, 2000, kol. 429. ISBN 83-211-1311-7) jako datę śmierci podaje 26 lipca 1905.
  8. Zgon arcybiskupa Szembeka. „Nowości Illustrowane”. Nr 34, rok 2, s. 13, 1905-08-19. [dostęp 2019-01-04]. 

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]